Eneida

Wergiliusz

Wergiliusz Eneida tłum. Tadeusz Karyłowski ISBN 978-83-288-5332-4 Księga I Broń i męża opiewam, co z Troi wybrzeża Do Italii, gnan losem, pierwszy na brzeg zmierza Lawiński, po mórz głębi i lądach pędzony Mocą niebian, pamiętny gniew znosząc Junony; Wiele też w boju cierpiał, nim dźwignął mur miasta I bogi wniósł do Lacjum, skąd plemię urasta Latynów, ojce Alby i wielkiej gród Romy. Muzo, wskaż mi przyczyny, jaki żal kryjomy Lub boleść skłania bogów królową, iż ... Wergiliusz Ur. 15 października 70 p.n.e. w Andes k. Mantui Zm. 21 września 19 p.n.e. w Brindisi Najważniejsze dzieła: Bukoliki, Georgiki, Eneida Starożytny poeta i pisarz rzymski, protegowany Mecenasa i cesarza Oktawiana Augusta. Pochodził z Lombardii, tam też kształcił się, początkowo w Kremonie, a następnie w Mediolanie. Później, mieszkając przez pewien czas w Neapolu w środowisku tamtejszej mniejszości greckiej, nauczył się języka Homera i rozmiłował w kulturze helleńskiej. Przez jakiś czas pracował, bez większego powodzenia, jako prawnik. Możliwość pracy twórczej uzyskał dzięki wsparciu materialnym Mecenasa, którego uwadze polecił z kolei Horacego. Pierwszy zbiór utworów, które zwróciły na siebie uwagę publiczności: Bukoliki (Eklogi) stanowią przykład poezji pasterskiej. Kolejny etap twórczości Wergiliusza wyznaczają Georgiki, czyli poemat o rolnictwie, sadownictwie, hodowli bydła i pszczelarstwie (tematom tym odpowiadają kolejne księgi). Zwieńczenie dzieła życia stanowi Eneida, epopeja o początkach Rzymu, o zamierzonej od początku roli państwotwórczej, służącej umacnianiu poczucia tożsamości obywateli rzymskich i dowartościowaniu odrębności ich kultury. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Pan Grubas

Wilhelm Grimm

Pan Grubas Była raz kurka i był raz kogucik, które chciały razem odbyć pewną podróż. W tym celu kogucik zbudował ładny powozik o czterech czerwonych kółkach i zaprzągł go w cztery myszki. Kurka wsiadła do środka z kogucikiem i pojechali sobie razem. Niebawem w drodze nawinął im się kot, który rzekł: — Dokąd jedziecie? Kogucik mu na to: „Nasza kolasatoczy się aż do domu Imci Pana Grubasa” — Weźcież mnie ze sobą — kot rzecze. Kogut odparł: — Z całą chęcią, siądź sobie z tyłu, bo z przodu mógłbyś wypaść. [...]Jacob i Wilhelm GrimmJacob Grimm ur. 4 stycznia 1785 w Hanau, zm. 20 września 1863 w Berlinie oraz Wilhelm Grimm ur. 24 lutego 1786 w Hanau, zm. 16 grudnia 1859 w Berlinie Najważniejsze dzieła: kolekcjonowany od roku 1806 a publikowany od 1812 zbiór baśni, bajek ludowych, podań i opowieści Bracia Grimm jako pierwsi zapisywali ludowe baśnie i podania w formie bliskiej tej, w jakiej zostały one opowiedziane, powstrzymując się od literackiego upiększania materiału. Można ich zatem uznać za pionierów badań etnograficznych, mimo że nie prowadzili badań terenowych, lecz zapraszali do swojego mieszkania osoby opowiadające baśnie. Zbieraniem materiału zajmował się głównie Jacob, natomiast Wilhelm nadawał tekstom ostateczny kształt literacki. Najbardziej znane utwory ze zbioru to Królewna Śnieżka, Kopciuszek czy Piękna i Bestia. Bracia Grimm są również autorami wielotomowego słownika języka niemieckiego (Deutsches Wörterbuch). Jacob jest odkrywcą "prawa Grimma" w językoznawstwie, dotyczącego rozwoju praindoeuropejskich spółgłosek w językach germańskich i sąsiednich. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Dzwon

