Autobiografia Nikoli Tesli

Nikola Tesla

Nikola Tesla wedle różnych podań miał przyjść na świat o północy, w trakcie letniej burzy z piorunami. Miał 63 lata, kiedy tekst tej książki ukazał się po raz pierwszy w czasopiśmie „Electrical Experimenter” w 1919 roku. Moje wynalazki. Autobiografia Nikoli Tesli to pozycja, którą wybitny konstruktor i wynalazca poświęcił w szczególności młodym pasjonatom inżynierii elektrycznej, dzieląc się z nimi wspomnieniami pasjonującej i trudnej drogi życia wynalazcy. Nie jest to klasyczna biografia, ale przepleciona wątkami biograficznymi, napisana w przystępny dla każdego sposób opowieść o wynalazkach i wydarzeniach, które poprzedziły ich powstanie. Jest kilka powodów, dla których „Moje Wynalazki. Autobiografia Nikoli Tesli” jest książką niezwykle wartościową zarówno dla młodych osób poszukujących drogi działalności naukowej bądź twórczej, jak i tych, którzy już tę drogę wybrali. Pokazuje ona prometeizm naukowca wierzącego w siłę ludzkiego umysłu oraz przeplatanie się chwil triumfu z chwilami gorzkiego rozczarowania. W niniejszej pozycji Czytelnicy będą mogli odnaleźć wiadomości, które pozwolą im wniknąć nie tylko w dorobek wybitnego wynalazcy, ale także w pewnym sensie podążyć jego śladem, w czym pomocna okaże się m.in. proponowana przez Teslę literatura oraz liczne opisy. Wartość tej książki kryje się w intencjach, które przyświecały genialnemu inżynierowi przy spisywaniu treści wywiadu adresowanego do młodych wynalazców. Może ona stać się źródłem inspiracji, motywacji i nośnikiem wiedzy, ale także być przestrogą przed dualizmem ludzkiej natury. Posiada potencjał dydaktyczny opatrzony dozą solidnej dawki informacji odnośnie tego, które ze swoich wynalazków dojrzały Nikola Tesla cenił najbardziej i dlaczego je wyróżnił.

Autobiografia pośmiertna

Witold Gombrowicz

Wyjątkowa książka autobiografia pośmiertna Witolda Gombrowicza opowiedziana jego własnymi słowami Można przeczytać w niej to, co sam Gombrowicz napisał o swoim życiu, rodzinie, przyjaciołach, o Polsce, Argentynie, Europie, o literaturze, sztuce, religii, filozofii; jak komentował własne utwory i najważniejsze dla pisarza idee XX wieku. Jest portretem duchowym Gombrowicza zawartym w jednym tomie. Książka niezbędna dla wszystkich, którzy nie przeczytali kilkunastu tomów utworów pisarza; pomocna dla każdego, kto chciałby przypomnieć sobie wcześniejsze lektury. Po swoim świecie oprowadza sam Gombrowicz. Teksty wybrał i ułożył Włodzimierz Bolecki. Wiatr pseudo-jesienny porywa i mnie, i gna wraz ze mną a zawsze w przeszłość ma on przywilej wywoływania we mnie przeszłości i nieraz godzinami poddaję się mu, siedząc gdzieś na ławce. Tam, przewiany, usiłuję dokonać rzeczy nad siły a tak upragnionej nawiązać z Witoldem Gombrowiczem do epok niepowrotnych. Witold Gombrowicz, 1954

