O czułej nocy

Jerzy Liebert

Jerzy Liebert Kołysanka jodłowa O czułej nocy Pamięci Jana Kochanowskiego Błogosławione pieśni kalinowe, Błogosławione kalinowe dzieło Może ptakiem, może drzewem albo miłosnym słowem, W czułą jakąś noc się poczęło. Niespodzianie ścisnęła ci się krtań, Gdyś może sobie, ot tak, przy oknie stanął! Wyszeptałeś nad słowem: Stań się, stań, Stań się drzewem, ptakiem, dziewką ukochaną Ach, od tęskności lubej, od szeptu tego... Jerzy Liebert Ur. ur. 24 lipca 1904 w Częstochowie Zm. zm. 19 czerwca 1931 w Warszawie Najważniejsze dzieła: tomiki poezji Druga ojczyzna (1925), Gusła (1930), Kołysanka jodłowa (1932); zbiór korespondencji Listy do Agnieszki Poezja Lieberta stanowi zapis jego poszukiwań metafizycznych. Tematyka religijno-filozoficzna przejawia się już w debiutanckim wierszu Zmartwychwstanie. Modlitwa młodego poety, opublikowanym w chrześcijańskim Czynie. Związany ze środowiskiem Skamandrytów, przyjaźnił się Liebert z Jarosławem Iwaszkiewiczem, publikował w Skamandrze i Wiadomościach literackich. Ważną relacją była dla poety przyjaźń z Bronisławą Wajngold, która przyjęła chrzest jako Agnieszka, a następnie wstąpiła do zakonu franciszkanek. Za jej przyczyną Liebert znalazł się w kręgu inteligencji katolickiej, związanym z ośrodkiem zakonnym w podwarszawskich Laskach, czytał filozofów chrześcijańskich i brał udział w dyskusjach na temat tych lektur. Dziennikiem tych przeżyć są Listy do Agnieszki. Studiował polonistykę na Wydziale Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego, ale ukończenie studiów uniemożliwiła mu gruźlica i kłopoty materialne. Dzięki wsparciu przyjaciół wyjeżdżał na kuracje do Worochty. Zmarł w Warszawie w wieku 27 lat. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Do Teofila Januszewskiego

Juliusz Słowacki

Do Teofila Januszewskiego Gdzie dziś Neapol jasny? Kto zasiadł nasz ganek?  Kto patrzy na rybackich sklepów złoty wianek?  Gdzie koczujące światła w pół okręgu zwite,  Od wiatru żagielkami białymi nakryte,  Jak te, o których prawi gdzieś Szecherazada,  Ptaków z ognistą piersią, z białym skrzydłem stada?  Nad błękitami siedzą. Przy świetle światełko,  Każde ma białe sobie dodane skrzydełko;  Rzekłbyś, że gwiazd znudzonych lazurami plemię  Bóg skrzydłami uzbroił — i przysłał na ziemię. [...]Juliusz SłowackiUr. 4 września 1809 r. w Krzemieńcu Zm. 3 kwietnia 1849 r. w Paryżu Najważniejsze dzieła: Kordian (1834), Anhelli (1838), Balladyna (1839), Lilla Weneda (1840), Beniowski (1840-46), Sen srebrny Salomei (1844), Król-Duch (1845-49); wiersze: Grób Agamemnona (1839), Hymn o zachodzie słońca (1839), Odpowiedź na ?Psalmy przyszłości? (1848) Polski poeta okresu romantyzmu, epistolograf, dramaturg. W swoich utworach (zgodnie z duchem epoki i ówczesną sytuacją Polaków) podejmował problemy związane z walką narodowowyzwoleńczą, przeszłością narodu i przyczynami niewoli. Jego twórczość cechuje kunsztowność języka poetyckiego. W późniejszym, mistycznym okresie stworzył własną odmianę romant. mesjanizmu i kosmogonii (system genezyjski). Studiował prawo w Wilnie, krótko pracował w Warszawie w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu oraz w Biurze Dyplomatycznym Rządu powstańczego 1831 r. Podróżował po Szwajcarii, Włoszech, Grecji, Egipcie i Palestynie. Osiadł w Paryżu, gdzie zmarł na gruźlicę i został pochowany na cmentarzu Montmartre. W 1927 r. jego prochy złożono w katedrze na Wawelu. autor: Katarzyna Starzycka Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Wyznania, tom pierwszy

