Wielowartościowość w logikach modalnych i w lingwistyce formalnej

Szymon Frankowski

Wielowartościowe logiki modalne (zaproponowane m.in. przez Morgana, Fittinga, Ostermana) znajdują zastosowanie zarówno w Computer Science, jak i teoriach ekonomicznych. Jednocześnie można zaobserwować ekspansję wielowartościowości w obrębie lingwistyki formalnej, szczególnie w dziedzinie systemów rozmytych. Wielowartościowość w logikach modalnych i w lingwistyce formalnej poświęcona jest obu tym problematykom. Zaprezentowano syntaktyczny i semantyczny opis skończenie wartościowej logiki Łukasiewicza, jak i bardziej ogólną charakterystykę struktur opartych o dowolne kraty (w szczególności algebry Heytinga). W jednym z rozdziałów ujęto aksjomatyzację wielowartościowej logiki multimodalnej PDL (propositional dynamic logic). W ostatnim rozdziale została przedstawiona charakterystyka wielowartościowych automatów i gramatyk probabilistycznych. 

Wielowymiarowa Analiza Zachowań Organizacyjnych (WAZO) w polskich przedsiębiorstwach

Katarzyna Januszkiewicz i zespół

 Złożoność i niejednorodność problematyki zachowań organizacyjnych sprawia, iż badania tego obszaru wymagają podejścia wielowymiarowego. Z jednej strony należy bowiem uwzględnić specyfikę rozwiązań organizacyjnych i warunkowane nimi zachowania, z drugiej zaś, ich zróżnicowane aspekty. Prezentowane w książce wyniki badań oparte zostały na koncepcji WAZO (Wielowymiarowej Analizy Zachowań Organizacyjnych), której założenia teoretyczne zawarto w monografii: K. Januszkiewicz i zespół, Zachowania ludzi w organizacji. Uwarunkowania i kierunki ewolucji, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2012. W badaniu wykorzystano kwestionariusz WAZO składający się z dwóch części. Część I, Rozwiązania organizacyjne, pozwala na diagnozę rozwiązań organizacyjnych dla organizacji jako całości, jak też dla poszczególnych wymiarów. Część II, Zachowania organizacyjne, umożliwia przedstawienie zachowań organizacyjnych w ujęciu ogólnym dla pracownika oraz na tle poszczególnych wymiarów (K. Januszkiewicz, I. Bednarska-Wnuk, M. Czajkowska, M. Kołodziejczak, M. Michalak, I. Świątek-Barylska, M. Zalewska-Turzyńska, Kwestionariusz WAZO – metodyka i narzędzie badawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2016]. Książka skierowana jest do osób zainteresowanych tematyką zachowań ludzi w organizacji, a w szczególności wpływem rozwiązań organizacyjnych na zachowania pracowników. Wielowymiarowość podejmowanej analizy sprawia, iż ma ona charakter interdyscyplinarny, zatem jej odbiorcami mogą być zarówno teoretycy, jak i praktycy zarządzania, psychologii pracy, czy socjologii organizacji.

Wielowymiarowość badań biodemograficznych i związki z innymi naukami

Sławomir Kozieł

Książka jest zbiorem referatów wygłoszonych na XVII Warsztatach Antropologicznych im. Prof. Janusza Charzewskiego, które odbyły się w Łodzi 18 listopada 2016 r. Zawarte w niej teksty przybliżają zagadnienia i metody rekonstrukcji wielkości i płodności rodziny na podstawie źródeł historycznych oraz biologii dawnych populacji ludzkich w świetle badań genetycznych czy też archiwalnych. Na tle zmian w strukturze i dynamice demograficznej populacji ludzkich prezentują ich biologiczne skutki oraz prognozują kierunki i dynamikę dalszych zmian. Ze względu na interdyscyplinarnych charakter publikacji jest ona przeznaczona dla szerokiego grona odbiorców, m. in. studentów antropologii fizycznej, historii czy demografii historycznej, a także dla studentów genetyki populacji i nauk o zdrowiu. 

