(Których nam nikt nie wynagrodzi...)

Krzysztof Kamil Baczyński

(Któ­rych nam nikt nie wy­na­gro­dzi...) Któ­rych nam nikt nie wy­na­gro­dzi  i któ­rych nic nam nie za­stą­pi,  la­ta wy strasz­ne, la­ta wą­skie  jak dło­nie śmier­ci w dniu na­ro­dzin.    Po­wie­dzia­ły­ście wię­cej na­wet  niż ru­dych burz ogrom­ne wstę­gi,  jak ludz­kie rę­ce złych de­mo­nów  sie­ją­ce w gru­zach gorz­ką sła­wę.    Wzię­ły­ście nam, co naj­pięk­niej­sze,  a zo­sta­wi­ły to, co z gro­mu,  aby tym dzik­sze i smut­niej­sze  ser­ca -- jak krzyż na pu­stym do­mu.    La­ta, o mo­je strasz­ne la­ta,  na­uczy­ły­ście wy nas wie­rzyć  i to był ko­stur nam na dro­gę,  i z nim się resz­tę burz prze­mie­rzy. [...]Krzysztof Kamil BaczyńskiUr. 22 stycznia 1921 r. w Warszawie Zm. 4 sierpnia 1944 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: Pokolenie, Historia, Bez imienia, Dwie miłości, Z głową na karabinie Poeta, rysownik. Twórczość poetycką rozpoczął już jako uczeń gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie, gdzie w 1939 r. zdał maturę. Związany ze środowiskiem młodzieży lewicowej, m.in. z organizacją Spartakus działającą półlegalnie w szkołach średnich. W czasie okupacji niemieckiej zbliżył się do ugrupowań socjalistycznych, wydających podziemne pisma ?Płomienie? i ?Droga?. Od 1943 r. uczestniczył w tajnych kompletach polonistycznych, w tymże roku wstąpił do Harcerskich Grup Szturmowych, które stały się zalążkiem batalionu AK ?Zośka? oraz ukończył konspiracyjną szkołę podchorążych rezerwy. Uczestnik powstania warszawskiego; poległ w walce przy Placu Teatralnym (Pałac Blanka); w parę tygodni później zginęła w powstaniu żona poety Barbara, którą poślubił w 1942 r. Nie licząc dwóch zbiorków odbitych na hektografie w 7 egzemplarzach w 1940 r. i kilku wierszy w antologiach Pieśń niepodległa i Słowo prawdziwe, zdążył ogłosić, pod pseudonimem Jan Bugaj, dwa konspiracyjne zbiory: Wiersze wybrane (1942) i Arkusz poetycki (1944) wydane nakładem ?Drogi?. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Źrebiec i koń stary

Ignacy Krasicki

Ignacy Krasicki Bajki i przypowieści Źrebiec i koń stary Gdy starszych przybierano w pozłacane rzędy, Gniewał się młody źrebiec na takowe względy. Przyszła kolej na niego; z początku był hardy, Aż kiedy w pysku poczuł munsztuk nader twardy, Gdy jeźdźca przyszło dźwigać, znosić rzemień tęgi, Gdy go ściskać poczęły dychto... Ignacy Krasicki Ur. 3 lutego 1735 r. w Dubiecku (Sanockie) Zm. 14 marca 1801 r. w Berlinie Najważniejsze dzieła: Myszeida (1775), Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki (1776), Monachomachia (1778), Pan Podstoli (1778 i 1784), Bajki i przypowieści (1779), Satyry (1779 i 1782), Antymonachomachia (1779), Wojna chocimska (1780) Wybitny polski poeta, prozaik, komediopisarz i publicysta. Kasztelanic chełmski, hrabia, przeznaczony do stanu duchownego ze względu na trudną sytuację materialną rodziny. Od 1766 r. biskup warmiński. Blisko współpracował z królem Stanisławem Augustem w dziele kulturalnego ożywienia kraju. Tworzył w duchu oświecenia (m.in. napisał w latach 1781-83 dwutomową encyklopedię Zbiór potrzebniejszych wiadomości, był twórcą pierwszego pol. czasopisma, (Monitor), ale jego Hymn do miłości ojczyzny (1774) oraz przekład Pieśni Osjana odegrały znaczącą rolę w kształtowaniu polskiego romantyzmu. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

