Tajemnica dorożki

Fergus Hume

Najpoczytniejsza wiktoriańska powieść sensacyjna! Pierwsze wydanie Tajemnicy dorożki osiągnęło w Australii sprzedaż około 400 000 egzemplarzy. Jej autor był nieznanym dramaturgiem, ale za wszelką cenę pragnął osiągnąć sławę. Jednak nie mógł znaleźć żadnego dyrektora teatru w Melbourne, który zechciałby przyjąć, albo nawet przeczytać, napisaną przez  niego sztukę. W końcu zdał sobie sprawę, że jego prawdziwym celem jest napisanie powieści. Postanowił więc napisać książkę opisującą tajemnicę, morderstwo oraz życie niższych sfer Melbourne. Ponieważ i tym razem nie znalazł wydawcy chętnego do ryzyka, wydał ją własnym sumptem i już w pierwszym tygodniu sprzedał ponad 5000 egz. Był rok 1886. Popularność powieści spowodowała, że wkrótce ukazała się ona również w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych, gdzie pobiła w rankingu sprzedaży pierwszą powieść Arthura Conan Doyla z Sherlockiem Holmesem w roli głównej, czyli Studium w Szkarłacie. Do rąk polskiego Czytelnika trafia dziś po raz pierwszy!

"Laboratorium Kultury" 2017, nr 6: Jan Czekanowski

red. Małgorzata Kołodziej, Marek Pacukiewicz

Kolejny, szósty już numer „Laboratorium Kultury” poświęcamy dorobkowi naukowemu Jana Czekanowskiego. Zakres i rozmach zainteresowań badawczych czynią z niego postać niezwykłą, a wręcz niespotykaną w obrębie humanistyki. Pokłosiem badań terenowych prowadzonych przez Czekanowskiego w Afryce jest nie tylko obfity materiał faktograficzny, ale też refleksja nad metodologią etnografii. Z kolei zastosowanie nowych metod taksonomicznych w antropologii fizycznej zaowocowało zmianą w ujęciu zagadnienia rasy. Wreszcie próba rekonstrukcji prehistorii Słowian potwierdziła konieczność prowadzenia badań całościowych, rzucając również światło na zagadnienia kultury współczesnej.

Bestia w jaskini i inne opowiadania

H.P. Lovecraft

H.P. Lovecraf stał się już prawdziwą ikoną kultury popularnej i jest powszechnie uważany za najwybitniejszego amerykańskiego pisarza grozy XX wieku, który do dziś stanowi wielką inspirację dla literatury i flmu. Siłą swej niezwykłej wyobraźni wykreował na kartach książek rzeczywistość, w której wciąż praktykuje się starożytne rytuały, czarna magia ściąga do naszego wymiaru moce niewyobrażalnego zła, a wszędzie obecna jest przyczajona groza. Niniejszy wybór zawiera utwory mistrza grozy, które podobnie jak te najsłynniejsze dają nam choć na chwilę wgląd w przerażający świat fantasmagorii autora. Dzieła Lovecrafta stanowią kamienie węgielne współczesnego horroru. Clive Barker Najwybitniejszy twórca dwudziestowiecznej literatury grozy. Stephen King

Średniowieczne herezje dualistyczne na Bałkanach. Źródła słowiańskie

Georgi Minczew, Małgorzata Skowronek, Jan Mikołaj Wolski

Do czego porównamy heretyków? Czy do kogoś ich upodobnimy? Gorsi są bowiem od głuchych i ślepych bożków, ponieważ idole są z kamienia i drzewa, nie widzą ani nie słyszą. Heretycy, mając myśli człowiecze, z własnej woli ukamienowali się, nie poznawszy prawdziwej nauki. Lecz czy do demonów ich porównać? Gorsi są od demonów. Demony bowiem boją się krzyża Chrystusowego, heretycy zaś rąbią krzyże i tworzą z nich swoje narzędzia. Demony boją się oblicza Pana namalowanego na desce, heretycy zaś nie kłaniają się przed ikonami, ale nazywają je bożkami. Demony boją się kości sprawiedliwych [w Panu], nie śmieją zbliżyć się do relikwiarzy, w których leżą bezcenne skarby dane chrześcijanom dla ratunku z każdej niedoli; heretycy zaś drwią z nich i naśmiewają się z nas, widząc, jak kłaniamy się im, prosząc je o pomoc. Pierwszy tom Series Ceranea stanowi dwujęzyczne komentowane wydanie antologii słowiańskich tekstów źródłowych - 15 tekstów z dziejów herezji dualistycznych na Bałkanach, różnych gatunkowo, stylistycznie i objętościowo. Całość poprzedza studium wstępne zawierające szczegółowy przegląd historii neomanichejskich herezji dualistycznych oraz wnikliwą analizę doktryny bogomilskiej w kontekście innych religijnych ruchów dysydenckich.

