Żyje się tylko dziś. Nowa biografia Astrid Lindgren

Jens Andresen

Jens Andersen, wybitny duński biograf, od 30 lat publikuje opowieści o ważnych osobistościach duńskiej kultury, literatury i życia publicznego, takich jak Hans Christian Andersen, Thit Jensen, Tove Ditlevsen, Kim Larsen, królowa Małgorzata i następca tronu, książę Fryderyk. Historia życia Astrid Lindgren pokazuje pomijane dotąd wątki jej biografii i wydobywa zazwyczaj marginalizowane aspekty jej życia, działalności i osobowości. Spotykamy Astrid Ericsson z Vimmerby, fascynującą osobę, która została zawodową pisarką w wieku około czterdziestu lat, poznajemy jej trudne doświadczenia życiowe, nim została bogatą autorką bestsellerów. Andersen przedstawia wszystkie formacyjne doświadczenia przyszłej pisarki: poznajemy małą dziewczynkę, wychowywaną w konserwatywnej chłopskiej rodzinie w Smalandii, młodzieńczo zbuntowaną nastolatkę i jej kontrkulturowe inspiracje („chłopczyce” z lat 20.), młodziutką dziennikarkę, stawiającą pierwsze kroki w zawodzie i wikłającą się w romans z żonatym wydawcą lokalnej gazety, z którym zachodzi w ciążę. Urodzenie pozamałżeńskiego dziecka, małego Lassego, konieczność oddania go na pierwsze lata życia pod opiekę zastępczej matce w Danii, migracja do Sztokholmu w celu uniknięcia skandalu obyczajowego w rodzinnej wiosce, podjęcie pracy zarobkowej i starania o przeżycie w wielkim mieście – czas przed debiutem literackim i przed oszałamiającą falą „Pippimanii”, który ukształtował poglądy i osobowość Astrid Lindgren.   O okolicznościach przyjścia na świat synka Astrid świat dowiedział się pod koniec lat 70., z biografii, której autorką była zaprzyjaźniona z pisarką Margareta Strömstedt, ale dopiero Andersen odtwarza ten wątek krok po kroku, oddając całą jego złożoność i dramatyzm, z sugestywnie przedstawiając osobowość i poczynania przedsiębiorcy Reinholda Blomberga, ojca Lassego. Kolejne etapy barwnego życia Astrid Lindgren – jej długoletnią pracę w redakcji wydawnictwa Rabén & Sjögren, poślubienie Sturego Lindgrena, założenie rodziny i urodzenie córeczki Karin, błyskawiczny rozwój kariery literackiej, rozkład małżeństwa i przedwczesną śmierć męża, poszukiwanie wytchnienia na rodzinnym letnisku na wysepce Furusund – opisuje Andersen pasjonująco i sumiennie. Pokazuje istotne dla niej – zawodowo i osobiście - przyjaźnie. Przede wszystkim jednak życie rodzinne, wychowanie dzieci – doświadczenia, które w decydującym stopniu wpłynęły na jej pierwsze próby literackie. Ważny akcent w tej biografii pada na ostatni okres w życiu pisarki. Osiągnąwszy tak wiele w dziedzinie literatury, angażowała się społecznie i politycznie, już to występując w obronie praw zwierząt, już to krytykując socjaldemokrację za sprzeniewierzenie się dawnym ideom i za niedorzeczności w szwedzkim systemie podatkowym. W końcowej części książki opowieść o życiu i twórczości Astrid Lindgren staje się opowieścią o kulturze XX-wiecznej Szwecji, uświadamiającą odbiorcom, że postępowe szwedzkie urządzenia socjalne i publiczne, w tym związane z równością płci, pomocą uchodźcom nie są wcale starej daty – i że tak zwanego modelu szwedzkiego nie wymyślili wyłącznie politycy. Przeciwnie, zapracowały nań także mądre i samodzielne kobiety, do których zaliczała się autorka znanych na całym świecie książeczek o zbuntowanej rudowłosej dziewczynce. Biografia Astrid Lindgren jest zarówno fascynującą opowieścią o życiu i twórczości jednej z najbardziej znanych i cenionych autorek książek dla dzieci w XX wieku, jak i ciekawym przyczynkiem do poznania szwedzkiej kultury społecznej w XX wieku.