Autobiografia w listach

Eliza Orzeszkowa

Au­to­bio­gra­fia w li­stach Przed­mo­wa W ro­ku 1896 -- daw­ne to za­tem dzie­je --- za­mie­rza­jąc umie­ścić w ,,No­uvel­le Re­vue", któ­rej od lat kil­ku w za­kre­sie rze­czy ty­czą­cych się Pol­ski by­łem sta­łym współ­pra­cow­ni­kiem, dłuż­szy ar­ty­kuł o dzia­łal­no­ści li­te­rac­kiej zna­ko­mi­tej na­szej au­tor­ki, zgło­si­łem się do niej z proś­bą, aby mi udzie­lić ra­czy­ła nie­któ­rych szcze­gó­łów, rzu­ca­ją­cych świa­tło na jej ży­cie, twór­czość du­cho­wą, na my­śli, wie­rze­nia, po­glą­dy i prze­ko­na­nia spo­łecz­ne. Wten­czas to, ku wiel­kie­mu me­mu a ra­do­sne­mu zdzi­wie­niu, otrzy­ma­łem ten oto pa­mięt­nik, za­wie­ra­ją­cy w so­bie praw­dzi­wą, szcze­rą, ob­szer­ną au­to­bio­gra­fię. Są­dzę, że po­da­jąc ją dzi­siaj szer­szym ko­łom pu­blicz­no­ści, nie uchy­biam czci na­leż­nej wiel­kiej pa­mię­ci na­szej na­ro­do­wej pi­sar­ki. Wznio­słe i pięk­nie my­śli, jak do­bre ziar­no, win­ny być roz­sia­ne, aby z nich w du­szach wy­ro­sły buj­ne, czer­stwe kło­sy bło­go­sła­wio­ne­go i zba­wien­ne­go żni­wa. Pra­ca mo­ja pod ty­tu­łem ogól­nym Les fem­mes au­teurs en Po­lo­gne (M-me Eli­sé Orzesz­ko) uka­za­ła się w ,,No­uvel­le Re­vue" na po­cząt­ku 1897 r. ,,Nu­mer -- pi­sa­ła do mnie ta, któ­rą dzi­siaj opła­ku­je­my, z Wies­ba­de­nu pod da­tą 14 wrze­śnia te­goż sa­me­go ro­ku -- z uszczę­śli­wia­ją­cym mnie ar­ty­ku­łem Sza­now­ne­go Pa­na przy­był do Grod­na już po wy­jeź­dzie mo­im stam­tąd, nie­za­wod­nie od re­dak­cji >>No­uvel­le Re­vue

Autobiografia w sensie ścisłym. A nawet umownym

Jerzy Pilch

Jerzy Pilch (19522020) w swojej autobiografii uzupełnionej archiwalnymi zdjęciami z Wisły i z rodzinnego albumu zmienia czas utracony w czas odzyskany dzięki ocalającemu darowi opowiadania, bo to, czego nie pamiętamy albo czego nie umiemy opisać nie istnieje. Autobiografia w sensie ścisłym, a nawet umownym to taka opowieść o sobie, którą sam pisarz uznał za kanoniczną, a więc jedyną, jaka (jego zdaniem) nadaje się do przekazania innym. Pisząc ją, Jerzy Pilch dokonał ostentacyjnej redukcji zdarzeń należących do powierzchniowej warstwy własnego życia. Uczynił tak, by tym mocniej wyeksponować drugą, głęboką warstwę tegoż życia, stanowiącą klucz do jego tożsamości i sposobu widzenia świata. Umieścił w niej mityczną przestrzeń dzieciństwa spędzonego w Wiśle i wyjazd do Krakowa, lokujący go w istnieniu realnym, historycznym. Marian Stala Wydaje się to mało prawdopodobne, ale sceptyczny byłem od dziecka. Skąd się to wzięło, nie miałem zielonego pojęcia. Nic nie było takie, jak powinno. Żadna ziemia obiecana, żadna kraina mlekiem i miodem płynąca. Nie szukałem drogi, bo wiedziałem: nie ma takiej drogi. Nie ma drogi prowadzącej do wyśnionych krajów, bo nie ma takich krajów. Jerzy Pilch

