Wszystko za K2. Ostatni atak lodowych wojowników

Piotr Trybalski

Co naprawdę wydarzyło się pod K2? Niezwykła reporterska opowieść o Narodowej Zimowej Wyprawie na K2 i lodowych wojownikach. K2. Góra zabójca. Ci, którym udało się ją zdobyć, mówią jednym głosem: to najtrudniejsza góra świata, zimą nikt jej nie pokona. No chyba że Polacy. Tej bitwy nie można było przegrać. Oblegana przez Polaków po raz trzeci zimą K2, musiała się w końcu poddać. Od tych zdań Piotr Trybalski rozpoczyna swą opowieść o Narodowej Zimowej Wyprawie na K2, 8611 m n.p.m., która przez kilka pierwszych miesięcy 2018 roku emocjonowała miliony ludzi na całym świecie. Doborowy oddział himalaistów dowodzony przez legendarnego Krzysztofa Wielickiego, długie i kosztowne przygotowania, rekordowy budżet, gotowe strategie oblegania góry wszystko to rozbudziło wiarę, że tym razem słynny szczyt skapituluje. Wszystko za K2. Ostatni atak lodowych wojowników to znakomity reportaż, ukazujący nie tylko konkretne wydarzenia, ale przede wszystkim emocje i ludzkie charaktery. Piotrowi Trybalskiemu udało się przedstawić zjawisko zimowego himalaizmu z wielu perspektyw. Wyprawa na K2 okazała się punktem wyjścia do szerszej refleksji na temat sportu w najwyższych górach świata, ryzyka wkalkulowanego we wspinanie na ośmiotysięczniki i ambicji, która często wyrasta ponad ośnieżone szczyty Himalajów. Piotr Trybalski dziennikarz i fotograf, autor książek i licznych publikacji prasowych, zdobywca nagrody Travel Photographer of the Year. Od wielu lat podróżuje, organizując wyprawy ekspedycyjne, warsztaty fotografii reporterskiej i krajobrazowej. Współautor książki Ja, pustelnik o życiu Piotra Pustelnika, trzeciego Polaka zdobywcy Korony Himalajów i Karakorum. Obecnie pracuje nad kolejną książką o górach biografią Andrzeja Zawady, legendarnego lidera wypraw wysokogórskich i fundatora himalaizmu zimowego.

Folia Philosophica. Vol. 34. Special issue. Forms of Criticism in Philosophy and Science

red. Dariusz Kubok

Przedłożony czytelnikom tom jest pierwszym supplementary volume czasopisma „Folia Philosophica”. Ma on charakter monograficzny, dotyczy bowiem różnych form krytycyzmu w perspektywie rozwoju nauki i filozofii, ale jest również tomem o charakterze interdyscyplinarnym, ponieważ autorzy reprezentują różne dziedziny nauki. Dzięki temu krytycyzm jako pewna cecha namysłu, czy też postawa poznawcza zostaje ukazana w bardzo szerokiej perspektywie, ale z całą pewnością nie pretenduje do zupełności. Nie mniej jednak dzięki takiemu wieloaspektowemu podejściu staje się możliwe rozpoznanie złożoności treściowej tej idei, a także ewentualnych, często ukrytych lub do końca nie w pełni ujawnionych, konsekwencji i aplikacji postawy krytycznej. Zasadniczym celem poznawczym niniejszego tomu jest analiza obecności i znaczenia krytycyzmu w europejskiej tradycji naukowej i filozoficznej. Krytycyzm może zostać pojmowany jako stanowisko polegające na umiejętności rozróżniania i oddzielenia zarówno obszarów poznawczych, jak i sposobów poznawania, na umiejętności sądzenia i osądzania, a także na akcentowaniu postawy antydogmatycznej. O wadze krytycyzmu świadczy fakt, że nie tylko stanowi wyzwanie teoretyczne, ale także przyczynia się do zrozumienia i kształtowania wielu aspektów życia społecznego. Obecnie zaobserwować można różne formy deficytu postawy krytycznej, który prowadzi do niebezpiecznych zjawisk we współczesnej kulturze. Dlatego też rozważania zawarte w tym tomie służyć mają lepszemu zrozumieniu i upowszechnieniu wartości związanych z postawą krytyczną w różnych obszarach przestrzeni publicznej.   The tome hereby presented is the first special issue of Folia Philosophica. Monographic in character-as it concerns a variety of forms of criticism in the context of the development of science and philosophy-it is, at the same time, interdisciplinary, since the contributing authors represent diverse fields of scholarship. Owing to such an assumption, criticism-whether it is understood as an angle of reflection or as a cognitive attitude-is presented in a very broad perspective. Although the volume makes no claims to exhaustiveness, this multifaceted approach grants one an insight allowing for a better understanding of both the complexity of the concept itself and of the possible (and not always manifest) consequences of the application of criticism in cultural practice. The aim of this volume is to offer the reader a reflection on the presence and significance of criticism in the European tradition of scholarship, science and philosophy. Criticism may be understood as an attitude which emphasizes one's ability to discriminate between various areas of cognition and to distinguish them from available modes of cognition; an attitude in which one's ability to pass judgments and form opinions is of primary importance, and, simultaneously, an attitude in which antidogmatism of stances is of central value. The significance of criticism does not solely manifest itself in the fact that it never ceases to be a serious theoretical challenge to scholars. Above all, its importance is testified to by its palpable, multifaceted contribution to the understanding-and shaping-of many areas of social life. Today, however, positions characterized by a marked deficit of critical attitude seem to proliferate: the detrimental results of this process are already visible in contemporary culture. This is why the insights offered in this volume are important: it is intended to open space for a deeper understanding of criticism and its role, as well as to propagate values related to the application of critical thinking, in various areas of human experience.

