Dylematy zarządzania publicznego w działalności Zakładów Gospodarki Mieszkaniowej w obszarze mieszkalnictwa

Bogusława Ziółkowska, Paweł Bogdał

Mieszkalnictwo jest zagadnieniem niezwykle ważnym w życiu indywidualnym i państwowym, gdyż sektor ten silnie oddziałuje na poziom życia obywateli i potencjał rozwoju gospodarczego kraju. Znaczenie mieszkalnictwa w życiu gospodarczym i społecznym wywołuje potrzebę, a nawet konieczność aktywnego zajmowania się tą problematyką zarówno na poziomie lokalnym i krajowym, jak i ponadnarodowym. Problemy mieszkalnictwa pojawiają się w treści dokumentów prawa międzynarodowego, które wskazują na obowiązek moralny państw względem swoich obywateli w zakresie podejmowania kroków dla zapewnienia odpowiednich warunków mieszkaniowych, jednak rozwiązywanie problemów mieszkalnictwa następuje poprzez kształtowanie polityki mieszkaniowej w poszczególnych państwach. W Polsce założenia polityki mieszkaniowej są wpisane w ogólne założenia zarządzania państwem. Po wprowadzeniu w 1990 roku ustawy o samorządzie gminnym gminy realizują część swoich zadań w obszarze zarządzania zasobami gminnymi poprzez jednostki organizacyjne samorządu terytorialnego, którymi są m.in. Zakłady Gospodarki Mieszkaniowej. Gminy posiadają instrumenty polityki mieszkaniowej, do których należą: tworzenie i utrzymywanie gminnego zasobu mieszkaniowego, rozwój budownictwa społecznego (TBS), prowadzenie inwestycji i różnego rodzaju działań pozainwestycyjnych, prywatyzacja gminnego zasobu mieszkaniowego, wyposażenie terenów w infrastrukturę techniczną, prowadzenie remontów, termomodernizacje itp. Wszystkie te zadania zostały przekazane jednostkom samorządu terytorialnego, czyli Zakładom Gospodarki Mieszkaniowej. Celem prezentowanej monografii było dokonanie przeglądu proponowanych w literaturze przedmiotu podejść możliwych do wykorzystania w zarządzaniu instytucjami w administracji publicznej i samorządowej, a następnie przeprowadzenie analizy stopnia zaawansowania koncepcji Zarządzania Publicznego w wybranych do badań podmiotach administracji samorządowej – Zakładach Gospodarki Mieszkaniowej w województwie śląskim. W książce omówiono: cechy instytucji funkcjonujących w sektorze publicznym, z podziałem ich na podsektor administracji publicznej i samorządowej; koncepcje nowoczesnego zarządzania publicznego pod kątem potrzeb oraz możliwości ich zastosowania i wdrożenia w Zakładach Gospodarki Mieszkaniowej (w celu osiągnięcia większej sprawności i skuteczności, a w konsekwencji również poprawy efektywności ekonomicznej zarządzania komunalnymi budynkami mieszkalnym);. dobra i usługi publiczne w kontekście dokonywania oceny ich jakości, a także możliwości osiągania wyższego poziomu ich świadczenia; kwestie związane z mieszkalnictwem oraz znaczeniem mieszkania w życiu poszczególnych osób i społeczeństwa jako całości; rolę państwa i gmin w zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych obywateli, a także na ograniczenia występujące w tym zakresie; rodzaje mieszkań wchodzących w skład zasobów mieszkaniowych, dane statystyczne, z których wynika, że sytuacja w mieszkalnictwie jest trudna, lecz stopniowo, choć bardzo powoli ulega poprawie zarówno pod względem ilości, jak i jakości mieszkań; zadania Zakładów Gospodarki Mieszkaniowej w zakresie rozwiązywania problemów mieszkaniowych oraz w obszarze zarządzania nieruchomościami komunalnymi; ZGM-y w strukturze administracyjnej państwa oraz procedury dotyczące ich tworzenia, przekształcania i likwidacji, z uwzględnieniem form organizacyjno-prawnych; trudności w zarządzaniu Zakładami Gospodarki Mieszkaniowej; raport z badania przeprowadzonego w 65 ZGM zlokalizowanych na terenie gmin województwa śląskiego.