Auto/biograficzne aspekty praktyk poznawczych

Marcin Kafar

Książka poświęcona jest podmiotowym aspektom praktyk poznania, znajdującym swoje językowe uzewnętrznienie w formach auto/biograficznych. Przedstawione rozważania mieszczą się na przecięciu wymiarów teoretycznego i metodologicznego, głównym punktem odniesienia czyniąc pozostające zwykle na drugim planie doświadczenia indywidualne badaczy. Ponadto zawiera treści skoncentrowane na biografiach naukowych, będących w centrum zainteresowania kilkorga badaczy, analizujących je w różnych ramach teoretycznych i z różnych perspektyw, m.in. pedagogicznej, antropologicznej, socjologicznej, kulturoznawczej. Odpowiadając na wspólnie odczuwany „brak” i podążając w refleksji według zasady rozpleniającego się kłącza, czyli zgodnie z inspirującą formułą wspólnego dociekania, zaprojektowaną i zaproponowaną przez redaktora tomu, indywidualni badacze stawali się współbadaczami, razem osiągającymi wieloaspektową konceptualizację podjętego zagadnienia. Wyrażają to ich teksty, świetnie korespondujące ze sobą i znakomicie reprezentujące nową, wspólnie wypracowaną w książce jakość o walorach deskryptywnych, wyjaśniających oraz prospektywnych. Biografie naukowe analizowane przez autorów tworzą rodzaj hologramu, w którego każdym elemencie zawarta jest informacja o całości jego obrazu. Czas, jaki poświęci czytelnik na lekturę tej książki, z pewnością nie będzie czasem straconym. 

Autobiograficzny trójkąt: świadectwo, wyznanie, wyzwanie

Małgorzata Czermińska

Teoria trzech postaw autobiograficznych wyrosła ze studiów nad pograniczem powieści i prozy niefikcjonalnej. W postawie świadectwa autor przedstawia siebie na sposób epicki na tle środowiska. W wyznaniu skupia się jak w liryce na życiu wewnętrznym. W postawie trzeciej jak w dramacie wciąga czytelnika w dialog, grę, wyzywa na pojedynek. Uniwersalny charakter trzech postaw wynika z ugruntowania w trzech funkcjach mowy opisanych przez Karla Bühlera, znanych już antycznym podręcznikom retoryki, które rozróżniają przedstawianie rzeczywistości, wyrażanie nadawcy i apelowanie do odbiorcy. Wszystkie postawy są zawsze obecne w tekstach autobiograficznych, zwykle jednak dominuje jedna, decydując o charakterze utworu. Część pierwsza książki prezentuje teorię. Druga dotyczy obszaru, w którym przeważa wyznanie. Te niedoceniane wcześniej utwory zasługują na nazwę autobiografii duchowej. Trzecia część odnosi się do ważnej w polskiej tradycji postawy świadka. Masowe migracje wieku XX spowodowały powstawanie świadectw wpisywanych w konkretne autobiograficzne miejsca. Postawa świadka bywała też odnoszona do dylematów moralnych historii ujmowanych jako wyzwanie wobec czytelnika. O tym mowa jest w części czwartej.  Wszystkie teksty autobiograficzne można wpisać w trójkąt trzech postaw, ale nie każda interpretacja literatury dokumentu osobistego musi się do nich odnosić. Poza nimi funkcjonują inne możliwości, przedstawione w części piątej. Zwłaszcza rozdział ostatni, napisany po latach, zamieszczam w poczuciu, że otwiera się na inne rejony. Trójkąt trzyma się mocno (jak mam nadzieję), ale praca nad problematyką autobiografii pozostaje dziełem w toku. Małgorzata Czermińska – absolwentka Uniwersytetu Warszawskiego, całe życie zawodowe związana z Uniwersytetem Gdańskim. Wykładała też literaturę polską w University of Michigan w USA, University of Cambridge w Wielkiej Brytanii, na Uniwersytecie Grodzieńskim na Białorusi. Ważniejsze książki:Autobiograficzny trójkąt: świadectwo, wyznanie i wyzwanie (Kraków 2000, w nowej wersji The Autobiographical Triangle: Witness, Confession, Challenge, Berlin 2019); Gotyk i pisarze. Topika opisu katedry (Gdańsk 2005); redakcja i wstęp do zbioru przekładów: Autobiografia (Gdańsk 2009). Współredaktorka tomów: Czesława Miłosza „Północna strona” (Gdańsk 2011) i Miłosz na Żuławach. Epizod z biografii poety (Gdańsk 2013).

