Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego. T. 25

red. Danuta Krzyżyk

25. tom „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego” adresowany jest do nauczycieli polonistów, studentów polonistyki, dydaktyków języka ojczystego i literatury oraz do pedagogów. Zamieszczono w nim jedenaście artykułów z zakresu edukacji literackiej i kulturowej oraz językowej, a ponadto – dwie recenzje. Dydaktycy literatury wiele miejsca poświęcają problemom wielokulturowości i dwukulturowej/wielokulturowej edukacji, postulując jednocześnie konieczność włączenia do kształcenia polonistycznego treści dotyczących tolerancji, poszanowaniu inności i Innego,  a także potrzebę przygotowywania uczniów do życia obywatelskiego w multikulturowej i multireligijnej Europie. Starają się wskazać, w jaki sposób na lekcjach języka polskiego można uczyć dialogu, otwierać młodych ludzi na inne kultury, przygotowywać ich do aktywnego i efektywnego życia w wielokulturowej rzeczywistości. Zachęcają nauczycieli polonistów do sięgania po teksty spoza kanonu lektur szkolnych (np. utwory Singera, powieść Gustawa Morcinka Siedem zegarków kopidoła Joachima Rybki), dzięki którym uczniowie będą mogli dostrzec znaczenie namysłu nad sobą i otaczającą ich rzeczywistością, aby  w efekcie podjąć pracę nad kształtowaniem i rozumieniem siebie oraz świata. Autorzy zamieszczonych w czasopiśmie artykułów przyglądają się także obecnym w literaturze dla dzieci i młodzieży (przede wszystkim w Akademii Pana Kleksa Jana Brzechwy i w Wielkiej Księdze Pippi Astrid Lindgren) różnym realizacjom motywu szkoły, udowadniają, że projekt przestrzeni szkoły bywa zazwyczaj skorelowany z ideami wychowawczymi obowiązującymi w placówce, mądre wychowanie przygotowuje dziecko do myślenia o sobie jako o „nieograniczonej niczym możliwości”. Proponują również ciekawe i niestereotypowe rozwiązania dydaktyczne, np. lekcje z tekstami Singera metodą flipped classroom z wykorzystaniem technologii informatycznej; lekcję poświęconą analizie porównawczej dwóch bohaterek – literackiej Izabelli Łęckiej (Lalka) i serialowej Mary Crawley (Downton Abbey). Dydaktycy języka dzielą się natomiast wynikami swoich badań dotyczących poziomu kompetencji leksykologicznej i leksykalnej gimnazjalistów, a także uwarunkowań tych kompetencji. Podejmują próby zrekonstruowania wycinków językowo-kulturowego obrazu świata: wyglądu dziewczyny w wypowiedziach młodzieży gimnazjalnej i licealnej (ujęcie autostereotypowe i heterestereotypowe); rodziny w podręcznikach do nauki języka i literatury gruzińskiej. Analizują i oceniają sposób opracowania haseł poświęconych związkom frazeologicznym w szkolnych słownikach poprawnej polszczyzny (na przykładzie frazeologizmu twardy orzech do zgryzienia). Podejmują niezwykle ważny problem motywowania uczniów na lekcjach języka polskiego i podpowiadają sięgnięcie po niestandardowe metody wzmacniania (np. strategie: pamiątka z lekcji, list lub e-mail do ucznia, list do rodziców).   Artykuły, które znalazły się w tomie, wzbogacą warsztat dydaktyczny nauczycieli i studentów oraz skłonią ich do refleksji nad rolą przedmiotu język polski w rozwijaniu postaw i osobowości uczniów, a także funkcją nauczyciela we współczesnej szkole.

