Oriental Meetings in Sosnowiec. Language, Literature, Society / Sosnowieckie Spotkania Orientalistyczne. Język, literatura, społeczeństwo

red. Katarzyna Bańka-Orłowska

Niniejszy tom stanowi rezultat interdyscyplinarnej konferencji naukowej OMIS, organizowanej corocznie przez Instytut Językoznawstwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Dzięki różnorodnej tematyce oraz przystępnemu językowi publikacja stanowi doskonałe źródło wiedzy, nie tylko dla specjalistów. Opublikowane teksty poświęcone są językowi, kulturze, społeczeństwu czy sytuacji politycznej wielu krajów Azji, m.in. Japonii, Chin, Indii i Arabii Saudyjskiej.

Wiersze dla dzieci, dla dorosłych o miłości

Irena Ukraińska-Małolepsza

Mały tomik wierszy po brzegi wypełniony wielką miłością Miłość do natury, miłość do świata i miłość do drugiego człowieka... Taką właśnie miłością przepełniony jest ten niezwykły zbiór wierszy Ireny Ukraińskiej-Małolepszej. Niezwykły, bowiem znajdują się w nim utwory zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych, wspólnie wzywające do uszanowania tego, co najcenniejsze, a zarazem najkruchsze we współczesnych czasach: przyrody i ludzi. Wiersze dla dzieci niemal pachną stokrotkami i brzmią śpiewem ptaków, zaś utwory dla dorosłych wręcz kipią od zmysłowości i namiętności. Zagłębiając się w poezję Ireny Ukraińskiej-Małolepszej, wracamy do beztroski dzieciństwa i przypominamy sobie żar prawdziwej miłości. Wiersze te wołają do nas, abyśmy nie zapomnieli, iż w otaczającym nas świecie są wartości wymagające naszej szczególnej uwagi i troskliwej ochrony - natura i miłość do drugiego człowieka. Warto wkroczyć w ten tętniący miłością świat wierszy, namawiających nas do życia w zgodzie z naszym sercem i otaczającą nas przyrodą.

Rzecz najważniejsza

ks. Radosław Rychlik

"My wiemy, że trzeba się nieustannie nawracać. Tyle razy słyszeliśmy o zbawiennych owocach postu, modlitwy i jałmużny. Lecz tak trudno przychodzi nam podjąć te uczynki w codzienności". Dlatego ks. Radosław Rychlik w swoich rozważaniach na każdy dzień Wielkiego Postu podpowiada nam, jak znaleźć czas i motywację do właściwego przeżycia tego wyjątkowego czasu w liturgii Kościoła, i zachęca, by zawalczyć o własne zbawienie. Przecież nie wiadomo, czy za rok dostaniemy kolejną taką szansę.

Wściekłe suki

Dahlia de la Cerda

Co trzy godziny i dwadzieścia pięć minut w Meksyku ginie kobieta, rozczłonkowana, uduszona, zgwałcona, pobita do nieprzytomności, spalona żywcem, rozpruta ciosami noża, z połamanymi kośćmi i siną skórą. () Meksyk to olbrzymi potwór, który pożera kobiety pisze Dahlia de la Cerda. I powołuje do literackiego życia komando mścicielek. Młodych, zdecydowanych i bezwzględnych. Prawdziwych anielic zemsty, które nie cofną się przed paktem z Księciem Ciemności, jeśli ten obieca im pomoc. Szczerze mówiąc, nie bardzo mają wyjście. Bóg nie stanie po ich stronie. On jest przecież mężczyzną, a choć bohaterki Wściekłych suk kochają swoich ojców, braci i wybranków, to mężczyzna jest dla nich zwykle wrogiem. Kimś, kto powołując się na odwieczne prawo, rości sobie pretensję do kobiecego ciała i życia. Ale de la Cerda nie gra na jednej nucie. Jej tarantinowskie z ducha opowiadania pulsują żywą mową i skrzą się od pomysłów. W trzynastu monologach bohaterek gorzkiej prawdzie o biedzie i przemocy towarzyszą groteska i czarny humor; mnóstwo tu odniesień do kina i muzyki pop, lokalnych zwyczajów, legend i kultury narco. Brawurowy debiut młodej meksykańskiej pisarki i aktywistki. Ja w tym widzę swoisty moralitet który może wydać się amoralitetem, bo z pewnością wymyka się utartym kanonom. To coś w rodzaju kieszonkowego atlasu kobiet, tyle że ze świata, w którym konflikty są dużo bardziej dramatyczne i skrajne niż u nas. Jest też w tej książce coś głęboko tarantinowskiego więc ta aluzja w tytule zasadna bo tak jak amerykański reżyser brał symboliczny, wyimaginowany odwet na nazistach wBękartach wojnyczy sekciarzach wPewnego razu w Hollywood, tak de la Cerda bierze odwet na mordercach i gwałcicielach. Tomasz Pindel

