Wydawca: Histmag
"Histmag.org" to najdłużej istniejący serwis poświęcony szeroko rozumianej historii w Polsce, założony 1 października 2001 roku. Czyta nas ponad 100 000 osób miesięcznie. Publikujemy każdego miesiąca około stu artykułów, recenzji i newsów. Współpracujemy z większością polskich wydawców książki historycznej, instytucjami kultury, uniwersytetami, związanymi z historią stowarzyszeniami i grupami rekonstrukcyjnymi. Staramy się uprawiać dziennikarstwo profesjonalne pod każdym względem – merytorycznym, językowym, warsztatowym. Obok publicystyki zajmujemy się także propagowaniem badań naukowych i popularnej, ale rzetelnej wiedzy o historii.


17
Ebook

Dramat Afganistanu: XX wiek

Tomasz Kruk

Afganistan kojarzy się nam dziś z nieustanną wojną, toczoną gdzieś w środku Azji, przy mniejszym lub większym zaangażowaniu mocarstw. Tomasz Kruk w drugiej części „Dramatu Afganistanu” tłumaczy, jak kraj u stóp Hindukuszu wplątał się w ten długotrwały konflikt... Mimo braku pokaźnych złóż surowców naturalnych czy innych bogactw, od prawie dwóch wieków wielkie mocarstwa światowe – Wielka Brytania, ZSRR, USA – co i raz wprowadzają swoje wojska do Afganistanu. Biedny, pasterski kraj zamieszkały przez prostych, lecz wojowniczych członków klanów leży na styku różnych interesów i stref wpływów. Bywał rozsadnikiem międzynarodowych problemów i miejscem, w którym skupiały się wielkie światowe konflikty. W drugą połowę XX wieku państwo to wchodziło jako typowa monarchia Trzeciego Świata. W ciągu kilku lat doszło w Afganistanie do obalenia monarchii, przejęcia rządów przez radykalną lewicę, wreszcie do konfliktu w łonie elity rządzącej, który doprowadził do radzieckiej interwencji zbrojnej. Coś, co miało być łatwym zwycięstwem, przerodziło się w długotrwałą wojnę domową. I choć Rosjanie wycofali się spod Hindukuszu po dekadzie ciężkich walk, konflikt wszystkich ze wszystkimi wciąż trwał. Siłą, która uchwyciła władzę w Kabulu, okazali się w końcu radykalnie islamistyczni talibowie. Zadarli oni jednak z Amerykanami, którzy wysłali własne i sojusznicze wojska na kolejną wojnę – dalszy ciąg tej historii rozgrywały się już na naszych oczach... „Dramat Afganistanu: XX wiek” to opisana z wykorzystaniem szerokiej bazy źródłowej historia tego państwa w ostatnim półwieczu. Autor nie skupia się tylko na wydarzeniach znanych z podręczników dziejów najnowszych. Rysuje panoramę stron walczących w kilkudziesięcioletniej wojnie. Pokazuje procesy, które doprowadziły do interwencji radzieckiej czy zwycięstwa talibów. Przybliża podstawy afgańskiej polityki – tak splątanej, że nie mogły sobie z nią poradzić obydwa supermocarstwa.   Tomasz Kruk – absolwent Instytutu Historii Uniwersytetu Jagiellońskiego. W wolnych chwilach poświęca się prowadzeniu bloga, zgłębianiu polityczno-militarnej sytuacji Bliskiego Wschodu (ze szczególnym uwzględnieniem Afganistanu) oraz nauce języka perskiego. Jest również nałogowym fanem gier komputerowych. Jesienią 2017 roku nakładem Histmag.org ukazał się jego e-book „Dramat Afganistanu: XIX wiek”.

18
Ebook

Zrozumieć Polskę szlachecką

Sebastian Adamkiewicz

Sebastian Adamkiewicz przedstawia barwną mozaikę problemów i zjawisk, odgrywających pierwszoplanową rolę w staropolskiej Rzeczpospolitej. Publikacja podzielona jest na dwie części. W pierwszej, znajdzą Państwo pięć przekrojowych szkiców poświęconych problemom z jakim mierzyli się nasi przodkowie. Edukacja, kłótnie o „właściwe” pochodzenie, wykluczeni, burzliwe spory o politykę zagraniczną i ustrój wewnętrzny – to wszystko rzeczy, którymi żyjemy współcześnie nad Wisłą. Jak się okazuje, tradycja mierzenia się z tymi zagadnieniami jest znacznie dłuższa niż może się wydawać na pierwszy rzut oka. Druga część publikacji opowiada o fundamentach ustrojowych Rzeczpospolitej: zasadach elekcji królewskich, quasi-konstytucji jaką były artykuły henrykowskie oraz o pierwszej polskiej konstytucji uchwalonej w maju 1791 roku. Jakie były okoliczności rozwoju ustroju staropolskiej Rzeczpospolitej? Czy magnateria odegrała jednoznacznie złą rolę w historii naszego kraju? Na czym rzeczywiście polegała „złota wolność” szlachecka? Oto tylko niektóre z pytań, na jakie odpowiada autor. Serdecznie zapraszamy do tego, żeby zrozumieć Rzeczpospolitą. Warto przynajmniej spróbować.

