Helena Więckowska. Bibliotekarz, historyk, bibliolog

Jadwiga Konieczna, Magdalena Rzadkowolska

Profesor Helena Więckowska (1897-1984) była z pewnością jedną z najbardziej znaczących postaci w polskim bibliotekarstwie, w okresie powojennym. Wniosła także istotny wkład w rozwój polskiej bibliologii i wydatnie przyczyniła się do ukształtowania systemu akademickiego kształcenia bibliotekarzy. Bibliografia Jej dorobku naukowego liczy 221 pozycji. Są w nim rozprawy, artykuły, recenzje, hasła w słownikach i encyklopediach. Jest to również dorobek zróżnicowany tematycznie, co potwierdza trafność określenia „bibliolog praktyk”, użytego wobec dokonań Profesor Więckowskiej przez Krzysztofa Migonia. Pomimo upływu lat, do prac Heleny Więckowskiej nadal sięgają kolejne już pokolenia badaczy. Na szczególną uwagę zasługuje artykuł „Profesor Helena Więckowska w dokumentach aparatu bezpieczeństwa PRL”, którego autor na podstawie szczegółowej kwerendy akt zgromadzonych w Instytucie Pamięci Narodowej, przedstawił opinie, wnioski z obserwacji i oceny działań Heleny Więckowskiej, jakich dokonywali pracownicy aparatu bezpieczeństwa PRL. Przypadek Profesor Więckowskiej jest doskonałą ilustracją sytuacji polskich elit w czasach Polski Ludowej. Obraz Heleny Więckowskiej, jaki wyłania się ze wspomnień jest jak najbardziej prawdziwy, a przedstawiony wizerunek Profesor Heleny Więckowskiej obrazuje nieprzeciętną osobowość. 

Człowiek. Filozoficzne wyzwanie

Witold P. Glinkowski

Celem publikacji jest zasygnalizowanie zasadności i wagi podjęcia filozoficznych badań, zmierzających do uchwycenia iunctim między dwiema nominalnie kontradykcyjnymi względem siebie eksplikacjami bytu ludzkiego. Jedno z nich eksponuje niejednoznaczność, niejednolitość i historyczny wariabilizm, nieodrodnie towarzyszące bytowi ludzkiemu. Drugie, przeciwnie, domaga się ujawnienia i opisania tego, co składa się na swoistość bytu ludzkiego i przesądza o jego tożsamości, niezależnie od historyczno-kulturowego kontekstu, który niewątpliwie stanowi trwały horyzont ludzkiego istnienia – wciąż poszerzający się, obejmujący dziedzinę zjawisk podlegających nieustannej fluktuacji. Pytanie o człowieka – stawiane w obrębie dyskursu filozoficznego – należy do pytań równie kłopotliwych, co fundamentalnych. Jego wartość tkwi w nim samym, a jego potencjał jest zarazem potencjałem filozofii – skłania do podejmowania poszukiwań, uzasadnia ich aktualność, dowodzi tego, że filozofia nie jest intelektualną rozrywką, wyobcowaną z cywilizacyjnego kontekstu współczesności. Prezentowana monografia – dotycząca węzłowych kwestii związanych ze specyfiką filozoficznego pytania o człowieka, jego dotychczasową drogą i perspektywami – jest pierwszym tomem planowanego cyklu: Filozofia na tropie człowieka; kolejne będą poświęcone dialogicznej recepcji problematyki antropologicznej (Człowiek dialogu) oraz antropologii fundamentalnej Michaela Landmanna (Przeszłość i przyszłość antropologii fundamentalnej).

Sic erat in votis. Studia i szkice ofiarowane Profesorowi Zbigniewowi Anusikowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin. Europa i świat w czasach nowożytnych

