Psalm XXII

Wespazjan Hieronim Kochowski

Wespazjan Kochowski Psalmodia polska Psalm XXII Domine in virlute tua laetabitur rex. Psal. 20 Na wyjezdnem pod Wiedeń najjaśniejszemu Janowi Trzeciemu, królowi polskiemu, panu miłościwemu Panie w mocy Twojej rozweseli się król, a w dziełach wybawienia Twego, wielką mu dasz do radości przyczynę. Oto bochater do boku przypasuje miecz, aby wojował za Imie Twoje; bierze herbowną tarczę, aby odprawiał wojny pańskie. Już na dzielny koń wsiada, i na rączym pega... Wespazjan Hieronim Kochowski Ur. 1633 w Gaju koło Waśniowa w ziemi Sandomierskiej Zm. 6 czerwca 1700 w Krakowie Najważniejsze dzieła: Psalmodia Polskie, Niepróżnujące próżnowanie, Epigramata polskie, Dzieło Boskie albo pieśni Wiednia wybawionego, Roczniki polskie Wybitny polski poeta i historyk epoki baroku. Uczył się w Sandomierzu, a następnie studiował na Akademii Krakowskiej. Walczył pod Beresteczkiem, Warką i Gnieznem, a także w trakcie potopu szwedzkiego. Korybut Wiśniowiecki mianował go podżupnikiem wielickim oraz swoim sekretarzem. Król Jan III Sobieski, będąc pod wrażeniem talentu pisarskiego i historycznego Kochowskiego, nadał mu tytuł historiografa uprzywilejowanego i w takim charakterze zabrał ze sobą pod Wiedeń. Kochowski opisał tę bitwę w dziele Commentarius belli adversus Turcas. We wsi Goleniowy pod Szczekocinami ufundował szpital dla biednych. Jest autorem zbioru pieśni dziękczynnych Psalmodia Polska. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Kolęda

Tadeusz Gajcy

Ko­lę­da Ogień nie­ziem­ski pod łu­kiem bra­my  wspię­tej wy­so­ko jak dzwon lub oł­tarz,  łu­na ofiar­na jak ga­łąź zło­ta  spły­wa na gło­wę chłod­ną w ko­na­niu --  za­śpie­waj­my mu, za­graj­my,  cze­kaj mar­twy na ulicz­nym po­sła­niu.    Krę­tych chmur stoi wie­niec bo­ga­ty,  licz­ne dy­my z miast oj­czy­stych wo­ła­ją,  a twe okno jak gwiaz­da ma­leń­kie  nie przy­tu­li do fi­ra­nek bia­łych;  i nad wło­sem zgię­tym jak kwia­tem  znów za­hu­czy śmier­tel­ny me­tal --  za­śpie­waj­my mu, za­graj­my,  ach, ubo­ga sta­jen­ka lecz pięk­na.    Z le­wej mur, z pra­wej ce­gła -- i wszyst­ko.  Jesz­cze gra­nie da­le­kie że­la­za  i na pier­si czło­wie­czej złe pi­smo,  a to dar, a to ofiar­na moc,  co do zie­mi prze­chy­la i ka­że  słu­chać gło­su jak echa wśród zmierz­chu,  gdy za­ni­ka i wie­dzie je le­śny  ob­łok ciem­ny jak zie­mia -- bez gwiazd. [...]Tadeusz GajcyUr. 8 lutego 1922 r. w Warszawie Zm. 16 sierpnia 1944 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: Wczorajszemu, Kolęda, Widma, Do potomnego, Homer i orchidea pseud. Karol Topornicki, Roman Oścień Poeta, prozaik, dramatopisarz, krytyk literacki. Ukończył gimnazjum i liceum księży marianów na Bielanach. Od 1941 r. studiował filologię polską na podziemnym UW. Członek organizacji Konfederacja Narodu; współzałożyciel (1942), a od 1943 r. redaktor konspiracyjnego czasopisma tej organizacji ?Sztuka i Naród?. Żołnierz AK; brał udział w akcji składania wieńca pod pomnikiem Kopernika (25 maja 1943 r.). Zginął w powstaniu warszawskim wraz z Zdzisławem Stroińskim na Starym Mieście. Otrzymał nagrodę na podziemnym konkursie czasopisma ?Sztuka i Naród? za wiersz Wczorajszemu (1942), włączony później do antologii Słowo prawdziwe (1942). Nagrodzony także przez czasopismo ?Kultura i Jutro? (1943) za wiersz Rapsod o Warszawie. Wyraziciel ideowego i artystycznego grupy ?Sztuka i Naród?; w artykule Już nie potrzebujemy (?SiN? nr 11, 12 z 1943 r.) i O wawrzyn (wyd. ?Kierunki? 1967, nr 19) polemizował z literackimi poprzednikami, zarzucając poetom ?Skamandra? bezideowość i koniunkturalizm, a Awangardzie Krakowskiej ? ?ekwilibrystykę intelektualną?; poetów swojej generacji uważał za kontynuatorów katastrofizmu. Sam rolę poety widział w byciu odkrywcą tajemnicy bytu i wychowawcą narodu. W poematach Z dna nawiązującym do przeżyć z wojny obronnej 1939 r. oraz Widma wyd. w debiutanckim tomie z 1943 r. (będącym poetycką odpowiedzią na cykl poetycki Borowskiego pt. Gdziekolwiek ziemia...) zawarł wizję apokaliptycznej zagłady. W śpiewogrze Misterium niedzielne (1943) podjął próbę przezwyciężenia własnego katastrofizmu, przedstawiając świat czasu wojny jako groteskę i nawiązując do folkloru warszawskich przedmieść. W ostatnim tomie zwraca uwagę jego testament poetycki Do potomnego. Często posługiwał się konwencją snu, wizji, sięgał po formy ballady, kolędy, piosenki.Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Obłąkana