19
Ebook

Polacy na krańcach świata: XIX wiek. Część II

Mateusz Będkowski

Kogo z nas nie fascynują dalekie podróże? Zwłaszcza jeśli w ich trakcie możemy poznać lądy zupełnie dzikie i nieznane? Mateusz Będkowski przedstawia dalszy ciąg opowieści o zapomnianych polskich podróżnikach, którzy na zawsze zapisali się w dziejach!   Wiek XIX to epoka rewolucji. Błyskawiczne zmiany następowały wówczas z dnia na dzień: skokowo powiększała się też ludzka wiedza. Śmiałków nie brakowało również wśród Polaków - dla dobra nauki byli oni gotowi na największe wyrzeczenia. Czasem motorem była własna ambicja, kiedy indziej – przypadek. Fascynujące podróże bywały nierzadko wymuszone. Tak było w przypadku Józefa Kopcia – polskiego oficera zesłanego na Syberię, który odkrył ślady innego rodaka-awanturnika.   Polski nie było na mapach Europy, więc Polacy odkrywali świat w imieniu obcych państw. Tak było wtedy, gdy Paweł Edmund Strzelecki okrążył świat w celach naukowych. Był pierwszym Polakiem, któremu się to samodzielnie powiodło, ale najbardziej na wyprawie skorzystali Anglicy. Podobny los spotkał Ignacego Domeykę. Dawny przyjaciel Adama Mickiewicza poniósł kaganek oświaty aż do Ameryki Południowej, gdzie budował chilijskie górnictwo i naukę.   W XIX stuleciu wśród największych podróżników niewiele było kobiet. Ale wśród tych nielicznych – były Polki, potrafiące zawstydzić niejednego mężczyznę. Korzystając z emancypacji i rozwoju technicznego przełamywały stereotypy. Kartografia, sprawy wojskowe, i medyczne wyłącznie domeną mężczyzn? One jako pierwsze udowodniły, że to nieprawda!   Choć momentami historie te przypominają legendy, wszystkie są prawdziwe. Pokazują do czego zdolny jest człowiek głodny wiedzy, poszukujący granic własnych możliwości. Udowadniają też, że świat podróżników i odkrywców bez Polaków byłby bez porównania uboższy. Szczegóły przynosi książka Mateusza Będkowskiego „Polacy na krańcach świata: XIX wiek. Cześć II”. Zachęcamy do lektury!   Mateusz Będkowski (ur. 1987 w Warszawie) – absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się losami polskich podróżników i odkrywców na przestrzeni dziejów, szczególnie z XIX wieku. W 2011 roku obronił pracę magisterską pt. „Wyprawa Stefana Szolc-Rogozińskiego do Kamerunu w latach 1882–1885”. Publikował m.in. w czasopismach „Mówią Wieki” i „African Review. Przegląd Afrykanistyczny”, a także w portalu Histmag.org.