"Narracje o Zagładzie" 2017, nr 3: Zwierzęta/Zagłada

red. Anita Jarzyna, red. Piotr Krupiński, red. Marta Tomczok (Cuber)

Dominantą tematyczną nowego numeru „Narracji o Zagładzie” jest kwestia relacji studiów nad Zagładą ze studiami nad zwierzętami – tym zagadnieniom poświęcony został zbiór artykułów: Barbary Czarneckiej, Katarzyny Ebigg, Magdaleny Kokoszki, Bartłomieja Krupy, Mirosława Loby, Darii Nowickiej, Kingi Piotrowiak-Junkiert, Beaty Przymuszały, Lucyny Sadzikowskiej, Patryka Szaja, Marty Tomczok, Moniki Żółkoś. Autorzy i autorki wieloaspektowo odnoszą się do możliwości, jakie stwarza przyjęcie perspektywy nieantropocentrycznej w badaniach humanistycznych, podejmują między innymi problem kontrowersyjnego porównania sytuacji zwierząt w hodowlach przemysłowych do obozów Zagłady i na powrót niuansują sens tej zleksykalizowanej analogii; dalej szeroko analizują charakterystyczne dla antroponormatywnego języka przemocy pejoratywnie nacechowane animalizacje, rozmaicie reinterpretowane w narracjach literackich; wreszcie wydobywają różnorakie strategie przedstawiania zwierzęcych bohaterów uwikłanych w opowieści o losach Żydów lub przeżywających własną wojenną historię. Ważnym kontekstem dla tych rozpoznań są opublikowane na naszych łamach, ukazujące się po raz pierwszy po polsku fragmenty prekursorskiej rozprawy Edgara Kupfer-Koberwitza Bracia zwierzęta. Rozważania o etycznym życiu (w przekładzie i z komentarzem Katarzyny Kończal), napisanej w czasie uwięzienia autora w obozie w Dachau. Ponadto Czytelnik może zapoznać się z nieznanym wcześniej w Polsce opowiadaniem Primo Leviego pt. Mnemagogia (1946) (w tłumaczeniu Pawła Wolskiego) i przełożonym przez Monikę Żółkoś artykułem amerykańskiej badaczki Kitty Millet Cezura, ciągłość i mit. Implikacje łączenia Holokaustu z historią niemieckiego kolonializmu. Bieżący numer „Narracji o Zagładzie” przynosi również przekrojowe studium Andrzeja Juchniewicza poświęcone przekształceniom formy kołysanki w utworach poetyckich powstałych w czasie Zagłady oraz szkice Karoliny Koprowskiej o konceptualizacjach zemsty w wierszu Wej dir Jicchoka Kacenelsona i Anity Jasińskiej o dzienniku Rutki Laskier, który autorka bada, uwzględniając materialność zapisków. Szczególną dokumentalną wartość mają dwa artykuły: Hanny Gosk – o jej kwerendzie w domowym archiwum Leo Lipskiego, której efektem jest edycja tomu Paryż ze złota…; z kolei Michał Wachuła pisze o podobozie pracy przymusowej mieszczącym się przy krakowskiej Fabryce Kabli.

Wirus paniki. Historia kontrowersji wokół szczepionek i autyzmu

Seth Mnookin

Pogłoski i mity, które narosły wokół szczepień ochronnych, krążą w przestrzeni publicznej od dekad. Anegdoty i przypuszczenia nie prowadzą jednak do poznania prawdy i nie mają szans w starciu z rzetelnymi badaniami. Odrzucenie wiedzy naukowej doprowadziło do powstania Towarzystwa Płaskiej Ziemi i odnowienia wiary w lecznicze skutki upuszczania krwi. Rygorystyczne eksperymenty do wysłania ludzi na Księżyc i rozwoju mikrochirurgii. Dlaczego więc, pomimo stwierdzonej skuteczności szczepionek, ruchy antyszczepionkowe zajmują tak mocną pozycję? I dlaczego zagrożenia związane z brakiem szczepień są lekceważone, a w siłę rosną teorie spiskowe? Amerykański dziennikarz Seth Mnookin bez wyśmiewania przeciwnika rozkłada na czynniki pierwsze antyszczepionkowe fobie i ich źródła. Prowadzi czytelnika przez historię medycyny, objaśniając kolejne etapy rozwoju nauki, jak również równoległego tworzenia się grup opierających swoją działalność na lęku i podejrzeniach. Uzasadniona obawa czy kaprys klasy średniej? Prawdziwe zagrożenie czy kompletny brak wiedzy? Wirus paniki to opowieść o tym, jak strach potrafi pokonać rozsądek, a emocje logikę. Mnookin nie szczędzi krytyki antyczepionkowcom, choć nie jest to tak naprawdę książka wymierzona w przeciwników szczepień, tylko w demokratyzację informacji. Autor pisze o chorobach zakaźnych, ale także o zakażeniu dezinformacją, które rozprzestrzenia się dzięki nowym technologiom. David M. Shribman, The Boston Globe Mnookin błyskotliwie opisuje, w jaki sposób internet stał się narzędziem komunikacji dla tych, których łączą przekonania. Sięga przy tym wnikliwie do historii, przywołuje wiele interesujących anegdot i imponuje zakresem omawianego materiału. Susannah Nesmith, The Miami Herald

