Notatnik Literacki Nr 4 (5)/2024

Praca zbiorowa

Piąty numer "Notatnika Literackiego" zmaterializował się z początkiem grudnia 2024. Fakt, że udaje nam się z zeszytem (i zeszytem) zakończyć drugi rok z rzędu, napawa nas dumą, radością, trochę niedowierzaniem. Ale grudzień to okres świąteczny, tym samym nieco magiczny, więc kiedy jak nie teraz powinny się rzeczy udawać, prawda? To też czas obdarowywania się prezentami. Uznajmy zatem ten zeszyt za prezent - od nas (ale trochę dla nas też). Piąty numer "Notatnika Literackiego" postanowiliśmy poświęcić figurze matki. Staraliśmy się, by "matczynność" znalazła tutaj maksymalnie wiele odcieni i kontekstów. Próbowaliśmy tu i ówdzie coś "zdematkować". Ale przede wszystkim chcieliśmy w czasie świąt o figurze i różnorodnych rolach matki przypomnieć. I tym sposobem o rodzicielkach wszelakich opowiadają nam, piszą i rysują m.in.: Agnieszka Holland, Dorota Kotas, Anna Marchewka, Eliza Pieciul-Karmińska, Stanisław Obirek, Katarzyna Szaulińska, Ola Szmida. Piąty numer "Notatnika Literackiego" to też dużo dobra po prostu literackiego, jak zawsze. Nowa proza Pawła Sołtysa, kilka poetyckich debiutów, krytyka literacka, jest też stworzony przez nas i masochistycznie pielęgnowany wróg wewnętrzny - Klin, który w tym numerze się przepoczwarza. No i znowu przechodzimy do historii literatury, tym razem publikując po raz pierwszy w Polsce wiersze Roberto Bolano w przekładzie Krzysztofa Katkowskiego. Dobrej lektury!

Wszystko o prowadzeniu działalności gospodarczych

Justyna Broniecka

Podjąłeś decyzję o założeniu firmy? Odnosisz wrażenie, że przeczytałeś już cały internet, ale nadal niewiele wiesz? Trafiłeś w dobre miejsce, w tej książce uporządkujemy Twoją wiedzę oraz pomożemy podjąć odpowiednie decyzje. Książka zawiera najnowsze aktualizacje zmian od 1 stycznia 2025r. Czego się dowiesz: - jaką formę opodatkowania wybrać - jakiej płatności do ZUS się spodziewać - czym są Twoje przychody i koszty - kiedy musisz stać się płatnikiem VAT - jak rozliczyć magazyn - jak ustanowić sukcesora dla swojej firmy - jak założyć działalność gospodarczą

Wesoły Ryjek

Wojciech Widłak

Wesoły Ryjek ma mamę, tatę, żółwia przytulankę, ogonek, no i ryjek wesoły. Wesoły Ryjek odkrywa świat i dowiaduje się wielu ciekawych rzeczy jak to się dzieje, że zegar chodzi, co tak naprawdę stuka za oknem, jak się buduje szałas, jak się kończą podróże w nieznane, co można ulepić z plasteliny... Z pewnością każdy przedszkolak chętnie zaprzyjaźni się z Wesołym Ryjkiem! Audiobook zawiera dwa pierwsze tomy opowiadań o przygodach Wesołego Ryjka.

