Szklarz. O twórczości powieściopisarskiej i aforystycznej Stefana Napierskiego

Jerzy Domagalski

Szklarz to książka rysująca portret Stefana Napierskiego (Marka Eigera), jednego z najbardziej wykształconych – wedle relacji Czesława Miłosza – literatów  polskiego międzywojnia. Znany szerszej publiczności jako poeta i krytyk był Napierski także powieściopisarzem i znakomitym aforystą. Prezentowana Państwu praca składa się z trzech części. W pierwszej rekonstruowany jest przebieg życia pisarza, w następnych pokazano jak wątki autobiograficzne ulegają artystycznym przetworzeniom. Część poświęcona powieści sytuuje prozę Napierskiego wobec tradycji literackiej europejskiej (bergsonizm, nietzscheanizm) i polskiej (Przybyszewski i Witkacy) a także w tle autotematycznych propozycji Gide’a. Rozdział poświęcony twórczości aforystycznej otwiera refleksja genologiczna porządkująca terminy aforyzmu i fragmentu oraz historia obydwu gatunków od czasów przedhipokratesowych do chwili obecnej. W tym tle przedstawione są zbiory Napierskiego, oświetlone paralelą z jenajczykami, baudelaire’owskim flaneryzmem, powinowactwami z Walterem Benjaminem oraz skonfrontowane z nowatorskimi prądami epoki. Za tytuł ksiązki posłużył jednowyrazowy zalążek z „Cieni na wietrze” . Przykład pomysłu do rozwinięcia, szyfr wieloznaczności, słowo migoczące wielością ewokowanych sensów. Niektóre z nich zostały odczytane i nazwane, niektóre zaś czekają na swoich odkrywców.   Jerzy Domagalski, ur. 1960. Studiował polonistykę na uniwersytetach we Wrocławiu (1979-1981) i w Warszawie (1981-1984). W latach 1988-1993 odbył studia doktoranckie w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, następnie (do 2010) wykładał na Uniwersytecie Zielonogórskim, prowadząc m.in. zajęcia z analizy kontekstualnej i  z literatury dwudziestolecia międzywojennego. Tej epoki przede wszystkim dotyczą zainteresowania badawcze autora. Publikował między innymi na łamach "Pamiętnika Literackiego" i "Twórczości" szkice oraz rozprawy o Gombrowiczu, Witkacym, Iwaszkiewiczu, Boyu-Żeleńskim, Brezie i innych. Wydał także książkę Proust w literaturze polskiej do 1945 r. (Warszawa 1993).

Kwestia charakteru. Bojowniczki z getta warszawskiego

Sylwia Chutnik, Monika Sznajderman

Ta książka poświęcona jest przede wszystkim bohaterkom, które znane były do tej pory tylko z imienia, lapidarnych wzmianek w tekstach źródłowych lub pojawiały się jako towarzyszki walki swoich kolegów. Są wśród nich dziewczyny młodsze i starsze. Te, które jeszcze przed wojną zaangażowane były w działalność społeczną czy polityczną, oraz te, które zostały niejako zmuszone sytuacją w czasie wojny. Odważne, nieśmiałe, zdeterminowane i wahające się. To kwestia charakteru, mówi syn jednej z nich. Być może. Skrawki życia i informacje rozsiane w archiwach, relacjach świadków lub publikacjach związanych z historią powstania w getcie warszawskim były jak pojedyncze okruchy, z których należało stworzyć pełną opowieść. To pierwsza w Polsce taka próba, pierwsza w Polsce książka, wstęp do odzyskiwania pamięci o bojowniczkach z getta warszawskiego. Autorki: Kalina Błażejowska, Katarzyna Czerwonogóra, Agnieszka Dauksza, Patrycja Dołowy, Agnieszka Glińska, Hanka Grupińska, Agnieszka Haska, Natalia Judzińska, Magdalena Kozłowska, Joanna Ostrowska, Karolina Sulej, Anna Szyba, Karolina Szymaniak, Monika Tutak-Goll Ze wstępem Zuzanny Hertzberg Koedycja z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Tam, gdzie czekał anioł

Dorota Schrammek

Mama dwójki dorosłych dzieci wyjeżdża do Ueckermünde by uporządkować swoje życie. Pomimo wielu obaw podejmuje pracę jako opiekunka starszego małżeństwa. Wkrótce na drodze bohaterki pojawiają się osoby, które zmieniają jej życie. Czy to przeznaczenie? Małe niemieckie miasteczko stopniowo staje się dla Beaty oazą spokoju, jednak ta pozorna równowaga zostaje zakłócona zaskakującymi wiadomościami. Książka Tam, gdzie czekał anioł to pozytywna, pełna nadziei i przebaczenia oraz wiary w drugiego człowieka opowieść zmuszająca Czytelnika do przemyśleń nad swoim życiem.

Wrażliwe struny osobowości w związkach romantycznych

Marcin Moroń

Praca jest poświęcona roli temperamentalnej wrażliwości na bodźce przyjemne i nieprzyjemne w zrozumieniu dynamiki reagowania na sytuacje krzywdy w związkach romantycznych. Wykorzystując neuropsychologiczną teorię wrażliwości na wzmocnienia ukazano mechanizmy konstruktywnego i destrukcyjnego reagowania w sytuacji naruszenia przez partnera związku intymnego norm regulujących wzajemną wymianę. Praca wskazuje wrażliwość na bodźce negatywne i konflikty motywacyjne jako czynniki ryzyka unikania i zaniedbywania partnera romantycznego, a także ujawnia mechanizmy tego ryzyka (m.in. trudności w regulacji emocjonalnej, obniżoną samoocenę oraz nadwrażliwość na nagrody i kary w relacji romantycznej).

