Chmury

Arystofanes

Chmu­ry I ,,Czy przy­da się mó­wić praw­dę w żar­to­bli­wy i dow­cip­ny spo­sób? Czy wy­śmie­wa­jąc i wy­szy­dza­jąc zdroż­no­ści ludz­kie, moż­na je z serc lu­dzi wy­ple­nić?" Ta­kie py­ta­nie za­da­je so­bie I. van Le­eu­wen, pierw­szo­rzęd­ny dziś znaw­ca Ary­sto­fa­ne­sa i wiel­ki je­go wiel­bi­ciel; roz­cho­dzi się oczy­wi­ście o ko­me­dię, o jej osta­tecz­ne za­da­nia i ce­le istot­ne, tj. o jej wy­cho­waw­cze, ży­cio­chron­ne, kul­tu­ral­ne dzia­ła­nie, któ­rym się zbli­ża do wiel­kiej swej sio­strzy­cy tra­ge­dii, speł­niać ma­ją­cej, udo­sko­na­le­nie czło­wie­ka na cze­le ogó­łu sztuk pięk­nych. [...]ArystofanesUr. ok. 446 p.n.e. Zm. ok. 385 p.n.e. Najważniejsze dzieła: Osy, Chmury, Lizystrata (znana też pod tytułami Bojomira lub Gromiwoja), Żaby Najsłynniejszy komediopisarz ateński, przedstawiciel tak zwanej komedii staroattyckiej. O jego życiu wiadomo niewiele ? większość autobiograficznych informacji zawartych w jego sztukach dotyczy kariery komediopisarskiej. Wiemy jednak o jego wiejskim pochodzeniu oraz o tym, iż jego synowie, Philippos i Araros, również zostali komediopisarzami. Arystofanes często poruszał tematy społeczno-polityczne, takie jak krytyka konfliktów, w które angażowały się Ateny (wojna peloponeska). W Chmurach wspomina, że z powodu zbyt młodego wieku swoje pierwsze utwory wystawiał pod nazwiskami współpracujących z nim autorów. Jego utwory posługują się zazwyczaj czystym dialektem attyckim i z tego powodu stały się obowiązkową lekturą w szkołach, co sprzyjało ich przetrwaniu do dnia dzisiejszego (zachowało się 11 z 30 sztuk oraz sporo fragmentów). Jednocześnie był Arystofanes specjalistą od neologizmów, zwłaszcza tworząc groteskowe imiona swoich bohaterów czy nazw miejscowych. W komediach Arystofanesa często pojawiały się realne postaci (Sokrates z Chmur czy wielokrotnie krytykowany i atakowany polityk Kleon). Autor ten lubił ponadto nawiązywać do tragedii czy nawet je parodiować, szczególnie chętnie wyśmiewając Eurypidesa. Ulubione jego tematy to polityka, konflikt między tradycyjnym a nowoczesnym wykształceniem oraz pozycja kobiet. Lizystrata może być obecnie czytana jako tekst feministyczny. Poważnym tematom towarzyszą w jego komediach nieprzyzwoite żarty i sceny o charakterze farsowym. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Deszcz

Georges Rodenbach

Deszcz Och deszcz! Och deszcz! Och przędza cichych kołowrotków  Czasu, snuta na pasma kropliste i lotne,  Co niżą na się sznurem łzy lat bezpowrotne...  Och deszcz! Och jesień słotna! Och wieczory smutków!  Och deszcz! Och deszcz! Och przędza cichych kołowrotków.    Któż wypowie ból, którym widnokrąg się broczy,  Na cmentarnych gościńcach, kędy chmury płyną  Elegijną, milczącą, żałobną drużyną,  Grzebiącą trupy gwiezdne wśród mrocznych roztoczy. [...]Georges RodenbachUr. 16 lipca 1855 w Tournai (w Belgii) Zm. 25 grudnia 1898 w Paryżu Najważniejsze dzieła: Bruges-la-Morte, Le Voile, Le Carillonneur Belgijski francuskojęzyczny poeta i pisarz. Pochodził z dobrze sytuowanej rodziny francusko-niemieckiej. Wychował się z Gandawie, w szkole przyjaźnił się z poetą Émilem Verhaerenem, studiował prawo. W Paryżu, gdzie przyjechał doskonalić swoją znajomość prawa, więcej czasu niż studiom poświęcał uczestnictwu w życiu literackim. W Brukseli współpracował z prawnikiem i pisarzem Edmondem Picardem. W 1877 r. debiutował tomikiem Le Foyer et les Champs, a od 1881 poświęcił się literaturze. W jego pisarstwie wyraźny jest wpływ pesymistycznego światopoglądu Schopenhauera. W 1888 r. zamieszkał na stałe w Paryżu, a powieść Bruges-la-Morte, publikowana w odcinkach w "Le Figaro", uczyniła go popularnym. Brał udział we wtorkowych spotkaniach literackich u Stéphane'a Mallarmégo. Z małżeństwa z belgijską dziennikarką miał syna Constantina. Był pierwszym belgijskim autorem, którego sztukę wystawiano w prestiżowym teatrze Comédie-Française. Kawaler Legii Honorowej. W swojej twórczości dużo uwagi poświęcał belgijskim miastom. Zmarł w wieku 43 lat na zapalenie wyrostka robaczkowego.Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Skarga