W kolorowej nocy

Józef Czechowicz

w kolorowej nocy taanis noc była noc  wiatr wełnił włosy traw rękoma po nich wiodąc  za pajęczyną jeszcze księżyc w rudawej tęczy  srebrne słupy na wodach rozstawiał  z błyskliwego chłodu    gdy nic nie nosi korony  królem powietrza cię nazwę  taanis tytanie młodzieńczy    królu z tarczą na tarczy orły są i mirt  gwiazdy w niebiosach siekły twą wielką twarz  a ten księżyc to z niego się śmiałeś  bezbożnymi ramionami trząsłeś witając jego wschód i świt    taanis namioty tak trzepocą jak twój płaszcz    i świecisz torsem przejrzystym oczu jeziorem  a bursztynowymi stopami w mozaikę zenitu bijesz  i szumisz konchami muszlami  w zielonawym złocie konstelacji nad modrym nocą borem    wywołany czy mocą czyją  czy może myślą alegoryczną fosforyzującą  idziesz na płomień ze srebra księżycowego  taanis taanis taanis taanis  który jesteś który powstajesz  ku słońcom  o królujące powietrze  w srebrze modrości promieniu  szemrzesz urokiem nie z ziemi nie sponad ziemi  jesteś muzyki świetlistej przestrzeń  wypełniona muszlami stopami bursztynowymi    dalej tylko granica  kotary niezapomnienia zwane pajęczyną  podksiężycową  u nocy ogromnego tchnienia  migoce nicość  a jest ona taanis taanis jakie słowa  lazurowych piękności otchłanią    [...]Józef CzechowiczUr. 15 marca 1903 r. w Lublinie Zm. 9 września 1939 r. w Lublinie Najważniejsze dzieła: ballada z tamtej strony, żal, nic więcej, nuta człowiecza, tomy wierszy: Kamień (1927), Dzień jak co dzień (1930), Ballada z tamtej strony (1932), W błyskawicy (1934), Nic więcej (1936), Nuta człowiecza (1939). Polski poeta dwudziestolecia międzywojennego, w latach trzydziestych związany z grupą literacką Kwadryga, przedstawiciel tzw. drugiej Awangardy, której twórczość cechował katastrofizm. Jako ochotnik jeszcze przed zdaniem matury wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. Z wykształcenia, zamiłowania i zawodu nauczyciel (ukończył też studia w zakresie pedagogiki specjalnej). Redaktor m. in. czasopism dla dzieci "Płomyk" i "Płomyczek". Współpracował z wieloma pismami: "Reflektorem" (tu debiutował jako poeta w 1923 r.), Zet, Głosem Nauczycielskim, Pionem i Kameną, w Polskim Radiu pracował w dziale literackim, pisał słuchowiska radiowe. Zginął tuż po wybuchu II wojny światowej, podczas bombardowania. Charakterystyczną cechą wierszy Czechowicza jest niestosowanie wielkich liter i znaków interpunkcyjnych, co decyduje o poetyckiej wieloznaczności tekstów. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Do tejże

Daniel Naborowski

Do tej­że Tym ma nad Ma­ce­do­na Alek­san­dra mo­ja:  Ów świat jeż­dżąc zwo­jo­wał, a do tej po­dwo­ja  Od ziem­skich bo­ha­ty­rów wol­ny hołd od­da­ny;  Ów w cie­le, Alek­san­dra w ser­cu czy­ni ra­ny;  Ów zbroj­ny­mi sze­re­gi, ta prze­ra­ża wzro­kiem;  Ów ogniem pło­mie­ni­stym, ta świat pa­li okiem.    [...]Daniel NaborowskiUr. 1573 w Krakowie Zm. 1640 w Wilnie Najważniejsze dzieła: Na oczy królewny angielskiej, Róża, Cień, Nic Syn krakowskiego aptekarza, wyznawca kalwinizmu. Studiował na zagranicznych uniwersytetach (Wittemberga, Bazylea, Padwa), później pracował jako lekarz, nauczyciel i dyplomata na dworze Radziwiłłów, niejako przy okazji dedykując im wiele wierszy. Uważany za typowego przedstawiciela barokowej poezji dworskiej, opartej na efektownych konceptach. Wyróżnia go pewna niematerialność jego utworów. Wyrafinowane komplementy z wiersza Na oczy królewny angielskiej nie mówią nic o chwalonym obiekcie, dar z dedykowanej Krzysztofowi "Piorunowi" Radziwiłłowi Róży okazuje się "mrozem spłodzonym" śladem mrozu na szybie, a brawurowy wiersz Nic stwierdza jednoznaczną przewagę "niczego" nad "czymś". Na tle barokowej poezji wiersze Naborowskiego wyróżnia też naturalna, niemal współczesna składnia i brak zamiłowania do ozdobników. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

II (W ciemności schodzi moja dusza...)

