Granica ewolucji. W poszukiwaniu ograniczeń darwinizmu

Michael J. Behe

Autorem książki Granica ewolucji. W poszukiwaniu ograniczeń darwinizmu jest Michael J. Behe, amerykański biochemik i autor koncepcji nieredukowalnej złożoności. Pierwsze, anglojęzyczne wydanie publikacji ukazało się w 2007 roku nakładem wydawnictwa Free Press. Autor zastanawiał się, czy darwinowski proces ewolucji może stanowić wyjaśnienie dla powstania i rozwoju życia na Ziemi? Już w książce Czarna skrzynka Darwina uczony opowiedział się za poglądem, że podobieństwa w budowie morfologicznej i genetycznej organizmów wyraźnie przemawiają na rzecz idei wspólnoty pochodzenia. W tym sensie jest on ewolucjonistą, tyle że niedarwinowskim. W prezentowanej publikacji Behe podtrzymuje ten pogląd i podkreśla, że życie na Ziemi rozwijało się drogą powolnych przekształceń, a w procesie powstawania nowych gatunków kluczową rolę odgrywał darwinowski dobór naturalny. We współczesnej biologii ewolucyjnej funkcjonuje twierdzenie, że różnorodność form organicznych jest rezultatem działania przypadkowych mutacji i doboru naturalnego. Pogląd ten zwie się neodarwinizmem. Behe natomiast utrzymuje - i na tym polega jego odejście od darwinizmu - że wraz z rozwojem biochemii i genetyki stało się jasne, że różne formy życia i wiele struktur biologicznych nie mogły powstać drogą przypadkowych mutacji. Uczony argumentuje, że większość mutacji, które decydują o obecnym stanie przyrody ożywionej, nie miało charakteru losowego, jak przypuszczają darwiniści, ale było wynikiem inteligentnego projektu. Twierdzi on między innymi, że teoria ewolucji nie jest w stanie wyjaśnić pochodzenia względnie prostych struktur biologicznych, które wymagają niezależnego powstania więcej niż dwóch rodzajów białek. Zdaniem Behe'ego prawdopodobieństwo takiego wydarzenia jest zbyt małe na gruncie procesów przyrodniczych i dlatego wyjaśnienia przedstawiane przez biologów ewolucyjnych są mało wiarygodne. Amerykański biochemik twierdzi, że argumenty na rzecz teorii inteligentnego projektu można znaleźć nie tylko w biologii, ale także w chemii oraz kosmologii. Behe nawiązuje do mocniejszej interpretacji zasady antropicznej, zgodnie z którą warunki panujące we wszechświecie zostały celowo dostrojone, aby na Ziemi mogło zaistnieć złożone życie. Michael J. Behe jest jednym z głównych przedstawicieli teorii ID. Prezentowana książka zainteresuje z pewnością nie tylko krytyków darwinizmu, ale także zwolenników naturalistycznych idei powstania i rozwoju życia na Ziemi.

