Samotny tłum

David Riesman

"Samotny tłum" Davida Riesmana to jedna z najważniejszych książek XX-wiecznej socjologii. W zasadzie nie ma na świecie żadnego podręcznika socjologii, w którym nie padłoby nazwisko Riesmana i stworzonego przezeń pojęcia "samotnego tłumu"Cóż znaczy samo pojęcie - rozróżniając społeczeńtwa na sterowane tradycją, wewnątrz-sterowne i zewnątrz-sterowne zauważa Riesman, iż w niewielkich wspólnotach, także w dawnych społeczeństwach istniały różnego rodzaju więzi społeczne, natomiast w społeczeństwach współczesnych więzi zanikają, ulegają degradacji bądź instrumentalizacji, a często są przedmiotem manipulacji. I jak pisze w "Socjologii" prof. Piotr Sztompka W efekcie naturalne wspólnoty zanikają. Ludzie ulegają wykorzenieniu, atomizacji, roztapiają się w anonimowej masie pracowników, urzędników, elektoratu, konsumentów czy publiczności. Więzi wspólnego zamieszkania, podobieństwa etnicznego, religijnego bądź klasowego zostają zerwane. W to miejsce (...) pojawia się "samotny tłum" łatwo podatny na hasła demagogów, poszukujący silnych, ojcowskich autorytetów, ulegający pokusie autokratycznych czy nawet totalitarnych rządów "prawa i porządku", gorliwie przyłączający się do różnych ruchów społecznych w poszukiwaniu zastępczych więzi i alternatywnych wspólnot, rekompensujący frustrację i osamotnienie w działaniach destrukcyjnych i antyspołecznych. Czy tych słów o "samotnym tłumie" nie można odnieść do naszego społeczeństwa? Czy coś się zmieniło? Wszystko wskazuje na to, że nie, że książka Riesmana pozostaje ciągle aktualna...

Mity Greckie

Robert Graves

Mity geckieRoberta Gravesa (1895-1985) angielskiego pisarza (autora bestsellerowych powieści historycznych, między innymi Ja Klaudiuszi Klaudiusz i Messalina), poety, historyka, kulturoznawcy - to do dnia dzisiejszego najlepsze, najpełniejsze i najciekawiej opracowane kompendium wiedzy o wierzeniach i kulturze starożytnych Greków. Od powstania świata z Chaosu i narodzin olimpijskich Bogów przez prace Herkulesa aż do Wojny Trojańskiej i powrotu z niej Odyseusza. Robert Graves oprowadza po tym świecie z literacką maestrią i niezwykłą, erudycyjną wiedzą. Przedstawia różne, często nawet sprzeczne, wersje i interpretacje mitów tworząć z nich jednak jednolitą całość. W rezultacie proponuje nam świetnie literacko napisaną encyklopedię wiedzy o kulturze greckiej, niezbędną zarówno dla specjalistów jak i dla każdego poszukiwacza wiedzy o bogach, herosach, nadzwyczajnych wydarzeniach, które inspirowały Homera, Sofoklesa, Eurypidesa. I wiedzy o tym co w zasadniczym stopniu ukształtowało naszą europejską kulturę i tożsamość. Bo przecież Na samym początku Matka Ziemia wyłoniła się z Chaosu i we śnie urodziła syna swego Uranosa, który spoglądając na nią czule ze szczytów gór podlewał żyznym deszczem doliny, ona zaś rodziła trawy, kwiaty i drzewa oraz zwierzęta i ptaki. Od tego samego deszczu popłynęły rzeki, on też wypełnił wklęsłe miejsca wodą i tak powstały jeziora i morza...

Narodziny tragedii czyli hellenizm i pesymizm

Fryderyk Nietzsche

Fryderyk Nietzsche (1844-1900) – jeden z najważniejszych filozofów niemieckich, także filolog, poeta. Człowiek, którego poglądy znacząco wpłynęły na całą późniejszą filozofię, myślenie o człowieku, kulturze, religii. Głosił upadek cywilizacji zachodniej, opartej na myśli greckiej, sokratejskiej i etyce chrześcijańskiej. Tej apollińskiej postawie przeciwstawiał dionizyjską, witalną (połączoną z ideą woli mocy i pojęciem nadczłowieka). Krytykował chrześcijaństwo, ale jednocześnie podziwiał Chrystusa. Jego myśl doczekała się setek interpretacji i omówień. Nie sposób sobie wyobrazić współczesnej filozofii bez przemyślenia jego wpływu, wpływu intelektualnego jego idei.  Narodziny tragedii to pierwsza książka napisana przez Nietzschego ale już w niej przedstawia zasadnicze elementy swojego myślenia. Skupia się tu na dwóch pojęciach: postawie dionizyjskiej i przeciwsawnej jej postawie apollińskiej. Apollińskość to umiar, rozsądek, oświecenie i oswajanie i porządkowanie świata, a zatem w pewnym sensie stwarzanie pozorów poznania. Przeciwstawieniem apollińskości jest dionizyjskość, żywioł będący istotą życia, dziką nieokreślonością, chaotycznością i nieokiełznaniem. Jako stan upojenia i ekstazy, umożliwia ona doświadczenie rzeczywistości, a nie pozorów. Nietzsche w sposób dość jednoznaczzny zdaje się być zwolennikiem tej właśnie, dionizyjskiej postawy wobec świata.

