Cisza nad stepem. Kazachstan i pamięć o Rosji

Joanna Czeczott

W XIX wieku Kazachstan został podbity przez Rosję, która traktowała go jak swoją kolonię. Przez kolejne dekady tutejsze dobra naturalne były bezwzględnie eksploatowane, a rodzima ludność dziesiątkowana. Kraj stał się też miejscem zsyłek Aleksandr Sołżenicyn nazywał go KaZEKstanem, bo w czasach ZSRR cała republika zmieniła się w wielki łagier. Zekami (więźniami) byli wrogowie polityczni, członkowie elity intelektualnej i zwykli kryminaliści. Polacy, Niemcy, Koreańczycy, Łotysze, Estończycy i Litwini, Turcy meschetyńscy, Kurdowie, Ormianie, Czeczeni, Karaczajowie i Ingusze. Bywali ofiarami gwałtów, mordów, ale też uczestnikami obozowych powstań. Dziś Kazachstan jest niepodległym państwem, wydaje się jednak, że jego pamięć wciąż pętają niewidzialne kajdany. Temat łagrów porusza się niechętnie, a jeśli już, to mówi się o zasługach, jakie lokalnej społeczności oddali zesłani tu naukowcy, milczy zaś o cierpieniu, głodzie i przemocy, których doświadczali więźniowie. Czy to bliskość groźnego sąsiada, Rosji, spowija cieniem kazachską przeszłość? Czy może trauma jest zbyt wielka i łatwiej ją wyprzeć, niż się z nią mierzyć? A może to ciężar winy jest nie do udźwignięcia? Przecież obok wnuków zesłańców mieszkają tu potomkowie obozowych strażników. Joanna Czeczott odwiedza miejsca, gdzie znajdowały się łagry, poszukuje ich śladów w przestrzeni i w pamięci mieszkańców Kazachstanu. Stara się pokonać ciszę, która unosi się nad kazachskim stepem.   Ta książka zrodziła się z niedowierzania, że o straszliwych zbrodniach XX wieku można zapomnieć. Z niezgody na to, żeby je umniejszać czy relatywizować. Z potrzeby zrozumienia, jak ludzie układają się z traumatyczną przeszłością. Z chęci wysłuchania drugiego, trzeciego pokolenia po sowieckich represjach. Rosja nigdy w pełni nie odcięła się od ZSRR ani nie potępiła jednoznacznie systemu obozów pracy. A jak jest w krajach, które kiedyś stanowiły część ZSRR, ale od ponad trzech dekad są niepodległe? W tej książce chciałam sprawdzić, jak żywa jest imperialna Rosja w Kazachstanie i ile pozostawiła po sobie śladów. Chciałam zobaczyć, jak przetrwała pamięć o najkrwawszych represjach radzieckich w kraju, który jako republika był w swoim czasie jednym wielkim więzieniem. Ciekawiło mnie, co dzieje się między ludźmi w społeczeństwie, gdzie wielokulturowość i wielonarodowość ma genezę w zsyłkach i deportacjach. Wielu zesłańców tam zostało, zapuściło korzenie. W Kazachstanie mieszkają ich dzieci, wnuki. I dawni strażnicy łagrów, ich dzieci, ich wnuki. Jak razem żyją? Jakim językiem opowiadają swoją przeszłość? I czy od takiej pamięci w ogóle można się uwolnić? Autorka

Lepiej palić fajkę niż czarownice

ks. Adam Boniecki

Zbiór Lepiej palić fajkę niż czarownice został wydany w akcie sprzeciwu po nałożeniu na Adama Bonieckiego pierwszego zakazu wypowiedzi w mediach. Czytany po latach wybór felietonów nabiera nowych znaczeń i staje się cennym historycznym zapisem. Pojawiają się w nich istotne dla zrozumienia postaci Adama Bonieckiego wspomnienia i wątki biograficzne, jak wstrząsający zapis ostatniego spotkania z ojcem, który kilka dni później został rozstrzelany przez Niemców podczas masowej egzekucji. Część tekstów ma charakter wyraźnie medytacyjny. Niektóre to rodzaj notatnika z przygotowań do wejścia w wiek podeszły. Lepiej palić fajkę niż czarownice to również bardzo wartościowy opis atmosfery politycznej sprzed dekady, dzięki któremu lepiej zrozumiemy to, co dzieje się wokół nas dziś.

