Legendy o Cyrylu i Metodym wobec prawdy dziejowej. Szkic z dziejów chrześcijaństwa u Słowian

Aleksander Brückner

UWAGA! e-book jest skanem zapisanym w formacie PDF. Plik pdf uniemożliwia przeszukiwanie i kopiowanie tekstu REPRINT. Święty Cyryl, właściwie Konstantyn, (827-869) i Święty Metody, właśc. Michał (815-885), Bracia Sołuńscy, misjonarze. Prowadzili w IX wieku misje chrystianizacyjne, m.in. na ziemiach zamieszkanych przez Słowian. Twórcy rytu słowiańskiego, święci Kościoła katolickiego i prawosławnego nazywani apostołami Słowian. Początkowo bracia prowadzili misje wśród Chazarów na Krymie, na Półwyspie Arabskim, oraz w Bułgarii. Na prośbę księcia wielkomorawskiego Rościsława cesarz bizantyjski Michał wysłał kaznodziejów Cyryla i Metodego z tą misją, ponieważ znali język Słowian. Rościsław nie chciał misjonarzy niemieckich, nieznających miejscowego języka. Działalność świętych okazała się niezwykle ważna dla kultury Słowian, popularyzując piśmiennictwo. Cyryl i Metody prowadzili swoje misje w Księstwie Wielkomorawskim i na Rusi Kijowskiej. Działalność Cyryla i Metodego uważana jest za wzór wolnej od partykularyzmu, wyłączności etnicznej, uprzedzeń rasowych, czy narodowej pychy działalności misyjnej Kościoła odwołującej się do naturalnych uczuć ludzkiego serca. (z Wikipedii).

Mitologia słowiańska

Aleksander Brückner

Ze wstępu autora: Mity słowiańskie same do mitu raczej należą, skoro pewne o nich wiadomości, to jest ani urojone, ani powtarzane tylko, na stronicy druku się zmieszczą. O kultach słowiańskich, to jest o świątyniach i kapłanach, o posągach i obrzędach, o ofiarach i wieszczbach wiemy nierównie więcej i lepiej; ba, gdy po mitach głucho od wieków zupełnie, z kultów do dziś tu i owdzie niejedno ocalało, szczególnie na Rusi i na Bałkanie, np. w kulcie przodków (zadusznym). Im mniej o mitach wiemy, tym bujniej rozrosła się umiejętność o nich, mitologia; niestety, koło, jakie ona dotąd zatacza, zupełnie błędne. Brak bowiem istotnych wiadomości zastąpiły mrzonki i rojenia. Tak zmyślili kronikarze miejscowi niemieccy w XV i następnych wiekach, gdy wszelki ślad po mitach zaginął, cały Olimp słowiański i poopisywali nawet szczegółowo posągi bóstw, co nigdy w istocie nie istniały. Tak samo postępowali u nas Długosz i Miechowczyk, a w Prusach autorowie agendy pruskiej kościelnej z r. 1530. Nie mając najlżejszego wyobrażenia o mitach polskich, których w wieku XV i śladu nie było, albo pruskich, z których w XVI niewiele więcej ocalało, ośmielili się zmyślić cały Olimp polski i pruski, a inni im ślepo uwierzyli. Obok niej staje godnie, bo również utrudnia dotarcie do prawdy, w drugiej połowie XIX wieku rozpanoszona zasada, odmawiająca bóstwom słowiańskim, na Rusi czy na Pomorzu zaodrzańskiem zaświadczonym, rodzimości, wywodząca je często z obcych stron i wpływów, ba, nawet ze wzajemnych na siebie oddziaływań, chociaż o niczym podobnym dzieje nie wiedzą, ani o owych wpływach irańskich i innych, ani o oddziaływaniach np. Słowian pomorskich na ruskich. Tym sposobem, to niewiele, co o mitach słowiańskich istotnego wiemy, topnieje...