Od Darwina do DNA. Debata wokół teorii inteligentnego projektu

William A. Dembski, Michael Ruse

W książce "Od Darwina do DNA. Debata wokół teorii inteligentnego projektu" William Dembski i Michael Ruse przedstawiają wyczerpujący i wyważony przegląd debaty dotyczącej biologicznych początków - kontrowersyjnej dialektyki toczonej od czasu publikacji książki Darwina "O powstawaniu gatunków" w 1859 roku. Czy obecność projektu w organizmach jest rezultatem niekierowanych sił przyrodniczych? Czy może jednak mamy do czynienia z zamysłem i teleologią, a jeżeli tak, to czy ten projekt jest wykrywalny empirycznie, a tym samym podlega badaniom naukowym? Zasadniczo istnieją cztery stanowiska, które umożliwiają odpowiedzi na te pytania: darwinizm, teoria samoorganizacji, teistyczny ewolucjonizm i teoria inteligentnego projektu. Autorzy tekstów zawartych w tym tomie przedstawili swoje poglądy w sposób przystępny, zapraszając czytelników do wyciągnięcia własnych wniosków. Redaktorzy wykonali kawał dobrej roboty, zbierając teksty wybitnych specjalistów z różnych dziedzin - teologów, naukowców, matematyków i filozofów. Roger Trigg, Uniwersytet Warwick Dwóch redaktorów zebrało znakomity zespół dyskutantów poruszających gorący temat. [...] Spodziewam się, że ta książka stanie się pozycją klasyczną w debatach nad teorią inteligentnego projektu. John Brooke, Uniwersytet Oksfordzki Książka warta szczególnego polecenia. "Philosophy in Review" William A. Dembski Doktor matematyki i filozofii, profesor nadzwyczajny w zakresie teoretycznych podstaw nauki na Uniwersytecie Baylora. Jego najważniejsze książki to "Wnioskowanie o projekcie" i "Nic za darmo" ("Seria Inteligentny Projekt", Fundacja En Arche, Warszawa 2021). Michael Ruse Profesor filozofii na Uniwersytecie Stanu Floryda. Zajmuje się filozofią biologii i relacją nauka-religia. Jest autorem wielu książek, m.in. "Darwin and Design: Does Evolution Have a Purpose?". SERIA PERSPEKTYWY NAUKI Jeszcze sto lat temu uczeni uważali, że nauka to przedsięwzięcie obiektywne, oparte na gromadzeniu danych empirycznych i wyciąganiu na tej podstawie wniosków, które przeradzają się w teorie. Dziś jednak wiemy, że to nie fakty, ale przede wszystkim ich interpretacje prowadzą do rozwoju nauki. Największe rewolucje w historii nauki zaszły dzięki wybitnym jednostkom, które wykazały się postawą krytyczną wobec powszechnie obowiązujących poglądów. Kopernik nie przyjął geocentryzmu Ptolemeusza, Einstein odrzucił to, co dzisiaj określamy mianem fizyki klasycznej, a Darwin nie zgodził się z tym, co w jego czasach nazywano biblijnym poglądem o niezmienności gatunków. Seria Perspektywy Nauki pokazuje, że nauka nie jest przedsięwzięciem jednolitym, że to raczej kolaż rozmaitych poglądów, hipotez i idei. Będziemy w niej przedstawiać oryginalne poglądy uczonych, którzy wykraczają poza utarte szlaki i przedstawiają czytelnikowi zupełnie nowe perspektywy w nauce. Odkrycie w nauce polega na tym, że widząc to, co wszyscy inni, dostrzega się to, czego nikt nie zauważył. Albert Szent-GyOrgyi, laureat Nagrody Nobla

W poszukiwaniu projektu. Wybór tekstów. Tom 1

pod redakcją Grzegorza Malca

Próby poszukiwania projektu są czymś powszechnym. Projektu poszukuje archeolog badający wykopaliska, astronom zaangażowany w program SETI czy kryminolog badający miejsce domniemanej zbrodni. Aby wiedzieć, jak można wykryć projekt, badacze potrzebują kryteriów jego rozpoznawania, a tego rodzaju kryteriów dostarcza teoria inteligentnego projektu. Najciekawszym zastosowaniem tej koncepcji są próby wykrycia projektu w przyrodzie. Czy świat dookoła nas - od komórki poprzez człowieka aż do całych galaktyk - powstał w wyniku ślepo działających procesów przyrodniczych? Czy za pomocą metod naukowych możemy wykryć w nim projekt? Właśnie temu zastosowaniu teorii inteligentnego projektu została poświęcona - założona przez Fundację En Arche w 2019 roku - witryna internetowa "W Poszukiwaniu Projektu" (https://wp-projektu.pl/), której zawartość jest regularnie wzbogacana o nowe artykuły, wywiady i polemiki. Seria wydawnicza "W Poszukiwaniu Projektu" zawiera wybór najciekawszych tekstów zamieszczonych na stronie o tej samej nazwie. Pierwszy tom ukazał się w 2023 roku i składa się z artykułów opublikowanych w 2022 roku. >

