Herodiada

Kazimiera Zawistowska

He­ro­dia­da Czy wiesz, co roz­kosz?... Czy cię nie po­ru­szy  Szept bla­dych kwia­tów w ta­kie no­ce par­ne?  Pójdź! Ja ci wło­sy swe roz­plo­tę czar­ne,  Wę­żem po­żą­dań wej­dę do twej du­szy!    Pło­mien­nym szep­tem ode­mknę twe uszy,  Po­dam ci usta, drżą­ce i ofiar­ne,  I ust tych ogniem cia­ło twe ogar­nę,  Aż piesz­czot mo­ich fa­la cię ogłu­szy.    Pójdź! ja roz­ko­szą śćmię to­bie Je­ho­wę...  Za­po­mnisz, twa­rzą padł­szy na me ło­no,  Pi­jąc źre­ni­ce me bły­ska­wi­co­we. [...]Kazimiera ZawistowskaUr. w 1870 r. w Rasztowcach na Podolu Zm. 28 lutego 1902 r. w Krakowie Poetka i tłumaczka. Początkowo dzięki ojcu, publicyście i daw. powstańcu styczniowym, nawiązała kontakt z czasopismami literackimi; jej wiersze drukowało krakowskie ?Życie? i ?Krytyka? oraz warszawska ?Chimera?. Jednak zbiorek jej poezji ukazał się dopiero po jej samobójczej śmierci, w 1903 r. (w oprac. Zenona Przesmyckiego). Jest autorką poezji miłosnej, w tym śmiałych jak na owe czasy erotyków oraz liryki poświęconej przyrodzie wsi podolskiej; oba tematy prowadziły poetkę do progu mistyki. Tłumaczyła symbolistów i parnasistów francuskich i belgijskich: Ch. Baudelaire'a, P. Verlaine'a, A. Samaina, A. Mockela.Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Iš daktaro pasakojim

Šatrijos Ragana

Šatrijos Ragana Iš daktaro pasakojim ISBN 978-83-288-2716-5 Ar žinote, ką man primena visados toks romus žiemos vakaras? Vieną atsitikimą, kurs ir dabar, metams praslinkus, visus mano nervus sujudina. Buvo taip. Atsitiko man važiuoti prie ligonio gana toli, už koki 3 myli. Stovjo žiemos metas, prieš pat Kaldas. Kol atleidau laukiančius pacientus, pradjo temti, ir išvažiavau pabrkšnyje. Malonus buvo važiavimas, nes nors šaltis stipriai spaud, oras buvo romus, be joki... Šatrijos Ragana Ur. 8 marca 1877 r. we wsi Medyngiany (lit. Medingnai, obecnie samorząd retowski) Zm. 24 lipca 1930 r. w miasteczku Żydyki (lit. Židikai) Najważniejsze dzieła: Dl ko tavęs čia nra, Rudens dieną, Viktut, Iš daktaro pasakojim, Vincas Stonis, Sename dvare, Irkos tragedija, Motina-Aukltoja. Pisarka litewska. Urodzona w dworku w Medyngianach w rodzinie szlacheckiej. W domu ojca Onufrego Pieczkowskiego (lit. Anupras Pečkauskas) była ogromna biblioteka, w domu matki Stanisławy Szukszty (lit. Stanislava Šiukštait) kolekcja obrazów. Maria była najstarszą córką państwa Pieczkowskich, miała siostrę Zofię, braci Stefana i Wincentego. Już w rodzinie dzieciom były wszczepiane najważniejsze wartości kultury szlacheckiej. Wspomnienia pisarki o dzieciństwie, rodzinie i rodzicach są szczególnie jasne i idylliczne. Program szkoły początkowej opanowała pobierając lekcje w domu, później wstąpiła do Gimnazjum im. Św. Katarzyny w Petersburgu, jednak z powodu słabego zdrowia naukę kontynuowała prywatnie. Wykładów z etyki i pedagogiki słuchała m.in. w Szwajcarii na uniwersytetach w Zurychu i Fryburgu. Była pod wrażeniem wykładów o wychowaniu i kształceniu młodzieży, wygłaszanych przez V. Ferstera. W 1909 r. została zaproszona na stanowisko nauczyciela w Mariampolskim Dziewczęcym Progimnazjum Žiburio, którego dyrektorem był ksiądz Motiejus Gustaitis. Ówczesny dyrektor progimnazjum szybko się przekonał o twardej i władczej ręce Marii, dlatego polecił jej kierownictwo progimnazjum. Odtąd pisarka była faktyczną kierowniczką progimnazjum. Do końca życia autorka dużo uwagi i czasu poświęcała kwestiom pedagogiki. W 1927 r. za wszelkie badania i długoletnią pracę w dziedzinie pedagogiki została uhonorowana tytułem Doktora Honorowego Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Kownie. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Na Bobra złapanego w sieci od pewnego łowczego, którym sąsiadów utraktował