Erystyka. Sztuka prowadzenia sporów

Arthur Schopenhauer

Jak poradzić sobie z rozmówcą, który próbuje nami manipulować? Jakich użyć chwytów, aby przekonać do swoich racji? Jak prowadzić spór, by go nie przegrać? Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów to słynne dzieło Artura Schopenhauera przybliżające metody zręcznego prowadzenia dyskusji. Opisane w nim chwyty pomogą rozpoznać w rozmowie osoby próbujące za wszelką cenę narzucić innym swoje poglądy, i skutecznie się im oprzeć. To podręcznik uczący, jak przekonywać do swoich racji, nie wchodząc w konflikt z rozmówcą. Nowe tłumaczenie Erystyki przygotował Kamil Markiewicz, autor ponad 70 przekładów literatury faktu, popularnonaukowej, naukowej oraz literatury pięknej. Posłowie do książki napisał dr hab. Olgierd Annusewicz, wykładowca na Uniwersytecie Warszawskim, prowadzący zajęcia z retoryki, erystyki, sztuki negocjacji i komunikacji politycznej.

Notatnik Literacki Nr 4 (5)/2024

Praca zbiorowa

Piąty numer "Notatnika Literackiego" zmaterializował się z początkiem grudnia 2024. Fakt, że udaje nam się z zeszytem (i zeszytem) zakończyć drugi rok z rzędu, napawa nas dumą, radością, trochę niedowierzaniem. Ale grudzień to okres świąteczny, tym samym nieco magiczny, więc kiedy jak nie teraz powinny się rzeczy udawać, prawda? To też czas obdarowywania się prezentami. Uznajmy zatem ten zeszyt za prezent - od nas (ale trochę dla nas też). Piąty numer "Notatnika Literackiego" postanowiliśmy poświęcić figurze matki. Staraliśmy się, by "matczynność" znalazła tutaj maksymalnie wiele odcieni i kontekstów. Próbowaliśmy tu i ówdzie coś "zdematkować". Ale przede wszystkim chcieliśmy w czasie świąt o figurze i różnorodnych rolach matki przypomnieć. I tym sposobem o rodzicielkach wszelakich opowiadają nam, piszą i rysują m.in.: Agnieszka Holland, Dorota Kotas, Anna Marchewka, Eliza Pieciul-Karmińska, Stanisław Obirek, Katarzyna Szaulińska, Ola Szmida. Piąty numer "Notatnika Literackiego" to też dużo dobra po prostu literackiego, jak zawsze. Nowa proza Pawła Sołtysa, kilka poetyckich debiutów, krytyka literacka, jest też stworzony przez nas i masochistycznie pielęgnowany wróg wewnętrzny - Klin, który w tym numerze się przepoczwarza. No i znowu przechodzimy do historii literatury, tym razem publikując po raz pierwszy w Polsce wiersze Roberto Bolano w przekładzie Krzysztofa Katkowskiego. Dobrej lektury!

Morderstwo bez powodu

Dr Lester Sumrall

Seryjni mordercy John Wayne Gacy, David Berkowitz, Charles Manson, Jim Jones i sześciu innych. Co ich łączy? Dr Lester Sumrall – demonolog i doświadczony egzorcysta analizuje śledźtwa dziesięciu seryjnych morderców szukając odpowiedzi na pytania: Co motywuje człowieka do morderstwa? Czy morderstwo bez powodu to efekt choroby psychicznej? Czy człowiek może zostać sprowokowany do morderstwa przez demony? Książka po raz pierwszy wydana w USA w 1981 roku. Po raz pierwszy w języku polskim nakładem Wydawnictwa Dobry Owoc.

Poeta nowy. Coś nowego

Łukasz Opaliński

Łukasz Opaliński (ur. 1612, zm. 1662), pisarz polityczny, satyryk, moralista, teoretyk literatury. Jego twórczość (głównie polityczno-społeczna) łączy w sobie elementy ostrej krytyki polskich elit połowy XVII stulecia z nowatorstwem artystycznym. Opaliński jest autorem erudycyjnego dialogu Rozmowa Plebana z Ziemianinem, łacińskiej apologii Polski (Polonia defensa) oraz podręcznika etyki De officiis libri tres. Sławę przyniosła mu jednak satyra menipejska Coś nowego (w niniejszym tomie), a także poetycki traktat Poeta nowy (w niniejszym tomie), w którym prezentował swe poglądy na temat roli i funkcji poezji.

