Krótka podróż

Jacek Joachim

Trzy klasyczne, doskonale napisane mikropowieści kryminalne: „Spokojny, sobotni wieczór”, „Sprawa rodzinna” i „Bridż”. TAURUSGALAXY (lubimyczytac.pl): Zawarto w tej książce mamy wszystko to co powieść kryminalna powinna zawierać: zbrodnie, nagłe zwroty akcji, błyskotliwe rozwiązania prowadzonych śledztw oraz romanse. DAKA (lubimyczytac.pl): Kryminał milicyjny, ale charakterny. Dobry język, nienatarczywe nawiązania do ówczesnej rzeczywistości, raczej skupienie na zagadce. Trzech zagadkach, bo jest to zbiór trzech opowiadań. Dobry przerywnik i możliwość przypomnienia zupełnie innego stylu pisania kryminałów. GRZEGORZ CIELECKI (Klub MOrd): Umrzeć w doborowym towarzystwie. Trzy mikropowieści w jednym tomie. To rzadki przykład w twórczości milicyjnej. Taką formę wybrał Jacek Joachim dla swego ostatniego dzieła „Krótka podróż”. Dzięki czemu mamy trzy trupy, po jednym na mikropowieść. Oczywiście można było zapewne „Spokojny sobotni wieczór”, „Sprawę rodzinną” oraz „Bridż” rozbudować do pełnowymiarowych powieści, ale autor słusznie postawił na suspens i esencjonalność. I tu wygrał. Widać wyraźnie,  ze Joachim zna na wylot zasady kryminału zarówno klasycznego, jak i milicyjnego i bawi się nimi. Widać to zresztą od razu w kreacji głównego bohatera, która nazywa się… Jacek Joachim czyli tak jak autor (pomysł znany u nas z twórczości  Joe Alexa), a w zasadzie pseudonim autora, bo tak naprawdę autor „Krótkiej podróży” to Zbigniew Kubikowski, z zawodu filolog i krytyk teatralny. Nic zatem dziwnego, że budowa poszczególnych mikropowieści, a przede wszystkim pierwszych dwóch, to  w zasadzie etiudy teatralne, gotowe Kobry, których niestety nie zrealizowano. Akcja „Spokojnego sobotniego” wieczoru rozgrywa się w domku pod Warszawą. Jacek Joachim, kapitan milicji, zostaje zaproszony na prywatną imprezę przez przyjaciela muzealnika. Spotkanie w gronie znajomych kończy się śmiercią gospodarza. Wychodzi na jaw, że ktoś kradł nie skatalogowane jeszcze eksponaty z muzeum i opychał w Desie. Ten właśnie mordercą jest. A zatem klasyczny problem wyspy, gdzie zbrodniarzem jest ktoś spośród nas tu, teraz zgromadzonych. Wartością dodaną pierwszej mikropowieści jest apologia polskiego krążownika szos – malucha: „Muszę przyznać, że krótka, na szczęście, podróż własnym maluchem, kosztowała mnie sporo zdrowia. Nie, nie myślę o proroctwach moich znajomych i przyjaciół, tych, którzy mieli skody, wartburgi, fiaty i fordy i tych, którzy mieli bilety tramwajowe. – Zrozum, bracie, masz kolana pod brodą, sprzęgło zbierasz po szosie, silnik w sam raz do suszarki, a blacha sypie się po pierwszym deszczu. No i jechałem maluchem i słuchałem ze strachem przeraźliwych zgrzytów przy zmianie biegów i rosnącego stukotu, dźwięczącego i głębokiego”.  