Gulasz z turula

Krzysztof Varga

"Krzysztof jest Polakiem, Varga jest Węgrem. Razem wpowadzają nas w mity i realia madziarskich dziejów, oprowadzają po zaułkach oraz promenadach Budapesztu, zagłębiają się w zrozumienie sumienia i pomników Węgrów, a także ich nostalgii. Bolesny dla Madziarów, fascynujący dla Polaków, esej Krzysztofa Vargi o traumach i bohaterstwach tak bliskiego, a przecież ciągle mało znanego nam narodu jest jednak drogą do zrozumienia Węgrów, których kochamy - nie znając! Gorąco polecam, choć w niejednej sprawie podyskutowałbym nie tyle z Krzysztofem, co raczej z Vargą. Najchętniej wszakże powłóczyłbym się z Autorem tych uroczych opowieści po Budzie i Peszcie, zaglądając do tak smacznie przez nich opisywanych knajpek i winiarni." Tadeusz Olszański "Polacy deklarują, że kochają Węgrów, lecz gdy spytać, skąd ten afekt, sensowna odpowiedź pada równie rzadko, jak deszcz w Sudanie. Historia Madziarów nie jest w dzisiejszej Polsce lepiej znana, niż dzieje Basków, choć Rzeczpospolita przez stulecia graniczyła z Koroną Świętego Stefana, o czym zdajemy się zapominać. Krzysztof Varga przywraca nam pamięć o Węgrach, co samo w sobie jest godne pochwały, lecz jeszcze zacniejszy jest sposób, w jaki to czyni. 'Gulasz z turula' nie jest bowiem zwykłym historycznym esejem, lecz wadzeniem się z madziarskością, którą autor z racji pochodzenia nosi w sobie. A że i polskość w sobie nosi, więc widzi więcej, sięga głębiej, odczuwa boleśniej, bo przecież inną ma perspektywę spojrzenia, niźli Madziar z obojga Madziarów zrodzony. Doprawdy świetna książka." Robert Makłowicz "Chłopaki dorastają. Prozaik z Mokotowa odkrywa Węgry, kraj swoich przodków ze strony ojca. Osobisty przewodnik po meandrach kultury, historii i szaleństw Madziarów w XX wieku". Aleksander Kaczorowski "Bardzo osobisty zbiór esejów o dawnych i współczesnych węgierskich sprawach, a przy okazji próba odsłonięcia madziarskich korzeni autora. Proza bezpretensjonalna, lekka i inteligentna". Dariusz Nowacki

Dieta dla Raka. Jedz zgodnie ze swoim znakiem zodiaku

Małgorzata Borgman

E-book – "Dieta dla Raka. Jedz zgodnie ze swoim znakiem zodiaku". Seria: ezoteryka, znaki zodiaku. Wiele osób znaki zodiaku i to, co z tym jest związane, traktuje z przymrużeniem oka. Niesłusznie. Przecież historia dowodzi, że osoby spod tych samych znaków często mają podobne cechy charakteru, zbliżone preferencje, a przede wszystkim podatność na te same choroby. Raki, na przykład, przeważnie uskarżają się na problemy z układem krążenia oraz pokarmowym, a także nękają je choroby nerwicowe. Wiedząc to, Małgorzata Borgman stworzyła serię książeczek o tym, jak jeść zgodnie ze swoim znakiem zodiaku. Co więcej, jak jeść zdrowo, smacznie i jak pomóc sobie wyleczyć samego siebie! Tak też, Raku, korzystaj z zaproponowanych przez nią zestawów żywieniowych wraz z przyprawami leczącymi, specjalnie dobranymi przez konsultanta dietetyka Lecha Tkaczyka. Nawet tylko częściowe wykorzystanie tych przepisów kulinarnych i ziół może uchronić Cię przed chorobą, a jeśli już ona jest – może ograniczyć jej skutki!