Scripta Classica. Vol. 11

red. Tomasz Sapota, red. Anna Szczepaniak

Motywem przewodnim 11. tomu „Scripta Classica” jest próba wyznaczenia granicy między pojęciami „tradycji” i „recepcji”, często stosowanymi wymiennie w filologii klasycznej. Autorzy próbują uchwycić obydwa terminy niejako „w działaniu”, wskazując okresy w historii, gdy grecko-rzymska tradycja estetyczna przenikała modele kulturowe różnorodnych ludów. Nie ograniczają się jednak do perspektywy elit, ale – jak na przykład Paweł Madejski w tekście na temat współczesnej polskiej „ulicznej” epigrafii – dosłownie ruszają w miasto, by szukać dowodów obecności języka łacińskiego w krwiobiegu kultury niskiej. W inny sposób odczytują temat numeru autorki tekstu o przysiędze w kulturze starożytnej i średniowiecznej Lucyna Kostuch i Beata Wojciechowska, prezentując zarys dziejów przysięgi jako instytucji społecznej od czasów antycznych po wieki średnie. Pozostałe artykuły tomu z jednej strony stanowią próbę przedstawienia różnych aspektów recepcji antycznej literatury w polskiej kulturze piśmienniczej (teksty Anny Szczepaniak, Aleksandry Łambuckiej, Moniki Szczot i Olgi Śmiechowicz), z drugiej natomiast śledzą obecność motywów starożytnych w popkulturze (Konrad Dominas, Patrycja Matusiak, Katarzyna Kołakowska). Najnowszy tom „Scripta Classica” z pewnością stanowi uzupełnienie teoretycznej dyskusji na temat recepcji tradycji antycznej o niebanalne przykłady, od Arystotelesa i Jana Kochanowskiego po Larsa von Triera i komiks internetowy. 

Mały książę

Antoine de Saint-Exupéry

Uwielbiana przez Dużych i Małych mądra i piękna opowieść o poszukiwaniu przyjaźni. Książka w nowym przekładzie Elżbiety Siwiec. Żyłem więc samotnie, nie mając nikogo, z kim mógłbym szczerze porozmawiać, aż do czasu, gdy przed sześciu laty musiałem lądować awaryjnie na Saharze z powodu usterki silnika. A ponieważ nie leciał ze mną ani mechanik, ani pasażerowie, wiedziałem, że sam będę musiał się uporać z trudną naprawą. Była to kwestia życia lub śmierci. Zapas wody wystarczyłby mi zaledwie na osiem dni. Pierwszego wieczoru zasnąłem na piasku o tysiąc mil od terenów zamieszkanych przez ludzi. Byłem bardziej samotny niż rozbitek na tratwie zagubiony gdzieś na środku oceanu. Wyobraźcie więc sobie moje zdumienie, gdy o świcie obudziły mnie słowa wypowiedziane dziwnym, cieniutkim głosikiem: - Bardzo proszę, narysuj mi baranka! - Co proszę? - Narysuj mi baranka... Zerwałem się na równe nogi, jakby strzelił we mnie piorun. Przetarłem mocno oczy. Rozejrzałem się uważnie. I zobaczyłem niezwykłego małego chłopczyka, który przyglądał mi się z powagą. Oto jego najlepszy portret, jaki później udało mi się wykonać. Ale mój rysunek był oczywiście o wiele mniej zachwycający niż model. To nie moja wina. W wieku sześciu lat dorośli tak skutecznie zniechęcili mnie do kariery malarskiej, że nie nauczyłem się rysować niczego oprócz węży boa zamkniętych i węży boa otwartych

Swojskość i utrata. Obrazy Górnego Śląska w literaturze polskiej i czeskiej po 1989 roku

Karolina Pospiszil

Książka przedstawia obrazy Górnego Śląska obecne w literaturze polsko-, czesko- i śląskojęzycznej. Autorka, sięgając do metodologii związanych ze zwrotem przestrzennym, stara się ukazać jak najpełniejszą analizę reprezentacji badanego regionu. Nie ucieka od kwestii kontrowersyjnych, jak: konflikty narosłe wokół szeroko rozumianych historycznych narracji o Górnym Śląsku (wspomina także o słynnym sporze o wystawę stałą w Muzeum Śląskim), pograniczność i wielokulturowość regionu czy tzw. śląska krzywda. Książka jest wynikiem analizy kilkudziesięciu tekstów literackich i szerzej rozumianych tekstów kultury. Autorka szuka odpowiedzi na pytania m.in., o to, jak funkcjonuje Górny Śląsk w literaturze i jakie związki łączą jego literackie (i kulturowe) obrazy z rzeczywistością pozaliteracką, dlaczego tak późno się nim zainteresowano oraz czy można mówić o modelu pisania o tym regionie.

Informacja w ujęciu prawnym przez pryzmat zagadnień terminologicznych

Michał Barański

Termin „informacja” funkcjonuje w wielu aktach normatywnych obowiązujących w polskim porządku prawnym, stanowiąc pojęcie bardzo złożone. Z niego zaczęły wyodrębniać się grupy poglądów określające zakres znaczeniowy informacji w ujęciu prawnym. W celu ustalenia zakresu tego pojęcia w prezentowanej publikacji sięgnięto do dorobku innych dziedzin nauki (np. nauk ekonomicznych) oraz języka potocznego. Ukazano także relację między informacją a danymi osobowymi oraz bazami danych. Zaakcentowano też relację terminu „informacjaˮ w ujęciu przedmiotowym względem terminu „informacjaˮ w ujęciu czynnościowym. Zasygnalizowano również uregulowanie informacji w szczególności w prawie konstytucyjnym, administracyjnym, karnym oraz cywilnym. Przeprowadzono analizę zależności prawnych między reklamą, informacją handlową i ekonomiczną oraz omówiono kwestie terminologiczne dotyczące informacji w zakresie prawa prasowego.