Alamut

Vladimir Bartol

Akcja powieści Alamut, osadzona w XI-wiecznej Persji, opowiada historię legendarnego przywódcy ismailitów, Hasana Ibn Sabbah, zwanego Sajduną, samozwańczego proroka opętanego żądzą zdobycia władzy nad wyznawcami Allaha w całym regionie. Do realizacji swoich planów wykorzystał odciętą od świata twierdzę Alamut, gdzie za pomocą intryg i perfidnych manipulacji pragnie wychować grono fanatycznie mu oddanych zwolenników, fedainów, gotowych oddać życie za sprawę, aby trafić do obiecanego raju. Jego przesłanie brzmi: Nic nie jest prawdziwe, wszystko jest dozwolone. W tym celu wysyła kilku wybrańców na jedną noc do baśniowych ogrodów, pełnych pięknych niewolnic mających ich uwieść, omamić i stworzyć iluzję, że przebywają w raju i trafią tam ponownie po śmierci. Nie wszyscy bohaterowie zdołają przejść tę próbę, gdy zdemaskują oszustwo rzekomego proroka. Powieść Alamut, opublikowana w 1938 roku, była w zamierzeniu alegorią, reakcją autora na rosnące w siłę reżimy faszystowskie w Europie, zwłaszcza we Włoszech, ma jednak charakter ponadczasowy, uniwersalny. Dużo mówi o naturze człowieka, jego słabościach, podatności na manipulację i skłonności do ulegania zwodniczym obietnicom. W wielu krajach powieść Bartola stała się bestsellerem i rozpala wyobraźnię również współcześnie stała się główną fabularną inspiracją serii gier Assassins Creed, która doczekała się kilkunastu odsłon i ponad 150 milionów sprzedanych egzemplarzy na całym świecie. To właśnie z kart tej książki zaczerpnięto sylwetki głównych bohaterów i maksymę przyświecającą nieuchwytnym zabójcom.

Świetlne ostrze

Andrea Camilleri

W "Świetlnym ostrzu" życie komisarza Montalbana nabiera jeszcze większego tempa niż w poprzednich powieściach. Zarówno prywatne, jak i służbowe. Potyczki z politycznymi rebeliantami, handel dziełami sztuki, zatargi z mafią, to zajmuje komisarzowi czas i nie pozwala głęboko zastanowić się nad związkiem z Livią. Jak by tego było mało, pojawia się także pewna bardzo atrakcyjna kobieta. Równie piękna, co zdeterminowana. A Montalbano staje przed poważnym, życiowym wyborem

Nie wchodź tak szybko w tę ciemną noc

Antonio Lobo Antunes

Nie będziesz miał innych pisarzy przede mną, chciałoby się powiedzieć o António Lobo Antunesu, który wymaga od swoich czytelników nieustającej koncentracji podczas lektury, ale jednocześnie wciąga ich tak bardzo, że nie mogą przerwać czytania choćby w obawie, że po dłuższej przerwie ponownie wejście w gąszcz odczuć i wrażeń będących istotnym budulcem jego prozy może się okazać niemożliwe. Nie inaczej jest w przypadku powieści Nie wchodź tak szybko w tę ciemną noc, która zgodnie z postmodernistyczną modą przybiera formę innego gatunku, poematu. Wybujałe metafory, dowolność w stosowaniu znaków interpunkcyjnych, specyficzna graficzna organizacja tekstu, szarpana, wielogłosowa narracja, wielokrotne powtórzenia tworzą tekst będący nie lada wyzwaniem dla odbiorcy. Zostaje on zanurzony w strumieniu świadomości narratorki, Marii Clary, która na skutek wyczerpania natłokiem wrażeń, emocji i stresu związanych z chorobą ojca, popada w stupor. W jej głowie zaczynają luźno kojarzyć się obrazy: z teraźniejszości, najbliższej przeszłości oraz, jak się okazuje, również z przyszłości, a także sytuacje i zdarzenia zupełnie fikcyjne. Mieszają się one w sposób dowolny, tworząc nowe wizje czy warianty rzeczywistości. Wyłaniający się z nich świat jest porozbijany na atomy i w miarę upływu czasu oraz kolejnych scen powoli się odbudowuje. Jednak to nie kolejność zdarzeń czy znaczenie przywoływanych obrazów są tu najważniejsze, ale odczucia i wrażenia, które dominują w tych impresjach, gdyż to one nadają tekstowi emocjonalny i muzycznych charakter utwory poetyckiego. Mimo iż narratorką jest kobieta, to w jej rozmyślaniach wyraźnie pobrzmiewają wątki biograficzne autora oraz odwołania do historii Portugalii, co zwielokrotnia możliwości interpretacyjne.