Ekspresja ruchu - ciało - kreacja - komunikat

red. Małgorzata Łączyk, Aleksandra Pyrzyk-Kuta

Opracowanie „Ekspresja ruchu – ciało – kreacja – komunikat” to interdyscyplinarne studium teoretyczno-empiryczne zorientowane na obecność i znaczenie ciała i cielesności w kulturze, edukacji i terapii. Obejmuje rozważania utorowane przez zagadnienie ciała pojmowanego jako medium umożliwiające samopoznanie, autokreację, aktualizację potencjałów i sił twórczych. Z podjętych analiz i refleksji nad ciałem dowiadujemy się, iż mogą oddziaływać na nie przeżycia, emocje, doświadczenia sensoryczne indukowane muzyką i dźwiękiem. Jest ono narzędziem ekspresji ruchu i obiektem powołującym nowe formy artystyczne. Ciało stanowi przestrzeń komunikatów emocjonalnych, na której mocno rysuje się stosunek do samego siebie, a także koduje informacje o otaczającym świecie.   Publikacja może zaciekawić i zainspirować osoby z kręgów nauk humanistycznych i społecznych, a w szczególności kulturoznawców, psychologów, pedagogów i nauczycieli dążących do rozwijania twórczego potencjału drzmiącego w ciele i niewerbalnym przekazie.

WRZECIONO BOGA. JUTRZNIA

Andrzej H. Wojaczek

W wyniku nieudanej akcji wymierzonej w niemieckich konspiratorów Teofil Kłosek, trzydziestotrzyletni weteran walk o powrót Górnego Śląska do Polski, trafia za kratki. Upokorzony, dręczony poczuciem winy i skazany na samotność przez najbliższych, z okruchów wspomnień odtwarza mozaikę dawnego życia. Tymczasem Niemcy stawiają jego żonę przed dramatycznym wyborem. Czy Klara poświęci małżeństwo w zamian za życie Teofila? Zbliża się piętnasta rocznica wybuchu trzeciego powstania śląskiego, a wraz z nią premiera legendarnego spektaklu, który – u progu drugiej wojny światowej – ma przypomnieć o straszliwych konsekwencjach konfliktu zbrojnego. Ewie Majewskiej i jej młodym artystom przyjdzie zmierzyć się z niechęcią środowisk mniejszościowych oraz z agresją rosnącej w siłę bojówki młodzieżowej. Jutrznia to ostatni tom trylogii Wrzeciono Boga – poruszającej sagi inspirowanej losami śląskiej rodziny. To głośny antywojenny manifest, powieść o niezwykłej sile kobiet, mitotwórczej roli słowa i potędze miłości zdolnej do największych poświęceń.

Wyspa

Małgorzata Kolankowska

Rzadko mówią o tym, co czują. Muszą być silni. Nie mogą się załamywać. W tej książce otwierają się i opowiadają o skrywanym bólu. Mówią, jak trudno jest zachować spokój, gdy kilkulatek pyta o śmierć. Wyspa to opowieść o rodzicach dzieci z chorobą nowotworową. Zbiór reportaży o nieustępliwej walce o życie ukochanej osoby. O dzielności i wspaniałych, poruszających zwycięstwach. Dobrze, że Małgorzata Kolankowska nie poddała się i doprowadziła tę trudną opowieść do końca, stając się głosem tych, którzy często nie są już w stanie głosu z siebie wydobyć. Jako kobieta i pisarka (badaczka i poetka) wydobyła go z całą uwagą i oddaniem, z czułością i empatią, szukając różnych języków na zmierzenie się z bólem, szokiem, rozpaczą. Te poszukiwania w zakresie formy, spełniając się nie tylko w metaforze "wyspy", splotły się w niezwykły sposób z reporterskim pragnieniem towarzyszenia w cierpieniu. Nie jestem w stanie wyobrazić sobie, ile to autorkę musiało kosztować. Mnie, jako czytelnika, bardzo wiele. Wstrząsająca książka. Karol Maliszewski Poruszająca książka o podróży na dno rozpaczy. I o nadziei. Prof. Marcin Kurek

Złodziejka marzeń

Anna Sakowicz

Joanna to czterdziestoletnia nauczycielka samotnie wychowująca nastoletnią córkę Lusię. Zmęczona pracą zawodową postanawia iść na urlop zdrowotny i zacząć realizować swe marzenia. Zamiast odpoczywać, musi jednak wyjechać, by zaopiekować się chorą ciocią. Pobyt w Starogardzie Gdańskim okazuje się pełen niespodzianek. Joanna zaczyna pisać, prowadzi "śledztwo" dotyczące przystojnego sąsiada i udziela się w hospicjum, przede wszystkim jednak wskutek tych doświadczeń całkowicie odmienia swe życie. Złodziejka marzeń to napisana żywym językiem, utrzymana w ciepłym, zabawnym, optymistycznym, a niekiedy poważnym tonie powieść obyczajowa, która realistycznie oddaje atmosferę niewielkiego miasta, łamie stereotypy i pokazuje, że nigdy nie jest za późno, by zacząć nowe życie. Dalsze losy Joanny można śledzić w powieści To się da!