Język turecki

Tadeusz Majda

Język turecki, dawniej zwany również osmańskim, należy do grupy oguzyjskiej rodziny języków tureckich. Posługuje się nim ponad 80 milionów ludzi mieszkających w Republice Tureckiej i na emigracji. W ostatnich dziesięcioleciach język turecki zmienił się w stopniu porównywalnym jedynie ze zmianami, jakie zaszły we współczesnym języku hebrajskim. Dzięki systematycznej akcji "oczyszczania" języka z zapożyczeń arabskich i perskich na rzecz słów rdzennie tureckich zmieniło się zasadniczo słownictwo i języka literackiego, i mówionego. Tadeusz Majda jest turkologiem, profesorem w Zakładzie Turkologii i Ludów Azji Środkowej Uniwersytetu Warszawskiego. Wykłada język, literaturę, kulturę i sztukę turecką; zajmuje się także sztuką islamu. Wśród licznych publikacji w jego dorobku naukowym można wymienić "Katalog rękopisów tureckich i perskich ze zbiorów polskich", "Tureckie stroje i sceny rodzajowe: z kolekcji króla Stanisława Augusta: katalog rysunków", "Rozwój języka tureckiego w XVII wieku" oraz współtłumaczenie dzieła Arifa Alego "Daniszmendname. Księga czynów Melika Daniszmenda".

Wielka rzeka, wielkie morze

Yingtai Lung

„Jeśli nadal będziemy bezmyślnymi trybikami w maszynie - to skąd wiadomo, czy te tragiczne nieszczęścia nie powtórzą się?” "Kiedy nie będzie wojny? Kiedy zobaczysz rannego wroga i nie będziesz w stanie odebrać mu broni." "W tej książce nie obchodzi mnie, kto jest po stronie właściwej, zwycięzców czy pokonanych. Chcę  tylko wam pokazać, że kiedy demontuje się aparat państwowy, to w środku zostają tylko ci wszyscy ludzie." Lung Yingtai   Tajwańska eseistka  Lung Yingtai, której przerażające i krytyczne publikacje  przyczyniły się do demokratyzacji Tajwanu, jest jedną z najbardziej wpływowych i znanych pisarek w Chinach. Lung Yingtai portretuje chińską historię z ostatnich 60 lat. Podczas premiery książki Wielka rzeka, wielkie morze, która miała miejsce na Uniwersytecie w Hongkongu, Lung powiedziała, że sensem jej pracy nie było szukanie winnych i potępianie, ale wręcz przeciwnie, oddanie hołdu wszystkim tym, którzy byli w przeszłości uciskani, poniżani i zranieni. Życzeniem Autorki było, aby jej praca stała się pomostem dla ludzi po obu stronach Cieśniny Tajwańskiej, ponieważ pokój między dwiema stronami nie może opierać się wyłącznie na negocjacjach polityków, ale powinien powstać w wyniku osobistego kontaktu między ludźmi. W swojej książce Autorka nie wydaje wyroku politycznego ani moralnego. Nie ma tu "strony dobra" ani "strony zła". Wojska Kuomintangu, Armia Ludowo-Wyzwoleńcza i tajwańscy żołnierze - dla niej osoby te były po prostu zwykłymi, młodymi ludźmi uwikłanymi w historię. Duża część książki składa się z wywiadów, które ukazują perspektywy historyczne znacznie różniące się od tych pokazywanych przez chińskie władze komunistyczne. Książka została zakazana tuż po premierze, w 60. rocznicę założenia Chińskiej Republiki Ludowej.

Sati. Samopalenie wdów w najdawniejszych relacjach Wschodu i Zachodu

Szczurek Przemysław

Sanskrycki termin sati (sati) oznacza wierną, prawą, cnotliwą niewiastę. Staroindyjska tradycja powiązała go przede wszystkim z kobietą, która po śmierci męża ginęła wraz z nim na stosie kremacyjnym, by wspólnie podążyć do świata niebiańskiego i tam wieść dalszą, pełną szczęścia egzystencję, a po powrocie na ziemię w kolejnym wcieleniu znów zostać jego wierną małżonką. Z czasem termin sati zwłaszcza w jego zachodniej recepcji zaczął być także używany na określenie samego zwyczaju i praktyki samopalenia wdów w Indiach oraz związanego z nią ceremoniału. Bulwersujące Europejczyków informacje o zwyczaju samopalenia wdów docierały z Indii do świata zachodniego znacznie wcześniej niż bogactwo indyjskiej myśli filozoficznoreligijnej, medytacja, joga, upaniszady, Bhagawadgita, doktryna buddyzmu i zanim narodziła się w europejskich uniwersytetach świadomość indoeuropejskiej wspólnoty językowej. Średniowieczne i nowożytne relacje o wdowach wstępujących na stos trafiały do Europy najczęściej w formie pamiętników z podróży, głównie z okresu XVIXVIII w. Świat zachodni miał jednak okazję słyszeć o tym zdumiewającym zwyczaju znacznie wcześniej, bo już w czasach starożytnych. Książka Przemysława Szczurka koncentruje się na przedstawieniu, klasyfikacji i analizie najstarszych świadectw odnoszących się do praktyk samopalenia wdów w Indiach. Autor analizuje z jednej strony świadectwa staroindyjskie (przede wszystkim sanskryckie), z drugiej strony starożytne a w niektórych przypadkach także późniejsze relacje świata zachodniego. Przedstawia także zachowane w Indiach materialne dowody czci oddawanej sati (tzw. kamienie pamięci sati z zawartymi na nich symbolami i inskrypcjami, kapliczki i świątynki sati). Przytoczone przez autora świadectwa zwłaszcza te literackie pozwalają skonfrontować najstarsze źródła Wschodu i Zachodu na temat jednego z najbardziej osławionych i kontrowersyjnych obyczajów dawnych Indii. Przemysław Szczurek - adiunkt w Zakładzie Filologii Indyjskiej (Instytut Studiów Klasycznych, Śródziemnomorskich i Orientalnych) Uniwersytetu Wrocławskiego. Prowadzi badania nad literaturą staroindyjską oraz greckimi i rzymskimi źródłami o Indiach starożytnych. Jest autorem prac na temat procesów redakcji Bhagawadgity, filozoficzno-religijnych koncepcji zawartych w literaturze sanskryckiej i tekstach kanonu palijskiego oraz greckich i rzymskich świadectw o Indiach.