Do prostego człowieka

Julian Tuwim

W tym audiobooku, słynny, antywojenny wiersz Juliana Tuwima kolejno interpretują: Andrzej Ferenc, Julia Mika, Kamil Pruban i Tomasz Urbański. Wiersz Juliana Tuwima "Do prostego człowieka" jest protestem poety przeciwko wojnie, daje w nim dowód swych pacyfistycznych i antymilitarnych poglądów. Każda wojna jest zła, każda toczy się w interesie imperialistów, którzy powołując się na ojczyznę, boga i honor (a obecnie także na obronę demokracji, praw człowieka oraz walkę z terroryzmem - przypis wydawcy) starają się skłonić do walki prostego człowieka. Wysyłają na śmierć tysiące niewinnych ludzi. [wypracowanie.edu.pl] Wiersz ten został opublikowany 27 października 1929 roku na łamach dziennika "Robotnik", wydawanego w Warszawie. Niedługo po jego publikacji prokuratura wszczęła przeciwko Tuwimowi i "Robotnikowi" postępowanie karne argumentując, że: "W wierszu tym autor wzywa żołnierzy, ażeby w razie wojny, w razie wezwania do obrony Ojczyzny, rzucali broń i odmawiali posłuszeństwa wbrew nakazaniom przysięgi. Wiersz ten ma za zadanie szerzenie zdrady wśród wojska i przygotowanie gruntu, nie tylko do dezercji z szeregów, ale i do jawnego buntu przeciwko władzom wojskowym i państwowym w wypadku wybuchu wojny. Jednocześnie wiersz ten podburza masy żołnierskie przeciwko innym warstwom narodowym przez twierdzenie, że służbę wojskową pełnią po to, ażeby w razie wojny bronić interesów warstwy posiadającej" [cytat za histmag.org]. Postępowanie to zostało jednak umorzone. Tuwim zwraca się w swoi wierszu do tytułowego prostego człowieka, osoby niewykształconej. Właśnie takie osoby najczęściej padają ofiarami propagandy i populistycznych haseł. W wypadku wojny, najwięcej traci właśnie zwyczajny człowiek, chłop czy robotnik, który musi płacić zdrowiem lub życiem za ideały, z którymi się nie identyfikuje. Bogacze i inteligencja z łatwością unikają walki, nigdy nie znajdują się na pierwszej linii frontu. Autor sprzeciwia się wszelkim wojnom. Służą one wyłącznie korzyściom rządzących i najbogatszych warstw społecznych. Mają na celu zdobycie terenów bogatych w surowce naturalne lub zawarcie korzystnych umów handlowych. Bogacze nie mogą jednak wygrać wojny samodzielnie, potrzebują wojska, złożonego z prostych ludzi, którzy w żaden sposób nie skorzystają na wygranej. Elity stosują zakłamaną propagandę, aby nakłonić obywateli do walki. Wmawiają społeczeństwu, że wojna jest prowadzona w wyższym celu. Z rządzącymi współpracują religijni przywódcy, którzy twierdzą, że walka została pobłogosławiona przez Boga i jest zgodna z jego wolą. W proces oszukiwania społeczeństwa włączają się również media i artyści. O wojnie pisze się w gazetach, przywoływane zostają symbole narodowe oraz wzniosłe momenty z historii narodu. Prości ludzie tracą więc rozum, poddają się atmosferze uniesienia i mobilizacji do walki. Żołnierze są obrzucani kwiatami przez swoje matki i narzeczone, które są dumne z odwagi mężczyzn. Tuwim próbuje nakłonić społeczeństwo do buntu i ukazać kłamstwa wojennej propagandy. Każe prostemu człowiekowi uderzyć karabinem w uliczny bruk, nie zgadzać się na walkę, która nie przyniesie mu żadnych korzyści. Widzi w takiej postawie społeczeństwa nadzieję na zachowanie pokoju na świecie. Elity, pozbawione wojska, nie będą w stanie wywoływać wojen. Poeta zrywa z patriotycznym hasłem "Bóg - honor - ojczyzna". Próbuje uświadomić prostym ludziom, że mają prawo troszczyć się o własne dobro i nie przyjmować bezkrytycznie słów rządzących. [Adrianna Strużyńska, poezja.org] Nota: przytoczone powyżej opinie są cytowane we fragmentach i zostały poddane redakcji. Projekt okładki: Karolina Lubaszko.

Morderstwo w Theatre Royale

Ada Moncrieff

Boże Narodzenie 1935 roku w londyńskim teatrze dramat sceniczny przeradza się w prawdziwy... Grudzień 1935 roku. Objazdowy spektakl Opowieści wigilijnej w reżyserii Chestera Harrisona ma za sobą trudny okres. Kiedy kilka dni przed Bożym Narodzeniem trupa dociera do ostatniego przystanku londyńskiego Theatre Royale napięcia wśród obsady sięgają zenitu. Wieczór otwarcia przynosi katastrofę: aktor grający Scroogea umiera na scenie, najwyraźniej z powodu ataku serca. Obecna na sali dziennikarka Daphne King, najbardziej znana z pisania porad w kolumnie Droga Susan, podejrzewa, że mogło dojść do przestępstwa. Postanawia wykorzystać swoje umiejętności detektywistyczne, aby odkryć prawdę Morderstwo w Theatre Royale, pełne mylnych tropów i ciekawych postaci, trzyma w napięciu do samego końca. Yours Idealny prezent pod choinkę dla entuzjastów teatru i zagadek kryminalnych. Tablet Morderstwo w Theatre Royale to druga powieść kryminalna Ady Moncrieff, po Świątecznym morderstwie. Autorka mieszka i pracuje w Londynie.

Ścieżka ocalenia

Ewa Seno

Ścieżka do dorosłości bywa wyboista. Szczególnie, gdy trzeba wziąć odpowiedzialność nie tylko za siebie. Jeszcze niedawno Nina była zwykłą dziewczyną z nastoletnimi problemami. Teraz jest potężną księżniczką Antilią, która ofiarnie broni swojej krainy prze inwazją złych sił. Czy to nie nazbyt duże obciążenie jak na osiemnastolatkę? Pod wpływem miłosnego impulsu Nina dochodzi do sytuacji, z której nie ma dobrego wyjścia. Czy zdecyduje się urodzić dziecko, które zgodnie z przeznaczeniem ma zniszczyć świat, o który walczy matka? Dalsza część losów bohaterki powieści Tatuaż z lilią i Cena odwagi wciągnie wszystkie miłośniczki powieści Geny Showalter. Ewa Seno - polska autorka literatury młodzieżowej i fantastyki. Najbardziej znana z trzytomowej serii Antilia.