Bronisława Ostrowska

Obłą­ka­na Obłą­ka­na cho­dzi­ła dziew­czy­na    W roz­szu­mia­ły bór no­cą mie­sięcz­ną:    Gdzie naj­buj­niej pod­szy­ta gę­stwi­na  Obłą­ka­na cho­dzi­ła dziew­czy­na...    Aż do le­śnej kry­ni­cy sa­mot­nej --    Z kon­wią w rę­ku -- przez dzi­kie ostę­py    Prze­dzie­ra­ła się w chasz­czy wil­got­nej --  Aż do le­śnej kry­ni­cy sa­mot­nej...    I ła­pa­ła od­bi­cie mie­sią­ca    Kon­wią swo­ją z bie­żą­cej kry­ni­cy;    Po­nad wo­dą chy­li­ła się drżą­ca  I ła­pa­ła. [...]Bronisława OstrowskaUr. w listopadzie 1881 w Warszawie Zm. 18 maja 1928 roku w Warszawie Najważniejsze dzieła: Liryka francuska (1910-11, przekłady), Bohaterski miś (1919), Tartak słoneczny (1928, poezje) Poetka, tłumaczka literatury francuskiej (m. in. Artura Rimbauda), autorka książek dla dzieci. Z domu Mierz-Brzezicka, używała pseudonimu Edma Mierz. Jako poetka reprezentowała estetyzm, tworząc wyrafinowaną lirykę, początkowo nawiązującą do francuskiego symbolizmu, później zaś operującą bardziej konkretnym obrazowaniem. Jej Bohaterski miś to przeznaczona dla dzieci opowieść o maskotce, która dziwnym zrządzeniem losu trafia kolejno na wszystkie fronty I wojny światowej, na których walczyli Polacy. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Trzy pióra

Wilhelm Grimm

Trzy pióra Był raz król, który miał trzech synów: dwaj byli mądrzy i zdolni, trzeci zaś mówił niewiele, był prostoduszny i zwano go Głuptaskiem. Gdy król postarzał się, osłabił i rozmyślał o swoim końcu, nie wiedział, który z synów ma po nim zasiąść na tronie. Więc rzecze do nich: — Idźcie w świat, a który z was przyniesie mi najpiękniejszy dywan, ten po mojej śmierci zostanie królem. A iżby nie było pomiędzy nimi żadnego sporu, zaprowadził ich przed zamek, cisnął trzy pióra w powietrze i rzekł: — Jak one lecą, tak wy powinniście się skierować. Jedno pióro leciało na wschód, drugie na zachód, a trzecie prosto i nie odleciało daleko, lecz spadło zaraz na ziemię. I oto jeden z braci poszedł na prawo, drugi na lewo — i śmieli się z Głuptaska, który musiał pozostać tam, gdzie spadło trzecie pióro. Głuptasek siadł i zasmucił się. Ala spostrzegł nagle, że tuż przy piórze były drzwi w ziemi. Podniósł je, znalazł schody i zszedł po nich. Niebawem doszedł do innych drzwi i usłyszał, jak tam wołano wewnątrz: „Hej, zielona,  Bez ogona,  Do drzwi myk  I kuśtyk,  Zobacz het,  Zobacz wnet,  Kto tam może  Być na dworze? [...]Jacob i Wilhelm GrimmJacob Grimm ur. 4 stycznia 1785 w Hanau, zm. 20 września 1863 w Berlinie oraz Wilhelm Grimm ur. 24 lutego 1786 w Hanau, zm. 16 grudnia 1859 w Berlinie Najważniejsze dzieła: kolekcjonowany od roku 1806 a publikowany od 1812 zbiór baśni, bajek ludowych, podań i opowieści Bracia Grimm jako pierwsi zapisywali ludowe baśnie i podania w formie bliskiej tej, w jakiej zostały one opowiedziane, powstrzymując się od literackiego upiększania materiału. Można ich zatem uznać za pionierów badań etnograficznych, mimo że nie prowadzili badań terenowych, lecz zapraszali do swojego mieszkania osoby opowiadające baśnie. Zbieraniem materiału zajmował się głównie Jacob, natomiast Wilhelm nadawał tekstom ostateczny kształt literacki. Najbardziej znane utwory ze zbioru to Królewna Śnieżka, Kopciuszek czy Piękna i Bestia. Bracia Grimm są również autorami wielotomowego słownika języka niemieckiego (Deutsches Wörterbuch). Jacob jest odkrywcą "prawa Grimma" w językoznawstwie, dotyczącego rozwoju praindoeuropejskich spółgłosek w językach germańskich i sąsiednich. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Pieśń trzydziesta. Blu spotyka człowieka o trzydziestu dłoniach