Teoria inteligentnego projektu oczami ateisty

Bradley Monton

Teoria inteligentnego projektu jest często przedmiotem zaciekłego sporu. Bradley Monton, filozof nauki i ateista, stawia sobie za cel jak najdokładniejszą ocenę argumentów obu stron. Czy tę debatę można sprowadzić jedynie do sporu między nauką i religią? Czy teoria inteligentnego projektu to tylko wyrafinowana próba wprowadzenia teizmu do metodologii naukowej? Chociaż autor nie uznaje teorii inteligentnego projektu za ostatecznie przekonującą, odpowiada przecząco na oba te pytania, odrzucając retorykę motywowaną emocjonalnie czy religijnie. Pokazuje, że argumentacja zwolenników teorii inteligentnego projektu zasługuje na poważne traktowanie na gruncie naukowym, nawet gdyby sama teoria miała okazać się fałszywa. Bowiem mimo jej braków i niedociągnięć, zdaniem Montona może ona wnieść wiele korzyści do środowiska naukowego i społeczeństwa.

Na początku. Eseje o teorii inteligentnego projektu

Granville Sewell

W poprawionym i rozszerzonym wydaniu zbioru esejów matematyk Granville Sewell analizuje teorie Wielkiego Wybuchu i precyzyjnego dostrojenia praw fizyki, ze szczególnym uwzględnieniem ewolucji życia. Autor wyjaśnia, dlaczego problem ewolucji jest zasadniczo odmienny i trudniejszy do rozwiązania od innych zagadnień, przed którymi stoi nauka, oraz dlaczego coraz większa liczba uczonych zaczyna dostrzegać to, co dla laików było od dawna oczywiste: że włączenie teorii inteligentnego projektu do nauk przyrodniczych jest jedynym sposobem na otrzymanie wyjaśnień, które najlepiej korespondują ze współczesnym stanem wiedzy przyrodniczej. Książka zawiera rozmaite argumenty na rzecz teorii inteligentnego projektu, a także rozwija klasyczne twierdzenia, które już od dawna przemawiają za tym ujęciem. Debata w sprawie inteligentnego projektu staje się coraz bardziej zaciekła... Dlatego przyjemnie jest znaleźć wyważone, przemyślane i głębokie omówienie zagadnienia, bez uprzedzeń i prób kompromitowania przeciwników. Pod tym względem książka Na początku Granville'a Sewella odniosła prawdziwy sukces. dr William A. Dembski, autor książki "Wnioskowanie o projekcie" W niniejszym tomie Granville Sewell dostarcza znakomitego i szerokiego komentarza do źródeł debaty w sprawie początków życia oraz inteligentnego projektu... Sewell pisze w sposób jasny i przejrzysty o sprawach, które są często błędnie rozumiane. Jego omówienie zagadnienia entropii stanowi lekturę obowiązkową. dr Cornelius G. Hunter, autor książki "Bóg Darwina. Ewolucjonizm i problem zła" Granville Sewell - profesor matematyki na Uniwersytecie Teksaskim w El Paso. Studia doktoranckie ukończył na Wydziale Matematyki w Purdue University. Pracował w Laboratorium Krajowym na Purdue Univeristy, w Center for High Performance Computing, należącym do Uniwersytetu Teksaskiego, oraz w Texas Agricultural and Mechanical University. Doktor Sewell napisał trzy książki z dziedziny analizy numerycznej i jest autorem powszechnie używanego programu komputerowego wykorzystującego metodę elementów skończonych. Seria Inteligentny Projekt to pierwsza tak ambitna i bogata propozycja na polskim rynku wydawniczym, w ramach której ukazują się książki dotyczące teorii inteligentnego projektu - Intelligent Design (ID). Autorzy zastanawiają się: czy różnorodność życia na Ziemi może być wyjaśniona wyłącznie przez procesy czysto przyrodnicze? Czy złożone struktury biologiczne mogły powstać drogą przypadku i konieczności, bez udziału inteligencji? Czy Ziemia jest tylko jedną z wielu niczym niewyróżniających się planet? Teoria inteligentnego projektu jest ogólną teorią rozpoznawania projektu. Rozpoznawanie projektu ma szerokie zastosowanie w takich dziedzinach nauki, jak kryminalistyka, historia, kryptografia, astronomia i inżynieria. Seria Inteligentny Projekt pokazuje, że koncepcja ID powinna być stosowana również w zagadnieniach pochodzenia i rozwoju różnych form życia, a także w próbie zrozumienia nas samych.