Wielowymiarowość dobrostanu człowieka i społeczeństw, czyli o tym, jak szlachetne jest zdrowie. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Ewie Syrek

red. Ewa Jarosz

Tom gromadzi refleksje i analizy dotyczące szerokiego ujęcia i rozumienia interdyscyplinarnych już dzisiaj terminów takich, jak dobrostan i zdrowie. Rozważania podjęto z perspektywy pedagogicznej i odniesiono do kontekstów indywidualnych i zbiorowych – społecznych. Do tomu swoje wypowiedzi złożyli zarówno główni reprezentanci polskiej pedagogiki, zwłaszcza pedagogiki społecznej, jak i początkujący badacze. W prezentowanych treściach konteksty zdrowia, dobrostanu i ich uwarunkowań rozpatrywane są na poziomie metaspołecznym oraz w świetle mniejszych struktur społecznych (rodzina, środowisko lokalne), a także w pryzmacie indywidualnych biografii i konkretnych wzorów osobowych. Zbiór jest dedykowany jako akademicki hołd profesor Ewie Syrek, jednej z czołowych postaci pedagogiki społecznej i pedagogiki zdrowia w Polsce.

Wielowymiarowość opieki medycznej sprawowanej nad człowiekiem chorym

Robert Jan Łuczyk Dorota Weber Marta Łuczyk Kamil Sikora Agnieszka Wawryniuk Anna Ślifirczyk

Opieka medyczna, jako jeden z fundamentów współczesnych systemów ochrony zdrowia, stanowi niezwykle złożony i wieloaspektowy proces, którego celem jest poprawa stanu zdrowia jednostki cierpiącej z powodu choroby. Współczesne podejście do medycyny wymaga coraz częściej przekraczania tradycyjnych granic leczenia i uwzględnienia różnych wymiarów opieki nad pacjentem. Opieka medyczna nad człowiekiem chorym nie jest już, bowiem tylko i wyłącznie działaniem nastawionym na eliminację fizycznych objawów choroby, lecz także obejmuje troskę o psychiczne, społeczne, emocjonalne, a nawet duchowe potrzeby pacjenta. Wielowymiarowość opieki medycznej, której zagadnienia będą przedmiotem tej monografii, odnosi się do kompleksowego i holistycznego podejścia do chorego. Współczesna medycyna, wychodząc naprzeciw rosnącym wymaganiom pacjentów i ich rodzin, dostrzega konieczność włączenia w proces leczenia nie tylko aspektów klinicznych, ale także interakcji z chorym w sferze psychologicznej i społecznej. Istotne jest tu nie tylko zrozumienie objawów choroby, ale także uwzględnienie kontekstu życia pacjenta, jego historii medycznej, a także wpływu choroby na jego życie codzienne i społeczną rolę. Monografia ta podejmuje próbę ukazania, jak wielowarstwowy charakter opieki nad człowiekiem chorym wymaga integracji różnych specjalności medycznych, w tym zarówno tradycyjnych, jak i nowoczesnych metod leczenia, z aspektami socjologicznymi, psychologicznymi i etycznymi. W kontekście szybko zmieniającego się krajobrazu medycyny, z rozwojem nowych technologii i terapii, istotne staje się także pytanie o rolę nowoczesnych narzędzi diagnostycznych, takich jak sztuczna inteligencja, oraz o to, jak te zmiany wpływają na jakość opieki nad pacjentem. Zrozumienie wielowymiarowości opieki medycznej nad chorym człowiekiem to nie tylko analiza samych procesów leczenia, ale także refleksja nad humanistycznym wymiarem medycyny, gdzie centralnym punktem pozostaje zawsze człowiek - jego godność, potrzeby i prawa. Tylko podejmowanie opieki w pełni uwzględniającej te aspekty może prowadzić do stworzenia środowiska sprzyjającego leczeniu, rekonwalescencji oraz poprawie jakości życia pacjenta. Celem niniejszej monografii jest przedstawienie tego złożonego, wielopłaszczyznowego podejścia do opieki nad chorym, które uwzględnia nie tylko najnowsze osiągnięcia medyczne, ale także wyzwania związane z etyką, komunikacją i wsparciem psychologicznym, stanowiąc tym samym inspirację do dalszych poszukiwań w obszarze poprawy jakości opieki zdrowotnej. Przewodniczący zespołu redaktorów naukowych dr n. med. Robert Jan Łuczyk, prof. UM