Jan Kasprowicz

Jan Kasprowicz W ciemności schodzi moja dusza II W ciemności schodzi moja dusza, W ciemności toń bezdenną, Pól elizejskich już nie widzi, Zawisła nad Gehenną. W górze nad losem mojej duszy Boleje anioł biały, A tutaj szyki potępieńców Szyderczo się zaśmiały. Szydzą z mej duszy potępieńce, Że c... Jan Kasprowicz Ur. 12 grudnia 1860 r. w Szymborzu pod Inowrocławiem Zm. 1 sierpnia 1926 r. w Poroninie na Harendzie (dziś Zakopane) Najważniejsze dzieła: Z chałupy (1888); Miłość (1895); Krzak dzikiej róży (1898); Ginącemu światu (1902); Księga ubogich (1916); Hymny (1921) Poeta, dramaturg, krytyk, tłumacz, publicysta epoki Młodej Polski. Pomimo, że był synem chłopskim, udało mu się zdobyć wyższe wykształcenie, a nawet w 1904 r. doktoryzował się na Uniwersytecie Lwowskim na podstawie rozprawy Liryka Teofila Lenartowicza. W 1909 r. na tym samym uniwersytecie objął, specjalnie dla niego utworzoną, katedrę literatury porównawczej. Biegle władał łaciną, greką, angielskim i francuskim przekładał dzieła m.in. Ajschylosa, Eurypidesa, Shakespeare'a. W działalności Jana Kasprowicza wyróżnić można etapy, które charakteryzowały się fascynacją określonymi kierunkami poetyckimi. Początkowo w jego twórczości dominował realizm i naturalizm, później impresjonizm i symbolizm. Kolejny okres cechował ekspresjonizm, a ostatni to przejście do postawy franciszkańskiej. autor: Izabela Miecznikowska Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Podrzutek

Anton Czechow

Podrzutek Odbywając swoją zwykłą przechadzkę wieczorną, asesor kolegialny Migujew zatrzymał się przy słupie telegraficznym i westchnął głęboko. Tydzień temu w tym samym miejscu, kiedy wracał wieczorem z przechadzki do domu, dopędziła go jego była pokojówka Agnia i powiedziała ze złością: — Poczekaj! Takiego ci narobię bigosu, że zobaczysz, co to jest gubić niewinne dziewczęta! I dziecko ci podrzucę, i do sądu podam, i żonie powiem... I zażądała, żeby złożył w banku na jej imię pięć tysięcy rubli. [...]Anton CzechowUr. 29 stycznia 1860 r. w Taganrogu (Rosja) Zm. 15 lipca 1904 r. w Badenweiler (Niemcy) Najważniejsze dzieła: Śmierć urzędnika (1883), Nieciekawa historia (1889), Sala nr 6 (1892), Wyprawa na Sachalin (1895); Mewa (1896), Wujaszek Wania (1900), Trzy siostry (1901), Wiśniowy sad (1904) Urodzony w rodzinie kupieckiej, lekarz z wykształcenia. Swoje pierwsze utwory publikował w drugorzędnych pismach humorystycznych pod pseudonimami: ?Antosz Czechonte?, ?Człowiek bez żółci?, ?Brat swojego brata?. W początkowej fazie twórczości pisał wiele drobnych utworów, felietonów, humoresek, anegdot. Krytykował bezczynność rosyjskiego społeczeństwa wobec wszechobecnego zła. W 1890 roku odbył podróż na wyspę Sachalin, miejsca zesłania i katorg. Owocem podróży była praca literacko-naukowa. Jako dramaturg zyskał sławę dzięki współpracy z Konstantym Stanisławskim, wybitnym reżyserem i teoretykiem teatru. W 1901 roku poślubił jedną z wybitnych aktorek teatru Stanisławskiego MChaT, Olgę Knipper; była ona odtwórczynią większości pierwszoplanowych ról w jego sztukach. Zasłynął również jako mistrz krótkiej formy ? autor nowel i opowiadań. Zmarł na skutek wyniszczenia gruźlicą. autor: Danuta SzafranKupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Uczta upiorów