Czysta poezja. Maluch to pojazd kultowy (ostatnio w TVN Style został wybrany do grona ikon popkultury) i jak widać kultowość zaczynała się już z końcem lat 70. kiedy Jacek Joachim pisał „Krótką podróż”. „Sprawa rodzinna” jest drugim wariantem tego samego pomysłu. Tym razem przenosimy się do domu w górach (ukłon w stronę Kazimierza Korkozowicza – „Dom w górach”) . Zmienia się także sposób narracji. W pierwszej opowieści mamy narratora pierwszoosobowego, tu zaś Joacek Joachim pozostaje w drugim planie, by ujawnić się w kluczowym momencie. Tym razem spotkanie grona znajomych związane jest możliwością załapania się na spadek. Wydaje się, że Joachim niczym nie może już zaskoczyć, a jednak. Wreszcie trzecia opowieść „Bridż” (ukłon w stronę Jerzego Edigeya – „Nagła śmierć kibica”) to już typowy milicyjniak, choć też, wbrew pozorom utrzymany w tej samej konwencji wyspy. Już tytuł zdradza nam, że docenta Jabczyńskiego, dyrektora zakładów „Elpa” musiał zabić, któryś z karcianych kompanów, a potem upozorował samobójstwo przez powieszenie trupa. Akcja rozgrywa się w Warszawie, ale jest to Warszawa niestety bardzo zdawkowa. Domyślamy się stolicy po lokalu „Alhambra” (działał do niedawna w Alejach Jerozolimskich, padł na początku 2008 roku, obecnie od miesięcy pustostan). Tajemniczy zakład pracy docenta produkował bliżej nie znane urządzenia przekaźnikowe eksportowane na zagraniczne budowy przemysłowe. Joachim wykrywa, że pojawił się problem niesprawnych podzespołów. No i mamy motyw. Potwierdzi to zresztą rychło prof. Lenart  z Krakowa, który przybył do Warszawy i zamieszkał w „Grandzie” (niestety ten legendarny hotel na Kruczej po niedawnym remoncie zmienił nazwę na... plugastwo). Docent wykrył nieprawidłowości w budowie podzespołów CRS ze spółdzielni „Elektronit”. Dacie wiarę, że dopuszczalne odchylenie było często większe niż 1,2? Nic dziwnego, że docent Jabczyński musiał przypłacić życiem wykrycie takiej niedokładności. Ale jak to u Joachima sprawa ma drugie dno. Polecam. Jacek Joachim w trzech osobach Jacka Joachima, pod trzema kątami naświetlony, w trzech odsłonach działania ukazany.  No i jeszcze ukłon wobec klasyka Tadeusza Kosteckiego. Otóż Klemes-muzealnik z pierwszej opowieści ginie od kuli z waltera 6,35. Mamy także szczyptę mizoginii: „W łóżku jesteś genialna, ale poza tym nie wysilaj się na myślenie”. Tak mówi rzecz jasna jeden z podejrzanych o coś więcej niż instrumentalne traktowanie płci pięknej. Klarowna konstrukcja, sprawnie poprowadzona narracja, umiejętność zaskoczenia to wcale nie wszystkie atuty prozy Joachima. Autor posiada jeszcze dosyć rzadką umiejętność budowania nastroju, co stanowi znakomite uzupełnienie dla wątłej fabuły. A zatem szelest firanki, skrzypnięcie drzwi, postać która blado mignęła w świetle lampy, te wszystkie drobiazgi świadczą o swobodzie dramaturgicznej. Tu i ówdzie trafiają się także zdania, które nadają „Krótkiej podróży” a właściwie trzem krótkim podróżom cech szlachetności, raczej nie spotkanych w milicyjnych powieściach, np. „Wieczór był więc inny niż reszta dnia. I mój stosunek do świata był też inny”. Czytałem z przyjemnością. Nota: przytoczone powyżej opinie są cytowane we fragmentach i zostały poddane korekcie. Projekt okładki: Justyna Niedzińska.