Henryk Zbierzchowski

Henryk Zbierzchowski Impresye Dzwon Edward Grieg, Op. 57. Nr. 6. W dal siną, bezbrzeżną ma dusza się wlecze, Stargana wichrami i burzą jesieni A za nią się snują rozpacze człowiecze I jęk jakiś głuchy i echa przestrzeni. Rozpięty nad światem niebiosów strop szary, Jak dzwon tajemniczy w pomroków kościele, Olbrzymiem swem cielskiem zakrywa obszary, Gdzie pustka na martwych ugorach się ściele. Ma dusza się wlecze w dal siną i ciemną, A kiedy ku górze wyciągnie ... Henryk Zbierzchowski Ur. 19 listopada 1881 we Lwowie Zm. 6 listopada 1942 w Krynicy Najważniejsze dzieła: Małżeństwo Loli, Żongler. Rzeczy wesołe i smutne, Człowiek o dwu twarzach Pisarz związany całe życie ze Lwowem. Debiutował w 1898 r. na łamach krakowskiego czasopisma "Życie", dwa lata później wydał pierwszy tomik poezji, Impresje. Ukończył studia prawnicze. W latach 1906--1910 pracował jako redaktor czasopisma "Nasz Kraj", publikował też w "Gazecie Porannej". Od 1920 r. prowadził czasopismo satyryczne "Szczutki". W 1928 r. miasto Lwów przyznało mu nagrodę literacką, w 1937 r. otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, rok później Złoty Wawrzyn Akademicki Polskiej Akademii Literatury. W czasie wojny znalazł się w Krynicy i tam zmarł. Pisał liryki, powieści, nowele, piosenki (patriotyczne i kabaretowe) i sztuki teatralne (przeważnie komedie i wodewile). Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Ty głos cierpiący podnieś - i niech w tobie... (Do A. Czartoryskiego)

Juliusz Słowacki

Ty głos cierpiący podnieś — i niech w tobie...[Do A. Czartoryskiego] Ty głos cierpiący podnieś — i niech w tobie    Krzyknie i naraz poważnie zaśpiewa  Wszystko, co naród sądził, że śpi w grobie    Albo się ze krwią ludzką w krew przelewa.  Bo nie ten, który z rdzy pancerz oskrobie    Albo w mogiły dawnej zajrzy trzewa,  A prochom dawny spoczynek naruszy,  Wiek pomknie — lecz ten, kto się dotknie duszy.    Mów, otwórz drogi Świętemu Duchowi,    Mów, a do niebios bożych pokaż wrota;  Cały się naród z ducha niech wysłowi,    Cały o przyszłość niech się zakłopota;  Niech dusze kładą za siebie, aż nowi    Obaczą się tu, jaśni, jak spod młota  Myncarni złoto wychodzi świecące,  Jagnięta pańskie na słonecznej łące. [...]Juliusz SłowackiUr. 4 września 1809 r. w Krzemieńcu Zm. 3 kwietnia 1849 r. w Paryżu Najważniejsze dzieła: Kordian (1834), Anhelli (1838), Balladyna (1839), Lilla Weneda (1840), Beniowski (1840-46), Sen srebrny Salomei (1844), Król-Duch (1845-49); wiersze: Grób Agamemnona (1839), Hymn o zachodzie słońca (1839), Odpowiedź na ?Psalmy przyszłości? (1848) Polski poeta okresu romantyzmu, epistolograf, dramaturg. W swoich utworach (zgodnie z duchem epoki i ówczesną sytuacją Polaków) podejmował problemy związane z walką narodowowyzwoleńczą, przeszłością narodu i przyczynami niewoli. Jego twórczość cechuje kunsztowność języka poetyckiego. W późniejszym, mistycznym okresie stworzył własną odmianę romant. mesjanizmu i kosmogonii (system genezyjski). Studiował prawo w Wilnie, krótko pracował w Warszawie w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu oraz w Biurze Dyplomatycznym Rządu powstańczego 1831 r. Podróżował po Szwajcarii, Włoszech, Grecji, Egipcie i Palestynie. Osiadł w Paryżu, gdzie zmarł na gruźlicę i został pochowany na cmentarzu Montmartre. W 1927 r. jego prochy złożono w katedrze na Wawelu. autor: Katarzyna Starzycka Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Groźny cień