Idea w służbie propagandy. Komitet Słowiański w Polsce 1945-1953 na tle ruchu nowosłowiańskiego

Marcela Gruszczyk

Praca jest próbą wieloaspektowego spojrzenia na historię powstania i działalności Komitetu Słowiańskiego w Polsce, który w latach 40. XX wieku był jednym z głównych podmiotów odpowiedzialnych za umacnianie przyjaźni polsko-radzieckiej oraz upowszechnianie wiedzy o Związku Radzieckim wśród szerokich kręgów społeczeństwa. Odbywało się to pod hasłem propagowania ideologii słowiańskiej, odrodzonej w czasie wojny pod auspicjami ZSRR. Książka wpisuje się w nurt badań nad dziejami politycznymi początków Polski Ludowej. Składa się z pięciu rozdziałów w układzie chronologiczno-problemowym. Pierwsza część dotyczy narodzin tzw. ruchu nowosłowiańskiego, stanowiąc jednocześnie tło dla dalszych rozważań. Poruszono w niej zagadnienia związane z genezą i pierwszymi latami działalności Komitetu Wszechsłowiańskiego w Moskwie, rozwojem jego agend w krajach Europy środkowo-wschodniej oraz jednym z najważniejszych wydarzeń w dziejach ruchu – Kongresem Słowiańskim w Belgradzie, który stał się przyczynkiem dla powstania Komitetu Ogólnosłowiańskiego. Poruszone tu zagadnienia stanowiły punkt zwrotny w historii idei słowiańskiej, kreowanej tym razem z ramienia Związku Radzieckiego, który widział w niej doskonały instrument oddziaływania w imię własnych, pragmatycznych interesów politycznych. Drugi z rozdziałów wiąże się już bezpośrednio z zagadnieniem tytułowym, odnosząc się do początków Komitetu Słowiańskiego w Polsce. Analizie poddane zostały tu założenia programowe instytucji, jak i jej organizacja na szczeblu centralnym oraz terenowym. W dalszej części publikacji przedstawiono politykę kulturalną oraz inne aspekty życia społecznego, definiowane w pryzmacie kryteriów ideologicznych, które stymulowały zakres, jak i charakter prac słowiańskiej agendy w Polsce. Omówiona została działalność naukowa, oświatowa i wydawnicza Komitetu, angażująca świat polskich uczonych, niestety nazbyt często działających w pręgierzu doktryny, hamującej wiele ciekawych i wartościowych pomysłów. Ostatnie dwa rozdziały przeniosą czytelnika na arenę międzynarodowych obszarów działalności Komitetu. Do najistotniejszych z poruszanych w tym miejscu zagadnień należeć będzie bez wątpienia problematyka łużycka – jedno z ważnych zagadnień geopolitycznego aspektu ideologii słowiańskiej, która wraz z umacnianiem się systemu komunistycznego w krajach satelickich ZSRR, została zepchnięta do lamusa, jako element zagrażający interesom tego państwa w etnicznie niesłowiańskich państwach systemu. Nie mniej istotną kwestią będzie też konflikt radziecko-jugosłowiański, bezpośrednio wpływający na zanegowanie przez Związek Radziecki dalszego funkcjonowania ruchu nowosłowiańskiego. Jego negatywny skutek implikujący zakończenie działalności Komitetu Słowiańskiego w Polsce, będzie też epilogiem narracji piątego rozdziału.