W razurze

Anton Czechow

W razurze Poranek. Nie ma jeszcze siódmej, a razura Makara Kuzmicza Blestkina już jest otwarta. Gospodarz, dwudziestotrzyletni młody człowiek, nieumyty, zatłuszczony, ale ubrany pretensjonalnie, sprząta swój zakład. Nie ma właściwie co sprzątać, a jednak spocił się przy pracy. Tam ścierką wytrze, owdzie paznokciem zeskrobie albo gdzie pluskwę znajdzie i strąci ją na podłogę. Razura — maleńka, ciasna, obskurna. Ściany z desek oklejone są tapetami, przypominającymi wyblakłą koszulę dorożkarską. Między parą zamglonych, łzawiących okien — cienkie, skrzypiące drzwi, nad nimi pozieleniały od wilgoci dzwonek, który sam przez się, bez żadnej zewnętrznej przyczyny, drga i dźwięczy chorobliwie. A jeśli kto spojrzy w lustro, wiszące na jednej ze ścian, to twarz jego odbije się w nim powykrzywiana na wszystkie strony w najohydniejszy sposób. Przed tym lustrem strzygą i golą. Na stoliku, tak samo nieumytym i zatłuszczonym, jak sam Makar Kuzmicz, znajduje się wszystko: grzebienie, nożyce, brzytwy, za kopiejkę fiksatuaru, za kopiejkę pudru i za kopiejkę mocno rozcieńczonej wody kolońskiej. I cała razura nie warta jest więcej, jak piętnaście kopiejek. [...]Anton CzechowUr. 29 stycznia 1860 r. w Taganrogu (Rosja) Zm. 15 lipca 1904 r. w Badenweiler (Niemcy) Najważniejsze dzieła: Śmierć urzędnika (1883), Nieciekawa historia (1889), Sala nr 6 (1892), Wyprawa na Sachalin (1895); Mewa (1896), Wujaszek Wania (1900), Trzy siostry (1901), Wiśniowy sad (1904) Urodzony w rodzinie kupieckiej, lekarz z wykształcenia. Swoje pierwsze utwory publikował w drugorzędnych pismach humorystycznych pod pseudonimami: ?Antosz Czechonte?, ?Człowiek bez żółci?, ?Brat swojego brata?. W początkowej fazie twórczości pisał wiele drobnych utworów, felietonów, humoresek, anegdot. Krytykował bezczynność rosyjskiego społeczeństwa wobec wszechobecnego zła. W 1890 roku odbył podróż na wyspę Sachalin, miejsca zesłania i katorg. Owocem podróży była praca literacko-naukowa. Jako dramaturg zyskał sławę dzięki współpracy z Konstantym Stanisławskim, wybitnym reżyserem i teoretykiem teatru. W 1901 roku poślubił jedną z wybitnych aktorek teatru Stanisławskiego MChaT, Olgę Knipper; była ona odtwórczynią większości pierwszoplanowych ról w jego sztukach. Zasłynął również jako mistrz krótkiej formy ? autor nowel i opowiadań. Zmarł na skutek wyniszczenia gruźlicą. autor: Danuta SzafranKupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Trzy wiedźmy. Świat Dysku. Tom 6

Terry Pratchett

Król Verence, władca Lancre, został zamordowany i snuje się teraz jako duch po zamku. Czarownice ocaliły maleńkiego synka Verence'a i oddały go na wychowanie aktorom z wędrownej trupy. W Lancre objął władzę okrutny książę Felmet z jeszcze okrutniejszą małżonką. Poddani nie lubią nowego władcy. Duch Verence'a nieźle musi się nakombinować, aby zawrzeć wreszcie sojusz z wiedźmami. Wspólnie doprowadzą do powrotu prawowitej dynastii na tron. Terry Pratchett - urodził się 28 kwietnia 1948 roku w Beaconsfield, zmarł 12 marca 2015. Jako autor opowiadań zadebiutował w wieku 13 lat. Już wtedy było oczywiste, że czeka go świetlana przyszłość. W 1965 roku zaczął pracować jako dziennikarz. W 1971 roku wydana została jego pierwsza powieść The Carpet People, a potem kolejne The Dark Side of the Sun (1976) i Strata (1981). W 1980 roku został rzecznikiem prasowym Centralnego Zarządu Elektroenergetyki. W 1983 roku wydana została jego pierwsza powieść z cyklu Świat Dysku - "Kolor magii". Po ukazaniu się w 1986 roku książek "Blask fantastyczny" i "Mort" Terry Pratchett zdecydował się poświęcić wyłącznie pisaniu. Od tego czasu zarówno ilość wydanych i sprzedawanych książek, jak i popularność pisarza systematycznie wzrasta. Pratchett był także autorem kilku książek dla młodych czytelników. W 1998 roku został uhonorowany przez królową brytyjską Orderem Imperium Brytyjskiego za zasługi dla literatury.