Голоси

Ян Польковський

Книжка «Голоси» 2014 виняткове явище не лише в історії польської літератури, але й світової. Це окремий, самостійний поетичний голос, якому нема відповідника, адже як і кожне літературне явище, він не виростає на порожньому місці. Існують певні літературні збіжності, хоча водночас вони підкреслюють суттєві відмінності, що ламають канон чинної традиції. [..] «Голоси» належать до найкращих поетичних творів, написаних польською мовою, а їхня літературна сила бере початок не стільки в переживанні національної історії, скільки в потужній солідарності з родинами загиблих. Цей останній факт 2014 неймовірно важливий, оскільки виходить поза межі Польщі і поза 1970-й рік, який для мільярдів мешканців нашої планети не є знаковою датою. Немає причин думати, що хтось в Азії, Південній Америці чи навіть Європі знав і переживав вбивства в якомусь невідомому місті на березі холодного моря. Але злочинні уряди 2014 повсюди, а досвід зла 2014 знаний усім, як і загальнолюдським є оплакування вбитих. Біль утрати 2014 наша спільна справа на кожній географічній довготі чи широті. Оголене страждання, позбавлене історичних і географічних подробиць, зрозуміле всім. Нехай досвід відсутності найближчих, силою таланту втілений у художньому слові, несе катарсис, оте естетичне задоволення високою поезією, адже таким був задум автора. Юзеф Марія Рушар * Ян Польковський 2014 поет, прозаїк, публіцист і громадський діяч. Народився 10 січня 1953 року у місті Берутув (Нижньосілезьке воєводство), виріс у Новій Гуті. У 1972 2013 1978 роках навчався на факультеті польської філології Ягеллонського університету. Брав активну участь в роботі краківського студентського комітету «Солідарності». Видання: «Це не поезія» (To nie jest poezja), Niezależna Oficyna Wydawnicza NOWA, Warszawa 1980 «Дихай глибоко» (Oddychaj głęboko), ABC, Kraków 1981 «Вогонь. Із записів 1982-1983 рр.» (Ogień. Z notatek 1982-1983), Półka Poetów, Kraków 1983 «Дерева. Вірші 1983-1987 рр.» (Drzewa. Wiersze 1983-1987), Oficyna Literacka, Kraków 1987 «Елеґії з Тиманівських гір. 1988-1989 рр.» (Elegie z Tymowskich Gór, 1988-1989), Wydawnictwo Literackie, Kraków 2008 «Cantus» (Cantus), Wydawnictwo a5, Kraków 2009 «Тінь» (Cień), Znak, Kraków 2010 «Голоси» (Głosy), Biblioteka Toposu, Sopot 2012 «Сліди крові. Випадки Генрика Гарсиновича» (Ślady krwi. Przypadki Henryka Harsynowicza), Wydawnictwo M, Kraków 2013 «Польська моя любов» (Polska moja miłość), Wydawnictwo Pro Patria, Warszawa 2014 «Гірка година» (Gorzka godzinа), Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2015 «Похід духів» (Pochód duchów), Biblioteka Toposu, Sopot 2018 «Розмови з Ружевичем» (Rozmowy z Różewiczem), PWM, Kraków 2018 «Портьє та інші оповідання» (Portier i inne opowiadania), TOPOS & Instytut Literatury, Sopot-Kraków, 2019 «Ризик бути поляком, із Яном Польковським розмовляє Пйотр Лєґутко» (Ryzyko bycia Polakiem, z Janem Polkowskim rozmawia Piotr Legutko), Instytut Literatury, Kraków 2019 «Пандемія та інші кари» (Pandemia i inne plagi), Volumen & Instytut Literatury, Warszawa-Kraków 2020 «Батькова ложка» (Łyżka ojca), Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2021

