Wioski Dziecięce SOS - idea i zmiany

Wiesław Kowalski

Publikacja  ukazuje zmianę idei Wiosek Dziecięcych SOS, a szczególnie proces ewolucji w stosunku do pierwotnych założeń koncepcji Wiosek Dziecięcych SOS w ujęciu Hermanna Gmeiera. W publikacji przedstawiono wszystkie elementy związane z działalnością wymienianych palcówek opiekuńczo-wychowawczych, m.in. zaprezentowana została historia powstania pierwszych wiosek i ich rozwój w świecie, założenia organizacyjne i pierwsze próby ich modyfikacji. W monografii omówiono kwestię powołania tych placówek w Polsce oraz zasady ich funkcjonowania, a więc podstawy prawne i rolę, jak spełniają w przygotowaniu wychowanków do usamodzielnienia

Supporting the development of Highly Sensitive Children

Monika Baryła-Matejczuk, Maria Fabiani, Rosario Ferrer-Cascales

Monografia jest wynikiem międzynarodowej współpracy naukowców i praktyków, którzy postawili sobie wspólny cel, jakim jest opracowanie zorientowanego na wsparcie podejścia do bardzo wrażliwych dzieci w ich najbliższym otoczeniu. Wysoka wrażliwość to cecha temperamentu, która charakteryzuje około 20% populacji. Badania potwierdzają, że osoby bardzo wrażliwe przetwarzają informacje i bodźce pochodzące z otoczenia silniej (intensywniej) i głębiej niż inni. Osoby te są bardziej wrażliwe, zarówno na pozytywne, jak i negatywne doświadczenia. Cecha ta nabiera szczególnego znaczenia, gdy mówimy o dzieciach. Dla dzieci bardzo wrażliwych nieodpowiednie warunki rozwoju mogą stać się szczególnie uciążliwe i w konsekwencji wpłynąć na ich przyszłość. Książka adresowana jest przede wszystkim do specjalistów, którzy na co dzień pracują z dziećmi w wieku 3–10 lat (nauczyciele, wychowawcy, psycholodzy, pedagodzy), także dla studentów psychologii i pedagogiki oraz do tych, którzy ze względu na swoje zainteresowania lub obowiązki zawodowe angażują się we wspieranie dzieci, jak również do rodziców. Wiedza i wskazówki zawarte w publikacji ułatwiają zarówno pełniejsze zrozumienie natury wrażliwości, jak i skuteczniejsze wsparcie dzieci. Książka przybliża problematykę wrażliwości (jej fachowej nazwy, znaczenia i definicji), a także specyfiki zachowań osób wysoce wrażliwych. Charakteryzuje funkcjonowanie wrażliwego dziecka w sferze fizycznej, emocjonalnej, poznawczej i interpersonalnej. Kompetencja w rozpoznaniu cechy (diagnoza pozytywna) powinna być początkiem procesu wspierania dzieci wysokowrażliwych, ich rodzin i najbliższego otoczenia. Książka zawiera również treści zorientowane na edukację i wsparcie wysoce wrażliwych dzieci. W badaniach nad rozwojem dziecka zwraca się szczególną uwagę na rolę warunków rozwoju, znaczenie odpowiedniej stymulacji. Źródłem stymulacji dla małego dziecka jest jego najbliższe otoczenie, zwłaszcza dom rodzinny, a następnie przedszkole i szkoła. Im młodsze dziecko, tym większe, ważniejsze dla rozwoju jest znaczenie stymulacji środowiskowej, a tym samym jakości środowiska. Publikacja przedstawia także perspektywę rodzicielską. Opisuje informacje, które wyjaśniają cechy dziecka, w tym aspekty funkcjonowania dziecka, które mogą być trudne dla rodzica. Szczególną uwagę zwraca się na sferę emocjonalną funkcjonowania dziecka, wyzwania rodzicielskie, a także specyficzne metody pracy z dzieckiem, w tym sugestie do działań zalecanych w pracy z bardzo wrażliwym dzieckiem. W monografii przedstawione zostały również ramy i praktyczne strategie, oparte na badaniach psychologicznych i neuronaukowych, mające na celu zrozumienie, w jaki sposób ucieleśniona edukacja ułatwia regulację i zintegrowane poczucie siebie oraz w ten sposób przyczynia się do zdrowia i dobrego samopoczucia bardzo wrażliwych dzieci. Treść obszaru wrażliwości temperamentalnej dziecka i umiejętności wspierające go mogą wzmocnić działania profilaktyczne szkoły, zwłaszcza w profilaktyce uniwersalnej. W związku z tym projektowanie wsparcia dla bardzo wrażliwych dzieci nie polega na modyfikowaniu ich cech. Świadoma praca nie oznacza ingerowania w tę cechę, akceptowania jej jako trudności lub problemu, z którym trzeba się uporać, ale polega na zapewnieniu warunków, w których bardzo wrażliwe dzieci będą miały równe szanse rozwoju swojego potencjału.