Jean-Jacques Rousseau

Jean-Jacques Rousseau Wyznania tłum. Tadeusz Boy-Żeleński ISBN 978-83-288-5314-0 Tom pierwszy Od tłumacza Osobliwe zjawisko! Jedyne wprost w naszej literaturze, a nawet, jak sądzę, we wszystkich literaturach świata. Ten włóczęga, próżniak, samouk, który po trzydziestu latach majaczenia na jawie wpada jednego dnia w najświetniejsze społeczeństwo Paryża XVIII stulecia i sprawia w nim wrażenie Hurona, ale Hurona prawdziwego i brzemienniejszego w konsekwencje niż ... Jean-Jacques Rousseau Ur. 28 czerwca 1712 Zm. 2 lipca 1778 Najważniejsze dzieła: Nowa Heloiza (1761), Umowa społeczna (1762), Emil, czyli o wychowaniu (1762), Wyznania (1770) Pochodzący z Genewy czołowy myśliciel oświecenia filozof, pisarz i kompozytor, tworzący w języku francuskim. Wcześnie osierocony przez matkę, w wieku 10 lat oddany na wychowanie wujowi. Jako 16-latek porzucił naukę zawodu grawera, opuścił rodzinne miasto i udał się na wędrówkę. Po przejściu na katolicyzm podejmował się różnych prac i podejmował pierwsze próby literackie. W latach 1742-1744 był sekretarzem ambasady francuskiej w Wenecji. Po powrocie do Paryża zaprzyjaźnił się z Diderotem, pisząc do Encyklopedii artykuły o muzyce. Sławę przyniosły mu konkursowe prace Rozprawa o naukach i sztukach (1750), O początku i zasadach nierówności między ludźmi (1755) oraz opera Le devin du village (1752). Odwiedziwszy w 1754 rodzinną Genewę wrócił do kalwinizmu. W latach 1756-1757 na zaproszenie pani d'Epinay mieszkał w tzw. Pustelni, willi pod Montmorency. Poróżniwszy się z najbliższymi przyjaciółmi, skorzystał z opieki księcia Luxemburg i zamieszkał w Montmorency (1758-1782). W tym czasie napisał sentymentalną powieść epistolograficzną Nowa Heloiza (1761), która zdobyła sobie popularność w całej Europie i wywarła wielki wpływ na kształtowanie się sentymentalizmu i preromantyzmu. W pracy Umowa społeczna (1762) dowodził, iż lud jest suwerenny, zaś państwa powstały w wyniku dobrowolnej umowy społecznej. W powieści Emil (1762) nakreślał obraz wychowania zgodnego z naturą i z zasadami religii przyrodzonej. Tezy tej książki, przeciwstawiające się podstawom katolicyzmu i protestantyzmu, spowodowały jej potępienie we Francji i w Genewie oraz nakaz aresztowania autora. Rousseau uciekł pod opiekę króla Fryderyka II i zamieszkał w podległym Prusom szwajcarskim Môtiers. Prześladowany przez miejscową ludność, w 1766 na zaproszenie Hume'a wyjechał do Anglii, gdzie zaczął pisać swoje Wyznania. Mimo ciążącego na nim formalnie wyroku w 1767 powrócił do Francji, od 1770 osiadł w Paryżu. Zmarł w 1778 w Ermenonville koło Paryża. W 1794 zwłoki Rousseau zostały przeniesione do Panteonu. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