Otto zur Linde

Skarga Kto słyszy wołanie pątników po nocy?  Chwieją się w płaszczach rozwianych ponad czeluścią boleści,  w bramy ciemności nurkują szarzy, znaczeni wysłańcy,  Długi orszak olbrzymów ryje morze dygocące strapienia.  Zamknij owisłe twe fale, o, nocy, ponad tą ciżbą!  Ścianę twoją mi w poprzek wypiętrz przed oblicze!  Podźwignę się oparty o stromość wierzchołka.  Wydźwignę się nad szczyt Araratu. [...]Otto zur LindeUr. 26 kwietnia 1873 w Essen (w zach. części Niemiec) Zm. 16 lutego 1938 w Berlinie Niemiecki poeta i pisarz. Ojciec poety był kupcem towarów kolonialnych i restauratorem. Otto odznaczał się słabym zdrowiem, często chorował. Studiował filozofię, anglistykę i germanistykę, następnie przebywał w Londynie jako korespondent niemieckich gazet, pracował też w bibliotece Muzeum Brytyjskiego. Po powrocie do Berlina żył w bardzo skromnych warunkach. W latach 1904?1914 prowadził czasopismo literackie "Charon". W 1925 stracił wzrok, przestał pisać i popadł w depresję. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Lament XV

Jan Kochanowski

Jan Kochanowski Laments Lament XV tłum. Dorothea Prall Golden-locked Erato, and thou, sweet lute, The comfort of the sad and destitute, Calm thou my sorrow, lest I too become A marble pillar shedding through the dumb But living stone my almost bloody tears, A monument of grief for coming years. For when we think of mankind's evil chance Does not our private grief gain temperance? Unhappy mother (if 'tis evil hap We blame when caught in our own folly's trap) Where are... Jan Kochanowski Ur. 6 czerwca 1530 r. w Sycynie koło Zwolenia Zm. 22 sierpnia 1584 r. w Lublinie Najważniejsze dzieła: Odprawa posłów greckich (1578), Psałterz Dawidów (parafrazy psalmów, 1579), Treny (1580), Fraszki (1584), Pieśni ksiąg dwoje (1586) Wybitny poeta polski okresu odrodzenia, którego twórczość odegrała ogromną rolę w rozwoju języka, literatury i kultury polskiej. Syn zamożnego ziemianina, studiował w Akademii Krakowskiej (1544-1547) oraz na uniwersytetach w Królewcu i Padwie (1555-1559). Podróżował po Włoszech i Francji, gdzie poznał poetów Plejady (Ronsard). Po powrocie do Polski dzięki biskupowi Myszkowskiemu rozpoczął karierę na dworze Zygmunta Augusta, w 1563 r. został sekretarzem królewskim. Ok. 1575 r. ożenił się i osiadł na wsi. Śmierć jednej z córek stała się pobudką do napisania oryginalnego cyklu trenów. Zmarł nagle na serce. W jego pogrzebie uczestniczył król Stefan Batory, kanclerz J. Zamojski i in. autor: Katarzyna Migdał Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Kwiaty