Sprawczość na cenzurowanym. Materializm a racjonalność nauki

Angus Menuge

Zgodnie z materializmem naukowym ślady projektu w świecie przyrody są jedynie iluzją, na którą jesteśmy podatni w wyniku rozwoju ewolucyjnego. Materializm naukowy wyklucza wszelką celową sprawczość i intencjonalność nie tylko w przyrodzie, ale także w przypadku ludzi, redukując nas do nieposiadających celów ani dążeń podmiotów, których zachowania determinuje biologia. Jak pogodzić to z ideą przedsięwzięcia naukowego, które z założenia opiera się na planowaniu eksperymentów i racjonalnym dążeniu naukowców do wyjaśniania zjawisk i procesów? Angus Menuge staje w obronie ugruntowanego pojęcia sprawczości odrzucanego przez eliminatywizm i naturalizm, odsłaniając powiązania między filozofią umysłu, teleologią i teorią inteligentnego projektu. Autor pokazuje, że istnienie nieredukowalnej złożoności w przyrodzie stanowi wyzwanie dla redukcjonizmu nie tylko w biologii, lecz także w psychologii, i udowadnia, że psychologia darwinowska, taka jak ją proponują Dawkins, Dennett i Pinker, nie potrafi wyjaśnić ani uzasadnić racjonalności myśli i działań ludzkich. Jako filozof i informatyk Menuge daje odpór materializmowi naukowemu, pokazując, że próby pozbycia się z nauki wymiaru teleologicznego zawsze kończą się jej niespójnością.

Kontrowersyjny podpis. Odpowiedź na krytykę książki Podpis w komórce

David Klinghoffer

Wydana w 2009 roku książka Stephena C. Meyera "Podpis w komórce. DNA i świadectwa inteligentnego projektu" stanowi jeden z najbardziej solidnych filarów argumentacji na rzecz teorii inteligentnego projektu. Z tą obszerną i niezwykle oryginalną pracą powinna zapoznać się każda wnikliwa osoba zastanawiająca się nad zasadniczą kwestią, skąd pochodzi życie. Teoria Karola Darwina nie zawierała odpowiedzi na tę zagadkę, zaś neodarwiniści proponują wiele czysto materialistycznych wyjaśnień pochodzenia informacji biologicznej zakodowanej w DNA. Meyer w mistrzowski sposób rozprawia się ze wszystkimi tego rodzaju domysłami i jasno pokazuje, że najlepszym naukowym wyjaśnieniem pochodzenia życia jest inteligentna przyczyna. Jednak nie mniej interesująca od książki Meyera była krytyczna reakcja na nią i to właśnie tego dotyczy "Kontrowersyjny podpis" pod redakcją Davida Klinghoffera. Ten zbiór esejów to odpowiedź na krytyczne głosy naukowców, którzy odnosili się do "Podpisu w komórce" w artykułach wydawanych drukiem i w internecie. Jak się okazuje, niektóre z najbardziej zajadłych ataków pochodziły od naukowców, którzy nie przeczytali książki, ale i tak czuli się uprawnieni do jej komentowania. Zaś spośród tych krytyków, którzy zapoznali się z publikacją Meyera, niewielu naprawdę uchwyciło istotę jego argumentacji. "Kontrowersyjny podpis" to zbiór najlepszych wystąpień w obronie "Podpisu w komórce" - takich autorów, jak: Douglas Axe, David Berlinski, David Klinghoffer, Casey Luskin, Stephen C. Meyer, Paul Nelson, Jay Richards i Richard Sternberg - w jednym poręcznym, prowokacyjnym woluminie. David Klinghoffer Amerykański literaturoznawca, religioznawca, pisarz, eseista. Absolwent studiów z dziedziny literatury porównawczej i religioznawstwa z Brown University w stanie Rhode Island. Pracował jako reporter oraz krytyk telewizyjny i filmowy dla "The Washington Times". Wielokrotnie wyrażał pogląd, że nauka może wspierać teorię inteligentnego projektu jako podstawową koncepcję tłumaczącą rozwój istot żywych i Wszechświata. Obecnie jest starszym pracownikiem w Center for Science and Culture przy Discovery Institute w Seattle i redaktorem "Evolution News and Science Today", gdzie publikowane są materiały na temat teorii inteligentnego projektu, teorii ewolucji oraz relacji nauki i kultury. Mieszka w pobliżu Seattle w stanie Waszyngton z żoną i dziećmi. Seria Inteligentny Projekt to pierwsza tak ambitna i bogata propozycja na polskim rynku wydawniczym, w ramach której ukazują się książki dotyczące teorii inteligentnego projektu - Intelligent Design (ID). Autorzy zastanawiają się: czy różnorodność życia na Ziemi może być wyjaśniona wyłącznie przez procesy czysto przyrodnicze? Czy złożone struktury biologiczne mogły powstać drogą przypadku i konieczności, bez udziału inteligencji? Czy Ziemia jest tylko jedną z wielu niczym niewyróżniających się planet? Teoria inteligentnego projektu jest ogólną teorią rozpoznawania projektu. Rozpoznawanie projektu ma szerokie zastosowanie w takich dziedzinach nauki, jak kryminalistyka, historia, kryptografia, astronomia i inżynieria. Seria Inteligentny Projekt pokazuje, że koncepcja ID powinna być stosowana również w zagadnieniach pochodzenia i rozwoju różnych form życia, a także w próbie zrozumienia nas samych.

