Wielkie osiedla mieszkaniowe w mieście postsocjalistycznym. Geneza, rozwój, przemiany, percepcja

Ewa Szafrańska

Wielkie socjalistyczne osiedla mieszkaniowe o zabudowie blokowej popularnie określane „blokowiskami” lub „osiedlami z wielkiej płyty” stanowią szczególne środowisko mieszkaniowe obecne w wielu miastach europejskich, ale przede wszystkich w miastach Europy Środkowo-Wschodniej. W książce poddano analizie genezę, rozwój, przemiany oraz percepcję tej formy zabudowy w wybranych miastach postsocjalistycznych. Podjęcie refleksji dotyczącej tej tematyki uznano za ważne, ponieważ osiedla te są najbardziej widocznym i rozległym przestrzennie dziedzictwem socjalizmu we współczesnych miastach i dominującą formą zamieszkiwaną przez niemal połowę ludności tych miast. Ponadto obszary te, mimo swej powszechności, są wciąż stosunkowo mało poznane i postrzegane przez pryzmat wielu stereotypów, które należy weryfikować w badaniach w różnych skalach przestrzennych i przy użyciu różnych metod. Praca ma walory nie tylko poznawcze ale także aplikacyjne. Jej rezultaty są ważnym głosem w toczącej się obecnie dyskusji na temat aktualnego stanu oraz przyszłości wielkich osiedli mieszkaniowych we współczesnych miastach postsocjalistycznych. Stanowi źródło niezbędnej wiedzy w procesach modernizacji i humanizacji tej formy zabudowy, czyli działań zmierzających do zapewnienia takich warunków zamieszkania, które w lepszy niż dotychczas sposób mogą zaspokoić potrzeby ich mieszkańców. 

Bezpowrotnie utracona leworęczność

Jerzy Pilch

Nikt tak nie pisał, dopóki nie pojawił się Jerzy Pilch. A skąd się pojawił i dlaczego, z kogo on i z czego, i kto mu odebrał leworęczność? Tego dowiadujemy się z tej książki, będącej rodzajem dziennika, memuaru, prozy silnie autobiograficznej. Książki bezpowrotnie wciągającej. Nie do zapomnienia. Codzienność krakowskich ulic i Rynku, literackiego światka małego i dużego, a także ostatnich mieszkańców krainy dzieciństwa pisarza, którzy napotkani nagle na moście Dębnickim objawiają proste prawdy: Wszystko jedno, czy się ma przed sobą sto lat, rok czy tydzień, zawsze się ma przed sobą wszystko. Cóż robi Pilch w swojej książce? Oczywiście pisze (trochę) o aktualiach, chwyta rzeczywistość na gorąco Ale jednocześnie jakby się zastanawiał nad sobą piszącym, nad własną rolą pisarską, nad swoim życiem i jego sensem. Jerzy Jarzębski

Folklore in the Digital Age: Collected Essays. Foreword by Andy Ross

Violetta Krawczyk-Wasilewska

Online and digital cultures are among the most personally gripping effects of globalisation in our increasingly networked world. While global multimedia culture may seem to endanger traditional folklore, there is no doubt that it creates new folklore as well. Folklore in the Digital Age vividly illustrates the range of e-folklore studies in updated papers and essays from the author's 21st-century research. The themes covered include not only the most serious issues of the day, such as the 9/11 attacks and natural disasters, but also cheerier topics, such as online dating and food culture. In these essays Professor Krawczyk-Wasilewska paints a convincing picture of digital folklore as a cultural heritage. She covers a wide range of issues from all levels of society and offers fascinating insights into how online culture affects our postmodern lives.

