Ciernistym szlakiem. Opowiadanie z czasów prześladowania Unii

Wanda Grochowska

Opowiadanie z czasów prześladowania Unii przez władze rosyjskie na Podlasiu. Większość struktur Kościoła unickiego znalazła się w granicach Rosji po trzech rozbiorach Polski. Przed I rozbiorem Polski Kościół unicki był jednym z największych związków wyznaniowych w Rzeczypospolitej, z ośmioma diecezjami: kijowsko-wileńską (metropolia), łucką, lwowską, połocką, przemyską, chełmską, pińską i włodzimierską. Łącznie unici dysponowali 9452 budynkami sakralnymi. Ok. 60% tego stanu posiadania znalazło się po trzech rozbiorach Polski w granicach Cesarstwa Rosyjskiego. Kolejni władcy Rosji negatywnie odnosili się do unitów, z reguły postrzegając ich jako prawosławnych, którzy pod przymusem przyjęli jurysdykcję papieża i przy pierwszej okazji wystąpią z niej. Szeroko zakrojona działalność na rzecz nawracania unitów na prawosławie została podjęta na ziemiach białoruskich i litewskich już za rządów Katarzyny II. Po przerwie w latach panowania Pawła I i Aleksandra I walkę z unią na nowo podjął car Mikołaj I. Administracyjną likwidację Kościoła unickiego poprzedziła długofalowa kampania upodabniania obrzędów unickich do prawosławnych koordynowana przez biskupa litewskiego Józefa Siemaszkę. W 1839 na synodzie w Połocku ogłoszono zniesienie unii na Litwie i Białorusi; przetrwała jedynie diecezja chełmska. Do jej likwidacji doszło w 1875. W procesie przymusowego nawracania ludności zastosowano bezpośrednie środki przymusu; w Pratulinie i Drelowie starcia unitów z wojskiem rosyjskim przyniosły ofiary śmiertelne. Mimo administracyjnego uznania wszystkich byłych unitów za wyznawców prawosławia ok. 100 tys. osób nigdy nie podporządkowało się carskim zarządzeniom, bojkotując parafie Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. (Za Wikipedią).

Lispeth i inne nowele

Rudyard Kipling

Joseph Rudyard Kipling (1865-1936) angielski prozaik i poeta. Zdobył światową popularność wierszami o brytyjskich żołnierzach służących w koloniach oraz przygodowymi opowieściami zaliczanymi do klasyki literatury młodzieżowej. Uchodził za piewcę imperializmu, dostrzegał jednak wartości kulturowe ludów podbitych (za Wikipedią). Niniejszy zbiorek zawiera utwory: Lispeth. Wykolejony. W jarzmie z niewiernym. Tamten.

Opowieść o Sörlim

Nieznany

Opowieść o Sörlim, stanowiąca ważne źródło badań nad mitologią skandynawską, jest częścią powstałej ok. 1300 roku Sagi o Olafie Tryggvasonie, nazywanej najdłuższą bądź największą (Olafs saga Tryggvasonar en mesta). Utwór ten zalicza się do specyficznego rodzaju islandzkiej literatury, tzw. ttir (l. poj. áttr, dosłownie pokrętka liny) krótkich opowiastek wplecionych najczęściej w sagi królewskie, których zadaniem było uzupełnienie obrazu monarchy przedstawionego w sadze, podkreślenie jego pozytywnych relacji z oddanymi mu ludźmi i uwydatnienie najbardziej pożądanych cech władcy: szczodrości, mądrości, odwagi czy pobożności.

Morderstwo przy Rue Morgue

Edgar Allan Poe

Zabójstwo przy Rue Morgue, w polskim przekładzie także: Morderstwo przy Rue Morgue nowela napisana przez Edgara Allana Poego, opublikowana w czasopiśmie Grahams Magazine w roku 1841. Autor zaliczał ją do grupy jego historii analitycznych. Określana jest jako pierwszy utwór detektywistyczny. Podobne dzieła, poprzedzające jednak utwory Poego, to Panna de Scudery (1819) Ernsta Hoffmanna oraz Zadig (1748) Woltera. C. Auguste Dupin jest detektywem z Paryża, który decyduje się rozwiązać zagadkowe morderstwo dwóch kobiet w tym mieście po tym, jak podejrzany został już aresztowany. Wielu świadków było cytowanych w gazetach, że słyszeli podejrzanego, jednak każdy z nich uważał, że był to inny rodzaj głosu. Na miejscu zbrodni Dupin znajduje podejrzany włos... (Za Wikipedią). A co było dalej będzie można się dowiedzieć po przeczytaniu noweli do końca.

