Żywoty równoległe. Wyjątkowi Polacy, tragiczne wybory, heroiczne postawy

Nobliści i wodzowie, koniunkturaliści i święci ikony polskiej kultury i polityki zestawione w intrygujące duety WYSZYŃSKI GIEREK CZARTORYSKI MICKIEWICZ WALENTYNOWICZ KUROŃ MIŁOSZ JAN PAWEŁ II PIŁSUDSKI DMOWSKI Czy kult bohaterów uskrzydla nas, czy krępuje? Wyjaśnia czy zaciemnia narodowi jego dzieje? Czy istnieje tylko jeden przepis na patriotyzm? Na te i wiele innych pytań o polskość odpowiadają Andrzej Nowak i Dorota Truszczak w pierwszych takich żywotach równoległych znanych Polaków. Książka jest owocem rozmów, które od kilku lat autorzy prowadzą na antenie Polskiego Radia w ramach audycji Historia żywa. Tytuł Żywoty równoległe to aluzja do wybitnego dzieła Plutarcha z Cheronei i inspiracja do wykorzystania tej samej metody i celu. Autorzy pobudzają do dyskusji, próbują ocalić uniwersalne idee i wartości wspólne dla Polaków. Zderzają losy czterdziestu dwóch wybitnych ludzi, żyjących w tych samych czasach, ale niekiedy zupełnie inaczej realizujących swoją misję społeczną. Z ich opowieści wyłania się niejednoznaczny, barwny i fascynujący obraz Polski ostatnich dwustu lat.

Król Bólu

Jacek Dukaj

KRÓL BÓLU I INNE POWIEŚCI PIĘTNAŚCIE LAT TWÓRCZOŚCI JACKA DUKAJA W OŚMIU UTWORACH PRZEKRACZAJĄCYCH GRANICE WYOBRAŹNI I CZŁOWIECZEŃSTWA Wszyscy przecież czujemy koniec czasów człowieka. Czujemy, że usuwa się nam ziemia spod nóg; na czymś stać trzeba, więc budujemy rusztowania; ale im my wyżej, tym one chybotliwsze; im my potężniejsi, tym one wątlejsze. Wszystko się wali. Przyszłość retro, futurystyczna przeszłość, inna współczesność - i inna literatura o przyszłości. W tej obszernej kolekcji prozy Dukaj jak zawsze oczarowuje: pomysłem, rozmachem kreacji, nowatorską formą, kompozycyjną precyzją i pytaniami, których postawienie nie przyszłoby nam do głowy. Jak bardzo jesteś w stanie zbliżyć się do drugiego człowieka? Wejdziesz mu do głowy? Poznasz myśli? Poznasz uczucia? Nigdy. Ciało to detal; to czy tamto, bez znaczenia. Ale wstyd ciała, ale bariera nagości, fizycznej i psychicznej, bariera zażenowania, lęku przed odsłonięciem, przed opuszczeniem maski - ona oddziela sytuacje konwencjonalne od sytuacji intymności. Ten ból, który czasami nazywamy wstydem, czasami zdradą, czasami upokorzeniem, ten ból nie jest więzieniem, z którego za wszelką cenę musisz się wyrwać - on jest pierwszym warunkiem intymności. Obok starszych tekstów w tomie znalazły się cztery nowe: Linia oporu, Oko potwora, Król Bólu i pasikonik, Piołunnik. Zawartość zbioru: 1. Linia oporu 2. Oko potwora 3. Szkoła 4. Król Bólu i pasikonik 5. Crux 6. Serce Mroku 7. Aguerre w świcie 8. Piołunnik Jacek Dukaj (ur. 1974) - jeden z najciekawszych współczesnych polskich pisarzy. Autor m. in. Katedry, Innych pieśni oraz bestsellerowych Lodu i Wrońca. Laureat . Europejskiej Nagrody Literackiej, Nagrody Fundacji im. Kościelskich, Nagrody im. J. Zajdla. Niewiele książek staje się legendą jeszcze przed premierą. Ostatnio spotkało to Króla Bólu. Piotr Kowalczyk Newsweek Jacek Dukaj nawet opowiadania planuje jak powieść - wszystkie mają mocny szkielet epicki. A pomysłów na wielkie powieści wciąż mu nie brakuje. Wojciech Orliński Gazeta Wyborcza Dukaj jest zwykle wielce sprawny i konsekwentny, pracuje nad zróżnicowaniem języka kolejnych projektów, wymyśla często bardzo udane neologizmy. Niekiedy naprawdę jest brawurowy. Marcin Sendecki Przekrój W nowych opowiadaniach autor trafnie diagnozuje zagrożenia , jakie przed nami stoją: niekontrolowany postęp, eksperymenty genetyczne, łatwy dostęp do broni biologicznej. Towarzyszy temu dogłębna refleksja nad zachowaniami człowieka i jego psychiką. Krzysztof Cieślik Polityka