Doświadczenia biograficzne kobiet odnoszących sukcesy zawodowe. Warunki uczestnictwa społecznego

Ewa Arleta Kos

W późnonowoczesnym społeczeństwie, w warunkach wciąż zmieniającej się rzeczywistości, przebieg życia wymaga kontroli. Jednostka musi czuwać, by nie przegapić szansy lub zagrożenia. Jest to istotne zarówno w wymiarze zewnętrznym - przy wyborze spośród różnych rodzajów ofert społecznych, jak i wewnętrznym - podczas wyboru celów działania, wartości, priorytetów życiowych, stylów życia, wzorów osobowych. Podejmowane decyzje kształtują doświadczenia badanych kobiet, różnicują przebieg ich życia, modelują sytuację zawodową. Narratorki, dokonując wyborów, nie tylko korzystają z istniejących możliwości, ale często je kreują. "Publikacja jest nowatorska, oryginalna. Wyróżnia się na tle książek dotyczących podobnej problematyki teoretyczną dojrzałością i metodologicznym mistrzostwem. Bardzo dobrze napisana, ciekawa i ważna społecznie." Z recenzji prof. dr hab. Mirosławy Nowak-Dziemianowicz Dolnośląska Szkoła Wyższa

Mechanizmy ładu korporacyjnego a system kontroli nad sprawozdawczością finansową. Perspektywa raportów zarządu polskich i niemieckich spółek publicznych

Jacek Gad

System kontroli nad sprawozdawczością finansową, będący przedmiotem prezentowanej publikacji, stanowi jeden z przejawów konwergencji standardów ładu korporacyjnego polegający na implementacji tego systemu, wdrożonego na początku XXI wieku w Stanach Zjednoczonych, do praktyki spółek publicznych w Unii Europejskiej. System ten obejmuje dwie główne sfery działalności spółki, tj. system zarządzania oraz ład korporacyjny. Celem głównym monografii jest zidentyfikowanie zakresu ujawnień na temat systemu kontroli nad sprawozdawczością finansową zamieszczonych w raportach zarządu oraz mechanizmów ładu korporacyjnego wpływających na ten zakres w praktyce polskich i niemieckich spółek publicznych. Przedstawione wyniki badań mogą być wartościowe dla instytucji odpowiedzialnych za konstruowanie regulacji prawnych oraz dobrych praktyk w obszarze ładu korporacyjnego, dla zarządów spółek publicznych, a także członków rad nadzorczych i ich komitetów.

