Androgyne

Stanisław Przybyszewski

An­dro­gy­ne Es war spä­te Nacht, als er nach Hau­se kam. Er setz­te sich an den Schreib­tisch und sah ge­dan­ken­los auf einen herr­li­chen Blu­men­strauß hin, der mit ei­nem brei­ten ro­ten Band um­wun­den war. Auf dem einen En­de stand in gol­de­nen Buch­sta­ben ein mys­ti­scher, weib­li­cher Na­me. Nichts wei­ter. Und wie­der emp­fand er die­sen lan­gen, flie­der­wei­chen Schau­er, der ihn durch­zuck­te, als man ihm die­sen Strauß auf die Estra­de hin­auf­reich­te. Man hat ihn ja mit Blu­men be­wor­fen, so­viel Krän­ze reg­ne­ten nie­der zu sei­nen Fü­ßen -- aber die­ser Strauß mit die­sem ro­ten Band und dem mys­ti­schen Na­men -- wer mag ihn wohl hin­auf­ge­schickt ha­ben? [...] Stanisław Przybyszewski Ur. 7 maja 1868 w Łojewie Zm. 23 listopada 1927 w Jarontach Najważniejsze dzieła: Confiteor (1899), Requiem aeternam (niem. Totenmesse 1893; pol. 1904), De profundis (niem. 1895; pol. 1900), Nad morzem (1899), Androgyne (1900), Homo sapiens (niem. 1895-1896, pol. 1901), Dzieci Szatana (niem. Satans Kinder 1897, pol. 1899); Dla szczęścia (niem. Das grosse Glueck 1897, pol. 1897); Matka (1902); Śnieg (1903); Gody życia (1909); Mściciel (1927) Urodził się na Kujawach, był synem nauczyciela wiejskiego; po ukończeniu niem. gimnazjum wyjechał do Berlina, gdzie studiował architekturę i medycynę. Opublikowanie rozwijających modernistyczną koncepcję twórcy esejów filoz. Chopin i Nietzsche oraz Ola Hanson (publ. niem. jako cykl Zur Psychologie des Individuums 1892) dało mu wstęp do berlińskiej bohemy artystycznej. Przybyszewski miał okazję zaprzyjaźnić się z postaciami wyznaczającymi styl epoki, takimi jak August Strindberg, Edward Munch czy Richard Dehmel. Ożeniwszy się w 1893 r. z norweską pianistką i pisarką Dagny Juel, do 1898 r. przebywał głównie w Norwegii, gdzie poznał kolejnych ważnych twórców, m.in. Henryka Ibsena i Knuta Hamsuna. Małżeństwo odwiedziło też Hiszpanię, korzystając z zaproszenia pol. filozofa-mesjanisty Wincentego Lutosławskiego. Następnie w Paryżu Przybyszewski znalazł się w kręgu Miriama (tj. Zenona Przesmyckiego, późniejszego wydawcy pism Norwida, tłumacza literatury fr., niem. i ang.). W 1898 przyjechał do Krakowa, poprzedzany rozgłosem zdobytym w Niemczech, Czechach i krajach skandynawskich; entuzjastycznie przyjęty przez młode środowisko twórcze. W Krakowie redagował młodopolskie ,,Życie" przy współpracy artyst. Wyspiańskiego, a także przewodził cyganerii (do której należał m.in. Tadeusz ,,Boy" Żeleński), otoczony atmosferą skandalu, ze względu na tematykę erotyczną swoich utworów, jak również rozwiązły styl życia, pijaństwo i takie incydenty jak odbicie żony Janowi Kasprowiczowi. Jego poglądy, będące adaptacją filozofii Schopenhauera i Nietzschego, eksponowały indywidualizm (przede wszystkim jednostki twórczej skłóconej z otoczeniem, wolnej od wszelkich zobowiązań społecznych i moralnych), tragizm natury ludzkiej, rozdartej między pierwiastkiem wyższym, duszą, i niższym, mózgiem (racjonalnością) oraz ideę pożądania jako siły kosmicznej. Głosił, że nowa sztuka powinna być celem samym w sobie, prowadząc artystę (poprzez analizę seksu i stanów patologicznych jako sfer wyłączonych spod kontroli świadomości) do poznania ,,nagiej duszy", wyzwolonej z więzów racjonalizmu i sensualizmu. Przyczynił się do rozwoju form artystycznych (np. powieści psychologicznej przez wprowadzenie rozbudowanych monologów wewn. i mowy pozornie zależnej) oraz postaw myślowych w Polsce. Na początku dwudziestolecia międzywojennego (1918-1920) Przybyszewski oddziałał także na środowisko poznańskich ekspresjonistów, skupionych wokół pisma ,,Zdrój" (studium programowe ,,Ekspresjonizm, Słowacki i Genesis z Ducha", 1918). Pod koniec życia pisał pamiętniki, wyd. pt. Moi współcześni.   Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Tańce zapustne