Gra Ripleya

Patricia Highsmith

Trzecia książka o Tomie Ripleyu rozpoczyna się w momencie, kiedy do posiadłości Belle Ombre, gdzie mieszka Ripley z żoną, przyjeżdża Reeves Minot. Prosi Toma o pomoc w znalezieniu kogoś, kto podjąłby się popełnienia dwóch morderstw Reeves pragnie wyeliminować włoskich konkurentów zagrażających mu w prowadzeniu nielegalnego hazardu w Hamburgu. Ripley obawia się przyjąć zlecenie Reevesa, ponieważ zbyt wiele go z nim łączy, lecz obiecuje znaleźć właściwego człowieka. Wybór pada na Jonathana Trevanny`ego, którego niedawno poznał podczas przyjęcia. Tom obmyśla perfidną intrygę, aby wciągnąć go w to przedsięwzięcie, jednak nieoczekiwany splot wydarzeń powoduje, że Ripley musi włączyć się do gry, aby skuteczniej ją reżyserować. Znakomitym pomysłem Patricii Highsmith jest zamiana ról w miejsce klasycznego narratora pojawia się bohater, Tom Ripley. Dzięki temu czytelnik może lepiej poznać zawiłą psychikę mordercy mistrzowsko manipulującego spotykanymi osobami. Szybkie zwroty akcji i dokładny opis mechanizmu zbrodni powodują, że Gra Ripleya łączy zalety powieści sensacyjnej i czarnego kryminału.

Ostatnia iluzja

Rhys Bowen

Molly Murphy uwielbia teatr. Tym razem wybiera się na spektakl iluzjonistów, by podziwiać między innymi słynnego Harryego Houdiniego, który właśnie wrócił z tournee po Europie, gdzie zabawiał królów i cesarzy. Niestety jeszcze przed występem gwiazdy wieczoru, w teatrze dochodzi do tragedii. Molly uspakaja przerażoną żonę sławnego magika i pozwala jej się wypłakać na swoim ramieniu. Po jakimś czasie zaprzyjaźnia się z Bess Houdini i wkrótce przyjmuję od niej nieco dziwną propozycję. Ma występować na scenie w roli asystentki Houdiniego i chronić go przed potencjalnym niebezpieczeństwem. Przed Molly trudne zadanie. Nie może dopuścić, by coś złego spotkało artystę, a jednocześnie musi dowiedzieć się, kto chyha na jego życie. Czy chodzi tylko o niespełnione ambicje innych iluzjonistów? Molly zaniedbuje swoje urocze przyjaciółki, rzadziej widuje narzeczonego. Rzuca się w wir pracy. Rhys Bowen po raz kolejny ożywia Nowy Jork z początku XX wieku, kreśląc intrygę zawiłą i wielowątkową, ale jakże fascynującą.

Niech żyje śmierć!

Hubert Klimko-Dobrzaniecki

W nowej książce Huberta Klimko-Dobrzanieckiego splatają się trzy historie, jedno miasto Wiedeń - i jeden wspólny motyw śmierć. To co pozornie proste i nieuniknione odsłoni jednak przed czytelnikiem cały kalejdoskop postaw i odcieni. W słodko-gorzkim korowodzie towarzyszyć będziemy bohaterom w ich ostatniej drodze, którą i my sami kiedyś będziemy musieli przemierzyć. Książka eksperymentuje z narracją i językiem, balansuje pomiędzy humorem i powagą, tworząc celny, tragikomiczny portret austriackiego społeczeństwa. Ale to zwierciadło, w którym śmiało i my sami moglibyśmy się przejrzeć.