Małgorzata Karkocha, Piotr Robak

Prezentowany zbiór studiów i szkiców dedykowany jest Profesorowi Zbigniewowi Anusikowi, wybitnemu historykowi i nauczycielowi akademickiemu, kierownikowi Katedry Historii Nowożytnej w Instytucie Historii Uniwersytetu Łódzkiego, w latach 2005-2008 dyrektorowi tego Instytutu, a od 2008 do 2016 r. dziekanowi Wydziału Filozoficzno-Historycznego Uniwersytetu Łódzkiego. W książce zostały przedstawione różne aspekty współczesnych badań historycznych, jak również odwołania do tematyki pokrewnych dziedzin nauk humanistycznych. Zamieszczone teksty dotyczą historii Europy (od Morza Czarnego po Atlantyk) i obu Ameryk od późnego średniowiecza po schyłek XVIII stulecia. Zostały w nich omówione zagadnienia z zakresu międzynarodowych wydarzeń politycznych i militarnych, stosunków ustrojowo-politycznych, społecznych, religijnych, a także literaturoznawstwa, źródłoznawstwa, prasoznawstwa, biografistyki, dziejów dyplomacji, podróżnictwa i nauczania, wreszcie historii sztuki i myśli politycznej. Taka różnorodność tematyki prezentowanych studiów odzwierciedla niezwykle szerokie zainteresowania badawcze Profesora Zbigniewa Anusika. Publikacja jest adresowana zarówno do historyków dziejów nowożytnych, jak i do szerokiego grona miłośników nauk humanistycznych.

Sztuka i wychowanie w XXI wieku. W poszukiwaniu zagubionej teorii sztuki życia i sztuki w wychowaniu

Mirosława Zalewska-Pawlak

Praca pomyślana jest i zrealizowana w sposób kompetentny i ciekawy. Tytuł zapowiada ujęcie wielostronne, a zarazem prospektywne, musi więc budzić zainteresowanie wzmocnione nieco intrygującym podtytułem, odwołaniem do "sztuki życia" powiązanej ze sztuką rozumianą konwencjonalnie i pedagogicznie [...]. Pierwsze 15-lecie XXI wieku zostało zaprezentowane w świetle wyważonej strategii badawczej, nie tyle przez pryzmat tęsknoty za wartościami utraconymi czy lęku w obliczu nieznanych zagrożeń, ale z dojrzałą ostrożnością i pedagogiczną rozwagą. Autorka uzasadnia, jak w świetle niepokojów i zagrożeń sztuka, różnie przecież pojmowana, może towarzyszyć człowiekowi w budowaniu jego humanistycznego człowieczeństwa [...]. Recenzowana monografia przewyższa wiele skądinąd cennych, znanych mi publikacji, jest bowiem przykładem ujęcia w wielorakiej perspektywie, historycznej i aktualnej, polskiej i włoskiej, teoretycznej i praktycznej. Stanowi dzieło autorskie w pełni oryginalne. z recenzji prof. dr hab. Ireny Wojnar

Zbawić się na ziemi. O soteriologii immanentnej

Andrzej Sepkowski

Autor porusza problematykę socjologiczną, filozoficzną, psychologiczną, podporządkowaną politologii. Tytułowe „zbawienie” oznacza dla niego spełnienie jednostek i grup społecznych w trzech wymiarach, czyli materialnym, emocjonalnym i intelektualnym. Rozum przenika rzeczywistość wedle kartezjanizmu, a wedle Pascala tylko nieco rozświetla otaczający nas mrok, bo rzeczywistość wciąż pozostaje niepojęta mimo takich wzlotów rozumu. Wciąż nie potrafimy przewidzieć przyszłości, mimo że rzekomo poznano zasady rządzące tą rzeczywistością, która rodzi przyszłość. Przez długi czas racjonalizm epistemologiczny łączył się z irracjonalizmem ontologicznym. Skoro czynniki jakościowe i ilościowe mają tak istotny wpływ na zachowania wielkich grup ludzkich, to musimy się nimi interesować pytając wpierw, czym są nadzieje, strachy, pragnienia zbawienia, spełnienia w doczesności i transcendencji. Najczęściej spotykane strategie wyjaśniania zwykle opierają się na splocie determinant tworzących teorie cząstkowe, jednostronne, opierane zwykle na aspektach wydarzeniowych. Inspirująca i intrygująca tematyka jest oryginalna przez zorientowanie się na czynniki zmian, jakie umykają uwadze badaczy. Takiej liczby hipotez, pytań badawczych nie spotykamy często. To, co niektórzy metodolodzy nazywają „odwagą myśli” jest widoczne w nowatorskim podejściu do problemów demokracji, ideologii i utopii. Walory praktyczne tych rozważań są niewątpliwe. Praca jest interdyscyplinarna i może być inspiracją dla wszystkich.  