Życie motyli

Katarzyna Ryrych

Pierwsza kobieca powieść rozwojowa! Powiadają, że życie pisze najlepsze historie. Tylko dlaczego niektóre są pasjonujące, a inne po prostu nudne? Zupełnie jakbym czytała nieciekawą książkę, myśli o swoim życiu Izydora. Syn, któremu poświęciła młodość, wydoroślał, wyjechał i automatycznie wykasował ją z pamięci. Izydora ma pięćdziesiątkę na karku i sporą nadwagę. Wspomnieniem po dorosłym już Jerzyku są jedynie kartki na święta i życzenia na Dzień Matki. Były mąż, artysta nigdy nie mieli sobie zbyt wiele do powiedzenia układa sobie życie z nową partnerką w luksusowym apartamencie. A ona, niedoszła tancerka (Izydora od Isadory Duncan), która zawiodła ambicje swojej matki i nadzieje, jakie w niej rodzicielka pokładała, przyjmując posadę księgowej, kończy z debetem na karcie, mieszkając kątem u ciotki na prowincji. Urocze sielskie małe miasteczko? Bynajmniej! Małe miasteczka też bywają nieciekawe i niechętne nowo przybyłym. Dobre miejsce i czas na zmianę? Najlepsze. Nie znajdziecie tu fajerwerków miłości i hollywoodzkiego happy endu. Ale jeśli szukacie oczyszczającej, pięknej opowieści o rozwoju i zmianie, dobrze trafiliście. Życie motyli to książka mądra, dowcipna, nie sielankowa co prawda, ale zdecydowanie optymistyczna. Katarzyna Ryrych poetka, pisarka, malarka. Zadebiutowała w 1981 roku tomikiem poezji Zapiski pewnej hipiski. Od tamtej pory wydała wiele książek dla starszych i młodszych, m.in. Pamiętnik Babuni, Niebajki, Wiersze z pazurkiem, Philo, kot w drodze oraz Siedem sowich piór mądre, wzruszające opowiadanie, nominowane do tytułu Książka Roku 2009 polskiej sekcji IBBY. W II Konkursie Literackim im. Astrid Lindgren, w którym Wyspa mojej siostry przyniosła jej pierwszą nagrodę, otrzymała także wyróżnienie za książkę Łopianowe pole. Maluje, gra na wiolonczeli i fortepianie. Kocha zwierzęta, podróże (także te motocyklowe!) i dobre książki.

Wegemania

Magdalena Pieńkos

Magdalena Pieńkos, autorka bloga Niebieski Migdał #KuchniaRoślinna, prezentuje przepisy na ponad 200 potraw przygotowanych zgodnie z zasadami diety wegańskiej, czyli bazującej na produktach roślinnych, z wyłączeniem mięsa, mleka, serów i jaj. Inspirujące i proste pomysły na śniadania, obiady, słodkości oraz wegewyroby i przetwory zaskoczą smakiem każdego, kto sceptycznie podchodzi do diety roślinnej.

Blisko i bezpiecznie

Jan Karon

Ciepła i pogodna opowieść o społeczności małego Mitford, która urzekła miliony osób na całym świecie Po pięciu latach emerytury i przerwie w pełnieniu obowiązków pastora w Lords Chapel ojciec Tim Kavanagh i jego żona Cynthia wracają do Mitford. po wakacyjnej wyprawie do ziemi jego irlandzkich przodków. Ciesząc się z tego, ojciec Tim odczuwa dotkliwy brak czegoś, co dotąd nierozerwalnie związane było z jego życiem w Mitford - ambony. Jednak gdy ktoś chce mu umożliwić głoszenie kazań, dochodzi do wniosku, że tak naprawdę wcale już tego nie potrzebuje. Być może utracił pasję? Tymczasem adoptowany syn ojca Tima, Dooley, zmaga się z  namiętnością  do pięknej i utalentowanej Lace Turner oraz marzeniem, aby na wsi objąć praktykę weterynaryjną. Brat Dooleya, Sammy, nadal wściekły na matkę za to, że go porzuciła, niszczy jedną z cennych rzeczy ojca Tima, a Hope Murphy, właścicielka Księgarni Szczęśliwych Zakończeń, staje przed niebezpieczeństwem utraty nienarodzonego dziecka i biznesu, na który ciężko pracowała. W czasie gdy dzieje się to wszystko, swoje podwoje otwiera Wandas Feel Good Café, dzięki internetowej grze słownej rozkwita pewien romans, była burmistrz Mitford rozpoczyna kampanię o reelekcję, a tygodnik Muse zadaje niepokojące pytanie: Czy Mitford nadal dba o swoich?.