Macierzyństwo non-fiction. Relacja z przewrotu domowego

Joanna Woźniczko-Czeczott

"Znam piękne i dalekie od cukierkowej wizji zdjęcia robione przez matkę własnym dzieciom. Znam fotoreportaże z ciąży i z rodzinnego porodu. Znam nawet fotografie dokumentujące wygląd brzucha po ciąży. Ale nie znam takiego cyklu zdjęć, w którym na jednym potargana matka gotuje, a niemowlę na niezbyt czystej podłodze bawi się pokrywką słoika na innym matka ziewa czytając pięćdziesiąty raz tę samą książeczkę na jeszcze innym podczas spaceru gapi się tępo przed siebie. Czy coś w tym stylu. Rozmyślając o tych fotografiach uświadomiłam sobie, że to właśnie próbuję zrobić. Opisać macierzyństwo bez fikcji. Prawdziwe". Joanna Woźniczko-Czeczott "Z tą książka jest tak jak z dzieckiem. Nie chcesz jej zacząć czytać, bo wiesz czego się spodziewać. I to się nawet potwierdza, ale i tak już nie możesz przestać. Rzadko się zdarza by obalona królowa tak lekko i tak szczerze opowiadała o tym jak ścięto jej głowę". Tomasz Kwaśniewski

Podróże do Armenii i innych krajów z uwzględnieniem najbardziej interesujących obserwacji przyrodniczych

Krzysztof Środa

Człowiek wymyśla sobie, że pojedzie gdzieś daleko, do jakiegoś mniej lub bardziej egzotycznego kraju, i spodziewa się nie wiadomo czego. To znaczy wiadomo, czego się spodziewa przynajmniej tego, że znajdzie się w miejscu, z którym nic go nie wiąże, bo wszystko jest tu inne niż tam, skąd przyjechał. Gdzie będzie mógł sobie powiedzieć jestem tu, a równie dobrze mógłbym być gdzie indziej. Więc jedzie. I prędzej czy później wpada w pułapkę. Bo im uważniej przygląda się temu miejscu, im dłużej rozmawia z zamieszkującymi je ludźmi, tym bardziej złudna okazuje się jego chwilowa wolność. Już nie ma sensu "być gdzie indziej". Już wiadomo, że trzeba będzie tu wrócić. A kiedy się wraca, wszystko komplikuje się jeszcze bardziej.

Niezniszczalna nadzieja

Elizabeth Camden

Eloise Drake pogodziła się z wygnaniem i porzuceniem i w końcu stworzyła dla siebie stabilny świat. Jako geniusz matematyczny i świetna księgowa, pracuje przy największym projekcie inżynieryjnym w Nowym Jorku. Niestety związane z tym zadania sprawiają, że spotyka na swej drodze mężczyznę, który kiedyś złamał jej serce. Alex Duval jest burmistrzem miasteczka znajdującego się na krawędzi zniszczenia. Stan Nowy Jork zamierza zetrzeć je z powierzchni ziemi, zalać dolinę i wybudować nowy zbiornik retencyjny. Mężczyzna jest zszokowany, gdy dowiaduje się, że kobieta, którą niegdyś kochał, należy do zespołu mającego oczyścić teren. Kiedy jego świat zaczyna się rozpadać, Alex obmyśla śmiały plan ocalenia rodzinnego Duval Springs. Jednak do jego realizacji będzie potrzebował Eloise i jej wyjątkowych zdolności. Czy bohaterowie, różni pod każdym względem, zdołają pokonać dzielącą ich przepaść i ocalić miasteczko?

Ulotne zmowy. O poezji Bogusławy Latawiec

Joanna Dembińska-Pawelec

Książka Ulotne zmowy. O poezji Bogusławy Latawiec prezentuje liryczną twórczość zmarłej w 2021 roku poznańskiej poetki, autorki dwunastu tomików poezji. Szerszej publiczności Bogusława Latawiec znana była przede wszystkim jako autorka książek prozatorskich. Joanna Dembińska-Pawelec kieruje uwagę na poezję Latawiec, odsłania kobiecą stronę jej liryki, ponadto lokuje ją na przecięciu tradycji awangardowych z Bloomowsko ukształtowaną fascynacją liryką opisową Adama Mickiewicza i Bolesława Leśmiana. Ten splot nowoczesności i romantycznej imaginacji prowadzi do nieoczekiwanych efektów poetyckich, ulotnych spotkań na granicy realności i wyobraźni, pamięci, snów, metafizyki.