Post-koiné. Studia o nieantropocentrycznych językach (poetyckich)

Anita Jarzyna

Monografia daje wyraz autorskiej formule wspólnoty i komunikacji szerszej niż ludzka. Przedstawiona koncepcja wydobywa niesymboliczne sposoby reprezentowania zwierząt, formy osłabienia ludzkiej podmiotowości, problematyzuje mechanizm wytwarzania różnicy antropologicznej. Pozwala wykazać, że krytyczny namysł nad językiem konsolidującym wspólnotę redefiniuje stosunek do zwierząt. Anita Jarzyna odsłania emancypacyjny potencjał wierszy, projektuje możliwość lektury eksperymentalnej, w ramach której wykazuje, że poeci i poetki drugiej połowy XX i początku XXI wieku, opisując relacje międzygatunkowe, demaskują formy opresji, dyskursy przemocy (m.in. antysemicki, teologiczny, patriarchalny, łowiecki, rzeźnicki, medyczny, zoologiczny), a zarazem tematyzują swoje poszukiwania nieantropocentrycznego języka, tworzą alternatywne wizje międzygatunkowych aliansów, afirmatywnych więzi, powołują polemiczne, inkluzywne języki, dążą do tego, by równościowy stosunek do zwierząt przejawiał się we wszystkim, co mówią, nie tylko, kiedy odnoszą się do nich bezpośrednio. Odnajdując w wierszach rozmaite ujęcia nieantroponormatywnej perspektywy, autorka książki traktuje poezję jako wypowiedź równoprawną z wypowiedziami dyskursywnymi, upominającymi się o zniesienie ludzkiej dominacji; wskazuje przy tym, że konceptualizacje literaturoznawczych studiów nad zwierzętami można wyprowadzać z poetyckiej metarefleksji, formującej się w języku, którym posługują się ludzie, a który odtąd nie ma służyć im wyłącznie. "Publikacja Anity Jarzyny jest ze wszech miar potrzebna, na gruncie polskim to nowatorskie ujęcie studiów nad zwierzętami i polskiej poezji; odważne intelektualnie i pogłębione refleksyjnie. Może służyć za przewodnik myślenia żarliwego i nieobojętnego etycznie, będącego rewizją lektur wierszy polskich autorów/autorek oraz propozycją nowej perspektywy badań języka i tekstów (nie tylko poetyckich)." Z recenzji dr hab. Anny Kałuży

Piołun na zapomnienie

Anna Trojanowska

Zasady, które złamie Męski świat, który zapragnie poznać Wróg, którego pokocha Rok 1895. Lea, młoda kobieta z prowincji, poślubia Józefa, statecznego aptekarza, i przenosi się do Warszawy. Swojego męża ledwie zna. Lea ufa, że postępując zgodnie z naukami swej ciotki, stworzy szczęśliwą rodzinę. Wkrótce przekonuje się, że wyniesione z domu umiejętności nie są przydatne, a jej znajomość leczniczych ziół to zdaniem Józefa przesądy. Wiele musi się wydarzyć, aby poznała siebie i zawalczyła o swoje miejsce w męskim świecie, jakim w owych czasach jest apteka. Niebezpieczna okazuje się również przeszłość, dawne sekrety męża, które Lea za wszelką cenę chce poznać Napędzająca tę książkę intryga jest jak nadchodząca zza linii horyzontu burza najpierw wydaje się tylko przelotną chmurką, pojedynczym porywem wiatru, aż niepostrzeżenie zmienia się w ścinającą z nóg nawałnicę. Jeśli dodać do tego pełnokrwistych i niejednoznacznych bohaterów, także tych z drugiego planu, którzy w przekonujący sposób muszą się zmierzyć z własnymi słabościami i ograniczeniami oraz doskonale odmalowane realia przełomu XIX i XX wieku zapachy ówczesnych warszawskich kawiarenek, smród rynsztoków, jazgot przekupek i szelest wykrochmalonych sukien dam i damulek otrzymujemy książkę, którą trzeba przeczytać. Polska odpowiedź na bestsellerowe "Wszystko, co lśni"! Zbigniew Zborowski, pisarz