Język w zagrożeniu. Przyswajanie języka polskiego w warunkach polsko-szwedzkiego bilingwizmu

Roman Laskowski

Monografia, oparta na szeroko zakrojonych badaniach środowiska polskich dzieci w Szwecji, przynosi obraz społecznych uwarunkowań zachowania języka i kultury rodziców przez drugie pokolenie emigrantów. Przedmiotem zainteresowania autora jest jednak przede wszystkim próba rozpoznania mechanizmów lingwistycznych rządzących przyswajaniem przez dziecko języka w warunkach bilingwizmu, zbadanie wpływu interferencji dominującego języka na przebieg procesu opanowywania języka polskiego przez dziecko. Szczególną uwagę poświęcono w opracowaniu kategorii przypadka (obcej językowi szwedzkiemu). Monografia jest wprawdzie opisem konkretnego materiału językowego (idiolektów ponad setki dzieci w wieku 5-15 lat), przede wszystkim jednak chce być przyczynkiem do teorii przyswajania języka. Uzyskane wyniki badań pozwalają na głębsze poznanie uniwersalnych, semiotycznie i psychologicznie uwarunkowanych zasad organizujących strukturę systemu gramatycznego języka naturalnego.

Chronologia wody

Lidia Yuknavitch

Wszystko, co przechowuję w pamięci, wiruje wokół wydarzeń w moim życiu jak woda pisze Lidia Yuknavitch, czyniąc z tego żywiołu centralny punkt opowieści o swoim życiu. A nie było ono łatwe. Bo czy są słowa, które mogą oddać ból matki po utracie dziecka? Czy da się opisać dorastanie w domu przepełnionym gniewem ojca? I jak przedstawić lata autodestrukcji napędzanej alkoholem, narkotykami i seksem? Yuknavitch bez lęku i zahamowań prowadzi nas przez własne doświadczenia, nie ukrywając egzystencjalnych kryzysów i nie uciekając od intelektualnych rozważań. Ma wielu przewodników, którzy pozwolili jej przetrwać lata niepewności, uzależnień i niewyobrażalnego bólu od Joanny dArc po Kathy Acker, od markiza de Sade po Kena Keseya. Yuknavitch nie boi się dosadności, opisując ludzkie ciało jako metaforę tego, co przeżyte. Autorka imponuje szczerością i bezkompromisowością, odwagą, by pomimo przeciwności iść dalej. W końcu Chronologia wody to również głos sprzeciwu wobec tyranii współczesnej kultury próbującej wmówić kobietom, jak powinny żyć.