Wacław Wolski

Uczta upio­rów Już się ma pod ko­niec sta­ro­żyt­ne­mu świa­tu Z. Kra­siń­ski Obiit XIX -- na­tum est XX ...Dwu­na­sta wy­bi­ła. Znów dzwo­nią pu­cha­ry,  Stół zło­ty, owal­ny, upio­ry czer­wo­ne  Ob­sia­dły do­ko­ła, na po­ły uśpio­ne,  Prze­kleń­stwem pi­ja­nych po­że­gnać wiek sta­ry...    Błysz­cza­ły ścian czar­ne, lu­strza­ne gra­ni­ty,  Prze­róż­nych ko­lo­rów owal­ne lam­pio­ny  Rzu­ca­ły do­ko­ła tę­czo­wy blask śćmio­ny...  Na twa­rzach upio­rów złość, ból był wy­ry­ty...    W nie­dba­łych też po­zach sie­dzie­li na ła­wach  Ze sre­bra, zło­ci­sty płyn le­jąc z pu­cha­rów...  Strop czar­ny pod­pie­rał rząd czar­nych fi­la­rów,  Błysz­czą­cych gra­ni­tem na czar­nych pod­sta­wach...    Upio­ry krzy­cza­ły na prze­mian: Hej, wi­na!  Na­dziei, do­gma­tu, pew­no­ści, roz­ko­szy!  Znów tra­gizm ist­nie­nia sen z po­wiek nam pło­szy...  Bez­ład­ne okrzy­ki wy­da­je dru­ży­na...    W po­wie­trzu tę­czo­wym brzmi na­strój roz­pa­czy  Bez­dom­nych, nie­szczę­snych pi­ja­nych sza­leń­ców,  Nor­mal­nej ludz­ko­ści pie­kiel­nych od­mień­ców,  Co czu­ją, co my­ślą, co cier­pią ina­czej...    Błysz­cza­ły tę­czo­wo przy­ćmio­ne lam­pio­ny,  Pi­ja­nych upio­rów lśnią oczy za­mglo­ne,  A bó­lem skrzy­wio­ne ich twa­rze czer­wo­ne  Omra­czał złych prze­czuć cień sza­ry, sre­brzo­ny...  . . . . . . . . . . . . . .    Noc ciem­na za­glą­da przez szy­by z krysz­ta­łu  Ocza­mi gwiazd zło­tych, zmru­żo­nych fi­glar­nie,  W su­mie­nia upio­rów, w ich pier­si tru­piar­nie,  Gdzie próż­no by szu­kać choć iskry za­pa­łu...    Do czar­nej, skle­pio­nej, go­tyc­kiej kom­na­ty,  Gdzie błysz­czy lu­strza­ny chór czar­ny, gdzie bla­ty  Zło­te­go lśnią sto­łu, lamp smu­ga tę­czo­wa,  Za­glą­da gwiaz­da­mi noc mroź­na, stycz­nio­wa. [...]Wacław WolskiUr. w 1866 lub 1867 r. w Płocku Zm. 6 kwietnia 1928 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: Burza. Poemat (1891), Burza. Śpiewy 2 i 3 (1893), Wzloty na Parnas (1901), Nieznanym (1902), Powieść tajemna (1908), Ballady tatrzańskie (1908), Arcana (1911), Mare tenebrum (1912) Z wykształcenia prawnik; był związany z ruchem lewicowym; w młodości (1892) więziony w przeznaczonym dla więźniów politycznych X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Żył w biedzie, zmarł w szpitalu dla nerwowo chorych. Jako twórca przeszedł drogę od impresji poetyckich, przez nastrojowo-symboliczne wiersze głównie o tematyce tatrzańskiej, do tonów mistycznych; uznawany za naśladowcę Tadeusza Micińskiego. Poza wierszami o tematyce górskiej na uwagę zasługują również jego wierszowane felietony ogłaszane pt. Chlaśnięcia w czasopismach ?Sowizdrzał? i ?Robotnik?.Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Szopen a Naród