20
Ebook

Polacy na krańcach świata: XIX wiek

Mateusz Będkowski

Odkrywcy Ameryki, eksploratorzy Afryki, dzielni żeglarze – kto z nas nie fascynował się podróżnikami? Razem z Mateuszem Będkowskim poznajmy historie zapomnianych polskich podróżników, którzy na zawsze zapisali się w dziejach. Wyruszmy w wyprawę tropem odkrywców z XIX wieku!   Wiek XIX to epoka pionierskich wypraw naukowych i szczyt europejskiego kolonializmu. Na ten okres przypada także największa liczba fascynujących podróży. Ich cel był różny. Czasem chodziło o poszukiwanie metali szlachetnych, głównie złota, kiedy indziej celem było objęcie w posiadanie strategicznych obszarów. W ten sposób „wiek pary” stał nie tylko pod znakiem rozwoju przemysłowego, ale również pod znakiem odkryć. Ważny udział w poznawaniu i badaniu świata mieli także Polacy. Brak niepodległego państwa nie był tu żadną przeszkodą.   Niektórzy przyszli polscy podróżnicy musieli uciekać z ojczyzny przed represjami zaborców. Innych po prostu ciągnęło do odległych zamorskich krain – ci zaciągali się na statki handlowe i wojenne zachodnich mocarstw. Jeszcze inni, pojmani przez Rosjan za działalność niepodległościową, byli zsyłani na wschód – przede wszystkim na Syberię i Kaukaz. Właśnie tam, podczas katorgi, wielu z nich prowadziło badania naukowe. Dzięki temu zostawali później wybitnymi naukowcami i odkrywcami. Polacy, cierpiący prześladowania ze strony zaborców, jak mało kto byli też wyczuleni na okrucieństwo białego człowieka.   Historie z XIX wieku wydają się dziś przypominać legendy. Kto pamięta o postaci „kapitana Adama”, właściciela wysp na Oceanie Indyjskim? Kto uwierzy w niezwykłe dzieje ułana zmęczonego walką za naród polski i węgierski, poszukującego wielkiego majątku w odległej Australii? Czy w Kamerunie miała powstać pierwsza w dziejach polska kolonia? Na wszystkie te pytania odpowiedź przyniesie książka Mateusza Będkowskiego Polacy na krańcach świata: XIX wiek. Zachęcamy do lektury!   Mateusz Będkowski (ur. 1987 w Warszawie) – absolwent Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Interesuje się losami polskich podróżników i odkrywców na przestrzeni dziejów, szczególnie z XIX wieku. W 2011 roku obronił pracę magisterską pt. „Wyprawa Stefana Szolc-Rogozińskiego do Kamerunu w latach 1882–1885”. Publikował m.in. w czasopismach „Mówią Wieki” i „African Review. Przegląd Afrykanistyczny”, a także w portalu Histmag.org.

21
Ebook

Czy Zygmunt III Waza zasłużył na niesławę?

Anna Pieńkowska, Maciej Pieńkowski

Dzieje staropolskie stanowią ważny składnik naszej tożsamości narodowej. Lata potęgi monarchii rozciągającej się „od morza do morza” przypominane są z wielkim sentymentem, lecz i z dumą. Bohaterowie wieków XV, XVI i XVII po dziś dzień stanowią dla Polaków ważny punkt odniesienia. Przez pryzmat ich dawnych osiągnięć, staramy się oceniać naszą rzeczywistość – nasze ambicje, działania i możliwości. Jednym z najważniejszych aktorów dziejów staropolskich był król Zygmunt III Waza. Monarcha panujący, najpierw w Krakowie, a potem w Warszawie, aż przez 45 lat. Cesarz Francuzów Napoleon I miał niegdyś powiedzieć, że historia to uzgodniony zestaw kłamstw. Postać króla Zygmunta III Wazy pokazuje jak bardzo trafne jest to stwierdzenie. Polski monarcha znalazł w historiografii licznych przeciwników. Zarzuca mu się wciągnięcie Rzeczpospolitej w szereg niepotrzebnych wojen, przede wszystkim ze Szwecją i Państwem Moskiewskim. Bez opamiętania wyrzuca mu się jego głęboką i otwarcie manifestowaną wiarę, mającą jakoby świadczyć o kołtuństwie i wąskich horyzontach. Ten ostatni argument pojawia się zresztą nie tylko w gronie historyków. Z jakichś powodów Zygmunt III stał się wygodnym symbolem wszystkiego tego, co w czasach I Rzeczpospolitej było złe, symbolem wszystkiego, czego Polacy powinni się wstydzić. Czy rzeczywiście pierwszy przedstawiciel dynastii Wazów na tronie polskim zasłużył na taką ocenę? Zapraszamy do lektury e-booka wydanego przez portal historyczny Histmag.org!