Praktyczne i zarządcze problemy opodatkowania nieruchomości w Polsce

Sylwia Skrzypek-Ahmed, Tomasz Wołowiec

W monografii przedstawiono historię i ewolucję opodatkowania nieruchomości, z uwzględnieniem aktualnej konstrukcji tej formy opodatkowania w polskim systemie podatkowym. Przedstawiono specyfikę podatku od nieruchomości, liczne problemy interpretacyjne związane z jego praktycznym stosowaniem oraz postulowane kierunki reform i proponowanych zmian obecnego modelu opodatkowania nieruchomości. Przedstawione problemy interpretacyjne są efektem badań prowadzonych przez Autorów. Monografia prezentuje przyjęty przez Autorów sposób interpretacji badanych zagadnień praktycznego stosowania zasad opodatkowania podatkiem od nieruchomości w odniesieniu do budowli, budynków oraz gruntów. Analizie poddano poszczególne problemy związane z ustalaniem podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości, ze szczególnym uwzględnieniem kontrowersyjnych kwestii opodatkowania budowli i wzajemnych relacji pomiędzy przepisami podatkowymi a prawem budowlanym. W pracy zwrócono uwagę na fakt, iż głównym założeniem reformy systemu opodatkowania nieruchomości powinno być powiązanie wysokości obciążenia podatkowego z wartością nieruchomości. Istotnym aspektem pracy jest sformułowanie kierunków zmian w definicji budowli, która w swoim obecnym kształcie budzi spore wątpliwości interpretacyjne, czego efektem są liczne spory podatników z organami podatkowymi

Zarządzanie ryzykiem w domach pomocy społecznej (wybrane problemy teoretyczne i praktyczne)

Sylwia Skrzypek-Ahmed

Monografia przedstawia temat ewoluowania instytucjonalnych form pomocy społecznej, w tym wzrost ryzyka w procesach funkcjonowania domów pomocy społecznej (DPS). Pluralizm, decentralizacja oraz dekoncentracja, czyli kierunki, którym podpo¬rządkowane zostały reformatorskie zmiany w pomocy społecznej (DPS), nie po¬winny oznaczać pozbywania się przez władzę odpowiedzialności za ich realizację. Przeprowadzona analiza doświadczeń wybranych krajów UE wskazuje, że w wa¬runkach decentralizacji sektora publicznego, rola rządów nie zmniejsza się, lecz zmienia, podobnie jak rola władz samorządowych oraz organizacji społecznych. Podjęty w publikacji temat jest szczególnie aktualny z uwagi na prognozowany ujemny przyrost naturalny, pozwalający na określenie przypuszczalnej liczby osób wymagających długotrwałej opieki i pomocy. Dane statystyczne wskazują na fakt narastającego problemu niedostatecznej opieki i pielęgnacji nad osobami niezdolnymi do samodzielnej egzystencji, kwalifikującymi się do opieki w domach pomocy społecznej. Monografia ukazuje stopień powiązania państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz organizacji pozarządowych w procesie realizacji zadań pomocy społecznej zarówno na gruncie krajowym, jak i europejskim. Szczególną wartością niniejszej publikacji jest podjęcie w niej problematyki skutecznego wdrożenia procesów zarządzania ryzykiem w organizacji, a konkretniej w domach pomocy społecznej i innych organizacjach z szeroko pojętego obszaru pracy socjalnej. Z wyników przeprowadzonych badań pracownicy socjalni mogą się dowiedzieć, jakie mogą być przyczyny niepowodzeń w ich pracy