Bianka Rolando

Bianka Rolando Biała książka Niebo Pieśń trzydziesta. Blu spotyka człowieka o trzydziestu dłoniach Czy jeszcze możliwy jest taki stwór niezwykły który ma trzydzieści dłoni na co dzień? Zgadnijmy więc, kto to, wyglądający jak Rozgałęzione trzydzieści dłoni i naturalne spojrzenie To jest taki stwór, okaz morza przetrzymywany tutaj niczym ryba w akwarium, można mu się przyjrzeć przed jego powrotem do morza, pooglądać trochę Niezwykłe ubarwienie skóry i mnogość zakończeń... Bianka Rolando ur. 1979 Najważniejsze dzieła: Biała książka (2009), Modrzewiowe korony (2010), Łęgi (2015), Pascha (2016) Pisarka i artystka sztuk wizualnych, absolwentka Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. Debiutowała zbiorem opowiadań zatytułowanym Rozmówki włoskie. Za pierwszy tom poetycki pt. Biała książka otrzymała Nagrodę im. Kazimiery Iłłakowiczówny za najlepszy debiut poetycki roku. Jej wiersze charakteryzuje szeroka fraza, częste stosowanie inwersji i łatwość powoływania do istnienia różnych poetyckich masek i groteskowo-symbolicznych bytów. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Reigen

Artur Schnitzler

Rei­genZehn Dia­lo­ge ge­schrie­ben Win­ter 1896-97 PER­SO­NEN DIE DIR­NE  DER SOL­DAT  DAS STU­BEN­MÄD­CHEN  DER JUN­GE HERR  DIE JUN­GE FRAU  DER EHE­GAT­TE  DAS SÜS­SE MÄ­DEL  DER DICH­TER  DIE SCHAU­SPIE­LE­RIN  DER GRAF  [...] Artur Schnitzler Ur. 15 maja 1862 w Wiedniu Zm. 21 października 1931 w Wiedniu Najważniejsze dzieła: Lejtnant Gustl, Taniec miłości, Oczy szeroko zamknięte, Dzienniki Prozaik i dramaturg austriacki, należący do grupy Młody Wiedeń (obok m.in. Hugo von Hofmannsthala). Jako lekarz wydał kilkadziesiąt artykułów naukowych z dziedziny medycyny. Jako popularny dramaturg miał za sobą historię skandali ? za sztukę Lejtnant Gustl i zawartą w niej krytykę oficerskiego kodeksu honorowego utracił stopień oficera w korpusie medycznym, za Taniec miłości został pozwany o obrazę moralności. Znał Zygmunta Freuda, który pochlebnie wyrażał się o jego umiejętnościach obserwacji i ukazywania ukrytych zjawisk psychicznych. I nic dziwnego ? Schnitzler jako pierwszy w literaturze niemieckiej zastosował monolog wewnętrzny, a przy tym często poruszał tematy seksualności oraz zakłamania wymuszanego przez normy społeczne. Sam o własnej twórczości mówił: ?Piszę o miłości i śmierci. Jakie mogą być inne tematy?". Dzieła Schnitzlera były wielokrotnie filmowane ? najsłynniejszą adaptacją są Oczy szeroko zamknięte w reżyserii Stanleya Kubricka.   Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Zaklęcie