22
Ebook

Powaby totalitaryzmu. Zarys historii intelektualnej komunizmu i faszyzmu

Mateusz Kuryła

Dwudziestowieczne totalitaryzmy – komunizm i faszyzm – doprowadziły do śmierci milionów ludzi. Mimo tego przyciągały one do siebie wyznawców, uwiedzionych wizjami, które za nimi stały. Mateusz Kuryła w swoim eseju pokazuje, czym intelektualistów na całym świecie skusiły totalne ideologie. Choć obydwie idee były sobie wrogie i znajdowały się na skrajach politycznej sceny, wiele je też łączyło. Opierały się bowiem na masach skupionych wokół przywódców, popierały przemoc i radykalną przemianę otaczającej rzeczywistości. Były też odpowiedzią na nowoczesność, która niszczyła „stary” świat. Totalna ideologia była ucieczką i oparciem, tworzyła jednak wiele pułapek, w które wpadali jej wyznawcy. Komunizm, stworzony z robotniczego buntu, pod maską wyzwolenia ludu krył radykalizm „zawodowych rewolucjonistów”, którzy stworzyli i wzmacniali nowe imperium: Związek Radziecki. Choć w pewnym momencie był bardzo żywotny, zgnił wraz z blokiem wschodnim, jako martwa ideologia w którą nie wierzyła większość członków partii. W przeciwieństwie do niego, faszyzm i nazizm zniszczyła klęska Hitlera w II wojnie światowej. Bunt przeciwko Oświeceniu oraz pochwała czynu i siły doprowadziły do największej hekatomby w dziejach ludzkości, której skutki wciąż odczuwamy. „Powaby totalitaryzmu” to rozumiejąca analiza okoliczności, w których narodziły się totalitarne ideologie oraz intelektualna historia ich rozwoju i upadku, aż do denazyfikacji i dekomunizacji. Autor pokazuje, w jaki sposób uwiodły one masy przypominając tym samym, jak groźnym zjawiskiem były. Mateusz Kuryła – z wykształcenia filolog angielski, z zamiłowania historyk. Interesuje się historią idei i życia intelektualnego „późnej nowoczesności”, w szczególności w czasach Polski Ludowej.

23
Ebook

Z historią na szlaku. Zabytki w Polsce, które warto zobaczyć. Część 2

praca zbiorowa pod redakcją Piotra Bejrowskiego

Zapraszamy w kolejną podróż po kraju śladami przeszłości - kilkanaście historycznych krain i dziesiątki atrakcji turystycznych: cerkwie i kościoły, zamki i pałace, muzea i pola bitew. Wszystkie te miejsca zasługują na bliższe poznanie i odwiedziny już w najbliższym czasie. Rzeczpospolita nie zawsze była jednolita etnicznie, a jej granice ulegały licznym zmianom. Nasze ziemie zamieszkane były przez mniejszości, a także inne narody, wyznające różne wyznania. Tysiąc lat historii, setki zabytków pamiętających dawno minione czasy. Zwiedzając nasz kraj, warto znać i rozumieć kontekst historyczny, jakże różny dla poszczególnych regionów. W którym polskim regionie zamieszkali Kurpie? A w którym Bojkowie? Na którym rynku stał pomnik Stalina? Co się stało z jedynym dziełem Rubensa w naszych zbiorach? Na którym wielkopolskim zamku straszy „biała dama”? Ile budynków wybudowano na szczycie Śnieżki? Na te i inne pytania odpowiedzi znajdziemy w tekstach składających się na drugą część naszego przewodnika „Z historią na szlaku. Zabytki w Polsce, które warto odwiedzić”. Czy chcecie rzucić wszystko i wybrać się w podróż wraz z Histmagiem?

24
Ebook

Z historią na szlaku. Zabytki w Polsce, które warto zobaczyć

praca zbiorowa pod red. T. Leszkowicza

W Polsce znaleźć można setki zabytków i miejsc związanych z przeszłością – wystarczy tylko trochę poszukać. „Z historią na szlaku. Zabytki w Polsce, które warto zobaczyć” to poradnik, który zainspiruje miłośników podróży po atrakcjach historycznych.   Zabytki Polski to nie tylko najpopularniejsze obiekty, znane z przewodników dla zagranicznych turystów. Każdy region naszego kraju ma swoją historyczną specyfikę i miejsca, która zasługują na uwagę. Jedni uwielbiają zamki i pałace, innych fascynują zabytkowe świątynie, jeszcze inni lubią spacery po klimatycznych dzielnicach. To właśnie do nich kierowana jest publikacja „Z historią na szlaku. Zabytki w Polsce, które warto zobaczyć”, przygotowana przez zespół portalu Histmag.org.   Zapraszamy na podróż po terenach znanych turystycznie i tych, które mniej kojarzą się jako miejsce wycieczek. Opisujemy Pomorze Zachodnie, Warmię, Mazury, Podlasie, okolice Łodzi i Częstochowy, Góry Świętokrzyskie, Lubelszczyznę i Zagłębie Dąbrowskie. Pokazujemy miejsca znane w całej Polsce jak i takie, które popularne są raczej lokalnie. Każde z nich ma za sobą historię wartą uwagi.   Publikację uzupełnia mapa krain historycznych w Polsce, uzupełniona o komentarz poświęcony podziałom naszego kraju na różne dzielnice, ziemie i regiony. Wydają się one na pierwszy rzut oka nieszablonowe. Pokazują jednak, jak przeszłość kształtuje przestrzeń, w której żyjemy i którą zwiedzamy. Warto wybrać się z historią na turystyczny szlak – ten poradnik pomoże trafić w miejsca, które na zawsze zapadną w pamięć!