The Muslim Geographical Image of the World in the middle Ages. A Source Study

Ahmad Nazmi

Oparta na bogatej bibliografii arabskiej i opracowaniach naukowych z całego świata analiza wiedzy geograficznej, znajomości kosmografii i astronomii w świecie muzułmańskim w średniowieczu. Arabowie czerpali tę wiedzę m. in. z nauki starożytnej Grecji i Rzymu, ale także z Persji i Indii. Dzięki niej świat, który z powodzeniem wówczas podbijali, nie był dla nich nieodgadnioną zagadką.

Zatem iść, nie zbaczając

Andrzej Darski

"Poeta po mistrzowsku związał japoński kształt utworu z ideą przemijania, bliską nam, sfrustrowanym Europejczykom. Świat wyzierający z poezji Andrzeja Darskiego, choć momentami niepokojący, wydaje się uporządkowany i przyjazny". Andrzej Zaniewski

Tożsamość europejskich muzułmanów w myśli Tariqa Ramadana

Marta Widy-Behiesse

Muzułmanie od dawna żyją w krajach Europy Zachodniej. Przynależność do mniejszości religijnej, a najczęściej i etnicznej, stawia przed nimi dodatkowe wyzwanie w trudnym procesie łączenia wielu elementów w jedną spójną tożsamość. Jednocześnie specyfika islamu sprawia, że jawi się on jako bardzo istotny element porządkujący i wartościujący, zatem kluczowy dla samookreślenia wiernych. Czy wartości islamu i wartości zachodnie da się pogodzić? Czy muzułmanie są gorszymi obywatelami? Czy przynależność do ummy – światowej wspólnoty wiernych – sprawia, że muzułmanie nie są lojalni wobec społeczeństw, w których żyją w Europie? Te i wiele innych tematów obecnych w debacie publicznej dotyczącej islamu często porusza Tariq Ramadan – kontrowersyjny szwajcarski intelektualista muzułmański, którego wypowiedzi autorka analizuje i szeroko komentuje. Marta Widy-Behiesse – arabistka i islamolog, kierownik Zakładu Islamu Europejskiego na Wydziale Orientalistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się problematyką islamu w Europie Zachodniej oraz w kontekście globalizacji. Opublikowała m.in. w 2005 roku Życie codzienne w muzułmańskim Paryżu oraz w 2012 roku Islam w Europie. Bogactwo różnorodności czy źródło konfliktów? (red.).

Matczyna droga

Pak Wanso

Pak Wanso, ur. w 1931 roku – jedna z najpopularniejszych pisarek południowokoreańskich; zadebiutowała dość późno (1970) powieścią Nagie drzewo, która przyniosła jej pisarską sławę. Utwory Pak zyskały sobie szeroką rzeszę czytelników w Korei, lecz dzięki uniwersalnej treści mogą być odbierane również przez czytelników z innych obszarów kulturowych. Autorka jest laureatką kilku koreańskich prestiżowych nagród literackich. Pak Wanso pisze o problemach społecznych, często powraca do wątku koreańskiej wojny domowej, wiele utworów opiera na własnych doświadczeniach. Matczyna droga jest pierwszą częścią trylogii, którą autorka poświęciła postaci swej matki.

Współczesna historia Królestwa Nepalu

Krzysztof Dębnicki

Przedstawiona tu historia ostatnich pięćdziesięciu lat himalajskiego Królestwa Nepalu zaczyna się od obalenia autokratycznych rządów dziedzicznych premierów rodziny Ranów. Królestwo powoli otwiera się na świat. Zmiana systemu politycznego w Nepalu nie tylko nadaje prawa polityczne całym grupom społecznym niegdyś ich pozbawionym, lecz także wywołuje konflikt między partiami politycznymi i pałacem królewskim, zakończony maoistowską rebelią ostatnich lat. Książka ukazuje przebieg wewnętrznej gry politycznej i strategię najważniejszych aktorów, jak również uwarunkowania polityczne i gospodarcze nepalskich przemian. Analizuje także politykę sąsiadujących Indii i Chin wobec Nepalu. Czy słabo rozwinięty kraj, o niskim poziomie wykształcenia, zależny od potężnych sąsiadów, może wprowadzić i z powodzeniem utrzymać system demokracji parlamentarnej? Jest to istotne pytanie nie tylko w odniesieniu do Nepalu, ale również wielu innych państw wkraczających na drogę demokracji.