Lojalność pracowników współczesnych organizacji. Istota i elementy składowe

Ilona Świątek-Barylska

Lojalność pracowników należy do zagadnień w znacznej mierze pozostających jeszcze poza obszarem współczesnej refleksji naukowej. Dotyczy to zwłaszcza opracowań w formie zwartej na temat jej istoty, genezy, ewolucji, mechanizmów, wymiarów i modeli. Przedstawiona monografia ma istotne znaczenie dla wypełnienia tej luki informacyjnej. Autorka charakteryzuje lojalność pracowników nie tylko jako ich zachowania i postawy, ale także odkrywa jej ścisłe powiązania z wartościami zatrudnionych jako uczestników organizacji. Ukazuje również oddziaływanie otoczenia organizacyjnego na lojalność pracowników współczesnych organizacji. Jak zmieniała się istota lojalności pracowniczej w pespektywie czasu? Jaki jest jej współczesny obraz w teorii i w praktyce? I wreszcie, w jakim kierunku będzie przekształcać się lojalność pracownicza w organizacjach przyszłości? – to podstawowe pytania, na które odpowiada Autorka w niniejszej publikacji. O wartości poznawczej monografii świadczą również badania empiryczne, które pozwoliły na zidentyfikowanie elementów współczesnej lojalności oraz zbudowanie modelu proponowanego do stosowania w przestrzeni organizacji. Usytuowanie rozważań o lojalności pracowników na gruncie dyskusji dotyczącej zasobów ludzkich organizacji stworzyło podstawy do przełamania, dominującego dotychczas w literaturze naukowej i badaniach empirycznych, podejścia do lojalności pracowniczej opartego na lojalności klientów. Oba ujęcia są bowiem odmienne, choć równie istotne dla organizacji funkcjonujących w konkurencyjnym otoczeniu. 

Republika versus monarchia. Myśl polityczna i prawna Andrzeja Maksymiliana Fredry

Marek Tracz-Tryniecki

Pierwsza w literaturze przedmiotu monografia przedstawiająca całościowo myśl polityczno-prawną jednego z najbardziej znaczących pisarzy politycznych siedemnastowiecznej Rzeczypospolitej. Praca analizuje podstawowe kategorie myśli Andrzeja Maksymiliana Fredry przez pryzmat ustrojowej i doktrynalnej konfrontacji republiki z monarchią, ukazując również przełożenie tego konfliktu na gospodarkę, kwestie militarne i postulaty sprawnego działania. Autor w szerokim zakresie wykorzystał pisma Fredry, przedstawiając oryginalne ujęcie tematu. - Rozprawa Marka Tracza-Trynieckiego jest najbardziej kompleksową, najstaranniej usystematyzowaną, najlepiej źródłowo udokumentowaną prezentacją siedemnastowiecznej polskiej doktryny polityczno-prawnej w literaturze przedmiotu. Bez wątpienia stanowi długo oczekiwany przełom w badaniach nad rodzimą refleksją polityczną tej epoki. prof. dr hab. Zbigniew Rau - Monografia Marka Tracza-Trynieckiego to istotne wydarzenie wydawnicze. Tekst przynosi wysoce kompetentną analizę doktryny dotychczas niemal nieznanej w nauce polskiej. Zawarte w książce rozważania są wynikiem dokonanych przez Autora niezwykle precyzyjnych badań nad pisarstwem politycznym Andrzeja Maksymiliana Fredry. Wypełniają one lukę w literaturze historycznodoktrynalnej dotyczącą ważnego twórcy XVII wieku, będącego aktywnym politykiem i zarazem osobą zdolną do formułowania abstrakcyjnych idei. Omawiana książka zasługuje na najwyższe uznanie zarówno jeśli chodzi o jej wartość naukową, jak i znaczenie poznawcze dla całego środowiska historyków. prof. dr hab. Lech Dubel

Innovativeness of Polish Economy in the Transitional Stage of Development

Joanna Kotowicz-Jawor, Lesław Pietrewicz, Michał Zajfert, Elżbieta Mączyńska, ...

The monograph presents a comprehensive and holistic approach to the study of innovativeness of enterprises and the economy in Poland. Such an approach determines its originality against the background of previous works. An interesting intertwining of theory and practice, the argumentation of great theoreticians of the subject with cases of innovative activity in Poland is an indisputable source of knowledge not only for research but also for education and substantive, and not only technical training of managers. Excerpted from the review of Professor Ewa Okoń-Horodyńska The monograph can be considered as a mature study, with significant cognitive, substantive and didactic values, which can be useful both for economic politicians, making decisions regarding economic policy, in particular innovation policy, as well as for researchers and students. Excerpted from the review of Professor Krystyna Poznańska