Wielowymiarowość współczesnych wyzwań logistyki i transportu - analiza wybranych aspektów

Monika Wodnicka

Logistyka odgrywa kluczową rolę w sprawnym funkcjonowaniu gospodarek krajowych, całych sektorów oraz przedsiębiorstw z różnych branż. Wnosi istotny wkład w wiele zakresów działalności zarówno na poziomie makro-, jak i mikroekonomicznym. Niniejsza monografia powstała w celu przedstawienia wielowymiarowości współczesnych wyzwań w tych obszarach i stanowi ważny krok w kierunku pogłębienia wiedzy na temat podjętej problematyki. Jest efektem współpracy pracowników Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego Uniwersytetu Łódzkiego ze studentami oraz absolwentami kierunków: logistyka i logistyka w gospodarce. Niektóre z rozdziałów publikacji powstały, by wskazać luki badawcze, inne w celu ugruntowania wiedzy. Wnioski płynące z zaprezentowanych analiz podkreślają znaczenie holistycznego podejścia do logistyki i mogą być użyteczne dla praktyków, badaczy oraz studentów.

Wielowymiarowy aspekt kryzysu w teorii i praktyce

Tadeusz Pietras, Kasper Sipowicz, Edyta Najbert

Oto mamy na rynku pierwszą monografię poświęconą kryzysowi rozumianemu wielowymiarowo. Książka omawia zarówno aspekty medyczne kryzysu, jak i jego aspekty socjologiczne oraz ekonomiczne. Ważne jest, że Autorzy szczegółowo opisali rozwiązania prawne i systemowe postępowania w sytuacjach nagłych  i nieprzewidywalnych, wskazując na rolę państwa, samorządu i organizacji pozarządowych. Monografia napisana jest zrozumiałym językiem. Może być przydatna zarówno dla pracowników służby zdrowia, urzędników, jak i dla przedstawicieli służb mundurowych. Recenzowana książka stanowi cenne uzupełnienie publikacji na temat sytuacji kryzysowych, tak istotnych społecznie z powodu zagrożenia atakami terrorystycznymi i wojną. Prof. zw. dr hab. n. med. Piotr Kuna Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Wiem, co czujesz

Gabriela Gargaś

Są takie historie, które pozostają niedokończone. To był przypadek, że trafili na siebie. Ona towarzyska i pełna witalności pisarka, która zawsze ma czas dla innych. On małomówny egocentryk, skupiony na karierze w banku i starannie ukrywający swoje uczucia. Trzy lata temu Iga rzuciła pracę w Warszawie i przeprowadziła się na wieś. W starej chacie urządziła swoją samotnię. Ale taką, w której pełno jest psów, kotów i ludzi. Przy malinowej herbacie i pachnącym drożdżowym cieście Iga słucha zwierzeń przyjaciół Miry, Pawła, Elli i Mateusza. Każde z nich przechodzi trudne chwile, podobnie jak Iga, która stara się o tym nie mówić. Uśmiecha się do życia i pisze swoją trzecią książkę. Najważniejszą ma być jak katharsis o samotności, poranieniu, potrzebie bliskości. To historie bliskich jej osób. Michał miał być tylko kolejnym rozmówcą. Ale życie jak zwykle napisało własny scenariusz. Wiem, co czujesz to powieść o tym, jak pachnie wiosna, czym jest prawdziwe szczęście i gdzie szukać pocieszenia oraz nadziei, kiedy życie powali na ziemię. O bolesnych zakończeniach i nowych początkach. I wierze, że to wszystko ma sens.