Gustaw Ehrenberg

Gustaw Ehrenberg Dźwięki minionych lat Tańce zapustne Tańczcie w około cmentarza, Na grobowcach waszych braci, U stóp wielkiego ołtarza Strojnego w białe postaci! Pijcie zdrowie kościotrupów, Weselne ognie zatlijcie, A w koło ognistych słupów Śpiewajcie, tańczcie i pijcie! To gdy dzwon na nutę znaną Zaśpiewa nową piosenkę, Umarli z grobów powstaną, Tańczących wezmą za rękę. Jak dziewica z oblubieńcem, La... Gustaw Ehrenberg Ur. 14 lutego 1818 w Warszawie Zm. 28 września 1895 w Krakowie Najważniejsze dzieła: Dźwięki minionych lat (1848), Szubienica Zawiszy, Gdy naród do boju Polski poeta, tłumacz Dantego i Shakespearea. W 1833 r. przyjechał z Warszawy do Krakowa, gdzie wstąpił do tajnego Stowarzyszenia Akademickiego. W 1836 r. dołączył do podziemnego Stowarzyszenia Ludu Polskiego. Pisał propagandowe pieśni, prowadził działalność wśród ludu, walcząc o prawa dla chłopów, prowadził tajne odczyty w Warszawie. W 1837 r. został aresztowany i oskarżony o agitację patriotyczną i radykalno-społeczną oraz o podjudzanie ludu przeciwko władzy. Został skazany na konfiskatę majątku i wywieziony do ciężkich robót na Syberię. Tam dalej dużo czytał oraz pisał wiersze. W 1858 r. wrócił do Warszawy, gdzie pracował w Bibliotece Zamojskich. W 1870 r. przeprowadził się do Krakowa. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Przygody Zosi

Sophie De Ségur

Hrabina de Segur zajęła się literaturą w wieku 57 lat i napisała łącznie dwa i pół tuzina książek. Książki tej autorki skierowana są przede wszystkim do małych dzieci, ale zawierają wiele okrutnych i tragicznych epizodów, które skłoniły niektórych badaczy do porównania hrabiny de Segur z markizem de Sade. Tymczasem sama pisarka uważała, że jej dzieła nie są wcale fikcją, ale książkami, które miały cel wychowawczy. Akcja opowieści rozgrywa się na francuskiej wsi w okresie Drugiego Cesarstwa, gdzie mieszka Zosia. Dziewczynka jest hołubiona przez rodziców, którzy opiekują się nią i przykładają szczególną wagę do jej edukacji. Ciekawa i żądna przygód, popełnia głupstwo za głupstwem, co krytycznie ocenia Paweł, jej kuzyn, który jest odpowiedzialny i spokojny i próbuje wskazać Zosi właściwą drogę postępowania. Jej przyjaciółkami są Stokrotka i Madzia, rozsądne dziewczynki, które usiłuje naśladować. Zosia stara się być wzorową dziewczynką, ale niestety robi to, na co ma ochotę, ku konsternacji wszystkich.

Sposoby użycia argumentów

Stephen E. Toulmin

Sposoby użycia argumentów Stephena E. Toulmina to książka uważana przede wszystkim za jeden z tekstów założycielskich współczesnej teorii argumentacji. Jej problematyka sięga jednak o wiele dalej i głębiej, praca podejmuje bowiem podstawowe problemy filozofii języka, rozważając źródła znaczenia słów i ich rolę w kształtowaniu naszych przekonań i prowadzeniu praktycznej argumentacji, dociera ponadto w głąb problematyki epistemologicznej, analizując kontekst naszych ideałów poznawczych. Krótko mówiąc, dotyka sedna tego, na czym polega nasza racjonalność czy rozumność: tego, w jaki sposób uzasadniamy to, co głosimy. Szczególnym rysem dociekań Toulmina jest położenie akcentu na rzeczywistą praktykę użycia języka, która z jednej strony wskazuje przyczyny ulegania filozoficznym pokusom i podążania za wygórowanymi, abstrakcyjnymi ideałami logicznymi czy poznawczymi, z drugiej zaś strony ukazuje konstruktywną drogę do bardziej szczegółowego ujęcia sposobów użycia argumentów, uwzględniającego kontekst i właściwe mu standardy dziedzinowe.

Czarny wtorek

Maciej Patkowski

Wraz z zamachem 11 września 2001 roku bezpowrotnie zmienił się świat, jaki znaliśmy. Atak terrorystyczny był tym, czego nikt się nie spodziewał. Runęły najsłynniejsze nowojorskie wieżowce, a pod ich gruzami życie straciło prawie trzy tysiące osób. Maciej Patkowski przedstawia sylwetkę Johna Ogonowskiego kapitana amerykańskiego lotnictwa o polskich korzeniach. Był pierwszym pilotem samolotu, który został porwany przez terrorystów i rozbity o północną wieżę World Trade Center. W drugiej części autor sięga do opisów współczesnego świata, który chyli się ku własnemu upadkowi.