Stanisław Korab-Brzozowski

Kwiaty Kwiaty grzechu, zepsucia, o kwiaty pokuszeń  Wabiące zmysły moje czarem i urokiem  Nieznanych, tajemniczych rozkoszy i wzruszeń...  — Pokąd na was cielesnym spoglądałem okiem —    Dziś wiem już, że jesteście na kształt trybularzy,  Z których płynie ku niebu wciąż ofiara woni;  Dziś wiem już, że w odblaskach waszych barw się żarzy  Modlitwa uroczysta pól, lasów i błoni,    Kwiaty święte, anielskie, kwiaty modlitewne! [...]Stanisław Korab-BrzozowskiUr. 1876 w Latakii w Syrii Zm. 23 kwietnia 1901 w Warszawie Najważniejsze dzieła: Nim serce ucichło Polski poeta. Syn poety Karola Brzozowskiego, brat poety Wincentego. Urodził się w Syrii, gdzie jego ojciec, dawny powstaniec styczniowy, pracował jako inżynier, dyplomata i uczony. Uważany za jednego z najwybitniejszych poetów Młodej Polski. Przekładał też francuskie wiersze swojego młodszego brata Wincentego (Vincent de Korab). Obracał się w środowisku bohemy artystycznej skupionej wokół Stanisława Przybyszewskiego, plotka mówi o niespełnionej miłości poety do żony Przybyszewskiego, pianistki Dagny Juel. W 1901 r. Stanisław Korab-Brzozowski popełnił samobójstwo, zażywając truciznę. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Walka o język polski w czasach Odrodzenia

Kazimierz Morawski

Kazimierz Morawski Walka o język polski w czasach Odrodzenia ISBN 978-83-288-2515-4 Omawiając przedmiot niniejszy, miałem świadomość, że pewne jego szczegóły zasługują na głębsze zbadanie i przedstawienie. Ja zamierzyłem w tym szkicu zebrać w pewną całość znane, lecz rozproszone po rozmaitych miejscach wiadomości, a przydać im nieco nowych i niewyzyskanych. Prace dawniejsze, szczególnie studja znakomite prof. Al. Brücknera, były mi w tem wielką pomocą, a prof. Stan.... Kazimierz Morawski Ur. 29 stycznia 1852 w Jurkowie Zm. 25 sierpnia 1925 w Krakowie Najważniejsze dzieła: Historia Uniwersytetu Jagiellońskiego (1900), Wiersze i proza (1901), Historia literatury rzymskiej (1909), Rzym, portrety i szkice (1921), Czasy Zygmuntowskie na tle prądów Odrodzenia (1922), Zarys literatury rzymskiej (1922), Rzym i narody (1923), Walka o język polski w czasach Odrodzenia (1922) Wybitny polski filolog, profesor filologii klasycznej na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1917 r. został prezesem Polskiej Akademii Umiejętności. Ogłaszał prace w języku polskim, niemieckim i łacińskim, był znawcą retoryki rzymskiej. Był także znawcą literatury i kultury polskiej XVI wieku. Autor licznych wstępów do dzieł pisarzy greckich i rzymskich. Tłumacz Sofoklesa. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Historya o nieznośnym Jasiu

Artur Oppman

Artur Oppman Historya o nieznośnym Jasiu Czy też znacie Pana Jana, Co zaledwie wstanie zrana, Już z nim każdy ma ambaras, Bo dokucza wszystkim zaraz? Czy też znacie chłopca tego Co z serduszka słynie złego, Co ma jedną wciąż robotę: Jakby komu spłatać psotę? Prosi mama, grozi tata, A on ciągle figle płata: W domu, w sadzie, broi wszędzie! Ej, co też to z niego będzie? To na igły lub na szpilki Wsadza żuczki i motylki, To znów bije gąskę biedną Ot, gąsiątko zabił je... Artur Oppman Ur. 14 sierpnia 1867 r. w Warszawie Zm. 4 listopada 1931 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: Legendy warszawskie (1925) oraz Pieśni o Legionach i o Księstwie Warszawskim (1918), Pan Twardowski, Stoliczku nakryj się (1903), Stare Miasto (tom wierszy 1925), Moja Warszawa (tom poezji i prozy 1929), Służba poety (1936) Pochodził ze spolonizowanej rodziny niemieckiej o tradycjach powstańczych, studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim (1890-92), ale był związany emocjonalnie i pisarsko z Warszawą. Używał pseudonimu Or-Ot. W swojej poezji gloryfikował przeszłość i tradycję polską, przypominał postaci zasłużone w historii Polski, chwalił przeszłość i urodę Warszawy. Pisał też wspomnienia, utwory okolicznościowe, wiersze dla teatrów amatorskich, szopki. Jego twórczość jest zaliczana do nurtu poezji popularnej. Najbardziej znanym utworem jest Stoliczku nakryj się. autor: Marek Puchta Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Anafielas. Pieśń III. Witoldowe boje