*** (Niebo jest nad nami...)

Krystyna Krahelska

Krystyna Krahelska *** (Niebo jest nad nami) Niebo jest nad nami, mój braciszku, to samo, Pełne gwiazd jak czara nalana po brzeg złotem słońca, Tylko droga od ciebie do mnie daleka Nie wiemy kiedy się skończy Teraz niebem ciągną ptaki, braciszku, bo jest wiosna, Kluczami żurawie, kluczami gęsi Pod pełnią czajki w nocy budzą się krzykiem żałosn... Krystyna Krahelska Ur. 1914x w Mazurkach koło Baranowicz Zm. 2 sierpnia 1944 w Warszawie Najważniejsze utwory: Hej chłopcy, bagnet na broń! Poetka, harcerka, pielęgniarka, żołnierz Armii Krajowej. Przed wojną kilkukrotnie śpiewała w radiu pieśni ludowe. W latach 1936-1937 pozowała Ludwice Nitschowej do pomnika Syrenki, obecnie znajdującego się przy Wybrzeżu Kościuszkowskim w Warszawie. W konspiracji od grudnia 1939, była kurierką Związku Walki Zbrojnej na Nowogródczyznę, prowadziła też szkolenia dla sanitariuszek. Ranna 1 sierpnia 1944 podczas ataku na Dom Prasy, zmarła następnego dnia po operacji w powstańczym szpitalu. Kilka jej wierszy śpiewa Aga Zaryan na płycie Umiera piękno (2007). Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Lietuvos tilto atsiminimai

Vincas Kudirka

Lie­tu­vos til­to at­si­mi­ni­mai Rug­se­jis 1896 m. Tik da nie­kad taip ne­bu­vo su tuo pa­ru­be­žiu, kaip šimet. Su­trau­ke to­kią dau­gy­bę pa­ru­be­ži­niu sar­gu, kad jau ne­su­tel­pa ant li­ni­jos ir del to tur­but be­ga i Pru­su pu­sę. Štai ne­se­niai pa­be­go du. Vy­res­ny­sis -- pa­ty­ręs, kur jie pri­si­lai­ko, nu­jo­jo pri­kal­bi­ne­ti, idant griž­tu. Kur tau griš! Jau ne mas­ko­liš­kai ne­no­ri kal­be­ti. Tre­čią­ji pa­be­ge­li, ta­čiau drau­gai pa­ga­vo jau ano­je pu­se­je ir už ko­ju per­vil­ko per upę. Bu­tu pri­ge­ręs varg­šas, jei­gu ne­bu­tu pa­si­sku­bi­nę vilkt -- bi­jo­jo, mat, kad ne­su­grieb­tu ju pru­sai ant sa­vo kran­to, i pa­gal­bą ga­vo sar­gy­bos mo­kin­tus šu­nis. [...] Vincas Kudirka Ur. 31 grudnia 1858 r. w Pojeziorach, powiat Wyłkowyski Zm. 16 listopada 1899 r. w Nowym Mieście (lt. Naumiestis) Najważniejsze dzieła: tłumaczenia: Dziewica Orleańska oraz Vilius Telis F.Schillera, III cz. Dziadów A.Mickiewicza, i in., poezja: zbiór Laisvos valandos (Wolne godziny), satyry, publicystyka: publikował je w specjalnym dziale gazety Varpas (Dzwon) pt. T?vyn?s varpai (Dzwony Ojczyzny), dzieła folklorystyczne: zbiór pieśni ludowych Kankl?s. Lekarz, litewski epik, poeta, publicysta, krytyk, tłumacz, redaktor gazety ?Varpas?, jeden z ideologów ruchu narodowego, autor tekstu hymnu litewskiego. Vincas Kudirka naukę pobierał w szkole początkowej w Pojeziorach, później w gimnazjum w Mariampolu. Zdolny do nauki, miłośnik sztuki, tańca, kultury polskiej. Po ukończeniu sześciu klas zmuszony przez ojca wstąpił do Sejneńskiego Seminarium Duchownego. Stamtąd jednak po dwóch latach został usunięty z powodu ?braku powołania?. Ukończywszy gimnazjum na srebrny medal przyszły działacz udał się na studia do Warszawy. Tam przez rok naukę pobierał na Wydziale Filologiczno-Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego, później przeszedł na Wydział Medycyny. Na życie zarabiał udzielając prywatnych lekcji oraz przepisując rękopisy. Brał czynny udział w działalności Partii Proletariackiej. W 1888 r. założył nielegalne Towarzystwo Litewskich Studentów w Warszawie pt. ?Lietuva?. Od 1889 r. towarzystwo owo wydaje gazetę ?Varpas?, którego redaktorem był sam V. Kudirka oraz w którym prowadził rubrykę ?T?vyn?s varpai?. Po roku z inicjatywy V. Kudirki zaczęto wydawać gazetę chłopską ??kininkas? (?Rolnik?). W 1895 r. V. Kudirka został oskarżony i zatrzymany za działalność litewską. Mimo iż szybko odzyskał wolność, coraz wyraźniej dawał się we znaki gorszy stan zdrowia. W tym samym roku poeta wyjechał do Sewastopolu. W 1896 r. wraca na ojczyznę.   Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Wynalazki

