Klasyczne i nieklasyczne metody analizy nierówności dochodowych

Alina Jędrzejczak

Początki badań rozkładów dochodów i ich nierównomierności sięgają przełomu XIX i XX stulecia, kiedy ukazały się pierwsze prace włoskiego ekonomisty Vilfredo Pareto (1848-1923), współtwórcy teorii równowagi ekonomicznej. Monografia obejmuje szeroko rozumianą metodologię statystyczną dotyczącą rozkładów dochodów i nierówności dochodowych. Obecnie obserwuje się wyraźny wzrost zainteresowania badaniami nierówności, niesprawiedliwości, wykluczenia i ubóstwa, a także wymiarem praktycznym rezultatów tych analiz. W publikacji prezentowana jest szeroka gama mierników nierówności opartych na różnych podejściach: aksjomatycznym, opisowym, normatywnym, w tym współczynniki Giniego, Theila i Zengi, z uwzględnieniem dekompozycji , a także miary różnic między rozkładami pozwalające na ocenę deprywacji wyróżnionych grup. Oddając książkę do rąk Czytelników, wyrażam nadzieję, że spełni oczekiwania statystyków, ekonomistów i polityków oraz ożywi dyskusję nad problemami społecznymi wynikającymi ze zbyt dużych różnic w dochodach, które często prowadzą do ubóstwa i wykluczenia najsłabszych grup ludności.

Łódzka statystyka akademicka

Czesław Domański, Alina Jędrzejczak

Początki statystyki w Łodzi sięgają końca lat dziewięćdziesiątych XIX wieku, kiedy w 1898 roku utworzona została Giełda Papierów Wartościowych, w ramach której powołano Komisję Statystyczną badającą procesy głównie gospodarcze, ale także i społeczne. W latach międzywojennych powstały pierwsze prywatne uczelnie wyższe, m.in. Wyższa Szkoła Nauk Społecznych i Ekonomicznych oraz Wolna Wszechnica Polska (WWP). W obu tych uczelniach były wykładane przedmioty statystyczne. W 1935 roku utworzona została Katedra Ekonomii i Statystyki w Od­ dziale Łódzkim WWP, w której wykładowcami byli m.in. Stefan Dziewulski, Edward Szturm de Sztrem, Edward Rosset. Przedstawione osiągnięcia naukowe i dydaktyczne łódzkich statystyków gromadzone przez ponad sto lat przyczyniły się do wszechstronnego rozwoju statystyki, demografii i ekonometrii Uniwersytetu Łódzkiego, a także miały istotny wpływ na powstanie szkół naukowych znanych w kraju, jak również na arenie międzynarodowej. * Opracowanie, chociaż ma warsztat i charakter naukowy, przez lata pełnić będzie funkcję popularyzatorską i upowszechniającą wiedzę o roli i miejscu łódzkiej statystyki miejskiej i akademickiej w ciągu ostatnich ponad stu lat. Poprawność i logika wywodu, podobnie jak poszczególne kroki badawcze prowadzące do ostatecznego celu, jakim było dla Autorów, w moim rozumieniu, rozpoznanie osiągnięć i głównych postaci łódzkiej statystyki oraz jej miejsca i roli w rozwoju nauki w skali miasta i kraju – są przekonujące. Badanie, którego efektem jest recenzowana monografia, nie należy do podstawowych, a jego innowacyjność i zasadność podjęcia wynika z tego, że pozwala wskazać miejsce jednej tylko dyscypliny naukowej, którą w rozpatrywanym przypadku jest statystyka, w długotrwałym, sekularnym rozwoju nauki i wiedzy praktycznej. Z opinii recenzenta prof. Jerzego T. Kowaleskiego

Rozwój statystyki łódzkiej

Czesław Domański

 Oddając tę książkę do rąk czytelników, autorzy mają nadzieję, że zainteresuje ona środowisko statystyków, a także ożywi pamięć i pragnienie utrwalania wiedzy o ludziach i instytucjach tworzących łódzką myśl statystyczną. Publikacja jako pierwsza obejmuje charakterystykę działalności różnych organizacji i instytucji, a przede wszystkim statystyków, którzy działali w Łodzi na przestrzeni blisko 200 lat.

Statystyka i demografia w Uniwersytecie Łódzkim. Brylantowy jubileusz

Czesław Domański, Alina Jędrzejczak

Książka przekazana do rąk Czytelników obejmuje dorobek naukowy, dydaktyczny i organizacyjny statystyków i demografów Uniwersytetu Łódzkiego. Można ją traktować jako kontynuację monografii pt. Łódzka statystyka akademicka, wydanej w 2020 roku. Celem tej monografii jest przedstawienie dorobku statystyków i demografów Uniwersytetu Łódzkiego, w tym prekursorów, którzy wnieśli znaczący wkład w rozwój statystyki i demografii jako dyscyplin naukowych i ich szerokich zastosowań w wielu dziedzinach wiedzy. Okazją do wydania książki była 77 rocznica pierwszych wykładów ze statystyki, prowadzonych przez nauczycieli akademickich w Uniwersytecie Łódzkim i w Łódzkim Oddziale Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Przedstawiona twórczość naukowa obejmuje okres ponad stu lat i przyczyniła się ona do dynamicznego rozwoju statystyki i demografii w łódzkich uczelniach wyższych, w tym głównie w Uniwersytecie Łódzkim. Środowisko łódzkie wspierało także inne wyższe uczelnie w Polsce poprzez promocję doktorów i doktorów habilitowanych, kierowanie projektami naukowymi a także organizację międzynarodowych konferencji naukowych, w tym m.in. konferencji Wielowymiarowa Analiza Statystyczna, która w 2022 roku będzie miała 40 edycję. Książka ma charakter naukowy i popularno-naukowy. Wzbogaca ona informacje o dorobku naukowym i dydaktycznym statystyków i demografów Uniwersytetu Łódzkiego na tle statystyki i demografii polskiej, a częściowo również światowej, w dotychczasowym procesie  historycznego rozwoju. Na podstawie dokumentów i danych źródłowych pokazano osiągnięcia naukowe statystyków i demografów łódzkich, a także ich wkład do dydaktyki. Osiągnięcia te pokazano na tle dorobku polskiej myśli statystycznej i demograficznej, a także dorobku światowego, poprzez informacje o udziałach w międzynarodowych kongresach statystycznych.

Sytuacja dochodowa gospodarstw domowych w województwie łódzkim

Alina Jędrzejczak, Dorota Pekasiewicz

Analiza sytuacji ekonomicznej na podstawie nierówności dochodowych i ubóstwa jest bardzo ważnym zagadnieniem, które wymaga ciągłego monitoringu. W publikacji analiza taka została przeprowadzona dla województwa łódzkiego, które w badanym okresie (2016-2020) było narażone z jednej strony na wpływ pandemii COVID-19, a z drugiej - na szybki wzrost gospodarczy i działanie licznych programów społecznych. W Polsce dużo uwagi poświęca się tworzeniu programów mających na celu wzrost jakości życia, natomiast brakuje systemowej oceny efektów prowadzonej polityki. Monografia idealnie wpisuje się w tę lukę, dostarczając metodyki do oceny zmiany sytuacji dochodowej badanej grupy społecznej. Nie ma w Polsce książek ukazujących tak kompleksowe podejście do analizy sytuacji ekonomicznej regionu. Z recenzji dr hab. Edyty Mazurek