Bolesław Leśmian

Bolesław Leśmian Napój cienisty Zaklęcie Ptaku nocny, coś bywał za świata rubieżą I widziałeś umarłych, mów, co czynią? Leżą. A co jeszcze? Wciąż leżą bez przerw, bez wytchnienia. Nie ma dla nich ni słońca, ni wiatru, ni cienia! Nie modlą się, nie płaczą, nie śnią i nie wierzą I nic tylko tak leżą! Nic tylko tak leżą! Dziewczyna, co się ... Bolesław Leśmian Ur. 22 stycznia 1878 r. w Warszawie Zm. 7 listopada 1937 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: zbiory wierszy: Sad rozstajny (1912), Łąka (1920), Napój cienisty (1936), Dziejba leśna (1938); zbiory baśni prozą: Klechdy sezamowe (1913), Przygody Sindbada Żeglarza (1913) i Klechdy polskie Wybitny polski poeta, eseista, prozaik i tłumacz tworzący w Młodej Polsce i dwudziestoleciu międzywojennym. Pochodził ze spolszczonej inteligenckiej rodziny Lesmanów. Spokrewniony z A. Langem i J. Brzechwą. Ukończył studia prawnicze w Kijowie. Współtworzył Chimerę i Teatr Artystyczny w Warszawie. Jego poezję cechował symbolizm, sensualizm, mistycyzm, spirytyzm, zainteresowanie paranormalnością, postulowanie powrotu do natury (poeta jako człowiek pierwotny), poszukiwanie miejsca Boga w świecie, ale i egzystencjalne spory ze stwórcą. Nawiązywał do ludowości (tworząc neologizmy oraz własne mity i postaci), stylistycznie do baroku i romantyzmu, ideowo do filozofii Nietzschego i Bergsona. Mistrz wiersza sylabotonicznego. W 1933 r. został członkiem Polskiej Akademii Literatury. autor: Alicja Szulkowska Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Śmierć

Józef Czechowicz

śmierć Za ścianą płaczą dzieci  Ona do mnie mówi  Oddycham lodowym kwieciem  nieznanych równin    A tam kołysanki  a tu chust poszum  nie ma nic gorętszego cichszego od jej głosu    Na próżno żyję myślę chodzę tylko przed Progiem  a gdy płynę przez miasto wieś  szumię lasami kawiarnią bezdrożem teatrem  to ona zawsze jest gdzieś  za ciszą nocną wiatrem    Zgłuszyć nie mogę    Nieruchome nad ulicą zachody  miedziane jak grosz  gwarzące syrenami samochody  mury fabryk w nieustannym tętnie  mądry pociągu bieg  krzyczą o życiu namiętnie  nie wierzą że jest brzeg    Ja chcę nie wierzyć i nie chce wierzyć mały poszarpany kruk  którego psy rozdarły  śmierć chodzi ona do mnie mówi szeptem gorącym  zdaje się że z obrazu złotego dna wychodzi Bóg  schyla się nade mną umarłym i krukiem zdychającym    Na rzęsach wstydliwa łza  widzę w niej świat gliniany jak skarbonka  nachodzi na mnie lodowa łąka  to już nie ja    I ciebie kruku nie ma  (może nikogo nie ma za złotym tłem)  zawiły schemat    [...]Józef CzechowiczUr. 15 marca 1903 r. w Lublinie Zm. 9 września 1939 r. w Lublinie Najważniejsze dzieła: ballada z tamtej strony, żal, nic więcej, nuta człowiecza, tomy wierszy: Kamień (1927), Dzień jak co dzień (1930), Ballada z tamtej strony (1932), W błyskawicy (1934), Nic więcej (1936), Nuta człowiecza (1939). Polski poeta dwudziestolecia międzywojennego, w latach trzydziestych związany z grupą literacką Kwadryga, przedstawiciel tzw. drugiej Awangardy, której twórczość cechował katastrofizm. Jako ochotnik jeszcze przed zdaniem matury wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. Z wykształcenia, zamiłowania i zawodu nauczyciel (ukończył też studia w zakresie pedagogiki specjalnej). Redaktor m. in. czasopism dla dzieci "Płomyk" i "Płomyczek". Współpracował z wieloma pismami: "Reflektorem" (tu debiutował jako poeta w 1923 r.), Zet, Głosem Nauczycielskim, Pionem i Kameną, w Polskim Radiu pracował w dziale literackim, pisał słuchowiska radiowe. Zginął tuż po wybuchu II wojny światowej, podczas bombardowania. Charakterystyczną cechą wierszy Czechowicza jest niestosowanie wielkich liter i znaków interpunkcyjnych, co decyduje o poetyckiej wieloznaczności tekstów. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.