Shen Long. Chiński Smok

L. Newton Hayes

Smok to jedno z najbardziej zagadkowych i wielowymiarowych stworzeń w historii ludzkości. W podaniach, legendach i opowieściach te majestatyczne stworzenia przybierały różne formy i rozmiary. Jego obecność odznaczyła się w kulturze chińskiej i ogólnoświatowej a ta bogato ilustrowana książeczka stanowi przekrojowe studium kultury, sztuki, podań ustnych i chińskich wierzeń. Powstała równo sto lat temu i wciąż zaskakuje swoim bogactwem i różnorodnością, okazuje się bowiem, że jeszcze sto lat temu większość Chińczyków wierzyła w istnienie smoków, a relacje spotkaniach z nimi nie należały do rzadkości. Oddajmy jednak głos wybitnemu chińskiemu intelektualiście, który przygotował wprowadzenie do tej pozycji: Smok jest jednym z najbardziej powszechnych ornamentalnych wzorów w Chinach i można go spotkać w całym kraju. To tajemnicze stworzenie pobudza wyobraźnię i stało się inspiracją wielu gałęzi sztuki, [w ostatnich czasach zwłaszcza filmowej]. Jednakże, pomimo wielkiego znaczenia przywiązywanego do smoka, bardzo niewiele zostało napisane na jego temat, zarówno w języku chińskim, jak i angielskim. Istnieje tylko kilka ogólnych artykułów na ten temat zostało opublikowanych w czasopismach, a odniesienia do niego w książkach są bardzo krótkie. Aż do teraz w żadnym z tych dwóch języków, nie powstało niezależne studium smoka w formie książkowej. Autor posługuje się językiem chińskim jak rodowity Chińczyk. Dzięki temu posiadł on wiedzę z pierwszej ręki i znajomość języka, która pomagała mu w jego badaniach. Tematyką związaną z chińskim smokiem zajmuje się już od czternastu lat. W tym czasie odwiedził więcej niż połowę liczby wszystkich prowincji Chin. Studium to nie jest więc wynikiem jedynie kilkumiesięcznego badania, ani też nie jest produktem badań tylko w jednym mieście lub prowincji. Znajomość ludzi i języka chińskiego umożliwiła autorowi dotarcie do oryginalnych źródeł i zbadanie tematu pod każdym kątem. Być może ostatnie słowo na temat chińskiego smoka nie zostało jeszcze powiedziane, niemniej jednak można śmiało powiedzieć, że ta rozprawa jest tak kompletna, jak tylko pozwala na to nasza obecna wiedza. Ten mały tom powinien być wartościowy dla wszystkich, którzy w jakikolwiek sposób są zainteresowani Chinami, zaś relacja o smoku będzie wartościowa nie tylko dla obcokrajowców, ale także dla samych Chińczyków. Autor uczynił z tego studium swoją wieloletnią pasję i rezultat jego badań jest wspaniałym wkładem do literatury o Chinach. Byłoby dobrze, gdyby więcej osób zajęło się w ten sam sposób badaniem innych elementów chińskiego życia i dzięki temu pomogło w interpretacji całokształtu chińskiej kultury na Zachodzie. Fong Foo Sec [wybitny chiński intelektualista]

Dzieci cienia

Kinga Dańko

Nie zmienisz przeszłości. Możesz tylko nauczyć się wybaczać tym, którzy ją stworzyli. Jedna rodzina, jeden dom i coś, co łączy mocniej niż więzy krwi uzależnienie od alkoholu. Paweł i Jeremiasz doskonale wiedzą, jakiego spustoszenia w życiu najbliższych potrafi dokonać nałóg. Ich matka zmaga się z nim od wielu lat i nie zdaje sobie sprawy, że popełniane przez nią błędy odcisną bolesne piętno na losach dzieci. Przeszłość, z której wyrastają bohaterowie, nieustannie ich nawiedza, co sprawia, że ani teraźniejszość, ani przyszłość nie ma dla nich znaczenia. Czy wyrwą się z sideł tego, co już minęło? Czy podołają wyzwaniu stworzenia prawdziwego domu, skoro sami nigdy go nie zaznali? Zazwyczaj opowiadamy o naszym życiu w przekoloryzowany sposób, jakbyśmy chcieli pokazać innym, że mamy się świetnie i żadne problemy nas nie dotyczą. Nie popełniamy błędów, przez co nie musimy doświadczać konsekwencji z nich płynących. Udostępniamy zdjęcia na portalach społecznościowych z uśmiechniętymi i idealnie wymalowanymi twarzami. Ubrani jesteśmy w najmodniejsze stroje z jakimś drobnym dodatkiem, który podkreśla naszą indywidualność, choć wystarczy się rozejrzeć, by dostrzec, że w gruncie rzeczy jesteśmy tacy sami. Gonimy, by się wyróżniać na tle innych i wieść życie, którego wszyscy mogliby pozazdrościć. Tylko czasem zaszywamy się w naszym małym świecie i zdajemy sobie sprawę, że przekłamujemy rzeczywistość. Kinga Dańko autorka powieści obyczajowej pod tytułem Dzieci cienia po raz pierwszy wydanej w 2023 roku.

Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, czyli Lilka Kossak. Biografia poetki

Anna Nasiłowska

Opowieść o największej polskiej poetce okresu dwudziestolecia międzywojennego, a może i XX wieku. Była pierwszą w Polsce poetką nowoczesną. W życiu podążała własną drogą, poszukując miłości. Była krucha jak kwiat. Jej poezję kocha się za wdzięk i doskonałość którym nie szkodzi upływ czasu. [tylna strona okładki, Algo 2010] Nasiłowska odważyła się troszkę odbrązowić wizerunek poetki, czyniąc to jednak z ogromnym taktem, bez śladu dzikiej satysfakcji widywanej u co poniektórych biografów, gdy uda im się wynaleźć jakieś skazy na posągowej sylwecie portretowanej postaci. Nic więc nie szkodzi, a nawet może lepiej, że zamiast bóstwa obdarzonego anielską urodą i charakterem oraz genialnie utalentowanego we wszystkich możliwych kierunkach widzimy na kartach książki kobietę z krwi i kości, z przeróżnymi dziwactwami i niedoskonałościami charakteru i niespecjalnie nawet piękną, że przyczyn niepowodzeń jej pierwszych związków upatrujemy nie tylko w małości kolejnych mężczyzn, ale i w jej niełatwym usposobieniu. W tym ujęciu nawet lepiej rozumie się wymowę jej wierszy, przynajmniej tych odnoszących się do różnych aspektów kobiecości i relacji damsko-męskich. [dot59, biblionetka.pl] Lekka i pięknie napisana biografia. Warto przeczytać choćby dla samej osobowości poetki, która aniołem nie była. Polecam! [Newanna, lubimyczytac.pl] Postać znana wszystkim licealistom, a może przede wszystkim zakochanym licealistkom. Która romantyczna dziewczyna nie zna jej miłosnych wierszy? Maria Kossak była ciekawą osobą, kochliwą, eteryczną, wrażliwą, nietuzinkową. Nasiłowska snuje opowieść o barwnym życiu poetki opartą nie tylko na wspomnieniach jej siostry, Magdaleny Samozwaniec, które są tendencyjne i nie zawsze prawdziwe (chociaż książki "Maria i Magdalena" oraz "Zalotnica niebieska" są bardzo ciekawe na swój sposób). Autorka stara się przedstawić rzetelny obraz życia Lilki ale nie obawia się przytoczyć własnych przemyśleń i bardzo trafnych obserwacji, które wzbogacają i ubarwiają opowieść biograficzną dzięki czemu czyta się ją jak powieść. Polecam! [Magdalena Ru, lubimyczytac.pl] Autorka znakomicie oddała atmosferę minionej epoki i postać samej Lilki, a także jej twórczość. Polecam gorąco miłośnikom Młodej Polski. [Nowak, lubimyczytac.pl] Nota: przytoczone powyżej opinie są cytowane we fragmentach i zostały poddane redakcji. Tekst: Algo, Toruń 2010. Projekt okładki: Marcin Labus.