Na dnie w Paryżu i Londynie

Orwell George

Na dnie w Paryżu i w Londynie (ang. Down and Out in Paris and London) – autobiograficzna, pierwsza powieść George’a Orwella z 1933. Pamiętnik, zapisany w dwóch częściach, opisuje jego życie w ubóstwie, gdy przebywał w Paryżu i Londynie. Pierwsza część w konwencji łotrzykowskiej przedstawia nędzarskie życie w Paryżu; bohater przygodnie pracuje w tamtejszych restauracjach. Druga część utrzymana w konwencji podróżniczej opowiada o tułaczce Orwella po okolicach Londynu, portretując napotkane motele i ludzi żyjących na marginesie społeczeństwa.

Jakimi istotami jesteśmy?

Chomsky Noam

Jak pisze w przedmowie do książki Jakimi istotami jesteśmy? Akeel Bilgrami jest ona zapisem refleksji językoznawcy na temat szerszych implikacji jego pracy naukowej. Dotyczą imponującego spektrum dziedzin wiedzy: lingwistyki teoretycznej, kognitywistyki, filozofii nauki, historii nauki, biologii ewolucyjnej, metafizyki, teorii wiedzy, filozofii języka i umysłu, filozofii moralnej i politycznej. a nawet, pokrótce, idealnej edukacji człowieka. Czym jest język pyta Noam Chomsky, jakie są jego początki, skąd ta możliwość nieskończonych permutacji różnych słów mimo ich skończonej ilości? Chomsky odpowiada, iż jest to możliwe ponieważ język jest cechą genetyczną człowieka. Zastanawiając się nad granicami ludzkiego poznania autor dochodzi do wnioski, iż mają one biologiczne podstawy i zależą właśnie od tego jakimi istotami jesteśmy? Ale to nie koniec pytań Chomskyego; w rozdziale dotyczącym dobra wspólnego zadaje pytania o ich niesprawiedliwy podział i przedstawia szeroką historyczną panoramę ruchu robotniczego w świecie. Tu odzywa się Chomsky anarchizujący działacz polityczny.

Skarby w spodniach

Stefan Wiechecki Wiech

Szósty tom opowiadań przedwojennych Stefana Wiecheckiego WIECHA, bodaj najbardziej warszawskiego zz warszawskich pisarzy. Skarby w spodniach czyli przypadki żydowskieto tom zawierający około 250 utworów o tematyce żydowskiej drukowanych przez Wiecha anonimowo na ostatniej stronie dziennika "Express Poranny" w latach 1930-31. Żaden z tych tekstów nie był nigdy przedrukowywanyi niewielu mogło przypuszczać, że mogą to być utwory Stefana Wiecheckiego. Wykrył je Robert Stiller wertując roczniki "Expressu Porannego", któremu rzuciło się w ocvzy podobieństwo do opowiadań i reportaży Wiecha. Próbkę znajdziecie w szczegółach. Polecamy! Kto czzyta Wiecha, ten się uśmiecha!

W hołdzie Katalonii

Orwell George

George Orwell (1903-1950) – angielski pisarz, dziennikarz, uczestnik wojny hiszpańskiej po stronie republikańskiej, socjalista z przekonań, ale zarazem radykalny przeciwnik systemów totalitarnych. Uznawany za twórcę najwybitniejszych dystopii XX wieku – Folwark zwierzęcy  i 1984. Swoje doświadczenia z czasów wojny domowej w Hiszpanii opisał w doskonałej reporterskiej ale i głęboko socjologiczno-filozoficznej książce W hołdzie Katalonii. I prawdopodobnie gdyby nie to wstrząsające hiszpańskie doświadczenie nigdy nie powstałyby jego najbardziej znane dzieła.  Młody idealista George Orwell jedzie do Hiszpanii jako ochotnik wysłany przez Independent Labour Partii i walczy w oddziałach POUM (Robotniczej Partii Zjednoczenia Marksistowskiego), organizacji zbliżonej do anarchistów. Wkrótce jednak przekonuje się, że walczy nie tylko z faszystami, z frankistami. Okazuje się, że zagrożenie czai się po (pozornie) tej samej, lewej stronie barykady. Tym zagrożeniem są staliniści, konkretniej nawet NKWD i GRU. I to oni zwalczają rewolucję równie zacięcie jak wojska Franco! To doświadczenie – pozostawiło trwały ślad w życiu i twórczości autora najważniejszych antyutopii XX wieku. Zatem W hołdzie Katalonii to lektura obowiązkowa dla każdego (nie tylko dla wielbicieli Orwella)) kto chce poznać naturę reżimów totalitarnych i coś zrozumieć z polityki, także jak najbardziej współczesnej.

Nekroskop tom 2 Wampiry

Brian Lumley

WAMPIRY! Druga część kultowego cyklu Nekroskop autorstwa mistrza horroru Briana Lumleya. Życie nie kończy się odkrywa Harry Keogh. Tak samo jak nie ma końca jego walka ze straszliwym złem - wampirami. Umarli żyją w świecie własnych umysłów, ich myśli może poznać i wyrazić jedynie Harry Keogh - NEHROSKOP. Talent Harry'ego jest jednak również jego przekleństwem - poznaje myśli nie tylko zmarłych, zwykłych ludzi, ale także nieumarłych potworów. A ich myśli są absolutnie nie do pomyślenia. Matka Juliana Bodescu zemdlała przy grobie Tibora Ferenczyego - wampira. Skażony od urodzenia przez obecność swojego prawdziwego ojca, Julian ulega jego woli i postanawia przy jego pomocy zawładnąć ludzkością. Tylko Harry Keogh, więzień metafizycznej przestrzeni Mobiusa potrafi go powstrzymać. Harry ma jednak olbrzymi problem: nie posiada ciała...