Autobiografizm filmowy jako ślad podmiotowej egzystencji

Magdalena Podsiadło

Autobiografizm różnego rodzaju wypowiedzi filmowych jest niezaprzeczalnym faktem, a sposób, w jaki się przejawia, wymaga złożonych i precyzyjnych narzędzi badawczych. Tymczasem literatura przedmiotu jest nieliczna i niezupełnie satysfakcjonująca, co może dziwić, zważywszy, że zbliżone obszary tematyczne były eksplorowane wielostronnie i starannie. Mam na myśli problem autora, podmiotu i autotematyzmu. Wyłonił się zatem obszar niespenetrowany dostatecznie, dając tym samym pole do wykazania się inwencją oraz samodzielnością i oryginalnością. Powiedzmy od razu, że autorka nie zawodzi oczekiwań Czytelnika. Jej rozprawa jest interesująca, napisana z polotem i zarazem z respektowaniem reguł warsztatu naukowego, nie brak jej wartości stricte literackich.   Prof. dr hab. Alicja Helman (z rec. pracy)     Tematem rozprawy jest autobiografizm filmowy, próba jego zdefiniowania oraz wyznaczenia głównych nurtów, z których się wywodzi (kina awangardy, undergroundowego oraz nowofalowego). Analiza postawy autobiograficznej twórcy zawartej w dziele wskazuje, że realizuje się ona przez wielogłosowy status „ja” autobiograficznego, reprodukcyjny charakter obrazu, fabularyzację oraz kreację. Ślad-trop, który autor pozostawia w filmie, zwraca się jednocześnie ku niemu samemu. Powtarzające się tropy tworzą natomiast podstawę retoryki twórczości autobiograficznej, czyli katalog najczęściej powracających tropów-sygnałów wskazujących na rzeczywistą osobę autora filmowego. Odmienne sposoby zawierania z widzem paktu autobiograficznego pozwalają uporządkować twórczość autobiograficzną według trzech typów „ja” autorskiego, czyli „ja” empirycznego, porte-parole oraz „ja” sylleptycznego, które stały się podstawą analiz twórczości trojga autorów – odpowiednio: Jonasa Mekasa, Márty Mészáros oraz Jerzego Skolimowskiego.   Magdalena Podsiadło – adiunkt w Instytucie Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Jagiellońskiego.  

Autobiographia Literaria

Julia Fiedorczuk

Julia Fiedorczuk Tlen część druga: Elegie Autobiographia Literaria Chciałem powiedzieć to i to, i to.Marcin Sendecki przed tym dniem, kiedy ktoś zwinie ciemny ekran nieba strząśnie gwiazdy jak okruszki żaru chciałam napisać o mrówkach jeżach o grzybni ... Julia Fiedorczuk ur. 23 lutego 1975 Najważniejsze dzieła: Listopad nad Narwią (2000), Bio (2004), Planeta rzeczy zagubionych (2006), Tlen (2009), tuż-tuż (2012) , Biała Ofelia (2013), Nieważkość (2015), Psalmy (2018) Poetka, wykładowczyni akademicka, badaczka literatury amerykańskiej. Prozaiczka, autorka opowiadań oraz powieści Biała Ofelia (2013) i Nieważkość (2015, nominowana do Nagrody Literackiej Nike). Jako tłumaczka przełożyła m.in. zbiór esejów Johna Ashberyego Inne tradycje oraz teksty amerykańskiej poetki, muzyczki i performerki Laurie Anderson. Główna propagatorka i reprezentantka ekopoezji na gruncie polskim. Autorka esejów o ekopoetyce, które ukazały się w zbiorze Cyborg w ogrodzie (2015). Wraz z Gerardo Beltránem, zamieszkałym w Polsce meksykańskim poetą i tłumaczem, wydała też programową książkę zatytułowaną Ekopoetyka. W poetyckiej praktyce Julii Fiedorczuk ekopoetyka oznacza przede wszystkim odmowę stawiania człowieka na pierwszym miejscu, zwrot w stronę przyrody znajduje zaś niekiedy swoje dopełnienie w odwołaniach do języka nauki. W 2018 roku została laureatką Nagrody Poetyckiej im. Wisławy Szymborskiej za tom poetycki Psalmy. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.