Hybrydowe modelowanie procesów demograficznych z wykorzystaniem rozmytych przyłączających układów dynamicznych

Agnieszka Rossa, Lesław Socha, Andrzej Szymański

Umieralność i prawidłowości z nią związane są przedmiotem dociekań od wielu stuleci. Za ojca metodologii tablic wymieralności uznaje się J. Graunta, który w roku 1662 opublikował pracę „Natural and Political Observations Made upon the Bills of Mortality”. Kontynuatorem badań Graunta był angielski astronom E. Halley. Autorem współczesnej metodologii budowy tablic wymieralności jest C. L. Chiang. Gwałtowny rozwój teorii i zastosowań modeli umieralności obserwujemy szczególnie w ostatnich czterech dekadach, czego dowodem jest też niniejsza książka. Przedstawione są w niej najnowsze modele umieralności, które umożliwiają prognozowanie procesu wymierania populacji w perspektywie średnio- i długookresowej. Autorzy omawiają kolejne modyfikacje modelu Lee-Cartera, wykorzystując teorię równań różniczkowych, algebry liczb rozmytych oraz algebry liczb zespolonych. Zastosowanie tych struktur pozwala na modelowanie umieralności, a następnie na wskazanie własności prognostycznych poszczególnych modeli. W sytuacji starzenia się społeczeństw w krajach rozwiniętych proponowane modele mogą znaleźć zastosowanie m.in. w planach emerytalnych i ubezpieczeniach na życie. 

Podstawy demometrii

Agnieszka Rossa

Publikacja zawiera omówienie podstawowych metod i narzędzi demografii matematycznej (demometrii), m.in. takich jak współczynniki demograficzne, prawdopodobieństwo zdarzeń demograficznych, tablice trwania życia, metody obliczania (szacowania) parametrów opisu ruchu naturalnego ludności czy syntetyczne miary reprodukcji ludności. Jej walorem jest klarowna prezentacja założeń i metod analizy demograficznej. Omawiane zagadnienia zostały zilustrowane przykładami i uzupełnione ćwiczeniami do samodzielnego rozwiązania. Książka jest przeznaczona dla nauczycieli akademickich i specjalistów z zakresu demografii, a także dla studentów kierunków ekonomicznych oraz specjalności, których programy przewidują zajęcia z demografii ogólnej i matematycznej. „Publikacja stanowi wartościowe uzupełnienie literatury traktującej o metodach analizy demograficznej ze szczególnym uwzględnieniem ujęcia wzdłużnego. Zaprezentowano w niej kilka formuł szacowania liczby i dynamiki ludności w określonych przedziałach czasu, co poszerza perspektywę oceny procesu zastępowalności pokoleń”. Z recenzji prof. dra hab. Andrzeja Ochockiego