Józef Ignacy Kraszewski

Józef Ignacy Kraszewski Anafielas Pieśń z podań Litwy Pieśń trzecia i ostatnia. Witoldowe boje Litwie i Żmudzi Te Trzy Pieśni Anafielas poświęcił J.I.K. Witoldowe boje I Dlaczego duchem po rodzinnéj ziemi Błądzę ja zawsze, rozkopując groby, I szukam życia zgasłego pod niemi, Życia wśród prochów, śmierci, wśród żałoby? Dla czego idę ze świata upiorem Na Anafielas, gdzie naddziadów cienie, Z łukiem na plecach, a w rękach z toporem, Z siwemi brody, siadłszy... Józef Ignacy Kraszewski Ur. 28 lipca 1812 w Warszawie Zm. 19 marca 1887 w Genewie Najważniejsze dzieła: Stara baśń (1876), Chata za wsią (1854), Ulana (1842), Dziecię Starego Miasta (1863), Zygmuntowskie czasy (1846), Barani Kożuszek (1881), Hrabina Cosel (1873), Brühl (1874), Poeta i świat (1839), Latarnia czarnoksięska (1844), Wspomnienia Wołynia, Polesia i Litwy (1840) Niezwykle płodny pisarz, autor przede wszystkim powieści historycznych i obyczajowych, publicysta, działacz społeczny, badacz starożytności słowiańskich, popularyzator źródeł historycznych. Do najpopularniejszych dziś powieści Kraszewskiego należy Stara baśń. Wśród inspiracji do niej znalazło się kilka wydanych wcześniej tekstów literatury pięknej. Po pierwsze Rzepicha (1790) Franciszka Salezego Jezierskiego, jednego z jakobinów warszawskich, który wyjaśniał przyczynę nierówności społecznych tezą o podboju rolniczej ludności słowiańskiej przez plemię, które przekształciło się w szlachtę (a właśc. magnaterię). Po drugie, Lillę Wenedę (1840) Juliusza Słowackiego, obrazującą podobną tezę oraz pokazującą dwuznaczną rolę chrześcijaństwa jako religii najeźdźców. Po trzecie dramat Mieczysława Romanowskiego Popiel i Piast (1862), w którym dodatkowo nacisk położony został na zagrożenie dla Słowiańszczyzny ze strony państw niemieckich, zaś kościół ukazany został ostatecznie jako gwarant zażegnania konfliktu społecznego między szlachtą a ludem (tj. też między państwem jako systemem instytucji a funkcjonowaniem społeczności połączonej więzami rodowymi i sąsiedzkimi). Ponadto Kraszewski czerpał ze źródeł historycznych (najwidoczniejsze są ślady adaptacji legend zapisanych w Historii Polski Jana Długosza), z własnych badań nad kulturą materialną dawnych Słowian i Litwy (wydał m.in. dzieła pionierskie: Litwa. Starożytne dzieje 1847 oraz Sztuka u Słowian 1860, zajmował się obyczajowością Polski piastowskiej, pracował nad projektem encyklopedii starożytności polskich dla Akademii Umiejętności w 1875 r.), z opracowań współczesnych mu historyków: Lelewela, Szajnochy, Roeppla i in. Pewien wpływ na treść powieści wywarły również prelekcje paryskie Mickiewicza na temat literatury słowiańskiej, skąd zaczerpnął np. przekonanie o zachowaniu w religii Słowian śladów dziedzictwa praindoeuropejskiego (swoisty panteizm, niektóre bóstwa tożsame z hinduistycznymi). Do swoich źródeł i inspiracji dodał Kraszewski również rzekomo średniowieczny Królodworski rękopis. Zbiór staroczeskich bohatyrskich i lirycznych śpiewów (1818) wydany, a jak się później okazało, również spreparowany przez Vaclava Hankę. Przeczytaj artykuł o autorze w Wikipedii Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.