Morderstwo w Theatre Royale

Ada Moncrieff

Boże Narodzenie 1935 roku w londyńskim teatrze dramat sceniczny przeradza się w prawdziwy... Grudzień 1935 roku. Objazdowy spektakl Opowieści wigilijnej w reżyserii Chestera Harrisona ma za sobą trudny okres. Kiedy kilka dni przed Bożym Narodzeniem trupa dociera do ostatniego przystanku londyńskiego Theatre Royale napięcia wśród obsady sięgają zenitu. Wieczór otwarcia przynosi katastrofę: aktor grający Scroogea umiera na scenie, najwyraźniej z powodu ataku serca. Obecna na sali dziennikarka Daphne King, najbardziej znana z pisania porad w kolumnie Droga Susan, podejrzewa, że mogło dojść do przestępstwa. Postanawia wykorzystać swoje umiejętności detektywistyczne, aby odkryć prawdę Morderstwo w Theatre Royale, pełne mylnych tropów i ciekawych postaci, trzyma w napięciu do samego końca. Yours Idealny prezent pod choinkę dla entuzjastów teatru i zagadek kryminalnych. Tablet Morderstwo w Theatre Royale to druga powieść kryminalna Ady Moncrieff, po Świątecznym morderstwie. Autorka mieszka i pracuje w Londynie.

UFAM SYNOWI BOŻEMU

ABP STANISŁAW BUDZIK

Ufam Synowi Bożemu to drugi tom cyklu spotkań z Katechizmem Kościoła Katolickiego autorstwa abp. Stanisława Budzika. Autor prostym językiem, a zarazem niezwykle głęboko przedstawia artykuły wiary dotyczące drugiej Osoby Trójcy Świętej - Jezusa Chrystusa. W kolejnych rozdziałach z takim przekonaniem ukazuje miłość Zbawiciela do każdego człowieka, że i w Czytelniku znikają wątpliwości i rodzi się zaufanie oraz chęć pokornego powierzenia swojego życia Temu, który za niego oddał życie na krzyżu. Nie można przecież inaczej odpowiedzieć na miłość. "Każde drgnienie duszy głodnej dobra i szczęścia - pisze ks. Arcybiskup - radości i życia, sprawiedliwości i pokoju, powszedniego chleba i wiecznego raju ostatecznie zawsze jest wyrazem tęsknoty za Bogiem, pełnym miłości Odkupicielem. Ku Niemu wołają ludzkie serca".

Fjällbacka (tom 6). Syrenka

Camilla Läckberg

Szósta część rewelacyjnej sagi o Fjällbace! We Fjällbace w tajemniczych okolicznościach ginie mężczyzna. Cztery miesiące później przypadkowy spacerowicz natrafia na jego zwłoki w skutym lodem jeziorze. Sprawa komplikuje się jeszcze bardziej, kiedy znajomy zmarłego, pisarz Christian Thydell, zaczyna dostawać anonimowe pogróżki. Zaniepokojony zwierza się Erice Falck, a ona pokazuje jeden z listów Patrikowi. Patrik jest przekonany, że Christianowi grozi niebezpieczeństwo. Ktoś szczerze go nienawidzi i nie zawaha się spełnić groźby. Kiedy znalezione zostają zwłoki kolejnego mężczyzny, policja doszukuje się wspólnego wątku, a trop prowadzi w przeszłość... Saga kryminalna Camilli Läckberg osiągnęła światowy sukces czytelniczy. To nie tylko mroczne thrillery, ale również doskonałe powieści obyczajowe, znakomicie oddające klimat współczesnej szwedzkiej prowincji. Od lat zajmują czołowe miejsca na europejskich listach bestsellerów. Książki Läckberg przetłumaczono na ponad 35 języków. Jesienią 2011 roku rozpoczęły się zdjęcia do międzynarodowej produkcji filmowej Morderstwa we Fjällbace, osnutej na kanwie jej powieści. Camilla Läckberg, jedna z najciekawszych szwedzkich pisarek, uznawana za mistrzynię skandynawskiego kryminału. Jest także autorką książeczki dla dzieci i dwóch książek kulinarnych.