Arthur Conan Doyle

Artur Conan Doyle Groźny cień tłum. Z. N. ISBN 978-83-288-2222-1 Rozdział pierwszy. Noc sygnałów Otom jest, który piszę, ja Jock Calder z West Inch'u, w wieku lat pięćdziesięciu i w połowie dziewiętnastego stulecia jeszcze w pełni władz wszystkich, zdrów na ciele i na duszy. Żona zaledwie raz na tydzień dopatrzeć może na skroni jakiś tam jeden siwiejący włosek i wyrywa mi je dosyć gniewnie, choć nie rozumiem, co właściwie jej na tem zależy? Nie mam po prostu cza... Arthur Conan Doyle Ur. 22 maja 1859 w Edynburgu Zm. 7 lipca 1930 w Crowborough Najważniejsze dzieła: Pies Baskerville'ów (The Hound of the Baskervilles), Przygody Sherlocka Holmesa (The Adventures of Sherlock Holmes), Studium w szkarłacie (A Study in Scarlet), Zaginiony świat (The Lost World), The History of Spiritualism (Historia spirytyzmu; nietłumaczona) Pisarz angielski urodzony w Szkocji, znany przede wszystkim jako twórca powieści i opowiadań kryminalnych, które łączy jeden bohater: Sherlock Holmes. Pierwowzorem postaci sławnego detektywa był profesor Joseph Bell, pionier w zakresie medycyny sądowej (Doyle uczęszczał na jego zajęcia, a następnie pracował pod jego kierunkiem). Inną charakterystyczną postacią pojawiającą się w wielu tekstach Conan Doyle'a jest szalony naukowiec George Challenger. Z wykształcenia lekarz, do czterdziestego roku życia Doyle wykonywał swój zawód, później dopiero poświęcił się całkowicie pisarstwu, jednak pisał opowiadania i publikował je w czasopismach już jako student. Oprócz powieści detektywistycznych jego dorobek prozatorski obejmuje również powieści historyczne (Micah Clarke, Biała Kompania, Przygody brygadiera Gerarda), powieści sciece fiction (seria z profesorem Challengerem, m.in. The Lost World, The Poison Belt czy The Disintegration Machine). Śmierć wielu bliskich w niedługim czasie (m.in. żony w 1906 roku i syna w czasie I wojny światowej) skłoniła Doyle'a do zainteresowania się spirytyzmem. Pisarz angażował się w sprawy polityczne, uczestniczył m.in. jako lekarz-ochotnik w wojnie burskiej i był autorem broszury usprawiedliwiającej rolę, jaką Wielka Brytania odegrała w tym konflikcie (później także obszerniejszej pracy historycznej na ten temat). Wspomniana broszura, jak uważał sam Doyle, przyczyniła się do tego, że w 1902 roku został uhonorowany tytułem szlacheckim. Z dokumentów wynika, że podczas chrztu Doyle otrzymał trzy imiona: Arthur Ignatius Conan, jednak pisarz chciał, by ostatnie z nich stanowiło drugi człon jego nazwiska. Przeczytaj artykuł o autorze w Wikipedii Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

We śnie

Bolesław Leśmian

Bolesław Leśmian Napój cienisty We śnie Śnisz mi się obco. Dal bez tła, Wieczność się w chmurach błyska. Lecimy razem. Mgła i mgła! Bóg, ciemność i urwiska. Do mgły i mroku naglisz mnie I szepcesz zgrzana lotem: Toć ja się tobie tylko śnię! Nie zapominaj o tem Nie zapominam. Mkniemy wzwyż Do ... Bolesław Leśmian Ur. 22 stycznia 1878 r. w Warszawie Zm. 7 listopada 1937 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: zbiory wierszy: Sad rozstajny (1912), Łąka (1920), Napój cienisty (1936), Dziejba leśna (1938); zbiory baśni prozą: Klechdy sezamowe (1913), Przygody Sindbada Żeglarza (1913) i Klechdy polskie Wybitny polski poeta, eseista, prozaik i tłumacz tworzący w Młodej Polsce i dwudziestoleciu międzywojennym. Pochodził ze spolszczonej inteligenckiej rodziny Lesmanów. Spokrewniony z A. Langem i J. Brzechwą. Ukończył studia prawnicze w Kijowie. Współtworzył Chimerę i Teatr Artystyczny w Warszawie. Jego poezję cechował symbolizm, sensualizm, mistycyzm, spirytyzm, zainteresowanie paranormalnością, postulowanie powrotu do natury (poeta jako człowiek pierwotny), poszukiwanie miejsca Boga w świecie, ale i egzystencjalne spory ze stwórcą. Nawiązywał do ludowości (tworząc neologizmy oraz własne mity i postaci), stylistycznie do baroku i romantyzmu, ideowo do filozofii Nietzschego i Bergsona. Mistrz wiersza sylabotonicznego. W 1933 r. został członkiem Polskiej Akademii Literatury. autor: Alicja Szulkowska Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Próby. Księga trzecia

