Poszukiwania teologiczno-filozoficzno-kulturowe

Barbara Bogołębska, Monika Worsowicz

Zapraszamy do lektury kolejnego interdyscyplinarnego tomu Ośrodka Badawczego Myśli Chrześcijańskiej Uniwersytetu Łódzkiego, w którym zostały zamieszczone studia badaczy z: Uniwersytetu Śląskiego, Uniwersytetu Warszawskiego, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Uniwersytetu Łódzkiego. Podjęta w prezentowanej publikacji dyskusja ma bardzo szerokie ramy, teksty obejmują bowiem zagadnienia z wielu dyscyplin humanistycznych: filozofii religii, antropologii chrześcijańskiej, ekumenizmu, teologicznych inspiracji dawnych i współczesnych utworów literackich, nauczania społecznego Kościoła oraz komunikologii. Jedni z autorów koncentrują się na wybranym aspekcie tytułowych poszukiwań, inni - próbują łączyć te zjawiska. W niektórych studiach podjęto aktualne problemy, np. dramat uchodźców i potrzebę dialogu międzyreligijnego (chrześcijańsko­muzułmańskiego), we wszystkich zaś potwierdzono tezy, iż „fundamentem prawdziwej kultury jest poszukiwanie Boga” oraz że „świat rozumu i świat wiary potrzebują siebie wzajemnie” (Benedykt XVI). Ze Wstępu

Mikrotoponimia i makrotoponimia. Problematyka wstępna. Microtoponymy and Macrotoponymy. Preliminary Problems

Artur Gałkowski, Renata Gliwa

 Oddawana do rąk Czytelników publikacja jest pierwszą z trzech monografii w projekcie wydawniczym Nomina loci pod auspicjami Komisji Onomastyki Słowiańskiej przy Międzynarodowym Komitecie Slawistów. Niniejszy tom wpisuje się w krąg zainteresowań toponomastyki, jednocześnie uwzględniając najnowsze osiągnięcia onomastyki w zakresie studiów nad nazwami terenowymi i miejscowymi. Obejmuje istotne dla badań mikro- i makrotoponimii zagadnienia, z uzasadnionymi odniesieniami do antroponomastyki, chrematonomastyki, onomastyki literackiej i teorii nazw własnych. Wagę poruszanych kwestii podkreśla autorski udział badaczy z licznych ośrodków polskich i zagranicznych, co wyraża się wielojęzycznością rozdziałów, począwszy od języka polskiego, poprzez czeski, słowacki, bułgarski, rosyjski, białoruski, angielski i włoski. Prezentowana tematyka jak dotąd rzadko gościła w ujęciu monograficznym, zwłaszcza zestawienie mikrotoponimii z makrotoponimią w kontekście funkcjonowania tych dwóch zakresów nazewniczych wobec innych kategorii onimicznych, komunikacji, uzusu i różnych typów dyskursu. Wyrażamy nadzieję, że Czytelnik znajdzie tu inspiracje do własnych badań i poszukiwań.

Stany Zjednoczone - Chiny. W stronę dwubiegunowości?

Joanna Ciesielska-Klikowska, Magdalena Marczuk-Karbownik

Monografia stanowi próbę odpowiedzi na jakie aktualne pytanie: czy możliwe jest powstanie świata dwubiegunowego, w którym dwa rywalizujące mocarstwa - Stany Zjednoczone i Chiny - będą odgrywać równorzędne role. Przeprowadzone przez autorów badania oraz obserwacje stosunków amerykańsko-chińskich przyniosły argumenty zarówno potwierdzające tę koncepcję, jak i ją negujące. Które z tych dwóch państw stanie się światowym liderem w kwestiach politycznych, gospodarczych i militarnych w XXI wieku? Dyskusja pozostaje otwarta.

Opieka nad dziećmi w Łodzi w latach I wojny światowej

Joanna Sosnowska

Autorka podejmuje historyczno-pedagogiczną próbę rozpoznania i rekonstrukcji różnych elementów opieki organizowanej dla dzieci w okresie I wojny światowej w dużym ośrodku miejskim (Łódź) na terenie okupacji niemieckiej. Opieką nad dziećmi zajmowały się wówczas liczne środowiska: władze miejskie, instytucje samopomocy społecznej, organizacje filantropijne, wspólnoty chrześcijańskie, społeczność żydowska. Badania zostały usytuowane w obrębie społecznej koncepcji historii wychowania i historii edukacji. Wyeksponowano w nich znaczenie związków między przebiegiem procesów wychowania a warunkami życia społecznego w określonej rzeczywistości historycznej. Problematyka monografii mieści się także w kręgu historycznych badań regionalnych.