Mieczysław Braun

Mieczysław Braun Przemysły Wynalazki O, tajemnicze ręce, palce niewidzialne, Obracające motory, krany, dźwignie, okręty! Pieśni powietrzne! hymny śpiewne i pochwalne, O, natchnienia, zaklęte w proste mądre sprzęty! Aparaty codziennie rodzą rzeczy zachwytne, Promienie przenikają mury, serca i domy! Holendry latające w żywiołach błękitnych, Kłębią się p... Mieczysław Braun Ur. 29 maja 1902 w Łodzi Zm. 17 grudnia 1941 lub 2 lutego 1942 w Warszawie Najważniejsze dzieła: Sonety, Żywe stronice, Rzemiosław: poezje, Sygnał z Marsa, Liść dębowy, Przemysły, Rzemiosła Polski poeta i adwokat żydowskiego pochodzenia. Właśc. Aleksander Mieczysław Bronsztejn. Syn Izaka Bronsztejna i Natalii z domu Szuman. Nauki pobierał w państwowej Szkole Realnej w Łodzi, z której przeniósł się od trzeciej klasy do prywatnego Ośmioklasowego Gimnazjum Męskiego Bogumiła Brauna. Nauka w Gimnazjum i wydarzenia I wojny światowej rozbudziły w nim zainteresowanie literaturą. Po ukończeniu szkoły w 1920 roku wstąpił do wojska i wyjechał na front pod Warszawę, walczył w szeregach 31 Pułku Strzelców Kaniowskich oraz 2 Pułku Piechoty Brygady Syberyjskiej. W październiku 1920 roku został zwolniony z wojska i wrócił do szkoły. W maju 1921 zdał maturę. Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego, następnie wrócił do Łodzi i rozpoczął praktykę adwokacką. W 1926 roku zdobył tytuł magistra, a od 1930 prowadził własną kancelarię adwokacką Działalność literacką rozpoczął już w 1918 roku - wraz z grupą chłopców i pod patronatem Juliana Tuwima oraz innych poetów, założyli czasopismo literackie "Tańczący Ogień", którego pierwszy i jedyny numer ukazał się w 1919 roku. Po zakończonych studiach, oprócz pracy zawodowej, poświęcił się również twórczości poetyckiej, o której wiedzieli tylko najbliżsi. W 1919 roku publikował wiersze w "Głosie Polskim", później również m.in. w "Skamandrze", "Wiadomościach Literackich", "Nowej Sztuce", "Expressie Ilustrowanym". Po wybuchu II wojny światowej przedostał się z żoną do Lwowa. W 1940 roku wrócił do Warszawy, został przesiedlony do getta warszawskiego, gdzie pracował na poczcie. Zmarł na tyfus plamisty. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Krzyżacy, tom pierwszy