(Nie)nawidzenia. Świat przez nienawiść

Marek Krajewski

Marek Krajewski – socjolog, profesor zwyczajny, zatrudniony na Wydziale Socjologii UAM w Poznaniu. Autor licznych artykułów dotyczących materialności i wizualności, współczesnej kultury i sztuki oraz edukacji kulturowej. Opublikował też wiele książek poświęconych tej problematyce: Kultury kultury popularnej (2003), POPamiętane (2006), Za fotografię! (2010, wspólnie z R. Drozdowskim), Narzędziownia. Jak badaliśmy (niewidzialne) miasto (2012, wspólnie z R. Drozdowskim, M. Frąckowiakiem i Ł. Rogowskim), Są w życiu rzeczy… (2013), Incydentologia (2017).  Współtwórca projektów badawczych, artystycznych i edukacyjnych: Niewidzialne miasto, Archiwum Badań nad Życiem Codziennym, Bardzo Młoda Kultura. To książka o nienawiści. Nie jest ona jednak w niej traktowana jako emocja czy uczucie, ale raczej jako konfiguracja ludzi, technologii i przedmiotów, które spaja wrogość.  W tej perspektywie nienawiść jawi się jako układ typowy dla późnej nowoczesności, a więc dla świata opartego na zasadzie wymuszonej bliskości, współzależnego. To z kolei sprawia, iż proponowane w książce innowacyjne ujęcie nienawiści staje się ważnym narzędziem analiz współczesności. Spoglądając z jego perspektywy na świat, dostrzegamy antagonizmy i nierówności, asymetrie władzy i wolności słowa, uprzedzenia i fobie, ale też odkrywamy zasady organizujące aktualny porządek. Widzimy jego rozemocjonowanie, zależność od obrazów i rzeczy, plenienie się w nim konsumenckiej mentalności, braku bezpieczeństwa i obsesji na punkcie kontroli, a w końcu wielopostaciową przemoc. Książka Marka Krajewskiego jest przykładem odświeżającego myślenia krytycznego i humanistyki zaangażowanej, której pierwszym przykazaniem jest próba lepszego rozumienia otaczającego nas świata, opierająca się na refleksji, która nie skrywa autorskich przeświadczeń i opinii, ale zarazem stara się być bezstronna, a przede wszystkim wnikliwa, w diagnozie rzeczywistości społecznej.   (Nie)nawidzenia to książka ważna i niezwykle inspirująca poznawczo, dająca nowe spojrzenie na nienawiść, ale też na stan debaty, czy szerzej – sfery publicznej w Polsce (i nie tylko). Z recenzji prof. Iwony Kurz

Память в языке, литературе и культуре / Pamięć w języku, literaturze i kulturze

Elena Nevzorova-Kmech, Ivan Smirnov, Anna Stępniak

Monografia, na którą składają się teksty młodych adeptów nauki, przeznaczona jest dla szerokiego grona odbiorców zainteresowanych językoznawstwem, literaturoznawstwem, filozofią, socjologią, psychologią, kulturoznawstwem i ogólnymi problemami humanistycznymi. Autorzy poruszają w niej wiele aspektów lingwistyczno-krajoznawczych oraz kulturoznawczych, dostarczają czytelnikom bogatej wiedzy o języku, literaturze i kulturze różnych krajów, która może być przydatna nie tylko filologom, lecz także specjalistom z innych dziedzin nauki do uogólniania prac teoretycznych z zakresu studiów nad pamięcią. Z recenzji dr. hab. Krzysztofa Kusala prof. Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi Książka ma na celu połączenie tekstów opisujących różne przejawy koncepcji pamięci w różnych kulturach, nie tylko europejskich, co daje wyobrażenie o jej wspólności dla całej społeczności światowej. Niewątpliwą zaletą monografii jest mnogość i różnorodność materiału faktograficznego, nie tylko uwzględnionego już w literaturze naukowej, lecz także współczesnego, nowego, takiego, który dotychczas jeszcze nie był analizowany i opisywany w pracach naukowców. Potwierdza to, że główny cel, jaki postawili sobie autorzy - ukazanie związku przeszłości z teraźniejszością i znaczenia pamięci w tym związku - został osiągnięty. Z recenzji dr. hab. Aleksandra Gadomskiego prof. Uniwersytetu Opolskiego