Nie widując gwiazd

Agata Piechota

Wybiegam z budynku i szybko reguluję rachunek, wręczając taksówkarzowi dwie dychy napiwku. Nie patrzę mu w oczy, by nie dostrzec w nich cichej satysfakcji. Jest tak, jak przypuszczał wróciłam sama. Może po prostu wyglądam jak osoba, na którą nikt nie czeka? Jagoda ma dwadzieścia siedem lat i sporą dozę uporu, by udowodnić wszystkim, że świetnie sobie radzi. W rzeczywistości jednak, gdy wieczorem wraca do swojego pustego mieszkania, nawet wymiana spalonej żarówki przekracza jej możliwości. Wraz ze sztucznym uśmiechem zdejmuje z twarzy maskę pracownika roku i wybiera numer najlepszej kumpeli. Przypadkowe spotkanie na ulicy sprawa, że Jagoda zaczyna myśleć o życiu w odmienny sposób. Targana rozterkami uczuciowymi, będzie musiała odpowiedzieć sobie na pytanie, ile można i jak wiele warto mieć. Nie widując gwiazd to opowieść o relacjach z przyjaciółmi, rodziną, szefem. I o nieproszonej miłości, dzięki której gwiazdy świecą tak jasno, że nie są w stanie przysłonić je nawet najcięższe chmury.

Był sobie chłopczyk

Ewa Winnicka

Ta historia zaczyna się od nietypowego pogrzebu bezimiennego chłopca, pogrzebu, na który przybyły tłumy. Dziś wiemy, że był to Szymon z Będzina, którego śmierć rodzice ukrywali przez dwa lata. Ewa Winnicka, autorka świetnych reporterskich opowieści, rusza tropem tej głośnej sprawy, żeby sprawdzić na miejscu, jak można było tak długo ukrywać śmierć dziecka. Krok po kroku rekonstruuje wydarzenia, które zakończyły się tragedią. I być może nikt by się nie dowiedział, że chłopczyk nie żyje, gdyby nie pewna złośliwa sąsiadka.

Księżniczka Popiołu

Laura Sebastian

Nie wszystkie bitwy wygrywa się dzięki sile Theodosia miała sześć lat, kiedy jej kraj został zaatakowany, a jej matkę, Królową Ognia, zamordowano na jej oczach. Tego dnia Kaiser odebrał jej rodzinę, kraj i imię. Theo została koronowana na Księżniczkę Popiołów, otrzymując hańbiący tytuł, miała się wstydzić w nowym życiu spędzonym jako więzień. Przez dekadę była niewolnicą we własnym pałacu. Znosiła niezliczone akty przemocy i kpiny ze strony Kaisera i jego dworu. Była bezsilna, a przeżyć w nowym świecie udało jej się tylko dzięki zakopaniu głęboko w swoim wnętrzu dziewczyny, którą była wcześniej. Pewnej nocy Kaiser zmusza ją do zrobienia czegoś niewyobrażalnego. Z krwią na rękach i nadzieją na odzyskanie utraconego tronu, Theo zdaje sobie sprawę, że przetrwanie już jej nie wystarczy. Posiada przy tym broń umysł ostrzejszy niż jakikolwiek miecz. Przez dziesięć lat Księżniczka Popiołów patrzyła, jak plądrowano jej kraj i niewolono naród. Teraz to wszystko ma się jednak skończyć Laura Sebastian stworzyła w Księżniczce Popiołów mroczny i czarujący epos. Lepiej się czegoś przytrzymaj, ponieważ Theodosia Houzzara zraniona, ambitna i zabójcza wykuje dla siebie miejsce w twoim sercu. Sara Holland, autorka Everless Historia przeskakuje i wiruje niczym walcząca mieczem kobieta, a jej ostrze od początku rzeźbi bohaterów i nastawia ich przeciwko sobie. Ta gorąca powieść stanowi zniewalające stadium złożoności zarówno dobra, zła, jak i ludzkiej wytrzymałości. Sarah Porter, autorka Vassa in the Night Księżniczka Popiołów stanowi inteligentną, feministyczną odmianę tradycyjnej opowieści o upadłej bohaterce, z mnóstwem dworskich intryg, miłości i kłamstw na dokładkę. Całe szczęście, że przelano tę opowieść na papier. Virginia Boecker, autorka cyklu Łowczyni