Stanisław Przybyszewski

Szo­pen a Na­ród Pra­ca ni­niej­sza -- ma­ło co roz­sze­rzo­ny od­czyt, któ­ry mia­łem te­go ro­ku we Lwo­wie -- nie ro­ści so­bie naj­mniej­sze­go pra­wa do ja­kiejś­kol­wiek za­słu­gi w ba­da­niach nad ży­ciem i two­rem Szo­pe­na. Jest ona li tyl­ko oso­bi­stym, skrom­nym wy­ra­zem zboż­ne­go i po­kor­ne­go hoł­du, ja­ki ży­wię dla nie­śmier­tel­ne­go wiesz­cza i Du­szy chro­bre­go Na­ro­du, któ­rej Szo­pen jest wi­do­mym ob­ja­wie­niem. Au­tor. Pięk­ny pje­tyzm każ­de­go na­ro­du, do któ­re­go gien­jusz na­le­ży, ka­że mu ob­cho­dzić rocz­ni­cę je­go śmier­ci i uro­dzin, by przez gien­jusz, któ­ry wy­dał, wy­ka­zać po­nie­kąd ży­wot­ność swo­ją i po­tę­gę, zro­bić ob­ra­chun­ki z wła­sne­mi si­ła­mi i ich za­so­bem, spoj­rzeć wstecz na dro­gę, któ­rą Du­sza Na­ro­du prze­by­ła, i spoj­rzeć na­przód w klin świa­tła, ja­kie du­sza gien­ju­sza przed się w mrok ciem­nej przy­szło­ści rzu­ci­ła, a któ­re wska­zu­je nie­omyl­ną dro­gę, ja­ką du­sza Na­ro­du ma po­stę­po­wać, by z dro­gi nie zbłą­dzić. [...]Stanisław PrzybyszewskiUr. 7 maja 1868 w Łojewie Zm. 23 listopada 1927 w Jarontach Najważniejsze dzieła: Confiteor (1899), Requiem aeternam (niem. Totenmesse 1893; pol. 1904), De profundis (niem. 1895; pol. 1900), Nad morzem (1899), Androgyne (1900), Homo sapiens (niem. 1895-1896, pol. 1901), Dzieci Szatana (niem. Satans Kinder 1897, pol. 1899); Dla szczęścia (niem. Das grosse Glueck 1897, pol. 1897); Matka (1902); Śnieg (1903); Gody życia (1909); Mściciel (1927) Urodził się na Kujawach, był synem nauczyciela wiejskiego; po ukończeniu niem. gimnazjum wyjechał do Berlina, gdzie studiował architekturę i medycynę. Opublikowanie rozwijających modernistyczną koncepcję twórcy esejów filoz. Chopin i Nietzsche oraz Ola Hanson (publ. niem. jako cykl Zur Psychologie des Individuums 1892) dało mu wstęp do berlińskiej bohemy artystycznej. Przybyszewski miał okazję zaprzyjaźnić się z postaciami wyznaczającymi styl epoki, takimi jak August Strindberg, Edward Munch czy Richard Dehmel. Ożeniwszy się w 1893 r. z norweską pianistką i pisarką Dagny Juel, do 1898 r. przebywał głównie w Norwegii, gdzie poznał kolejnych ważnych twórców, m.in. Henryka Ibsena i Knuta Hamsuna. Małżeństwo odwiedziło też Hiszpanię, korzystając z zaproszenia pol. filozofa-mesjanisty Wincentego Lutosławskiego. Następnie w Paryżu Przybyszewski znalazł się w kręgu Miriama (tj. Zenona Przesmyckiego, późniejszego wydawcy pism Norwida, tłumacza literatury fr., niem. i ang.). W 1898 przyjechał do Krakowa, poprzedzany rozgłosem zdobytym w Niemczech, Czechach i krajach skandynawskich; entuzjastycznie przyjęty przez młode środowisko twórcze. W Krakowie redagował młodopolskie ,,Życie" przy współpracy artyst. Wyspiańskiego, a także przewodził cyganerii (do której należał m.in. Tadeusz ,,Boy" Żeleński), otoczony atmosferą skandalu, ze względu na tematykę erotyczną swoich utworów, jak również rozwiązły styl życia, pijaństwo i takie incydenty jak odbicie żony Janowi Kasprowiczowi. Jego poglądy, będące adaptacją filozofii Schopenhauera i Nietzschego, eksponowały indywidualizm (przede wszystkim jednostki twórczej skłóconej z otoczeniem, wolnej od wszelkich zobowiązań społecznych i moralnych), tragizm natury ludzkiej, rozdartej między pierwiastkiem wyższym, duszą, i niższym, mózgiem (racjonalnością) oraz ideę pożądania jako siły kosmicznej. Głosił, że nowa sztuka powinna być celem samym w sobie, prowadząc artystę (poprzez analizę seksu i stanów patologicznych jako sfer wyłączonych spod kontroli świadomości) do poznania ,,nagiej duszy", wyzwolonej z więzów racjonalizmu i sensualizmu. Przyczynił się do rozwoju form artystycznych (np. powieści psychologicznej przez wprowadzenie rozbudowanych monologów wewn. i mowy pozornie zależnej) oraz postaw myślowych w Polsce. Na początku dwudziestolecia międzywojennego (1918-1920) Przybyszewski oddziałał także na środowisko poznańskich ekspresjonistów, skupionych wokół pisma ,,Zdrój" (studium programowe ,,Ekspresjonizm, Słowacki i Genesis z Ducha", 1918). Pod koniec życia pisał pamiętniki, wyd. pt. Moi współcześni. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.