Telepraca w procesach zarzadzania przedsiębiorstwami

Bogusława Ziółkowska, Karolina Karbownik

Monografia, podzielona na 5 rozdziałów, zawiera przegląd literatury zarówno pod kątem eksplikacji pojęcia „telepracy”, jak i motywów jej podejmowania. Przedstawiono w niej również wyniki autorskich badań, których celem było zidentyfikowanie najważniejszych czynników wpływających na zainteresowanie telepracą wśród pracowników i przedsiębiorców (pracodawców). Wykazano, że głównymi czynnikami motywującymi pracowników do podejmowania pracy zdalnej są elastyczne godziny pracy, możliwość pracy w dowolnym miejscu na świecie oraz samodzielna organizacja pracy. Badanie było przeprowadzone przed pandemią COVID-19, która wymusiła wprowadzenie pracy zdalnej w wielu organizacjach do tej pory niekorzystających z telepracy.  Obecnie telepraca stanowi duże wyzwanie dla przedsiębiorców i kadry menedżerskiej. Po doświadczeniach z okresu pandemii COVID-19 większość z nich nie ma wątpliwości, że jest to bardzo przydatna forma zatrudnienia. Wielu z pracodawców przekonało się do telepracy, a także wielu pracowników nie chce już powracać do trybu pracy stacjonarnej. Ze względu na wagę i znaczenie problemu, jakim jest stopniowe przenoszenie zatrudnienia do e-przestrzeni, autorki zaprezentowały rozwiązywanie go na poziomie strategicznym. Jako przydatne narzędzie w tym celu zaproponowały analizę SWOT/TOWS, która, mimo iż została zastosowana w odniesieniu do uzyskanych wyników badań, nadaje się do wykorzystania przez menedżerów, którzy coraz częściej będą zmuszeni do pracy ze swoimi podwładnymi w przestrzeni wirtualnej stworzonej przez komputery, ich oprogramowanie i sieci komunikacyjne.

Zarządzanie międzypokoleniowe w obszarze zaangażowania pracowników

Bogusława Ziółkowska, Wojciech Nowak

Zarządzanie zespołami pracowniczymi w układzie międzypokoleniowym jest aktualnym i bardzo ważnym zagadnieniem w kierowaniu nowoczesnymi przedsiębiorstwami. Zarządzanie międzypokoleniowe dotyczy osób w różnych grupach wiekowych. Jednakże często odnosi się głównie do starszych pracowników i jest określane jako zarządzanie wiekiem. Sytuacja starszych pracowników w Polsce wiąże się z tym, że osobom po 50. roku życia trudniej jest utrzymać zatrudnienie, a po jego utracie mają trudności z powrotem na rynek pracy. Monografia podnosi problem zarządzania zasobami ludzkimi z perspektywy różnorodności pokoleniowej zespołów pracowniczych i ogniskuje go wokół kształtowania zaangażowania pracowników w przedsiębiorstwach. Obowiązujące przepisy wskazują, że osoby zbliżające się do wieku emerytalnego objęte są ochroną, co może odstraszać potencjalnych pracodawców. Tymczasem osoby starsze chcą pracować i wykorzystywać swoje doświadczenie oraz kwalifikacje zawodowe, aby czuć się nadal przydatne. Aspekt ten jest istotny dla rozważań poruszanych w monografii, gdyż większość literatury przedmiotu skupia się na samej idei i wskazaniu celowości zatrudniania takich osób. Autorzy dostrzegają zatem pewną lukę w zakresie literatury przedmiotu, gdyż wciąż brakuje wnikliwej analizy, jeśli chodzi o wskazanie konkretnych rozwiązań w zakresie zatrudniania w organizacjach pracowników przynależących do różnych pokoleń, w tym osób w wieku 50 lat i więcej. Zarządzanie zaangażowaniem pracowników w różnym wieku sprawdza się w odniesieniu wszystkich grup wiekowych. Zaprezentowane w niniejszej monografii badania jednoznacznie wskazują, że osoby ze srebrnego pokolenia znacząco mogą wspierać osoby z młodszych pokoleń w ich obowiązkach zawodowych, a także wykazują większe przywiązanie do miejsca pracy, dbałość o dobrą atmosferę i przyjazne środowisko dla wszystkich pracowników.