Suisetica Inania. Ryszarda Swinesheada spekulatywna nauka o ruchu lokalnym

Robert Podkoński

Książka ta powstała wskutek zdziwienia. Publikacje na temat historii i rozwoju nauki nowożytnej ciągle utwierdzają czytelników w przekonaniu. że jedną z podstawowych różnic między średniowieczną i siedemnastowieczną filozofią przyrody jest zaakceptowanie przez tę ostatnią matematyki jako uprzywilejowanego narzędzia służącego do odkrywania tajemnic natury. Stąd niewątpliwie bierze się powszechne mniemanie, że fizyka nowożytna miała charakter ilościowy, a średniowieczne scholastyczne przyrodoznawstwo – jakościowy. Wywołało to zdziwienie autora książki, ponieważ historycy myśli wieków średnich już od dawna wiedzą, że wielu spośród filozofów tworzących w tej epoce, a szczególnie myśliciele zaliczani do grona tzw. szkoły oksfordzkich kalkulatorów, postrzegało matematykę jako doskonałą metodę do ustalania praw rządzących światem przyrody. Dzieło będące zwieńczeniem tradycji matematycznej filozofii w czternastowiecznym Oksfordzie. czyli Księga kalkulacji Ryszarda Swinesheada, stanowi zaś najdoskonalsze zaprzeczenie wyżej wspomnianego mniemania. Ze względu na ogrom problematyki ujętej w tym dziele niemożliwe byłoby przedstawienie szczegółowej analizy całości jego tekstu w ramach jednej monografii, dlatego w publikacji tej został ukazany temat najważniejszy i jednocześnie najbardziej reprezentatywny dla matematycznej filozofii przyrody oksfordzkich kalkulatorów – zjawisko ruchu lokalnego. Księga kalkulacji nadal nie jest dostępna dla szerszej publiczności, więc do monografii została dołączona edycja krytyczna źródłowego tekstu traktatu O ruchu lokalnym, stanowiącego integralną część najważniejszego dzieła Ryszarda Swinesheada. Prezentując autentyczne świadectwo dokonań ostatniego przedstawiciela szkoły oksfordzkich kalkulatorów, autor książki daje czytelnikom sposobność zweryfikowania obecnej w historii nauki tezy o wpływie średniowiecznych koncepcji ruchu lokalnego na narodziny i rozwój fizyki nowożytnej.

Lucius Annaeus Seneca: "Trojanki. Troades"

oprac. Tomasz Sapota, oprac. Iwona Słomak, tłum. Tomasz Sapota, tłum. Iwona Słomak

Przełożyli i opracowali Tomasz Sapota, Iwona Słomak, wstęp Tomasza Sapoty, przypisy opracowała Iwona Słomak Lucius Annaeus Seneca, żyjący za czasów Nerona rzymski filozof, zostawił po sobie zbiór dziewięciu tragedii, jedynych zachowanych w całości antycznych łacińskich tekstów tego gatunku. Trojanki to lament kobiet czekających w ruinach Troi na wyniki losowania, które wskaże, komu z greckich zdobywców każda przypadła w udziale jako wojenny łup. Tekst pokazuje, jak przemoc reinterpretuje wyobrażenia człowieka o sobie samym i jak w świecie trupów, monotonii cierpienia, okrucieństwa, gwałtów powstaje porządek nicowania: obrót fortuny królową zmienia w niewolnicę, matkę w osieroconą wdowę. Kobiety z Troi stają przed próbą ustalenia sensu nieszczęścia, które zmiażdżyło ich los. Siła tego dramatu wypływa z jego stoickich i retorycznych podstaw. Okrucieństwo, rozpacz, brak nadziei, utrata „siebie”, obrazu tego, kim się jest – są tu egzaminowane narzędziami racjonalnej argumentacji.