Mitologia słowiańska

Aleksander Brückner

Im mniej o mitach wiemy, tym bujniej rozrosła się umiejętność o nich, mitologia; niestety, koło, jakie ona dotąd zatacza, zupełnie błędne. Brak bowiem istotnych wiadomości zastąpiły mrzonki i rojenia. Tak zmyślili kronikarze miejscowi niemieccy w XV i następnych wiekach, gdy wszelki ślad po mitach zaginął, cały Olimp słowiański i poopisywali nawet szczegółowo posągi bóstw, co nigdy w istocie nie istniały. Tak samo postępowali u nas Długosz i Miechowczyk, a w Prusach autorowie agendy pruskiej kościelnej z r. 1530. Nie mając najlżejszego wyobrażenia o mitach polskich, których w wieku XV i śladu nie było, albo pruskich, z których w XVI niewiele więcej ocalało, ośmielili się zmyślić cały Olimp polski i pruski, a inni im ślepo uwierzyli. Liczę sobie za zasługę, żem dowiódł, że ów panoszący się górnie olimp polski i pruski Długosz, Miechowczyk, agendziści, aby się krótko a dobitnie wyrazić, z palców sobie wyssali (...) (fragment)

Mitologia słowiańska

Aleksander Brückner

Mi­to­lo­gia sło­wiań­ska I Mi­ty sło­wiań­skie sa­me do mi­tu ra­czej na­le­żą, sko­roż pew­ne o nich wia­do­mo­ści, to jest ani uro­jo­ne, ani po­wta­rza­ne tyl­ko, na stro­ni­cy dru­ku się zmiesz­czą. O kul­tach sło­wiań­skich, to jest o świą­ty­niach i ka­pła­nach, o po­są­gach i ob­rzę­dach, o ofia­rach i wieszcz­bach wie­my nie­rów­nie wię­cej i le­piej; ba, gdy po mi­tach głu­cho od wie­ków zu­peł­nie, z kul­tów do dziś tu i owdzie nie­jed­no oca­la­ło, szcze­gól­nie na Ru­si i na Bał­ka­nie, np. w kul­cie przod­ków (za­dusz­nym). Im mniej o mi­tach wie­my, tym buj­niej roz­ro­sła się umie­jęt­ność o nich, mi­to­lo­gia; nie­ste­ty, ko­ło, ja­kie ona do­tąd za­ta­cza, zu­peł­nie błęd­ne. [...]Aleksander BrücknerUr. 29 stycznia 1856 w Brzeżanach Zm. 24 maja 1939 w Berlinie Najważniejsze dzieła: Dzieje kultury polskiej, Dzieje literatury polskiej, Historia literatury rosyjskiej, Encyklopedia staropolska, Słownik etymologiczny języka polskiego, Mitologia słowiańska, Mitologia polska, Starożytna Litwa. Ludy i bogi Historyk literatury i kultury polskiej, slawista, badacz dziejów języka. Pochodził ze spolszczonej rodziny niemieckiej. Profesor języków i literatur słowiańskich na uniwersytecie w Berlinie w latach 1881-1924, członek Akademii Nauk w Petersburgu, Pradze, Belgradzie i Sofii, a także Akademii Umiejętności w Krakowie i Towarzystwa Naukowego we Lwowie. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości po I wojnie światowej za swoją pracę na rzecz kultury polskiej został uhonorowany przez polskie uniwersytety i instytucje naukowe, a w 1933 otrzymał złoty medal zasługi od społeczeństwa polskiego. Najbardziej spektakularnym dokonaniem prof. Brücknera było odnalezienie w Bibliotece Petersburskiej Kazań świętokrzyskich, ich opracowanie jako zabytku języka polskiego i opublikowanie (1890). W istocie jednak największe znaczenie ma rozległość jego wieloletnich badań, umieszczenie dorobku kultury polskiej w kontekście rozwoju całej słowiańszczyzny, opracowanie krok po kroku w studiach szczegółowych i monograficznych dzieł i autorów głównego nurtu literatury polskiej (wyróżnić należy studium o Bogurodzicy, monografię Mikołaja Reja, czy oprac. pism Wacława Potockiego), a oprócz tego docenienie wagi np. literatury sowizdrzalskiej czy pogłębienie wiedzy na temat kulturotwórczej roli polskich różnowierców (wyd. oprac. 1905). Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