Po prostu o emocjach. Jak radzić sobie z nimi w życiu osobistym i zawodowym

Anita Rawa-Kochanowska

Czy wiesz, co czujesz? Żyjemy w kulturze, w której ujawnianie własnych odczuć jest z jakiegoś powodu źle widziane. Zaczyna się już w dzieciństwie, kiedy dziewczynkom nie wypada się złościć, a chłopcy nie powinni płakać. Potem idziemy do szkoły, gdzie nagradza się za zdolności umysłowe, za okazywanie emocji zaś wpisuje uwagi do dzienniczka. Potem jest tylko gorzej. Zdenerwowane kobiety określamy mianem histeryczek, spanikowanym mężczyznom radzimy, by "zjedli snickersa". Mamy być profesjonalnie uśmiechnięci i opanowani. Zawsze i w każdej sytuacji. Tyle że emocje stanowią naturalny element ludzkiego wyposażenia. Każdy z nas - o ile nie jest psychopatą - odczuwa radość, smutek, gniew, strach. I wbrew temu, co wmawia nam świat, tak właśnie powinno być. Blokowanie swoich emocji, w czym trenujemy się od wczesnego dzieciństwa, jest szkodliwe dla psychiki. Jeśli wyłączamy emocje, tracimy dostęp do nas samych i chorujemy. Świat opanowuje epidemia problemów psychicznych - zestresowania, wypalenia, depresji... By im zapobiec, trzeba zrozumieć, co się naprawdę czuje, nazwać własne emocje, pozwolić sobie je odczuwać i nauczyć się na nowo z nimi żyć. Po prostu!

Czterech jeźdźców Apokalipsy. Los cuatro jinetes del Apocalipsis

Vicente Blasco Ibánez

Książka w dwóch wersjach językowych: polskiej i hiszpańskiej. Na język polski przełożyła Helena Janina Pajzderska.

Wierszyk wakacyjny

Stanisław Wyspiański

Wier­szyk wa­ka­cyj­ny (Do Le­ona Stę­pow­skie­go) I cóż, ko­cha­ny Pa­nie Le­onie,  czy by­łeś Pan już w le­sie?  czyś wi­dział jak się pa­są ko­nie?  sły­sza­łeś jak gęś drze się?    Po sta­wie jak pły­wa­ją kacz­ki,  i zbo­że jak chwie­je się,  mo­dre bła­wa­ty, kra­sne macz­ki,  puch jak się z wi­chrem nie­sie?    Czy­liś od­dy­chał już je­dli­ną,  pod so­sną czy­liś du­mał,  czy­liś za­po­znał się z ga­dzi­ną,  i z wierz­bą się po­ku­mał?    Czyś do­padł gdzie, jak sro­ka skrze­czy,  w obo­rze by­dło ry­czy? --  czyś zna­lazł wszyst­kich ko­pę rze­czy.  któ­re mieć du­sza ży­czy?    Czyś wi­dział pa­wia na ogro­dzie,  pod cha­tą dzie­ci pło­we?  czyś po­chy­lo­ny stał ku wo­dzie,  na fa­le pa­trząc no­we?    Na fa­le pa­trząc, jak ko­łu­ją  gdy wod­ne mu­chy kro­czą,  jak ża­by na się na­wo­łu­ją,  stą­pisz -- a w to­piel sko­czą?    Czy­liś od­na­lazł w le­śnej głu­szy  tych świer­ków kil­ku­na­stu,  ten czar, co Pol­skę bu­dzi w du­szy?  czy tę­sk­nisz już ku mia­stu?    Czyś się przy­pa­trzył na ob­ło­ki,  jak pły­ną wiecz­nie świe­że?  czyś już jest młod­szy o te ro­ki,  któ­re ci smu­tek bie­rze? [...]Stanisław WyspiańskiUr. 15 stycznia 1869 w Krakowie Zm. 28 listopada 1907 w Krakowie Najważniejsze dzieła: Wesele (1901); Legenda (1897), Warszawianka (1898), Lelewel (1899), Klątwa (1899), Wyzwolenie(1903), Noc Listopadowa (1903), Akropolis (1903), Powrót Odysa (1907), Sędziowie (1907) Polski dramaturg, poeta okresu Młodej Polski, malarz, grafik. Studiował w krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych oraz historię sztuki, literaturę i historię na UJ. W latach 1890-1894 podróżował po Europie (Włochy, Szwajcaria, Francja, Niemcy, Praga czeska). Ożeniony z chłopką. Charakterystyczne są jego pastele ? impresjonistyczne pejzaże oraz portrety w duchu estetyki secesji, na których postacie obrysowane wyrazistym konturem uchwycone są w naturalnych pozach. Jest twórcą polichromii i witraży w kościele Franciszkanów w Krakowie. W nawiązujących do tradycji dramatu antycznego i szekspirowskiego dramatach symbolicznych Wyspiańskiego refleksji nad historią oraz problematyką narodową i społeczną dotyczącą Polski towarzyszy ideowa dyskusja z romantyzmem. autor: Katarzyna Jastrząb Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.