Nowohucka telenowela

Renata Radłowska

Równo siedemdziesiąt lat temu ruszyła budowa Nowej Huty. Zaplanowana jako osiedle dla pracowników pobliskiego kombinatu, stała się domem dla tysięcy ludzi z podkrakowskich wsi, szukających lepszego jutra w wielkim mieście. Renata Radłowska z czułością wysłuchuje historii swoich bohaterów przodowników pracy, lokalnych działaczy, ale i zwykłych mieszkańców głęboko wrośniętych w codzienne życie dzielnicy. Nowohucka telenowela to zbiór reportaży, dla których Nowa Huta jest jedynie punktem wyjścia, a opowieść o mieście i ludzkich losach staje się uniwersalną opowieścią o przywiązaniu, przemijaniu i tęsknocie za młodością. Pierwsze wydanie Nowohuckiej telenoweli ukazało się w 2009 roku i składało się z kilkunastu tekstów opowieści naiwnych, jeszcze pełnych nadziei, zachwytu i dobrych wspomnień, wiary w wieczność, socjalizm (tego nikt się nie wypierał). Tacy byli bohaterowie pierwszego wydania. Drugie uzupełnione jest o sześć nowych tekstów, minireportaży, niby z tej samej przestrzeni, ale emocjonalnie cięższych. Tu jest już samotność, starość, odchodzenie; czas, a zarazem brak czasu. Umiera pokolenie junaków, którzy budowali Nową Hutę, nowe rodzi się albo dorasta. Już zagląda do tych pustych mieszkań po junakach, już się w nich urządza, przegląda w historii sprzed siedemdziesięciu lat. Umierają właściciele miasta, przychodzą mieszkańcy. Renata Radłowska Nowohucka telenowela to niezwykły zapis dzisiejszej świadomości budowniczych i mieszkańców Nowej Huty, a zarazem świadectwo działania heroicznych (pokoleniowych) mitów, które z upływem czasu stają się nierzadko kuchennymi opowieściami. Mamy tu do czynienia z domowymi opowieściami, zapisanymi najczęściej tak jak były wygłoszone, a więc w języku mówionym, który dziś jest jednym z najważniejszych kryteriów autentyzmu zjawisk kulturowych. Na tym polega m.in. niezaprzeczalna wartość tej książki, jej oryginalność, ukryta w chwytliwym dziś określeniu gatunkowym: telenowela. prof. Roch Sulima

Średniowiecze Polskie i Powszechne. T. 6 (10)

red. Bożena Czwojdrak, red. Jerzy Sperka

„Średniowiecze Polskie i Powszechne” jest jednym z niewielu w Polsce czasopism prezentujących teksty poświęcone tylko tej epoce, za to w bardzo szerokiej formie, obejmującej zarówno historię średniowieczną Polski, jak i powszechną. Na jego łamach publikują mediewiści z prawie wszystkich ośrodków naukowych w kraju oraz z zagranicy (Czechy, Ukraina, Niemcy), a także doktoranci, których świeże spojrzenie na poszczególne problemy pozwala niejednokrotnie ukazać je w całkiem innym świetle. Dzięki temu wszystkiemu potencjalny czytelnik ma możliwość zapoznania się z przeglądem badań i różnorodną tematyką, ograniczoną jednak do interesującej go epoki, a każdy mediewista znajdzie tu coś dla siebie. W niniejszym tomie pomieszczono teksty dotyczące m.in.: wieloosobowego zarządzania parafią; obrazu Franciszka z Asyżu i franciszkanów w czternastowiecznym traktacie dominikańskim; pobytu schizmatyków na dworze pierwszych Jagiellonów; roli patronów Polski w geografii sakralnej Krakowa; bractwa Najświętszej Marii Panny w Krakowie; badań późnośredniowiecznych polskich elit polityczno-społecznych, w tym możnowładztwa i rycerstwa; problematyki wojskowej; historii kulinarnej. Tom zamykają dwa artykuły recenzyjne.

Imaginauci. Pismo wyobraźni w poezji Bolesława Leśmiana, Józefa Czechowicza, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Tadeusza Nowaka