O literaturze rosyjskiej i naszym do niej stosunku dziś i lat temu trzysta

Aleksander Brückner

Aleksander Brückner O literaturze rosyjskiej i naszym do niej stosunku dziś i lat temu trzysta Szkic literacki ISBN 978-83-288-2138-5 Zawiązkiem szkicu niniejszego był odczyt, wygłoszony w lwowskim Związku naukowo-literackim 19 października 1905, wydrukowany z dopełnieniami i poprawkami w odcinku Słowa Polskiego, w listopadzie 1905. Wydaję go ponownie, rozszerzywszy go znaczniej i dodawszy całe nowe ustępy. Berlin w listopadzie 1905. A. Br. Wielokrotnie powtarzano... Aleksander Brückner Ur. 29 stycznia 1856 w Brzeżanach Zm. 24 maja 1939 w Berlinie Najważniejsze dzieła: Dzieje kultury polskiej, Dzieje literatury polskiej, Historia literatury rosyjskiej, Encyklopedia staropolska, Słownik etymologiczny języka polskiego, Mitologia słowiańska, Mitologia polska, Starożytna Litwa. Ludy i bogi Historyk literatury i kultury polskiej, slawista, badacz dziejów języka. Pochodził ze spolszczonej rodziny niemieckiej. Profesor języków i literatur słowiańskich na uniwersytecie w Berlinie w latach 1881-1924, członek Akademii Nauk w Petersburgu, Pradze, Belgradzie i Sofii, a także Akademii Umiejętności w Krakowie i Towarzystwa Naukowego we Lwowie. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości po I wojnie światowej za swoją pracę na rzecz kultury polskiej został uhonorowany przez polskie uniwersytety i instytucje naukowe, a w 1933 otrzymał złoty medal zasługi od społeczeństwa polskiego. Najbardziej spektakularnym dokonaniem prof. Brücknera było odnalezienie w Bibliotece Petersburskiej Kazań świętokrzyskich, ich opracowanie jako zabytku języka polskiego i opublikowanie (1890). W istocie jednak największe znaczenie ma rozległość jego wieloletnich badań, umieszczenie dorobku kultury polskiej w kontekście rozwoju całej słowiańszczyzny, opracowanie krok po kroku w studiach szczegółowych i monograficznych dzieł i autorów głównego nurtu literatury polskiej (wyróżnić należy studium o Bogurodzicy, monografię Mikołaja Reja, czy oprac. pism Wacława Potockiego), a oprócz tego docenienie wagi np. literatury sowizdrzalskiej czy pogłębienie wiedzy na temat kulturotwórczej roli polskich różnowierców (wyd. oprac. 1905). Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Puszkin, Mickiewicz, Falconet

Aleksander Brückner

Aleksander Brückner Puszkin, Mickiewicz, Falconet Adhuc sub iudice lis est. Przeciw kartom Ustępu, ociekającym krwią i łzami, nabrzmiałym nienawiścią i szyderstwem, wydaje się scena przed pomnikiem, jakiemu do dziś na północy równego nie ma, niby idyllą poważną a pogodną, pełną trafnych uwag raczej mędrca niż poety. Uwagi te włożył Mickiewicz Puszkinowi w usta, przy czym tak go dokładnie ucharakteryzował, że nikt nigdy o identyczności Puszkinowej ani wątpił. Z... Aleksander Brückner Ur. 29 stycznia 1856 w Brzeżanach Zm. 24 maja 1939 w Berlinie Najważniejsze dzieła: Dzieje kultury polskiej, Dzieje literatury polskiej, Historia literatury rosyjskiej, Encyklopedia staropolska, Słownik etymologiczny języka polskiego, Mitologia słowiańska, Mitologia polska, Starożytna Litwa. Ludy i bogi Historyk literatury i kultury polskiej, slawista, badacz dziejów języka. Pochodził ze spolszczonej rodziny niemieckiej. Profesor języków i literatur słowiańskich na uniwersytecie w Berlinie w latach 1881-1924, członek Akademii Nauk w Petersburgu, Pradze, Belgradzie i Sofii, a także Akademii Umiejętności w Krakowie i Towarzystwa Naukowego we Lwowie. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości po I wojnie światowej za swoją pracę na rzecz kultury polskiej został uhonorowany przez polskie uniwersytety i instytucje naukowe, a w 1933 otrzymał złoty medal zasługi od społeczeństwa polskiego. Najbardziej spektakularnym dokonaniem prof. Brücknera było odnalezienie w Bibliotece Petersburskiej Kazań świętokrzyskich, ich opracowanie jako zabytku języka polskiego i opublikowanie (1890). W istocie jednak największe znaczenie ma rozległość jego wieloletnich badań, umieszczenie dorobku kultury polskiej w kontekście rozwoju całej słowiańszczyzny, opracowanie krok po kroku w studiach szczegółowych i monograficznych dzieł i autorów głównego nurtu literatury polskiej (wyróżnić należy studium o Bogurodzicy, monografię Mikołaja Reja, czy oprac. pism Wacława Potockiego), a oprócz tego docenienie wagi np. literatury sowizdrzalskiej czy pogłębienie wiedzy na temat kulturotwórczej roli polskich różnowierców (wyd. oprac. 1905). Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Starożytna Litwa