Psycholog w szkole: Koncepcje

Zbigniew B. Gaś

KOMU I DO CZEGO POTRZEBNY JEST W SZKOLE PSYCHOLOG? (Zbigniew B. Gaś) Zgłaszany przez różne środowiska od dziesiątek lat postulat zwiększenia dostępności profesjonalnej pomocy psychologicznej dla dzieci, młodzieży oraz rodziców i wychowawców doczekał się sformalizowania i realizacji przez zatrudnienie psychologów praktycznie we wszystkich placówkach oświatowych w Polsce. Wykonano więc milowy krok, który spotkał się jednak z bardzo zróżnicowanymi reakcjami wśród wszystkich osób i środowisk, których to innowacyjne działanie Ministerstwa Edukacji i Nauki bezpośrednio dotknęło. Upowszechnienie profesjonalnego wsparcia psychologicznego w takiej postaci uruchomiło refleksje wynikające z poszukiwania odpowiedzi na pytanie: "Komu i do czego potrzebny jest w szkole psycholog?". Spróbujmy zatem uporządkować najważniejsze zagadnienia związane z tym pytaniem. CZY SZKOŁA MOŻE WSPIERAĆ DZIECKO, NIE WSPIERAJĄC RODZICÓW I RODZINY? (Maria Ryś) Odpowiedź na pytanie zawarte w tytule artykułu wydaje się oczywista - wspierając dziecko, warto, a niejednokrotnie nawet trzeba, wspierać jego rodziców i rodzinę. Należałoby jednak głębiej zastanowić się nad relacjami pomiędzy szkołą i rodziną, bo charakter wspierania dziecka przez szkołę warunkowany jest wieloma czynnikami, wśród których funkcjonowanie szkoły oraz systemu rodzinnego mają szczególne znaczenie. Warto w tym celu przeanalizować doniesienia z badań. Szkoła pełni kluczową rolę w kształtowaniu rozwoju uczniów, nie tylko pod względem edukacyjnym, ale także społeczno-emocjonalnym. Wielu uczniów doświadcza różnych wyzwań w swoim życiu rodzinnym, co może wpływać na ich funkcjonowanie w szkole. Współpraca między szkołą, rodzicami a rodziną jest powszechnie uznawana za kluczowy element sukcesu edukacyjnego i dobrostanu uczniów. Tak więc w tym artykule podjęte zostaną zasadnicze tematy: jakie warunki ze strony środowiska szkolnego powinny być spełnione, aby szkoła rzeczywiście wspierała rozwój dzieci, w jakim zakresie szkoła może (powinna) wspierać dziecko, jakie są zadania szkoły w tym zakresie w przypadku rodziny prawidłowej, a jakie w przypadku rodziny dysfunkcyjnej. KILKA WAŻNYCH TEZ O ZACHOWANIACH RYZYKOWNYCH NASTOLATKÓW ONLINE I ICH PROFILAKTYCE (Jacek Pyżalski) Zagrożenia zdrowia psychicznego młodych ludzi związane z używaniem technologii przynajmniej od dwóch dekad przyciągają sporo uwagi profesjonalistów, ale także decydentów w obszarze oświaty. Poczucie zagrożenia prowadzi często do stosowania prostych, nie zawsze możliwych do wprowadzenia rozwiązań, jak przykładowo radykalna reglamentacja lub zakaz używania urządzeń cyfrowych w środowisku szkolnym lub domowym (por. Kvardova i in., 2019). Co więcej, rozwiązania takie, w tym te wykorzystujące technologie cyfrowe (np. automatyczne detektory treści agresywnych), budzą często wątpliwości natury etycznej, związane z łamaniem praw młodych ludzi, np. prawa do prywatności (Milosevic i in., 2023; Van Royen i in., 2016, Vandebosch i in., 2022). Rozwiązania takie bazują oczywiście na lęku przed potencjalnymi szkodami, jakie używanie mediów (głównie internetu) może spowodować u młodych ludzi i często w tym kontekście panuje przekonanie, że kiedy chcemy chronić młodych ludzi, to sposób, w jaki to robimy, jest drugorzędny, a cel uświęca środki. Z drugiej strony, słyszymy często o tym, że technologie stanowią doskonałe narzędzie edukacyjne, a także narzędzie komunikacyjne, które może służyć budowaniu relacji, twórczości i innym pozytywnie wartościowanym działaniom. Za takim ujęciem idzie z kolei często bezkrytyczne włączanie technologii do pracy szkoły. Obydwa przedstawione tu ujęcia, które mają przecież swoje wyraźne przełożenie na praktykę dydaktyczną i wychowawczą, wydają się być w sprzeczności. W rzeczywistości jednak wcale sobie nie zaprzeczają, gdyż to sposób wykorzystania technologii, czy też przez samych młodych ludzi, czy wychowawców, warunkuje skutki takiego wykorzystania. Warto zatem eksplorować, od czego zależy to, jakie skutki będzie miało wykorzystanie narzędzi cyfrowych i internetu przez młodych ludzi.