Wyspa dnia poprzedniego

Umberto Eco

W Wyspie Dnia Poprzedniego Umberto Eco w typowy dlań sposób łączy przygodową fabułę z dyskursem filozoficznym, nawiązując w treści i formie do takich arcydzieł jak Podróże Guliwera czy Kandyd. Szlachcic z Piemontu, Robert de la Grive, uratowany z katastrofy morskiej, dostaje się na opuszczony statek "Daphne", zakotwiczony w pobliżu nieznanej Wyspy. Na pokładzie i w licznych pomieszczeniach znajduje wiele tajemniczych przyrządów oraz ptaków i roślin. Z czasem się dowiadujemy, że Robert trafił na morze jako tajny wysłannik Mazarina i Colberta, usiłujących odkryć sekret obliczania długości geograficznej. Dziwnym zrządzeniem losu naszemu bohaterowi również na pokładzie "Daphne" przyjdzie się zajmować tą kwestią. Prawdopodobnie statek stoi w pobliżu sto osiemdziesiątego południka, zatem na leżącej po jego drugiej stronie Wyspie - wedle obliczeń XVII-wiecznych geografów - powinien być jeszcze dzień poprzedni. Nękany wspomnieniami utraconej miłości i wizją nikczemnego brata-sobowtóra, Robert coraz zapamiętalej pragnie dostać się na Wyspę, gdzie można ponoć ujrzeć Gołębicę Koloru Pomarańczy. W XVII stuleciu problem obliczania d ł u g o ś c i g e o g r a f i c z n e j spędzał sen z powiek możnym tego świata. Zamorskie wyprawy dawały wówczas możliwość znacznego powiększenia stanu posiadania, zapewniały nowe źródła bogactw i dobrobytu. Jednak by zawładnąć oceanami, należało poznać wszystkie tajniki nawigacji. Już samo wyznaczenie południka zerowego było kwestią sporną, gdyż południki, jako linie hipotetyczne, mają tę samą długość i żaden z nich nie został wyróżniony, jak równik wśród równoleżników, w sposób naturalny. Kolejnym problemem był pomiar czasu na morzu. Zegar wahadłowy się do tego nie nadawał ze względu na kołysanie pokładu. Próbowano wielu innych sposobów, choćby tak kuriozalnych jak posłużenie się "proszkiem sympatii". Prototyp chronometru morskiego zbudował dopiero w 1735 roku angielski zegarmistrz, John Harrison. Ten skromny prowincjusz, obcy dworskim koteriom, długo musiał jednak czekać na oficjalne uznanie. W pierwszej połowie XVII wieku Francją rządzili dwaj ministrowie. Ludwik XIII obdarzył zaufaniem i władzą kardynała Richelieu. Po śmierci monarchy i jego zausznika część uprawnień przeszła w 1643 roku - zgodnie z wolą królowej Anny Austriaczki - na kardynała M a z a r i n a. Ten mąż stanu, z pochodzenia Włoch (Giulio Mazzarini), faktycznie kierował państwem. Celem jego polityki zagranicznej było ugruntowanie międzynarodowej pozycji Francji, toteż kwestia wyznaczania długości geograficznej niewątpliwie pozostawała w sferze zainteresowań kardynała i jego urzędników, wśród których wyróżniał się Colbert. Po śmierci Mazarina (1661) 23-letni Ludwik XIV ogłosił, że odtąd sam będzie sprawował rządy jako Król Słońce. W sztuce dominował wtedy b a r o k, który panuje również na kartach tej powieści.

Głosy nocy. Komisarz Montalbano. Tom 20

Andrea Camilleri

W dwudziestym już tomie bestsellerowej serii kryminalnej Andrei Camilleriego, komisarz Montalbano prowadzi śledztwo w banalnej na pozór sprawie włamania do supermarketu. Sprawy przybierają poważniejszy obrót, kiedy kierownik sklepu popełnia samobójstwo. Jednocześnie zostaje odkryte brutalne morderstwo narzeczonej syna ważnego polityka. Czy te dwa przestępstwa mają ze sobą coś wspólnego? Intuicja podpowiada komisarzowi, że tak, ale zanim rozwikła zagadkę, będzie się musiał zmierzyć nie tylko z groźbą ze strony mafii, ale iz machinacjami skorumpowanych polityków   Na podstawie książek o komisarzu Montalbano powstał popularny cykl filmów dostępny na platformie Netflix.