Wielki atlas łowiectwa

Opracowanie Zbiorowe

Książka opracowana przez zespół specjalistów – łowczych – stanowi wademekum każdego, kto chce zgłębić arkana sztuki łowieckiej. Tradycje myśliwskie, kuchnia, gospodarka łowiecka, polowania i zwierzyna łowna to tylko niektóre z poruszanych zagadnień. Interesującym treściom towarzyszą fachowe schematy, rysunki, tabele oraz fotografie

O powstawaniu Polaków

Tomasz Ulanowski

W Jaskini Obłazowej w Kotlinie Orawsko-Nowotarskiej odkryto ludzkie kości i bumerang wykonany z ciosu mamuta. Znalezisko to liczy około trzydziestu tysięcy lat, moglibyśmy więc ogłosić światu, że najstarszym bumerangiem na świecie rzucał Polak. Problem w tym, że Polska jako państwo liczy sobie niewiele ponad tysiąc lat, a i do tej tezy wielu historyków miałoby zastrzeżenia. Niemniej jest to historyczny bagaż, którego nie można lekceważyć. Co tak naprawdę łączy Polaków, na czym opiera się narodowa tożsamość i skąd się wzięła? Te pytania stawia sobie Tomasz Ulanowski, sięgając w przeszłość znacznie dalej niż do symbolicznego roku 966. Autor rekonstruuje nasz rodowód na podstawie najnowszych badań. Przepytuje paleontologów, archeologów, historyków, genetyków, antropologów i językoznawców, dzięki którym wkraczamy do świata zagadek i tajemnic sprzed tysięcy lat. Niestety odpowiedzi nie są jednoznaczne. Pewne jest tylko jedno: wszyscy jesteśmy dziećmi ewolucji, która toczy się nieprzerwanie od czterech miliardów lat, a każdy Polak to mieszaniec, potomek wiecznego tułacza, który wyszedł z Afryki i zrządzeniem losu znalazł się właśnie tu. Interesowały mnie odpowiedzi na pytania: Skąd przyszliśmy? Gdzie jesteśmy? Dokąd zmierzamy? Zupełnie nie chciałem napisać książki o tym, że na naszą biologiczną naturę nakładamy różne kulturowe maski, które przejmują albo przynajmniej próbują przejąć nad nami kontrolę i mówią nam, jak mamy żyć. Myślę sobie jednak, że o tym tak naprawdę jest ta książka. Tomasz Ulanowski

Konie domowe i służbowe

Joana Stojer-Polańska, Danuta Piniewska-Róg

Oto wspaniała książka autorstwa dr Joanny Stojer-Polańskiej i dr Danuty Piniewskiej-Róg o koniach domowych i służbowych. To pozycja przeznaczona dla dzieci i młodzieży, uwrażliwiająca na te piękne, wielkie zwierzęta i ucząca, jak mądrze z nimi postępować. Poznamy pracę funkcjonariuszy na czterech kopytach i zajrzymy za kulisy specjalistycznych szkoleń koni. Recenzje: 1. Pięknie  napisana książka o koniach uwrażliwiająca szczególnie młodzież na niepotrzebne cierpienie koni  pracujących w zaprzęgu czy służących nam ludziom do rekreacji. Pokazuje również mądrość i odwagę koni służbowych pracujących w Policji jako środek przymusu bezpośredniego. Mam nadzieje, że lektura książki uzmysłowi nam wszystkim wyjątkowość koni i należny im szacunek jaki my ludzie jesteśmy im winni. Ja niewątpliwie mam to wyjątkowe szczęście i jednocześnie ogromną satysfakcję, że wszystkie te konie mogłam poznać osobiście. kom. Izabela Dobrowolska, specjalista Zakładu Kynologii Policyjnej Centrum Szkolenia Policji, koordynuje zadania związane z utrzymaniem i wykorzystaniem m.in. koni służbowych w Policji.   2. Często powtarzam, że jeżeli LEW jest królem zwierząt dzikich, to KOŃ jest królem zwierząt udomowionych. Cieszę się, że powstała książka o koniach adresowana dla dzieci i młodzieży. Może któryś z Czytelników zaopiekuje się w przyszłości koniem policyjnym na emeryturze? Józef Wawrzynek, hodowca koni Czystej Krwi Arabskiej