Polski hip-hop bez Internetu 19832003

Sadi, Graff

Książka Polski hip-hop bez Internetu 19832003 wydana w formie książki drukowanej oraz e-booka zawiera informacje, które są zbyt prawdziwe do zaakceptowania przez polskie hip-hop media. Dlatego treść książki jest skierowana do indywidualności otwartych na wiedzę bez cenzury oparta na faktach, której wielu dziennikarzy nie posiada i której nie znajdziemy na plotkarskich popkulturowych stronach internetowych o hip-hopowym zabarwieniu. Autorzy książki Sadi (pionier kultury hip-hop w Polsce, b-boy, aktywista hip-hopowy, pionier Universal Zulu Nation w Polsce, uczestnik międzynarodowego projektu GOIN OFF: The Evolution of Breaking (reż. Douglas Colon, USA 2022), laureat nagrody Breaking Hall of Fame The First B-Boys Generation), oraz Graff (pionier kultury hip-hop w Polsce, b-boy, pionier graffiti w Polsce, którego jedna z wielu prac graffiti ma swoje miejsce w Muzeum Etnograficznym im. Seweryna Udzieli w Krakowie, aktywista hip-hopowy, pionier Universal Zulu Nation w Polsce) konstruktywnie podważają i bezdyskusyjnie sprowadzają do poziomu mniej niż zero wiarygodność nagród Złoty Popkiller przyznanych Bognie Świątkowskiej za jej wkład w zapoczątkowanie kultury hip-hop w Polsce oraz za wpływ Bogny na pojawienie się pionierów kultury hip-hop w Polsce (źródło: Popkiller), oraz Kazikowi i grupie Kult za ich wkład w tworzenie kultury hip-hop w Polsce (źródło: CGM). Treść książki udowadnia i kładzie nacisk na zrozumienie faktu, że kultura hip-hop w Polsce nie zaczęła powstawać za sprawą Bogny, Kazika i innych osób w połowie lat 90., co przez wiele lat było promowane przez media. W książce zostały chronologicznie opisane narodziny wszystkich czterech podstawowych form artystycznych kultury hip-hop na polskim podwórku, takich jak: breaking, graffiti, DJ-ing i rap, które narodziły się w 1983 roku za sprawą wielu indywidualnych ludzi w różnych rejonach Polski i przez kolejnych kilkanaście rozwijały się bez pomocy i ingerencji mediów, które do połowy lat 90., nie miały pojęcia, że polski hip-hop istnieje. Książka wyjaśnia również znaczenie hip-hopu jako subkultury, jego idee, wartości z tym związane oraz znaczenie takich terminów jak old school, new school i true school, pozwalając wyjść z obszaru stereotypów dotyczących tej kultury sugerujących, że rap to hip-hop, a hip-hop to rap.

Klan Malczewskich

Paulina Szymalak-Bugajska, Magdalena Ewa Nosowska

Klan Malczewskich to opowieść o ojcu i synu - Jacku i Rafale dwóch wielkich osobowościach przejawiających podobne słabości, trudne do opanowania skłonności do druzgoczących romansów i ucieczek w samotność. Jacek Malczewski szukał inspiracji w polskim folklorze, świecie baśni, legend, mitów. Jego twórczość świadczy o bogatej i bardzo intrygującej wyobraźni. Malował obrazy nasycone symbolami, oscylujące wokół miłości, cierpienia, śmierci, spraw narodowych i ogólnoludzkich. Rafał Malczewski, syn Jacka, był obdarzony niezwykłym talentem, wdziękiem i inteligencją. Malował drobne figurki ludzkie zagubione w krajobrazie, małe stacyjki kolejowe, na których nic się nie dzieje, nastrojowe górskie pejzaże i surowe widoki industrialne. Jednym z motywów jego twórczości jest znikomość człowieka wobec ogromu przyrody i potęgi świata techniki. Dzieliły ich nie tylko różnica wieku i style, ale też pasje. Ojciec po godzinach pisywał wiersze i grał w karty na pieniądze; syn kochał rajdy samochodowe i wspinaczkę, której o włos nie przypłacił życiem. W książce, którą oddajemy do rąk Czytelników, autorki skupiają się na podobieństwach i różnicach między bohaterami oraz tych momentach ich biografii, które wydają się najistotniejsze dla pełniejszego wglądu w twórczość Jacka i Rafała Malczewskich.

Zimowa herbata

Alicja Górzyńska

Marcelina, samodzielna mama po rozwodzie, przeprowadza się z synkiem Aleksem do nowego mieszkania. Kiedy jej były mąż zabiera chłopca na dwa tygodnie, kobieta otoczona zimowym krajobrazem mroźnego Kołobrzegu, jest zmuszona poradzić sobie z tęsknotą i lękiem. Gdy przedświąteczny czas zapowiada się jako najtrudniejszy w jej życiu, los niespodziewanie stawia na jej drodze kogoś, kto wnosi ciepło i radość do tych mroźnych dni. Z każdą wypitą filiżanką zimowej, aromatycznej herbaty, Marcelina zaczyna dostrzegać, że być może ma jeszcze szansę na szczęście i nowy początek. Czy ta przypadkowa znajomość okaże się czymś poważnym, czy będzie jedynie sposobem na przetrwanie samotnych wieczorów?

Житие одной бабы (Żywot pewnej baby). Из гостомельских воспоминаний

Николай Семёнович Лесков, Nikołaj Siemionowicz Leskow

Николай Семёнович Лесков (183120131895) 2013 писатель самобытный и мудрый, неукротимый и яркий 2013 прожил жизнь, полную 201eвсяческих терзательств201d: тревог, борьбы, изнурительного труда, духовных исканий и обретений, направленных на то, чтобы пробудить в людях 201eискру разумения о смысле жизни201d. Близкое знакомство с крепостными крестьянами, общение с крестьянскими детьми открыли будущему писателю своеобразие народного мировосприятия, столь непохожего на ценности и идеи образованных людей из высших сословий. Повесть 201eЖитие одной бабы (Из гостомельских воспоминаний)201d впервые опубликована в 1863 году под псевдонимом М. Стебницкий. Впоследствии Лесков значительно переработал повесть и дал ей новое название 2013 201eАмур в лапоточках201d. Известно, что писатель планировал поместить переработанный вариант во второй том 201eРассказов Стебницкого201d, однако при жизни автора вторая редакция повести так и не была напечатана.