Elżbieta Drużbacka

Elżbieta Drużbacka Wiersze światowe Na Bobra złapanego w sieci od pewnego łowczego, którym sąsiadów utraktował Raz, gdy łowczemu przypadła myśl dobra Rozstawić sieci na leśnego zwierza, Przypadkiem jakimś, widzi w siatce bobra, Co go natura bardziej do więcierza Napędzić miała jak stworzenie wodne. Bóbr w kniei są to rzeczy dziwu godne. Łowczy jak ludzki, dzieli się z sąsiedztwem Częściami z bobra, by go z nim zażyli; Przyznają ws... Elżbieta Drużbacka Ur. ok. 1698-1699 r. Zm. 14 marca 1765 r. w Tarnowie Najważniejsze dzieła: Zbiór rytmów duchownych, panegirycznych, moralnych i światowych Poetka i tłumaczka doby baroku. Nosiła panieńskie nazwisko Kowalska; pochodziła prawdopodobnie z Wielkopolski. Poślubiła Kazimierza Drużbackiego, skarbnika żydaczowskiego (przed 1721 r.). Całą swą edukację, obejmującą znajomość mitologii, jęz. francuskiego i pewną kulturę literacką, zdobyła, przebywając wiele na dworach magnackich: Sieniawskich, Czartoryskich, Sanguszków i Branickich. Po wczesnej śmierci męża gospodarowała nadal w dzierżawionych od Sieniawskich majątkach w Cieplicach i Rzemieniu. Ok. 1756 r. osiadła w klasztorze bernardynek w Tarnowie, kontynuując pracę pisarską (np. tworząc romansowe poematy epickie Fabuła o książęciu Adolfie czy Historia chrześcijańska księżny Elefantyny z 1769). Autorka wierszy lirycznych, satyrycznych i sielankowych, łącząca tematykę religijną z wrażliwością na przyrodę, chętnie operująca żartem obyczajowym. Dorobek Drużbackiej został wydany już w 1752 przez J. A. Załuskiego p.t. Zbiór rytmów duchownych, panegirycznych, moralnych i światowych; w tomie zwraca uwagę m.in. Opisanie czterech części roku. Pisarze oświecenia (Krasicki, Kołłątaj) cenili ją za bogactwo i czystość języka oraz płynność wiersza; budziła też zainteresowanie jako jedna z pierwszych autorek w literaturze polskiej. Rozproszone wiersze publikowane w czasopismach w XVIII i XIX w. zebrał A. Lange w tomie I. Skarbca poezji polskiej (1903). Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Warszawianka 1831