Wiem, co jem? Psychologia nadmiernego jedzenia i odchudzania się

Nina Ogińska-Bulik

Dlaczego nie potrafimy oprzeć się pokusie jedzenia, mimo że nie odczuwamy głodu? Jak rozpoznać, kiedy jedzenie staje się szkodliwe i w jaki sposób skutecznie je ograniczyć? Jak osiągnąć sukces w odchudzaniu? Rozwój cywilizacji, a przede wszystkim przemysłu spożywczego i przetwórczego sprawił, że mamy do czynienia z nadprodukcją żywności. Głodowanie jest zjawiskiem rzadkim. Żywność jest ogólnie dostępna, ale ma to także swoje zgubne skutki. Przyczynia się do trudności w kontrolowaniu ilości spożywanego pokarmu. co najczęściej powoduje, że człowiek je więcej niż potrzebuje jego organizm, a to prowadzi do nadwagi i otyłości. Choć wzrasta świadomość ludzi na temat zdrowego odżywiania się, nie zawsze przekłada się ona na podejmowane zachowania jedzeniowe. Autorka wyjaśnia, jakie czynniki warunkują odżywianie, z czego wynikają preferencje żywieniowe i dlaczego czasem trudno nam utrzymać odpowiednią wagę. Wskazuje błędy w procesie odchudzania oraz ich skutki uboczne - objadanie się, pogorszenie kondycji fizycznej, złe samopoczucie. Wiedza na ten temat umożliwia długofalowe efektywne odchudzanie oraz trwałe wyeliminowanie niekorzystnych nawyków żywieniowych. Książka zawiera dwa psychologiczne programy odchudzania, porady dietetyczne i scenariusze działań przydatne w codziennej praktyce dietetyków, lekarzy rodzinnych i każdego, kto mierzy się z problemem nadwagi. To lektura przeznaczona dla szerokiego grona osób zainteresowanych problematyką nadmiernego jedzenia i odchudzania się, w tym profesjonalistów (psychologów, terapeutów, lekarzy, dietetyków) udzielających pomocy psychologicznej, dla studentów kierunków psychologii, pedagogiki, socjologii i medycyny, a przede wszystkim dla osób które chcą nie tylko żyć zdrowo, lecz także zadbać o siebie i swoich bliskich.

Wiem, jak wygląda piekło. Alina Dąbrowska w rozmowie z Wiktorem Krajewskim

Alina Dąbrowska, Wiktor Krajewski

Dla mnie Auschwitz zaczęło się po południu. Ludzie nie przypominali ani kobiet, ani mężczyzn. Alina Dąbrowska - numer obozowy 44165. Jako dwudziestolatka za druk i kolportowanie prasy podziemnej została aresztowana. Po roku podpisała dokument, że jest "wrogiem narodu niemieckiego", i została wywieziona do obozu Auschwitz, gdzie poddawano ją pseudomedycznym eksperymentom doktora Mengele. Przeżyła pięć obozów: Auschwitz-Birkenau, Ravensbrück, Malchow, Buchenwald i Leipzig, i dwa marsze śmierci. Przez ponad 50 lat nie była w stanie pojechać do Oświęcimia. Dopiero teraz zdecydowała się opowiedzieć całą swoją historię i opublikować listy pisane z obozu. Dlaczego uważa, że obóz był jej przeznaczeniem? Czemu po wojnie ukrywała swój obozowy numer? Jak udało jej się ocalić radość życia? Poruszająca rozmowa z wyjątkowym świadkiem historii. Alina Dąbrowska - z domu Bartoszek. Rocznik 1923. W czasie II wojny światowej działała w Szarych Szeregach. Za pracę konspiracyjną osadzona w więzieniu, następnie w obozach koncentracyjnych. Po wojnie pracownik MSZ. Od wielu lat uczestniczy w spotkaniach z młodzieżą polską i niemiecką, działając na rzecz pojednania obu narodów. Wiktor Krajewski - dziennikarz. W 2015 roku debiutował bestsellerową książką "Łączniczki. Wspomnienia z Powstania Warszawskiego" napisanej wraz z Marią Fredro-Boniecką. W 2017 roku opublikował książkę "Pocztówki z powstania".