Aleksander Brückner

Starożytna LitwaLudy i bogi. Szkice historyczne i mitologiczne. Dzieje litewskie, od czasów kanonika i eks-żołnierza Mazura Stryjkowskiego i jezuity Kojałowicza, uprawiała niegdyś wyłącznie nauka polska, jeszcze w wieku dziewiętnastym w pracach Bohusza (Rozprawa o początkach narodu i języka litewskiego, Warszawa, 1808), w pomnikowym dziele Narbutta, w wydawnictwach dyplomatycznych Raczyńskiego, w zapiskach Jucewicza, w kompilacjach Kraszewskiego i Jaroszewicza. Później daliśmy się ubiec innym, ostatnie lata dopiero przyniosły nowe przyczynki lingwistyczne, Jana Karłowicza; dyplomatyczne, Prochaski kodeks listów Witoldowych; historyczne, Latkowskiego (o Mendogu), Lewickiego (o Świdrygielle). [...]Aleksander BrücknerUr. 29 stycznia 1856 w Brzeżanach Zm. 24 maja 1939 w Berlinie Najważniejsze dzieła: Dzieje kultury polskiej, Dzieje literatury polskiej, Historia literatury rosyjskiej, Encyklopedia staropolska, Słownik etymologiczny języka polskiego, Mitologia słowiańska, Mitologia polska, Starożytna Litwa. Ludy i bogi Historyk literatury i kultury polskiej, slawista, badacz dziejów języka. Pochodził ze spolszczonej rodziny niemieckiej. Profesor języków i literatur słowiańskich na uniwersytecie w Berlinie w latach 1881-1924, członek Akademii Nauk w Petersburgu, Pradze, Belgradzie i Sofii, a także Akademii Umiejętności w Krakowie i Towarzystwa Naukowego we Lwowie. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości po I wojnie światowej za swoją pracę na rzecz kultury polskiej został uhonorowany przez polskie uniwersytety i instytucje naukowe, a w 1933 otrzymał złoty medal zasługi od społeczeństwa polskiego. Najbardziej spektakularnym dokonaniem prof. Brücknera było odnalezienie w Bibliotece Petersburskiej Kazań świętokrzyskich, ich opracowanie jako zabytku języka polskiego i opublikowanie (1890). W istocie jednak największe znaczenie ma rozległość jego wieloletnich badań, umieszczenie dorobku kultury polskiej w kontekście rozwoju całej słowiańszczyzny, opracowanie krok po kroku w studiach szczegółowych i monograficznych dzieł i autorów głównego nurtu literatury polskiej (wyróżnić należy studium o Bogurodzicy, monografię Mikołaja Reja, czy oprac. pism Wacława Potockiego), a oprócz tego docenienie wagi np. literatury sowizdrzalskiej czy pogłębienie wiedzy na temat kulturotwórczej roli polskich różnowierców (wyd. oprac. 1905). Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Starożytna Litwa. Ludy i bogi

Mitologia, zwyczaje i przesądy Bałtów Dzieje Bałtów są równie złożone i ciekawe jak Słowian czy Germanów, a jednak mniej znane i obecne w zbiorowej świadomości, choć zostawili po sobie ślady na terenie naszego kraju. Jak wyglądały wierzenia Bałtów, którzy przez stulecia żyli obok Słowian? Jakie tereny zajmowali? Dlaczego ich kultura i religia zostały zniszczone? Choć dzieło Brucknera powstało na początku XX wieku, nie ma innej pozycji tak wszechstronnej i trafnie ujmującej temat. Można tu znaleźć wiele szczegółów dotyczących bogów, obrządków i obyczajów. Poznajemy życie Bałtów od narodzin po pochówek. Wiemy, jak wyobrażali sobie wędrówki dusz po śmierci, w jaki sposób składali ofiary także z ludzi oraz jak duże znaczenie miało dla nich wróżbiarstwo. Autor sporo miejsca poświęcił również zabobonom i codziennemu życiu pogańskich Bałtów. Skupił się także na ich kontaktach z chrześcijaństwem. Wspomniane tematy przeanalizował ze swadą i w gawędziarskim stylu.