Casimir Delavigne

Warszawianka 1831 Oto dziś dzień krwi i chwały,  Oby dniem wskrzeszenia był!  W gwiazdę Polski orzeł biały  Patrząc lot swój w niebo wzbił.  A nadzieją podniecany,  Woła do nas z górnych stron:  Powstań Polsko, skrusz kajdany,  Dziś twój tryumf albo zgon.     Hej, kto Polak na bagnety!    Żyj swobodo, Polsko żyj.    Takim hasłem cnej podniety,    Trąba nasza wrogom grzmij!    «Na koń! — woła Kozak mściwy —  Karać bunty polskich rot,  Bez Bałkanów są ich niwy,  Wszystko jeden zgniecie lot!»  Stój! Za Bałkan pierś ta stanie,  Car wasz marzy płonny łup,  Z wrogów naszych nie zostanie  Na tej ziemi, chyba trup.    Hej, kto Polak... itd.    Droga Polsko! dzieci twoje  Dziś szczęśliwych doszły chwil,  Od tych sławnych, gdy ich boje  Wieńczył Kremlin, Tybr i Nil  Lat dwadzieścia nasze męże  Los po obcych grodach siał  Dziś, o Matko, kto polęże  Na twym łonie będzie spał. [...]Casimir DelavigneUr. 4 kwietnia 1793 w Hawrze Zm. 11 grudnia 1843 w Lyonie Najważniejsze dzieła: La Varsovienne (Warszawianka 1831 roku), Les V?pres siciliennes (Nieszpory sycylijskie) (1819), Paria (1821), L'Ecole des vieillards (Szkoła starców) (1823) Francuski poeta i dramaturg; miał zwyczaj pisywać utwory okolicznościowe, pierwszy z nich, Dytyramb na narodziny króla Rzymu (Dithyrambe sur la naissance du roi de Rome; chodzi o syna Napoleona I i jego drugiej żony Marii Ludwiki, zwanego również Orlątkiem, a później księciem Reichstadtu, urodzonego 20 marca 1811 r. w Paryżu) zaskarbił mu wdzięczność dworu i zapewnił posadę. Wśród innych liryków będących reakcją na bieżące wydarzenia wymienić można upamiętniające klęskę Napoleona: Waterloo i Devastation du musee (wyd. w tomie Messéniennes 1818), dzięki którym Delavigne zyskał sławę, którą utwierdziła premiera jego sztuki Nieszpory syscylijskie w teatrze Odeon w 1819 r. Natomiast z powodu tragedii Paria (1821; na jej motywach powstała opera Moniuszki w 1869), stanowiącej krytykę ustroju kastowego w Indiach, a w rzeczywistości klasowego w Europie, utracił łaskę króla Ludwika XVIII i synekurę honorowego bibliotekarza; niezwłocznie jednak Ludwik Filip, książę Orleanu przyjął go na stanowisko bibliotekarza w Palais Royal, co zapewniło mu byt na resztę życia. W roku 1825 został wybrany w poczet członków Akademii Francuskiej, dzięki cieszącej się popularnością komedii Szkoła starców. Delavigne sprzyjał ruchom wyzwoleńczym i wolnościowym, popierał powstania greckie, a podczas rewolucji lipcowej 1830 roku napisał przebojową, La Parisienne do muzyki Aubera, którą śpiewała cała Francja; piosenka stała się równie znana jak Marsylianka. Na jej wzór Delavigne napisał La Varsovienne jako wyraz przychylności Polsce i Polakom; została ona przełożona przez Karola Sienkiewicza i jest znana jako Warszawianka 1831 roku. Przeczytaj artykuł o autorze w Wikipedii Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Listy wybrane

Zygmunt Krasiński

Zygmunt Krasiński Listy wybrane ISBN 978-83-288-2394-5 Listy Zygmunta Krasińskiego mają sławę, ustaloną już od dawna. Jeszcze za życia poety jak świadczy żartobliwa wzmianka Słowackiego w Fantazym przepisywały je romantyczne arystokratki i odczytywały z patosem na towarzyskich zebraniach, zaraz zaś po jego śmierci zaczęto je ogłaszać drukiem. Rozpoczęto w roku 1860 od Wyjątków z listów Z. Krasińskiego (2 wydania), potem w czasopismach, broszurach i obszernych tomac... Zygmunt Krasiński Ur. 19 lutego 1812 r. w Paryżu Zm. 23 lutego 1859 r. w Paryżu Najważniejsze dzieła: Nie-Boska komedia; Irydion; Psalmy przyszłości; O Stanowisku Polski oraz bloki korespondencji (m.in. do Delfiny Potockiej, Henryka Reeve, Augusta Cieszkowskiego, Bronisława Trentowskiego) Dramatopisarz, poeta i prozaik, przedstawiciel polskiego romantyzmu (jeden z tzw. trójcy wieszczów). Najwybitniejsze dzieło, Nie-Boską komedię, prozatorski dramat romantyczny o rewolucji, przedstawiający racje i winy obu walczących stron, opublikował mając zaledwie 23 lata (1835). Z czasem przeszedł na pozycje ultrakonserwatywne (por. Psalmy przyszłości publ. pod pseud. Spirydion Prawdzicki). Twórca radykalnej odmiany mesjanizmu polskiego. Tytuł hrabiowski rodzina Krasińskiego uzyskała od Napoleona. Trzyletni Zygmunt pełnił funkcję adiutanta następcy tronu Cesarstwa Francji (swego rówieśnika) i na uroczystościach nosił stosowny do tej funkcji mundur. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Do Mikołaja Mieleckiego (Na swe złeś mię upoił, mój dobry starosta...)