Anita Jarzyna

Książka przynosi opis XX-wiecznych dziejów kategorii wyobraźni oraz przedstawia jej funkcje w poezji Bolesława Leśmiana, Józefa Czechowicza, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i Tadeusza Nowaka. Zestawiając czterech wskazanych twórców, autorka wytyczyła imaginatywną linię w historii polskiej literatury minionego wieku, biegnie ona w poprzek dotychczasowych uporządkowań. Anita Jarzyna przyjęła, że pierwszym tematem twórczości interesujących ją autorów jest wyobraźnia. Jako że wszyscy oni unikają metarefleksji, badawczemu oglądowi poddała obrazy i tematy, z których wyprowadziła autorską koncepcję pisma wyobraźni, zaświadcza ono o stwórczej, apotropeicznej mocy języka. Autorka ukazuje, jak wiersze w nim zapisane stają się swego rodzaju autotematyczną opowieścią. Książka zdaje sprawę z badań zakrojonych z rozmachem i rzetelnie przeprowadzonych. Znakomicie poświadcza rozległą erudycję, świetny słuch literacki i nieprzeciętny talent interpretacyjny autorki. Jest świadectwem lektury uważnej i wnikliwej – skoncentrowanej na wierszach, wsłuchanej w ich niepowtarzalną dykcję, wiernej wziętym na warsztat idiomom poetyckiej wyobraźni. Jednocześnie ta zorientowana interpretacyjnie i pozostająca „blisko wiersza” lektura wnosi istotne novum w historycznoliteracką wiedzę o jednym z kluczowych nurtów polskiej liryki nowoczesnej i może okazać się istotnym elementem całościowego obrazu polskiego modernizmu – obrazu, którym wciąż nie dysponujemy. z recenzji prof. dr. hab. Pawła Próchniaka

Polish Commercial Law in a Nutshell

Bartosz Kucharski

The aim of the present book is to give an outline of Polish Commercial Law in English language. The book follows the usual sequence of lectures on Commercial Law in Poland dividing the content in two parts. First part is on entrepreneurs mainly partnerships and companies as the most important forms of organization of business and second part is on commercial acts especially contract. The latter part includes also chapters on securities as wall as on prevention of unfair competition and on trademarks. I will be happy if the book serves all those students who learn Polish law in English as well as students who set off to study abroad in English and seek books that could acquaint them with English legal terminology. Hopefully the work can also be of help to foreigners, especially foreign entrepreneurs who want to engage in business activity in Poland and need basic knowledge of Polish Commercial Law, as well as to legal practitioners who have to explain the institutions of Polish Law to their foreign clients. 

Sztuka życia i umierania

Osho

Dlaczego obawiamy się śmierci? Jak powinniśmy mówić innym, że umierają? Czy reinkarnacja jest prawdą? Z poczucia głębi, jasności, współczucia, a nawet z humorem, Osho odpowiada na najtrudniejsze pytania, jakie nurtują nas wszystkich, proponując zarazem praktyczne wskazówki dotyczące wsparcia i medytacji. Osho ukazuje, że nasz strach przed śmiercią oparty jest na pewnym nieporozumieniu, a umieranie to możliwość wewnętrznego wzrostu. Kiedy nasze życie jest świadome i kompletne, śmierć nie jest katastrofą, lecz jego radosnym zwieńczeniem.

Elementy prywatne i publiczne w procesie cywilnym w świetle prac kodyfikacyjnych w Polsce (1918-1964). Studium historycznoprawne

Anna Stawarska-Rippel

Niniejsza praca jest historycznoprawnym studium, które po raz pierwszy w literaturze prawniczej przedstawia obraz zmagań kodyfikacyjnych w zakresie procedury cywilnej i ich uwarunkowań w Drugiej Rzeczypospolitej i Polsce Ludowej. Monografia traktuje o dziejach kodyfikowania polskiego procesu cywilnego na tle ewolucji tej gałęzi prawa w Europie i w świetle „rewolucji” w Polsce po drugiej wojnie światowej. Rozważania prowadzone są w kontekście zagadnienia elementów prywatnych i publicznych w procesie cywilnym, mających fundamentalne znaczenie dla kształtu i treści ustawy procesowej. Przedstawiono zarówno przebieg dwukrotnie podejmowanych w Polsce prac kodyfikacyjnych w zakresie procedury cywilnej, jak i dyskusję nad modelem ustawy procesowej w aspekcie wyznaczenia relacji pomiędzy jednostką a państwem. Monografia składa się z dwóch części: elementy prywatne i publiczne w postępowaniu spornym przed sądem pierwszej instancji oraz elementy prywatne i publiczne w systemie środków odwoławczych, które zostały poprzedzone obszernymi wprowadzeniami, zakreślającymi historyczno-polityczne, prawnoporównawcze i teoretyczne tło zasadniczych rozważań. Omówiono w nich ewolucję procesu cywilnego w XIX i XX w. w zachodniej Europie, a także odznaczający się wyraźną specyfiką socjalistyczny proces cywilny, jak też zagadnienie środków odwoławczych w nowożytnym procesie cywilnym w kontekście interesów państwa i jednostki. Studium zawiera elementy porównawcze. W odniesieniu do konstrukcji projektowanych w Polsce Odrodzonej wykraczają one poza dzielnicowe ustawy procesowe. Rozważania dotyczące dekodyfikacji i rekodyfikacji postępowania cywilnego w Polsce po drugiej wojnie światowej prowadzono z uwzględnieniem zmian zachodzących w prawie pozostałych państw demokracji ludowej w Europie oraz ich zasadniczego wzorca – radzieckiego postępowania cywilnego.