O ósmej na arce

Ulrich Hub

Pełna humoru historia o trzech pingwinach, dwóch biletach na arkę i jednym zirytowanym gołębiu, ukazująca znaną opowieść biblijną z zupełnie nowej strony. Jak okiem sięgnąć, tylko śnieg i lód, lód i śnieg. Na śniegu trzy pingwiny. Bardzo kłótliwe pingwiny, na dodatek mocno zalatujące rybami. Właśnie kłócą się na temat Boga. Kim właściwie jest? Czy naprawdę widzi wszystko? A może w ogóle nie istnieje? Tymczasem zaczyna padać, a gołąb, który wpadł z nieoczekiwaną wizytą, oświadcza im, że oto nadchodzi potop. Na szczęście nadal dostępne są bilety na arkę Noego. Ale tylko dwa A co z trzecim pingwinem? Przewrotna wariacja na temat biblijnej opowieści, w której nieodparcie zabawnym dialogom towarzyszą równie dowcipne ilustracje Jörga Mühlego, stawia wiele ważnych pytań o sprawy najistotniejsze, takie jak dobro, zło, religia i przyjaźń. Wielokrotnie wznawiana i nagradzana, podbiła serca najmłodszych również w wersji spektaklu teatralnego, wystawianego także w Polsce.

Pierwszy grzech kruka

Pawel Lukas

Ten eksperyment nie może skończyć się dobrze. Młoda nauczycielka, Alicja Kowalska, zostaje zamordowana podczas balu szóstoklasistów. Policja szybko wyjaśnia sprawę, jednak jej echa powracają dwadzieścia lat później. Dla Oliwera Kruka, byłego wychowanka ofiary, nadchodzi moment, by zmierzyć się z prawdą o tamtych wydarzeniach. Pojawiają się nowe, szokujące fakty, wskazujące na to, że uwielbiana przez wszystkich nauczycielka prowadziła na swoich uczniach tajemnicze eksperymenty. Tymczasem kolejni świadkowie giną, a morderca umiejętnie zaciera ślady. Rozpoczyna się skomplikowana gra, której reguły co chwila się zmieniają. Prawda może okazać się dużo bardziej niejednoznaczna, niż się wydaje...

Raija ze śnieżnej krainy. Obcy ptak. Tom 1

Bente Pedersen

Rok 1718 był niezwykle trudny dla nękanych nieurodzajem i wojną mieszkańców Tornedalen. Erkki Alatalo, pragnący uchronić od głodowej śmierci ukochaną córkę, postanawia wysłać ją do Norwegii. Ufa, że wędrujący za stadem reniferów Lapończycy, których opiece powierzył ośmioletnią Raiję, znajdą dla niej nową rodzinę. Dziewczynka dorasta w nowym świecie, a w zmaganiach z niechęcią otoczenia i przeciwnościami losu wspiera ją jedynie starszy o kilka lat Mikkal. Z czasem ich przyjaźń przeradza się w gwałtowną, namiętną miłość. "Obcy ptak" to pierwszy tom sagi "Raija ze śnieżnej krainy" opowiadającej o potężnym uczuciu, które pokonuje przeciwności losu. Akcja rozgrywa się w urzekającej surowym pięknem północnej Skandynawii.

Vitello ratuje świat

Kim Fupz Aakeson

Chłopiec, na którego wołali Vitello, mieszkał w szeregowcu niedaleko obwodnicy. Wiadomo, że nie mieszkał sam, mieszkał tam z mamą. I nigdy się nie nudził.  W pewien wtorek po obejrzeniu porannych wiadomości mama Vitella wpadła w wyjątkowo ponury nastrój. Głód, zanieczyszczenie środowiska i nędza, tak podsumowano bieżącą sytuację. To oczywiście bardzo zmartwiło Vitella, który widział przed sobą świetlaną przyszłość, wielkie bogactwo i sportowy samochód. I na pewno nie zamierzał pozwolić, żeby go ta przyszłość ominęła. Postanowił więc pobiec po swoich kolegów, by wspólnie uratować świat.