Zarządzanie wizerunkiem szpitala. Zagadnienia wybrane

Bogusława Ziółkowska, Dorota Szmit

Uwzględniając przesłanki, które wyznaczają zadania dla zarządu w zakresie kształtowania pozytywnego wizerunku szpitala, w monografii przeprowadzono pogłębioną analizę zagadnień dotyczących skuteczności zarządzania w wybranych obszarach funkcjonalnych szpitala, a zwłaszcza zarządzania przez kompetencje zwiększającego skuteczność pracy personelu pielęgniarskiego. Autorki zdefiniowały wizerunek szpitala jako niematerialny obraz placówki postrzegany przez otoczenie zewnętrzne i wewnętrzne, kształtowany przez warunki pracy i poziom jakości świadczonych usług medycznych. Jakość świadczeń medycznych szpitala przedstawiły jako wypadkową wyposażenia w sprzęt diagnostyczny, terapeutyczny, rehabilitacyjny itp. (aspekt materialny) oraz wiedzę, umiejętności, kompetencje i zaangażowanie personelu (aspekt niematerialny). Monografia, dzieło o charakterze teoretyczno-empirycznym, składa się z czterech rozdziałów, których kolejność i zakres zostały dostosowane do poruszanego tematu i zakresu wybranych zagadnień. W rozdziale pierwszym omówiono zadania i rodzaje zakładów opieki zdrowotnej, ze szczególnym uwzględnieniem charakterystyki szpitali, specyfiki ich funkcjonowania jako podmiotów publicznych i niepublicznych, celów ich tworzenia oraz aktów prawnych, co do których przestrzegania są zobowiązane. W dalszej części tego rozdziału omówione zostały kwestie związane z wizerunkiem organizacji. Wyróżniono elementy składowe wizerunku organizacji, sposoby jego kształtowania i znaczenia w budowaniu przewagi konkurencyjnej. Wskazano na marketingowe znaczenie wizerunku placówki medycznej funkcjonującej w warunkach rynku konkurencyjnego. Rozdział drugi został poświęcony zagadnieniom związanym z pozyskiwaniem wartościowego, dobrze wykwalifikowanego i kompetentnego personelu do pracy w szpitalu. Scharakteryzowano również przebieg procesu zarządzania wizerunkiem szpitala, jak należy go tworzyć i z jakimi zagrożeniami trzeba się mierzyć. W rozdziale trzecim scharakteryzowano kompetencje pracownicze jako obiekt zarządzania. Przedstawiono kompetencje przypisywane personelowi pielęgniarskiemu. Porównano sytuację kompetencji personelu pielęgniarskiego w innych krajach, by móc je skonfrontować z kompetencjami personelu pielęgniarskiego w Polsce. W rozdziale czwartym dokonano prezentacji koncepcji badawczej oraz wyników własnych badań empirycznych. Wyniki przeprowadzonych badań ukazują różnorodność spojrzeń na wizerunek szpitala przez poszczególne grupy badanych pacjentów. Z przeprowadzonych badań uzyskano wskazówki pomocne dla kadry zarządzającej dotyczące badanych obszarów: bezpieczeństwo, niezawodność, empatia, kompetencje oraz reakcja na oczekiwania pacjenta. Przyczyniły się one do powstania modelu zrównoważonego zarządzania wizerunkiem szpitala w wymiarze jakościowym.