"Wiem, o co ci chodziło...". Przeszłość jest moją ojczyzną. Wiersze

Antoni Słonimski

Był osobowością fascynującą. Harmonijnie łączył temperament warszawiaka z manierami długoletniego mieszkańca Londynu; wielbiciel Żeromskiego współżył w nim zgodnie z entuzjastą Wellsa, którego po wojnie wyparł Orwell. Patriota i kosmopolita, socjalista i liberał, liryczny poeta i autor felietonowych dowcipów. Niepodległość Polski, sprawiedliwość społeczna, wolności i prawa człowieka oraz odwaga i humor ― ten stop cech i wartości składał się na duchowe wyposażenie Słonimskiego. Bardzo świadom swej tożsamości, obrońca tradycji narodowych szedł z duchem czasu. Pozwalało mu to zrozumieć nowy sens społecznej misji Kościoła, ale także wiersze poetów mojej generacji ― Barańczaka, Krynickiego, Zagajewskiego. Głosił zasadę partnerskiego kompromisu z władzą, ale w sytuacjach granicznych bywał twardy jak skała. Patos przeplatał ironią, a przyrodzoną kąśliwość języka łączył z wielką ludzką dobrocią. Był jednym z ostatnich przedstawicieli wspaniałego plemienia niepokonanej polskiej inteligencji, którzy deklarowali za Kantem, że „niebo gwiaździste nade mną, a prawo moralne we mnie”. Jeśli wszakże przyjrzeć się uważnie dokonaniom tych ludzi, to łatwo spostrzec, że postępowali tak, jakby ― wedle określenia Pana Antoniego ― mieli prawo moralne ponad sobą, a niebo gwiaździste w sobie. Niebo gwiaździste, na którym szukam nieraz znaku, pozdrowienia, rady od Pana Antoniego. Adam Michnik

Wieniec z liści odarty

Marceline Desbordes-Valmore

Wieniec z liści odarty Wieniec, odarty z liści, wreszcie zanieść muszę  W ogród Ojca mojego, gdzie podmuch szeleści,  I trwonić długo będę mą klęczącą duszę:  Ojciec zna leki tajne, by zgładzić boleści.    Pójdę, pójdę, przynajmniej zagadam szlochaniem:  „O, spójrz, cierpień nad siły”. [...]Marceline Desbordes-ValmoreUr. 20 czerwca 1786 w Douai (w płn. Francji) Zm. 23 lipca 1859 w Paryżu Najważniejsze dzieła: Élégies et romances (Elegie i romanse), Pauvres Fleurs (Nieszczęsne kwiaty), powieść L'atelier d'un peintre (Pracownia malarza) Francuska poetka romantyczna, śpiewaczka i aktorka. Jej ojciec, którego warsztat rzemieślniczy zbankrutował w czasie rewolucji, występował w kabarecie. Matkę straciła podczas epidemii na Gwadelupie. Od 16 roku życia grała w teatrze, najpierw w rodzinnym Douai, potem w Paryżu, gdzie poznała pisarza Henriego de Latouche. Owocem romansu (1808-1810) był syn, który umarł w wieku 5 lat. W 1817 r. Marceline wyszła za mąż za aktora François Prospera Valmore'a. Urodziła czworo dzieci i przeżyła śmierć trojga z nich. Jej córka, Ondine Valmore (1821-1853), była również poetką. Desbordes-Valmore prowadziła korespondencję z dawnym kochankiem, w jej wierszach pojawiał się on pod imieniem Olivier. Od 1819 r. jej wiersze ukazywały się drukiem, początkowo w czasopismach dla dam; podobno do publikacji skłoniły artystkę kłopoty finansowe rodziny. W 1824 r. upadł teatr w Lyonie, w którym grała. Stopniowo Desbordes rezygnowała z aktorstwa, wreszcie całkowicie poświęciła się pisarstwu i wychowaniu dzieci. W 1832 r. została uhonorowana przez ostatniego króla Francji, Ludwika Filipa I, nagrodą w postaci stałej pensji. Całe życie bolała nad tym, że jej współcześni akceptowali kobietę jako przemiot sztuki, ale nie jako jej podmiot, nie jako artystkę; temat ten pojawia się w autobiograficznej powieści Pracownia malarza. Charles Baudelaire pisał o niej: "Pani Desbordes-Valmore była kobietą, zawsze kobietą i niczym więcej, ale potrafiła nadać poetycką ekspresję wszystkim przyrodzonym powabom kobiecości." Jej twórczość wywarła duży wpływ na wielu poetów, m.in. na Verlaine'a i Rimbaude'a. Liczne jej wiersze były i są do dziś wykorzystywane jako teksty francuskich piosenek. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Wierna rzeka