Starożytności polskie w czterech tomach: tom I

Jędrzej Moraczewski

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu REPRINT. Jest to słownik starożytnych wyrażeń polskich ułożony w porządku alfabetycznym. Reprint wydania z roku 1842 roku wydanego nakładem księgarni Jana Konstantego Żupańskiego. Autor o tym swoim dziele tak niegdyś się wyraził: Dzieło to pisane jest ze źródeł, o ile się zasadza na kronikach i pisarzach powszechniej znanych: użyto niemało i monografii. Dzieła wszystkich badaczy teraźniejszych zgromadziliśmy sobie jak najstaranniej i korzystaliśmy z ich pracy, bo zdaje się, że korzystać było obowiązkiem. Imiona tych badaczy przytaczamy zawsze, może niekiedy prze pomyłkę w pismie albo druku opuszczone. Jest to praca monumentalna zawierająca informacje na temat wyrażeń, miejscowości, urzędów, zawodów itp. w dawnej Rzeczypospolitej. Pod tym względem jest więc to praca unikalna i absolutnie zasługująca na to, aby się znaleźć w bibliotece każdego, kogo pasjonuje nasza ojczysta tradycja i kultura. Naprawdę z tego opracowania encyklopedycznego można się bardzo wiele dowiedzieć. Polecamy!

Śmierć genialnego muzyka. Walka cudów

Leo Belmont

Zapraszamy Cię do fascynującej podróży przez mroczne zakamarki ludzkiej duszy w opowiadaniach Leo Belmonta, zatytułowanych "Śmierć genialnego muzyka. Walka cudów". To niezwykła opowieść o życiu w nieszczęściu i nieopisanej nędzy, której bohaterowie stawiają czoła życiowym trudnościom, miłości, rozpaczy i śmierci. W tych dwóch opowiadaniach Belmont splata wątki smutnego bytowania z tragicznymi okolicznościami egzystencji. To nie tylko historie życiowych upadków, lecz również głębokie przemyślenia na temat trudności, z jakimi muszą się mierzyć bohaterowie prozy Belmonta. Autor rzuca światło na konflikt pomiędzy uczonością a obskurantyzmem, ukazując złożoność ludzkiej psychiki.

Królobójcy

Wacław Gąsiorowski

Królobójcy polski esej historyczny autorstwa Wacława Gąsiorowskiego. Utwór ten opublikowano po raz pierwszy w 1905 roku. W wydaniu z 1932 roku, książka została poszerzona przez autora o opis definitywnego upadku dynastii Romanowów i śmierć ostatniego cara z ręki bolszewików. Tematem książki jest historia życia i śmierci carów, którzy rządzili Rosją od XVI do XX wieku. Władcy ci nie cofali się przed żadną zbrodnią, by zdobyć i utrzymać władzę. Jednocześnie sami często padali ofiarą zabójstw. Gąsiorowski rozróżnia wyraźnie zabójstwa dokonywane przez rywali do tronu, celem przejęcia władzy od zabójstw, które dokonywali XIX wieczni idealiści - celem zmuszenia carat do ustępstw i nadania konstytucji. (opis za: https://pl.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%B3lob%C3%B3jcy)

Obrazki z natury

Klemens Junosza

Klemens Junosza, właściwie: Klemens Szaniawski (1849-1898) powieściopisarz, nowelista i felietonista polski. Szaniawski celował przede wszystkim w małych formach prozatorskich: noweli, opowiadaniu, obrazku, szkicu. W swoich utworach chętnie portretował środowiska chłopskie, drobnoszlacheckie, ale także mieszczan i Żydów warszawskich. Niniejsza publikacja zawiera utwory: Niekosztowna kuracja i Grabarz książek. Zachęcamy do lektury.