Prawo pracy w systemie prawa. Prawo pracy a prawo handlowe

Ewa Staszewska, Izabela Barańczyk

Przedsiębiorca jako pracodawca i jego pracownicy oraz rozważenie interesów tych podmiotów, pojawia się w każdym stadium działania przedsiębiorcy. Kluczowe jest tu pojęcie przedsiębiorcy i pojęcie pracodawcy. Pojawia się problem wyodrębnienia odcinkowej zdolności pracowniczej w stosunkach holdingowych. Pozostaje jeszcze określenie relacji pojęcia przedsiębiorstwa i zakładu pracy. Ważnym tematem jest zatrudnienia członków zarządu spółek kapitałowych. Podstawa zatrudnienia członka zarządu ma istotne znaczenie dla jego sytuacji prawnej, wpływa na jego prawa i obowiązki, odpowiedzialność i poziom ochrony. Następnym tematem jest problematyka relacji pracodawca–przedsiębiorca i pracownik. Ochrona interesu pracodawcy w prawie pracy to przede wszystkim umowa o zakazie konkurencji. Ciekawy są też kwestie wpływu restrukturyzacji i likwidacji na stosunki pracy w spółkach handlowych. Ostatnie zmiany w postępowaniu upadłościowym i restrukturyzacyjnym zwracają uwagę na sytuację prawną pracowników niewypłacalnego albo zagrożonego niewypłacalnością dłużnika. Monografia wpisuje się w nurt publikacji naukowych dotyczących problematyki powiązań prawa pracy z prawem handlowym. Wskazuje ona na związki obu dziedzin prawa stawiających sobie, jak by się mogło wydawać, zupełnie inne cele. Ukazano przenikanie wielu zagadnień z zakresu prawa handlowego i prawa pracy, wyłaniając wiele kwestii spornych i wymagających pogłębionej dyskusji. 

Oświatowe i edukacyjne aspekty działalności wydawniczej w XX i pierwszych latach XXI wieku

Iwonna Michalska, Grzegorz Michalski

W publikacji zaprezentowano wyniki badań dotyczących aktywności zarówno profesjonalnych firm edytorskich, jak i bardziej lub mniej znanych redakcji periodyków, instytucji oraz stowarzyszeń społecznych, które oddziaływały na czytelników w XX i początkach XXI w. Autorzy poruszają tematykę propagowania nowych idei wychowawczych w okresie międzywojennym, oświaty Polaków na obczyźnie w pierwszej połowie XX w., socjalistycznej rzeczywistości wychowawczej w czasach Polski Ludowej, a także upowszechniania dorobku naukowego pedagogiki i jej praktycznych osiągnięć w III RP. Ich poszukiwania historyczno-pedagogiczne zmierzają do ukazania dorobku działalności wydawniczej na rzecz rozwoju oświaty, edukacji i kultury. 

On Their Own Paths. Japan and China Responses to the Global and Regional Challenges

Dominik Mierzejewski, Karol Żakowski

The volume discusses the importance of power shift and dilemmas related to the power transition in East Asia. After the Cold War carne to a close, East Asia has attested profound power shifts resulting from the sudden rise of China. Beijing had already attained the status of a political power in 1971, when it replaced Taipei as a permanent member of the United Nations Security Council, but it is the economic reforms that to a much greater extent decided China’s international position. The path of free-market-oriented changes and opening up to the external world was maintained even after the Tiananmen crackdown in 1989. Since the 1990s Beijing has started displaying an increased assertiveness in foreign policy. China not only exerted pressure on Taipei in the Taiwan Strait crisis in 1995/1996, but also became antagonized with Japan and Southeast Asia n states due to the unshelving of territorial disputes in the East and South China Seas. The balance of power in the region was ever increasingly challenged by China's growing military budget. Moreover, Tokyo was increasingly concerned with the strengthening of anti-Japanese nationalism in China. In 2010 China’s GDP exceeded the one of Japan, which symbolized the transition of the center of power in the region from Tokyo to Beijing.  

Wasza kartka wyborcza jest silniejsza niż karabin, niż armata... Z dziejów kultury politycznej na ziemiach polskich pod zaborami

Paweł Samuś

Twórcami najbardziej rozpowszechnionego w nauce pojęcia kultury politycznej są wybitni politolodzy amerykańscy Gabriel A. Almond, G. Bingham Powell, Sidney Verba. Według definicji przez nich wprowadzonej, kultura polityczna to całość indywidualnych postaw i orientacji wobec polityki osób uczestniczących w określonym systemie politycznym. Autorzy tak rozumianego pojęcia kultury politycznej wyróżniają jej trzy aspekty czy też składniki: a) orientację (postawę) poznawczą (wiedza i poglądy dotyczące idei, instytucji i zjawisk politycznych); b) zaangażowanie emocjonalne (poczucie związków, zaangażowania lub wyobcowania); c) ocenianie (opinie i kryteria oceny całości systemu politycznego, zjawisk politycznych). Procesy liberalizacji i demokratyzacji systemów politycznych zachodzące na świecie od lat dwudziestych XIX w. objęły również w drugiej połowie tego stulecia ziemie polskie. W epoce zaborów została zapoczątkowana demokratyzacja kultury politycznej społeczeństwa polskiego, w tym także robotników. Przełomowe znaczenie w tym procesie miały lata rewolucji 1905–1907, które w literaturze przedmiotu zostały nazwane „kolebką współczesnej kultury politycznej naszego społeczeństwa”. Symptomy coraz szybciej postępującej demokratyzacji były także widoczne w życiu politycznym pozostałych zaborów. Pod wpływem fal rewolucyjnych napływających zza kordonu nastąpiło przyspieszenie i wzmożenie procesów demokratyzacji ustroju państwowego Austro-Węgier i społeczeństwa autonomicznej Galicji.