Jan Kochanowski

Jan Kochanowski Fraszki, Księgi wtóre Do Mikołaja Mieleckiego Na swe złeś mię upoił, mój dobry starosta, Bo czegoś snać nie wiedział, toć opowiem sprosta. Mnimasz ty, że ja tobie kłaniam się dlatego, Iżeś syn wojewody, nie wiem tam, jakiego. Albo że się masz dobrze, i złota na tobie I na tych dosyć widzę, które masz przy sobie. Fraszka u mnie twe herby i wsi pełne kmieci: Hańba (mówią Grekowie) bohatyrskie dziec... Jan Kochanowski Ur. 6 czerwca 1530 r. w Sycynie koło Zwolenia Zm. 22 sierpnia 1584 r. w Lublinie Najważniejsze dzieła: Odprawa posłów greckich (1578), Psałterz Dawidów (parafrazy psalmów, 1579), Treny (1580), Fraszki (1584), Pieśni ksiąg dwoje (1586) Wybitny poeta polski okresu odrodzenia, którego twórczość odegrała ogromną rolę w rozwoju języka, literatury i kultury polskiej. Syn zamożnego ziemianina, studiował w Akademii Krakowskiej (1544-1547) oraz na uniwersytetach w Królewcu i Padwie (1555-1559). Podróżował po Włoszech i Francji, gdzie poznał poetów Plejady (Ronsard). Po powrocie do Polski dzięki biskupowi Myszkowskiemu rozpoczął karierę na dworze Zygmunta Augusta, w 1563 r. został sekretarzem królewskim. Ok. 1575 r. ożenił się i osiadł na wsi. Śmierć jednej z córek stała się pobudką do napisania oryginalnego cyklu trenów. Zmarł nagle na serce. W jego pogrzebie uczestniczył król Stefan Batory, kanclerz J. Zamojski i in. autor: Katarzyna Migdał Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Wiek Oświecenia

Bożena Keff

Bożena Keff Nie jest gotowy Wiek Oświecenia Bernard, trzydziestokilkuletni mężczyzna, prowadzi wyprawę, która jest na tropie najbardziej pierwotnych ludzi, jacy żyją na ziemi. Uczestnicy wyprawy są przeważnie Holendrami, niedawno przypłynęli do Ameryki, do Nowego Świata. Jest druga połowa XVIII wieku, wiek Oświecenia. Kiedyś Bernard widział biegnącego półdzikiego psa tamtych ludzi; ciągnął się za nim smrodliwy, odwieczny zaduch krwi i popiołu. Widziano też ślad... Bożena Keff ur. 1948 Najważniejsze dzieła: Sen o znaczeniu snów (1995), Nie jest gotowy (2000), Postać z cieniem (2001), Barykady. Kroniki obsesyjne (2006), Utwór o Matce i Ojczyźnie (2008), Antysemityzm. Nie zamknięta historia (2013) Poetka, eseistka, krytyczka filmowa, tłumaczka, publicystka, działaczka społeczna, wykładowczyni filozofii i etyki. Pracowała naukowo m.in. w Żydowskim Instytucie Historycznym im. E. Ringelbluma w Warszawie. Autorka kilku tomów poezji, dwukrotnie nominowana do Nagrody Literackiej NIKE: w roku 2002 za tom Postać z cieniem i w 2009 za Utwór o matce i ojczyźnie. Ten ostatni, postrzegany jako jej najważniejszy utwór, eksploruje temat wpływu żydowskiej tożsamości i pamięci na relacje między matką a córką. Utwór o matce i ojczyźnie był kilkakrotnie inscenizowany w teatrze, m.in. przez Jana Klatę (2011). Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Lirnikowi na via Montebello

Maria Konopnicka

Maria Konopnicka Damnata Lirnikowi na via Montebello W ogniach jesteś świętych idź i świeć. (Z listu T. L.) Słowy mnie swemi namaścił zdaleka, Jakoby święte wylawszy oliwy Na czoło moje, ten pieśniarz, co czeka Oparty o swój kij pątniczy, krzywy, Aż łódź tułacza odbije się z brzega, Do ostatniego, cichego noclega. A sam, pośpieszny będąc w drogi one, Patrzył komuby swą lirę zostawił, I pieśni, jako gołębie uśpione A zaś mnie jasną ręką błogosławił, I rzucił n... Maria Konopnicka Ur. 23 maja 1842 r. w Suwałkach Zm. 8 października 1910 r. we Lwowie Najważniejsze dzieła: O Janku Wędrowniczku, O krasnoludkach i sierotce Marysi, Nasza szkapa, Miłosierdzie gminy, Rota, Dym, Mendel Gdański Poetka, publicystka, nowelistka, tłumaczka. Zajmowała się krytyką literacką. Pisała liryki stylizowane na ludowe i realistyczne obrazki (W piwnicznej izbie). Wydawała cykle nowel (Moi znajomi, Nowele, Na drodze). W otoczeniu ośmiorga swoich dzieci tworzyła bajki (Na jagody). Jako poetka, inspiracji szukała w naturze (Zimowy poranek). Swoje wiersze publikowała głównie w prasie. Wiersz patriotyczny Rota konkurował z Mazurkiem Dąbrowskiego o miano hymnu Polski. Wiele jej utworów powstało podczas podróży po Europie (Italia). Ostatnie lata życia poświęciła poematowi Pan Balcer w Brazylii. autor: Bartłomiej Chwil Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.