Mam tak samo jak ty

Dorota Masłowska

Doroty Masłowskiej sen o Warszawie, który przyśnić się może każdemu z nas. Mitologia współczesnej Polski w pigułce stolicy. Niekiedy ciężkiej do przełknięcia, niekiedy błogo narkotycznej. Targowiska pulsujące rytmem slowlife, lombardy z dziwnymi bogactwami, Żabka jako metafizyczne centrum polskiego życia. Wycieczki po Lidlach i Rossmannach, przytulny ZUS i Hale Banacha tchnące latami dziewięćdziesiątymi. Biedy i highlifey. Autorka odkrywa przed nami swoją Warszawę Dubaj Północy. Gubi się w podziemnych przejściach, podsłuchuje rozmowy w zbiorkomie, rozmyśla o złudnej wspólnotowości dzisiejszych czasów. A także o nudzie i metanudzie, która bywa najbardziej twórcza. Nie unika punktowania kryzysów i paradoksów, jakimi usiana jest warszawska codzienność. Jednocześnie zachwyca się kalejdoskopem jej odcieni pomiędzy szarością a egzotycznością, ubóstwem a bogactwem, potocznością i niezwykłością. Takie jest właśnie życie: piękne, brzydkie, skromne, śmieszne i bardzo straszne. Mam tak samo jak ty to zbiór felietonów Masłowskiej pisanych do Tygodnika Powszechnego od jesieni 2020 do jesieni 2022.

Potop. Czas hańby i sławy 1655-1660

Sławomir Leśniewski

Potop prawdziwy Dzieje zdrady, poświęcenia i wielkiej gry o polski tron Kiedy Władysław IV Waza wydawał ostatnie tchnienie, nikt nie przypuszczał, że w ciągu kilku lat Polsce przyjdzie mierzyć się z powstaniem Chmielnickiego i kozacko-tatarską nawałnicą, wielkim najazdem cara Aleksego, inwazją Szwedów, buntem Radziwiłłów, napadem okrutnych wojsk siedmiogrodzkich, Brandenburgią Potop szwedzki, największa zawierucha dawnej Polski, w ciągu pięciu lat zebrał na naszych ziemiach tak krwawe żniwo, że da się go porównać tylko z II wojną światową. Chociaż najeźdźca został odparty, Najjaśniejsza Rzeczpospolita nigdy nie odzyskała świetności. Tę historię, tę prawdziwą, powinien znać każdy Polak. Składa się na nią historia knowania i spisków, wybujałych ambicji, dramatycznych starć armii i ludzkich charakterów oraz zachwycająca galeria temperamentnych postaci, mężczyzn i kobiet ze wszystkich krajów Europy, które zaangażowały się w batalię. Z książki wyłania się rzeczywisty obraz tych wydarzeń, tak porywający i diabelsko poplątany, że bliżej mu do Gry o tron niż do Sienkiewiczowskiej Trylogii. O potopie historycy napisali tysiące naukowych stronic, klasyk zaś odmalował jego barwny fikcyjny obraz. Sławomir Leśniewski połączył te dwa żywioły pisaną ze swadą, chwilami obrazoburczą narrację historyczną uzupełnił popisami wyobraźni i powieściopisarskiego pióra. To się czyta!

Dziedzictwo

Philip Roth

Najbardziej osobista książka Philipa Rotha Impulsem do napisania Dziedzictwa była choroba ojca pisarza nieoperacyjny (choć pierwotnie uznawany za łagodny) guz mózgu. Autor przejmująco opisuje ostatnie miesiące życia Hermana Rotha, wspominając skomplikowaną i pełną napięć relację ojciec-syn, poszukiwanie wspólnego języka przypominające swoistą próbę sił: ojciec, emigrant z Europy Wschodniej, kontra młody zbuntowany pisarz. W Dziedzictwie autor stawia pytania o sprawy ostateczne, lecz nigdy nie zapomina o codziennym wymiarze egzystencji, o pozornie nieistotnych drobiazgach składających się na nasze życie, wstydliwej cielesności, przemilczanej zazwyczaj w literaturze, o słabościach, które nie odbierają człowiekowi godności, ale wzbogacają jego prawdziwy obraz. W tej wyjątkowej książce Philip Roth proponuje nowe spojrzenie na problemy nurtujące go w dotychczasowych powieściach, od Kompleksu Portnoya począwszy, na Oszustwie kończąc. Dziedzictwo to pożegnanie z literacką fikcją, wstrząsająca historia, którą rozpoczęło i zakończyło życie.