Henryk Sienkiewicz

Henryk Sienkiewicz Krzyżacy Tom I ISBN 978-83-288-2813-1 Rozdział pierwszy W Tyńcu, w gospodzie Pod Lutym Turem, należącej do opactwa, siedziało kilku ludzi, słuchając opowiadania wojaka bywalca, który z dalekich stron przybywszy, prawił im o przygodach, jakich na wojnie i w czasie podróży doznał. Człek był brodaty, w sile wieku, pleczysty, prawie ogromny, ale wychudły; włosy nosił ujęte w pątlik, czyli w siatkę naszywaną paciorkami; na sobie miał skórzany kubrak ... Henryk Sienkiewicz Ur. 5 maja 1846 r. w Woli Okrzejskiej na Podlasiu Zm. 15 listopada 1916 r. w Vevey (Szwajcaria) Najważniejsze dzieła: nowele: Za chlebem (1880), Janko Muzykant (1880), Latarnik (1882); powieści: Trylogia (Ogniem i mieczem 1883-83, Potop 1886, Pan Wołodyjowski 1888), Quo vadis (1896), Krzyżacy (1900), W pustyni i w puszczy (1911) Polski powieściopisarz i publicysta, laureat Nagrody Nobla za całokształt twórczości (1905). Studiował (1866-71) na różnych wydziałach Szkoły Głównej i rosyjskiego UW, lecz żadnego nie ukończył. Pracował jako dziennikarz (felietony pod pseud. Litwos) i jako korespondent w Ameryce Pn. (1876-78). Wiele podróżował (Konstantynopol, Ateny, Zanzibar). Debiutował w 1872 r. powieścią współczesną Na marne oraz tendencyjnymi nowelami Humoreski z teki Worszyłły. Sławę przyniosły mu powieści historyczne. Działacz społeczny: ufundował (1889) stypendium, z którego korzystali m.in. Wyspiański, Konopnicka, Przybyszewski i Tetmajer; założył sanatorium przeciwgruźlicze dla dzieci w Bystrem; wyjechawszy do Szwajcarii w 1914 r. organizował pomoc ofiarom wojny w Polsce. autor: Cezary Ryska Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Wilk i człowiek

Wilhelm Grimm

Wilk i człowiek Lis pewnego razu opowiadał wilkowi o sile człowieka. Żadne zwierzę nie mogło mu się oprzeć i zwierzęta musiały używać podstępu, ażeby się odeń obronić. Na to odpowiedział wilk: — Gdybym się kiedykolwiek natknął na człowieka, to chciałbym się z nim zmierzyć. — Mogę ci to ułatwić, — rzekł lis: — przyjdź do mnie jutro z rana, to ci pokażę człowieka. Wilk stawił się o świcie, a lis wyprowadził go na drogę, po której codziennie chodził myśliwy. [...]Jacob i Wilhelm GrimmJacob Grimm ur. 4 stycznia 1785 w Hanau, zm. 20 września 1863 w Berlinie oraz Wilhelm Grimm ur. 24 lutego 1786 w Hanau, zm. 16 grudnia 1859 w Berlinie Najważniejsze dzieła: kolekcjonowany od roku 1806 a publikowany od 1812 zbiór baśni, bajek ludowych, podań i opowieści Bracia Grimm jako pierwsi zapisywali ludowe baśnie i podania w formie bliskiej tej, w jakiej zostały one opowiedziane, powstrzymując się od literackiego upiększania materiału. Można ich zatem uznać za pionierów badań etnograficznych, mimo że nie prowadzili badań terenowych, lecz zapraszali do swojego mieszkania osoby opowiadające baśnie. Zbieraniem materiału zajmował się głównie Jacob, natomiast Wilhelm nadawał tekstom ostateczny kształt literacki. Najbardziej znane utwory ze zbioru to Królewna Śnieżka, Kopciuszek czy Piękna i Bestia. Bracia Grimm są również autorami wielotomowego słownika języka niemieckiego (Deutsches Wörterbuch). Jacob jest odkrywcą "prawa Grimma" w językoznawstwie, dotyczącego rozwoju praindoeuropejskich spółgłosek w językach germańskich i sąsiednich. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.