Pożegnanie z Darwinem. Zagorzały agnostyk odkrywa teorię inteligentnego projektu

Neil Thomas

Pożegnanie z Darwinem. Zagorzały agnostyk odkrywa teorię inteligentnego projektu Neil Thomas Seria Perspektywy Nauki Wyd. Fundacja En Arche Profesor Neil Thomas był oddanym darwinistą, przekonanym, że jedynie biblijni fundamentaliści i kreacjoniści kwestionują teorię ewolucji. Jego postawa uległa zachwianiu, kiedy odkrył, że przeciw twierdzeniom Darwina występowali już dziewiętnastowieczni uczeni, a dzisiaj czyni to także wielu naukowców z uznanym dorobkiem akademickim. Thomas przeprowadził analizę argumentów przemawiających za teorią ewolucji i przeciw niej. Zaskakujące wnioski tej analizy przedstawił w Pożegnaniu z Darwinem. Thomas demaskuje dogmatyczny i niemal sekciarski charakter wielu debat poświęconych teorii ewolucji, jednocześnie przedstawiając wpływowych przeciwników teorii Darwina, których nazwiska są niemal nieznane opinii publicznej. Wyjaśnia kluczowe zarzuty stawiane darwinistom i podkreśla, że nadal nie zostały one odparte. Jak brzmi wniosek autora? Teoria inteligentnego projektu jest obecnie najrozsądniejszym wyjaśnieniem pochodzenia różnorodności form życia. Pasjonujący, obiektywny, a zarazem zwięzły przegląd kontrowersji, które w ciągu ostatnich 160 lat wzbudzała darwinowska teoria ewolucji. Neil Thomas twierdzi, że wraz z rozwojem nauki powiększa się dysonans między prostym mechanizmem darwinizmu a niezbadanymi zawiłościami życia, które mechanizm ten stara się wyjaśnić. Ta książka zawiera wolne od uprzedzeń i przekonujące dociekania, dzięki którym inaczej spojrzymy na świat i nasze w nim miejsce. - James Le Fanu, członek Royal College of Physicians i zdobywca nagrody za najlepszą książkę magazynu "Los Angeles Times" Kontekst kulturowy i literacki zawarty w Pożegnaniu Darwina pomaga zrozumieć rozwój idei Darwina oraz racjonalnych i filozoficznych analiz, które nastąpiły po nim. Neil Thomas argumentuje, że chociaż opowieść Darwina o ślepej ewolucji jest słabo ugruntowana i niewystarczająco poparta dowodami, opinia publiczna i niektórzy naukowcy (umyślnie lub nie) zostali zwiedzeni i zaakceptowali zestaw nieuzasadnionych założeń i twierdzeń. Chociaż Thomas nieufnie podchodzi do koncepcji projektu, teleologia jest nieunikniona. - David Galloway, doktor nauk medycznych, członek Royal College of Physicians and Surgeons of Glasgow, honorowy profesor College of Medical, Veterinary and Life Sciences, University of Glasgow