Sielankowanie pod Tatrami. Życie codzienne i niecodzienne Zakopanego w XIX wieku

Agnieszka Lisak

Partner wydania: Muzeum Tatrzańskie w Zakopanem Zanim pod Tatrami zaczęli się regularnie pojawiać turyści, Zakopane zamieszkiwał lud na pół dziki, chytry i chciwy. Rafał Malczewski pisał zaś, że zmienna aura Zakopanego kładła zdrowego w bety, halny wiatr wytracał chorych na płuca, z silniejszych robił alkoholików. Jak więc doszło do tego, że to miejsce niebezpieczne dla kieszeni i groźne dla zdrowia stało się ulubionym celem turystycznym Polaków, a dla wielu artystów, pisarzy i kompozytorów domem? Agnieszka Lisak postanowiła znaleźć odpowiedź na to pytanie. Zmieniające się warunki życia, rozwijający się transport, dzięki któremu miejscowość zyskała łączność ze światem, a także coraz większa popularność wędrowania bez praktycznego celu, czyli turystyki. Na kartach tej książki nie brakuje też popularyzatorów Zakopanego. Nie tylko Tytusa Chałubińskiego, najbardziej znanego miłośnika Tatr, ale i księdza Stolarczyka, Sabały, Walerego Eljasza-Radzikowskiego czy Stanisława Barabasza. Ludzi, którzy rozsławili urok sielankowania pod Tatrami.

Wybrane problemy bezpieczeństwa ujęcie historyczne prawne i praktyczne cz.1

Maciej Januszkiewicz, Mateusz Łaski, Karol Słowi

 Polska na przełomie wieków przeszła trudną drogę do osiągnięcia obecnego stanu bezpieczeństwa. Nasz kraj w opinii samych Polaków jest krajem, w którym żyje się bezpiecznie. Tezę tą potwierdzają badania statystyczne publikowane rokrocznie na stronach chociażby Komendy Głównej Policji.  Polacy są bardzo przywiązani do swojej tożsamości, ziemi i obrony swojego terytorium. Polska mentalność ma głębokie korzenie historyczne, stanowiące wręcz nasze dziedzictwo zarówno historyczne, jak i kulturowe. W tej perspektywie bezpieczeństwo i jego poczucie jawi się jako dobro wspólne i każdego z osobna. Składowa tego poczucia jest bardzo subiektywna, dlatego też możemy powiedzieć, że bezpieczeństwo odbierane jest przez <b></b>każdego człowieka w inny, wręcz indywidualny sposób. Jednak nie swobodna ocena bezpieczeństwa, a całość działalności państwa prowadzonej w kierunku zapewnieniu bezpieczeństwa będzie miała najistotniejszy wpływ na ogół poruszanej tematyki. Bywa tak, że działalność ta jest niedoceniana i krytykowana przez różne grupy społeczne, które po objęciu władzy nie dają nowych narzędzi do walki ze zdiagnozowanymi zagrożeniami.  Każdy okres historyczny charakteryzuje się innymi zagrożeniami, innymi oczekiwaniami ze strony społeczeństwa i innymi rozwiązaniami wychodzącymi naprzeciw tym potrzebom. Bezpieczeństwo i jego zapewnienie ciągle się zmienia i nie można tutaj wypracować żadnego algorytmu postępowania, który mógłby w jednolity sposób ów problem rozwiązać. Rozdział opisujący bezpieczeństwo polski w latach 1918-1939 składa się z dwóch podrozdziałów. Rozważania otwiera rozdział poświęcony problemom sytuacji geopolitycznej II Rzeczpospolitej w okresie międzywojennym. W rozdziale szeroko przedstawiono występujące wówczas problemy, akcentując ich znaczenie.  W kolejnym rozdziale scharakteryzowano bezpieczeństwo II Rzeczypospolitej w ramach porozumień polityczno-militarnych, które były kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania państwa.  Kolejny rozdział zawiera uwagi na temat oddziaływania prawno-międzynarodowego statusu i regulacji prawnych obszarów niepodlegających suwerenności państw na wybrane aspekty bezpieczeństwa.  Przedmiotem niniejszego opracowania jest przedstawienie relacji i oddziaływania regulacji prawnych na wybrane aspekty bezpieczeństwa w odmiennym środowisku prawnym, którym są przestrzenie terytorialne, którym w prawie międzynarodowym nadany został status wyjętych spod jurysdykcji państwowej. Pracę zamyka ostatni rozdział, w którym zawarto zbiór informacji na temat ochrony osób mienia obiektów i obszarów. W opracowaniu przedstawiono prawne aspekty wykorzystania Służb Ochrony Osób i Mienia do zadań na rzecz bezpieczeństwa państwa oraz przepisy ogólne, podstawowe pojęcia i definicje. Ponadto autor przedstawił zachodzące we współczesnym świecie przemiany współczesnych uwarunkowań bezpieczeństwa państwa.