Edukacja sześciolatka

Agnieszka Weiner, Anna Koper

Publikacja w swoisty sposób włącza się w dyskusję na temat edukacji sześciolatka, nie narzucając określonej wizji rzeczywistości szkolnej, ale zachęcając do krytycznej refleksji, poprzez szerokie spectrum odniesień do najnowszych teorii pedagogicznych, psychologicznych i socjologicznych, ukazanie przykładów zastosowania wyników badań i dyskusji naukowych w praktyce, a także dylematów i wyzwań stojących przed nauczycielami, którzy chcą sprostać wyzwaniom nowoczesnego kształcenia dzieci. Spektrum poruszanych wątków jest szerokie, w tomie pomieszczono między innymi analizy dotyczące: regulacji prawnych w kwestii obowiązku szkolnego w polskim systemie oświatowym; europejskiego kontekstu edukacji małych dzieci; potencjału współczesnych uczniów w wieku wczesnoszkolnym i ich partycypacji we własnym uczeniu się; czynników warunkujących dobrą edukację dzieci sześcioletnich; włączania niepełnosprawnych sześciolatków do edukacji w szkołach powszechnych i inne

Bezpieczeństwo osób w cyberprzestrzeni

Justyna Trubalska, Łukasz Wojciechowski

Monografia stanowi wieloaspektową, interdyscyplinarną analizę problematyki w obszarze bezpieczeństwa osób w cyberprzestrzeni, uwzględniającą zarówno rozwiązania prawne w tej dziedzinie, jak również jej uwarunkowania, ze szczególnym uwzględnieniem wymiaru społecznego, finansowego, a także wyzwań związanych z edukacją w tym zakresie. Zagadnienie zostało poddane analizie w wymiarze mikrostrukturalnym, koncentrując się przede wszystkim na kwestiach związanych z prewencją zagrożeń w skali jednostek. Dotyczy to m.in. problematyki nieletnich, kradzieży tożsamości, ochrony danych osobowych, czy też utraty haseł i  środków finansowych, a także rozwiązań prawnych w tym zakresie. Zaproszeni do współpracy autorzy opracowali zagadnienia wpisujące się w główny nurt debaty dotyczącej cyberprzestrzeni koncentrujący się na roli jednostek funkcjonujących w świecie wirtualnym

Bezpieczeństwo wewnętrzne na tle zmian w administracji publicznej

Łukasz Wojciechowski

Zmieniająca się rzeczywistość administracyjna koreluje z wieloma obszarami, a wśród nich priorytetowe znaczenie ma bezpieczeństwo wewnętrzne. Zapewnianie i kształtowanie bezpieczeństwa wewnętrznego odbywa się w dużej mierze przez podmioty publiczne. Efektywność wykonywania przez nie zadań ma realny wpływ na eliminowanie lub neutralizowanie zagrożeń. Jednocześnie pozytywne i negatywne skutki niektórych zmian związanych z ewolucją podmiotów administracji publicznej są widoczne dopiero w perspektywie długoterminowej, stąd konieczność ciągłej ewaluacji i reagowania w razie dostrzeżenia nieprawidłowości. W niniejszej monografii, jak również w innych opracowaniach naukowych można dostrzec wieloaspektowy charakter bezpieczeństwa wewnętrznego. Celem monografii jest analiza wybranych obszarów bezpieczeństwa wewnętrznego na tle ewolucji podmiotów administracji publicznej. Redaktor naukowy podjął współpracę z autorami specjalizującymi się w różnych obszarach bezpieczeństwa, wśród których znajdują się także doświadczeni praktycy.