Michel de Montaigne

Michel de Montaigne Próby tłum. Tadeusz Boy-Żeleński Księga trzecia Rozdział I. O pożytecznym i poczciwym Nikt nie jest wolny od mówienia bredni; źle jest jedynie mówić je z wysiłkiem: Nea iste magno conatu magnet nugas dixerit. Mnie to nie grozi: wymykają mi się równie niedbale, jak tego są warte; i dobrze czynią: poniechałbym ich snadno, by przy najmniejszej mordędze. Kupuję je i sprzedaję jeno za tyle, ile ważą; gwarzę z moim papierem, jak gwarzę z pierw... Michel de Montaigne Ur. 28 lutego 1533 w Bordeaux Zm. 13 września 1592 w Château de Montaigne koło Saint-Michel-de-Montaigne Najważniejsze dzieła: Próby (fr. Essais, wyd. 1580--1588). Pisarz i myśliciel; jeden z głównych przedstawicieli fr. renesansu; znakomity obywatel Bordeaux, w l. 1557-70 członek sądu, a w l. 1581-85 (przez dwie kadencje) burmistrz miasta. Uważany za twórcę eseju jako nowego gatunku literackiego, stanowiącego erudycyjne rozważania zorganizowane tematycznie, ale podane w luźnej formie (niepodporządkowanej np. dowodzeniu pewnej tezy), odwołujące się do zasobów kultury: dzieł literatury, historiografii, filozofii i in. dziedzin wiedzy, poddawanych analizie i stanowiących podstawę dalszych dociekań. Od najwcześniejszego dzieciństwa z polecenia ojca służba i domownicy zwracali się do niego po łacinie, dlatego też nie znał francuskiego, kiedy w wieku sześciu lat został oddany do szkoły ( cieszącego się b. dobrą reputacją kolegium w Bordeaux). Szkołę wspominał bardzo źle i do końca życia z pogardą wyrażał się o ,,bakalarstwie", jako specjalnym rodzaju myślenia oraz nauki uprawianej przez bakałarzy na potrzeby szkolne. Studiował następnie w Paryżu. Był znany na dworze trzech kolejnych królów, uczestniczył (z przyczyn honorowych, choć niechętnie) w zbrojnych rozprawach na tle religijnym między katolikami a hugenotami (kalwinami) szarpiących w tym czasie Francję; najserdeczniej związany z Henrykiem III (Walezym w l. 1573-74 królem Polski, a w l. 1574-89 królem Francji), służył mu pełniąc powierzone sobie przez króla misje dyplomatyczne. Osiadłszy w majątku Montaigne i ożeniwszy się, zajął się pracą nad swoim dziełem życia, obejmującym trzy tomy, uzupełnianym i zmienianym do ostatniej chwili przed śmiercią. Kiedy w 1580 r. Montaigne odwiedził Rzym (został zaszczycony nadaniem mu honorowego obywatelstwa miasta, co wysoko sobie cenił, cały akt przytaczając w Próbach), postarał się o oficjalną aprobatę kościelną dla swojego dzieła - żył w końcu w czasach inkwizycji i palenia czarownic; jednak prawie sto lat później, w 1676 r. Próby i tak znalazły się na indeksie ksiąg zakazanych pod zarzutem szerzenia fideizmu. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Snigrobek

Bolesław Leśmian

Bolesław Leśmian Napój cienisty Śnigrobek Kiedy las od ukąszeń zmór drzewnych pożółciał, Śnigrobek, błękitnawo zapatrzony w paproć Wędrownie się zazłocił z dali w dal po dwakroć, Aż się wsnuł do krainy półduchów i półciał. Tam ukochał przestwornie mgłę nierozeznawkę, Co się na wznak uśmiecha, a na klęczkach ginie, Albo się uwysmukla podobna dziewczynie, Która los w snach zgubiła, jak pustą zabawkę. Mgła rzekła: Ust mych przyszłość z bzu się nie wyzwoli! Pró... Bolesław Leśmian Ur. 22 stycznia 1878 r. w Warszawie Zm. 7 listopada 1937 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: zbiory wierszy: Sad rozstajny (1912), Łąka (1920), Napój cienisty (1936), Dziejba leśna (1938); zbiory baśni prozą: Klechdy sezamowe (1913), Przygody Sindbada Żeglarza (1913) i Klechdy polskie Wybitny polski poeta, eseista, prozaik i tłumacz tworzący w Młodej Polsce i dwudziestoleciu międzywojennym. Pochodził ze spolszczonej inteligenckiej rodziny Lesmanów. Spokrewniony z A. Langem i J. Brzechwą. Ukończył studia prawnicze w Kijowie. Współtworzył Chimerę i Teatr Artystyczny w Warszawie. Jego poezję cechował symbolizm, sensualizm, mistycyzm, spirytyzm, zainteresowanie paranormalnością, postulowanie powrotu do natury (poeta jako człowiek pierwotny), poszukiwanie miejsca Boga w świecie, ale i egzystencjalne spory ze stwórcą. Nawiązywał do ludowości (tworząc neologizmy oraz własne mity i postaci), stylistycznie do baroku i romantyzmu, ideowo do filozofii Nietzschego i Bergsona. Mistrz wiersza sylabotonicznego. W 1933 r. został członkiem Polskiej Akademii Literatury. autor: Alicja Szulkowska Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.