Lalani z dalekich mórz

Erin Entrada Kelly

Urzekająca, pełna pierwotnej magii powieść bestsellerowej autorki, nagrodzonej Medalem Johna Newberyego. Są dzieci stworzone do wielkich czynów i walki ze złem. Ale Lalani do nich nie należy. Gdyby sama miała wybierać, wskazałby na swoją przyjaciółkę, Veydę. Jej nie jest straszna wznosząca się nad ich wyspą mściwa góra Kahna ani budząca grozę mgła, która na północy pochłania żeglarzy poszukujących bardziej gościnnej krainy. A jednak to właśnie Lalani będzie musiała opuścić rodzinną Sanlagitę i wyruszyć w niebezpieczną podróż. Podczas podobnej wyprawy przed laty zginął jej ojciec. Czy dziewczynce uda się pokonać przeciwności i przetrwać? Jakie mityczne stworzenia spotka na swojej drodze? Wytyczy własną ścieżkę, czy pogodzi się z losem? I czy odnajdzie legendarne bogactwa góry Isa, by ocalić mieszkańców wioski i wyleczyć mamę? Lalani z dalekich mórz to piękna, inspirowana filipińskim folklorem opowieść o przyjaźni, odwadze i poszukiwaniu własnej tożsamości. Must read dla wielbicieli Dziewczynki, która wypiła księżyc pióra Kelly Barnhill oraz powieści Kiran Millwood Hargrave Dziewczynka z atramentu i gwiazd. Erin Entrada Kelly amerykańska pisarka filipińskiego pochodzenia. Autorka nagradzanych książek dla dzieci. Za Hello, Universe otrzymała w 2018 roku Medal Johna Newberyego. Lalani z dalekich mórz to jej pierwsza powieść fantasy.

Samotność Bogów

Dorota Terakowska

Historia o samotności, wierze i nieuchronności zmian. Przodkowie Jona bali się świata. Pragnęli obecności kogoś, kto byłby potężniejszy niż żywioły i przyroda. Powoływali więc do życia różne nadprzyrodzone istoty, ale one nie dawały im oparcia. W końcu z ludzkiej potrzeby narodził się Światowid. Szybko urósł w siłę i stał się okrutny. Teraz plemię Jona przyjęło wiarę w Boga Dobroci, odsuwając się od starych bóstw. Oddzielają je od nich rzeka, puszcza i Tabu. Mały Jon przekracza zakazaną granicę i dociera do opuszczonego Światowida. Czego bóg zażąda od Jona? Dokąd zawiedzie go Kamienna Droga? Książka wyróżniona przez Polską Sekcję IBBY, rekomendowana przez jury do Paszportu Polityki i nominowana do nagrody pisarzy fantasy Srebrny Glob. Dorota Terakowska pisze książki czytane zarówno przez dzieci i młodzież, jak i przez dorosłych. Młodsi czytelnicy kochają ich magiczną atmosferę, starsi doceniają pracę, jaką włożyła autorka w wymyślenie własnej wersji literatury. Przemysław Czapliński Samotność Bogów Terakowskiej jest książką piękną, napisaną swobodnie, językiem czystym, dość misternie skomponowaną, przywodzącą na myśl Tolkiena Mądrą, uczącą miłości do życia zwyczajnego i otwartości na niezwykłość. Piotr Śliwiński, Megaron

Ijasz

Tomasz Różycki

Jacy herosi, taka epopeja. Innej Iliady nie będzie. Tomasz Różycki, laureat Nagrody Kościelskich, poeta trzykrotnie nominowany do Nike, proponuje brawurową podróż przez trzy kraje i dwa kontynenty. Różycki stworzył poemat totalny: homerycki epos, powieść drogi i gorzką satyrę na współczesność w jednym. Lewa Nielucki powraca do miasta Fiatem Punto, by odnaleźć dawną miłość. Od strony Prudnika, mówią. Od Głubczyc, twierdzi Matacka. Szulerski mówi, że od strony Głuchołaz i nie fiatem, a zaporożcem. W tej sprawie niemało mają również do powiedzenia Zwodzińska, Myliński i Detravers. Podobno Nielucki przywiózł z sobą tajemniczy Czarny Zeszyt kryjący zapiski sporządzone przez jego nieżyjącego ojca, które mogą skompromitować miejscową elitę i zmienić lansowaną przez nią heroiczną wizję dziejów miasta. Przy okazji zbliżających się uroczystych obchodów 600-lecia jego istnienia Nielucki proponuje przygotowanie rocznicowej rekonstrukcji tragicznych wydarzeń, w których śmierć z rąk milicji poniósł jego ojciec, na co niechętnie zapatruje się dyrektor miejscowego wydziału kultury, Jan Krzysztof Mącicki. Drugim nie mniej ważnym powodem powrotu bohatera w rodzinne strony jest chęć odzyskania ukochanej, z którą rozstał się kilka lat wcześniej w dość burzliwych okolicznościach. Szalona piękna, groteskowa i liryczna zarazem opowieść o nieśmiertelnym uczuciu. Nieskrępowana wyobraźnia, wspaniała inwencja językowa i narracyjna, ostra ironia. Polscy pielgrzymi szturmujący bramki francuskiego supermarketu opisani prozą poetycką? W heroikomicznym eposie Różyckiego niemożliwe nie istnieje