Uwięziona

Marcel Proust

Czytelnicy zaznajomieni z poprzednim tomem cyklu W poszukiwaniu utraconego czasu, czyli z Sodomą i Gomorą, z pewnością dziwili się nierównowadze między obiema "stronami": zajmujący całą (choć krótką) pierwszą część tomu esej o Sodomie przelewa się na część drugą, pozostawiając Gomorze stosunkowo niewiele miejsca. Jej czas bowiem nadchodzi dopiero teraz. Tytuł Uwięziona pojawia się zresztą w Proustowskich zapiskach naprzemiennie z innym: Sodoma i Gomora III (obejmującym skądinąd również kolejny tom). W owych zapiskach znajdziemy też planowane tytuły trzech rozdziałów Uwięzionej, będące jej zwięzłym i trafnym streszczeniem: "Wspólne życie z Albertyną", "Verdurinowie poróżnieni z panem de Charlusem" - i jeszcze jeden, którego tu nie podamy, żeby nie psuć przyjemności z lektury. Powiemy za to, że to właśnie w Uwięzionej bohater doznaje artystycznego objawienia, słuchając septetu Vinteuila, to tutaj rozprawia o sukniach od Fortuny'ego, o Wenecji i Dostojewskim, i to tutaj pojawia się imię "Marcel". Przede wszystkim jednak - patrzy na śpiącą Albertynę, więzi ją, a tym samym samego siebie, i oddaje się swojej największej pasji: zazdrości. Tekst niniejszego tomu opiera się na nowej edycji powieści, uwzględniającej Proustowskie poprawki i potknięcia usuwane przez pierwszych wydawców. Podajemy go, oczywiście, w nowym przekładzie.

Książka pamiątek

Narcyza Żmichowska

Książka opowiada o dwu środowiskach, jakby dwu światach. Jednym z nich jest środowisko rzemieślnicze, drugim zaś owe wyższe sfery szlachecko-urzędnicze. Jest w powieści i wątek patriotyczny, jest wątek miłosny. Fragment: Romualdzie, więc twoja siostra mnie kocha? wyjąknęłem stłumionym od wzruszenia głosem. Czy Maria Regina cię kocha?... Ależ doprawdy, mój Ludwiku, nie spodziewałem się wcale, że przyjdzie do tak stanowczego zapytania. Ja nic nie wiem, moja niewczesna pustota wyciągnęła ci z szlachetnego serca przyznanie tajemnicy, która mi teraz kłopotem ciąży. Na pośrednika między wami wcale się nie przydam, twoim powiernikiem być mi nie wypada, a doradcą siostry, choćbym chciał, to być nie mogę Marii Reginie powiedzieć: kochaj no tego lub owego, to chyba trzeba nie znać tej kobiety albo także powiedzieć gwiaździe jakiej: proszę cię, świeć tam, a nie tutaj... Zgadnąć też, czy kocha, póki sama uczucia jakiego nie przyzna, to zgadnąć, w którą stronę świata król orzeł poleci. Mnie nic do tego, bo w tym nic nie mogę. Wierz mi, Ludwiku, zapomnijmy obadwa słów przed chwilą wymówionych, kochajmy się trochę więcej, nie wspominając nigdy odkąd i dlaczego... Zimno w sercu mi się zrobiło, gdym tych wyrazów słuchał, jak gdybym z wysokości w głębszy dół się osunął, tak przyszłość moją, tak szczęście moje ujrzałem znów nad sobą wysoko, daleko!

Harald. Czterdzieści lat na Spitsbergenie

Birger Amundsen

Trzydziestosiedmioletni Harald Soleim trafił na Svalbard w 1977 roku. Choć planował zostać tam jedynie rok, by potem ruszyć na podbój Ameryki Południowej, Kapp Wijk stało się jego domem na kolejne czterdzieści lat. Wysoki, blady, energiczny mężczyzna. Miał brodę, ale bardziej niż trapera przypominał rabina. Żył tak, jak zawsze pragnął, i tak jak jego zdaniem żyć było trzeba. Znany ze swojego uporu i nieprzejednania, zyskał sławę na całym Svalbardzie. Lata spędzone w samotności zahartowały go i uczyniły jeszcze bardziej nieustępliwym. Samotnik w noce polarne, latem dusza towarzystwa. W swojej traperskiej chatce gościł agentów KGB, norweską królową i światowej sławy pianistę. Ma trudny charakter, ale jak mało kto zjednuje sobie ludzi. Norweski pisarz i dziennikarz Birger Amundsen, wieloletni powiernik Haralda, rysuje portret nietuzinkowego człowieka, który wybrał najdalszą Północ na swój dom. Z życzliwym dystansem opowiada historię Soleima, awanturnika, samotnika, a przede wszystkim oddanego przyjaciela. Człowieka pogodzonego z upływającym czasem i śmiercią. Bo jak mówi sam bohater książki: Jestem już stary, swoje przeżyłem, więc to dla mnie żadna tragedia.