Stefan Żeromski

W pogrążonym w ruinie dworku w Niezdołach mieszka młoda Salomea Brynicka. Dziewczyna narażając własne życie, ratuje jednego z powstańców styczniowych. Ocalałym okazuje się książę Józef Odrowąż. Między bohaterami rodzi się uczucie. Początek romansu zapowiada się wręcz bajkowo. Niestety Salomea nie może liczyć na szczęśliwe zakończenie tej historii. Uboga szlachcianka nie poślubi księcia. Zostanie tylko rozpacz i upokorzenie. W ukojeniu bólu pomoże jej kontakt z tytułową wierną rzeką. Ona jedna zostanie powierniczką Salomei.

Wierna rzeka

Stefan Żeromski

Powieść opisuje dzieje miłości księcia i prostej dziewczyny, a akcja rozgrywa się gdzieś na odludziu, na tle przyrody, w opuszczonym i zrujnowanym dworku szlacheckim, gdzie pojawia się nawet duch zmarłego przed laty współwłaściciela domu.

Wierna rzeka

Stefan Żeromski

Wierna rzekaKlechda domowa I Ocknęło się znów zimno targające wnętrzności — i cierpienie, co raz wraz jak toporem rozrąbywało głowę. W prawem biodrze ból szarpał się nieustannie, niby hak wędy żelaznej, wyrywany na zewnątrz. Co chwila ogień niepojęty, nieznany zdrowemu ciału, latał po plecach, a ciemność pełna wielobarwnych iskier oślepiała oczy. Ranny zawinął się i zatulił w półkożuszek, który jeszcze za dnia zdarł był z sołdata ubitego w zaroślach na brzegu rzeki. [...]Stefan ŻeromskiUr. 14 października 1864 r. w Strawczynie (Kieleckie) Zm. 20 listopada 1925 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: nowele: Rozdziobią nas kruki, wrony, Siłaczka, Doktor Piotr (1895); powieści: Syzyfowe prace (1897); Ludzie bezdomni (1899); Popioły (1904), Wierna rzeka (1912), Przedwiośnie (1924); dramaty: Róża (1909), Uciekła mi przepióreczka (1924) Prozaik, publicysta i dramatopisarz okresu Młodej Polski. Pseudonimy: Maurycy Zych, Józef Katerla. Zaznał biedy, pochodził ze zubożałej szlachty, wcześnie stracił rodziców, pracował jako korepetytor i guwerner oraz bibliotekarz. W latach 1892-1896 w Zurychu zetknął się z polską radykalną emigracją. Idee socjalizmu i syndykalizmu były mu równie bliskie jak polskie racje narodowe i państwowe. Zabierał głos we wszystkich sprawach istotnych dla polskiej kultury, w dwudziestoleciu międzywojennym nazywany ?sumieniem narodu?. Twórca powieści modernistycznej (Ludzie bezdomni), stworzył ważne kreacje społeczników. W 1924 kandydował do Nagrody Nobla, ale jej nie otrzymał, głównie z powodu kampanii niemieckiej po opublikowaniu tomu Wiatr od morza (1922). autor: Michał Lubaś Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Wierna rzeka

Stefan Żeromski

Książę Józef Odrowąż, ciężko ranny powstaniec styczniowy, znajduje schronienie w zrujnowanym dworze energicznej Salomei Brynickiej. Między młodymi ludźmi stopniowo narasta uczucie - dla bezgranicznie oddanej Józefowi dziewczyny staje się ono najważniejszym przeżyciem, jakiego do tej pory doświadczyła. Zdeterminowana postanawia walczyć o miłość, co doprowadza do niespodziewanego finału.