Darowizna remuneratoryjna w rzymskim prawie pandektowym i XIX-wiecznym ustawodawstwie niemieckim

Dagmara Skrzywanek-Jaworska

Prezentowana monografia naukowa jest poświęcona darowiźnie remuneratoryjnej (wynagradzającej, odwdzięczającej) rozumianej jako przysporzenie dokonane z wdzięczności za wyświadczone darczyńcy dobrodziejstwo lub wykonaną na jego rzecz przysługę. Prawna konstrukcja tej darowizny ma długą i skomplikowaną historię, której efektem jest powstałe w średniowieczu, obecne w procesie recepcji prawa rzymskiego oraz aktualne do dziś przekonanie o jej kontrowersyjnej, podwójnej - lukratywno-obciążliwej - naturze. Istotne znaczenie w historyczno-prawnej dyskusji na ten temat odegrała interpretacja źródeł prawa rzymskiego, w szczególności rozstrzygnięć Papiniana, Paulusa i Ulpiana. Przedmiotem publikacji jest analiza koncepcji dotyczących natury donatio remuneratoria, obecnych w dyskursie prowadzonym w dziewiętnastowiecznej niemieckiej nauce prawa, głównie wśród przedstawicieli szkoły historycznej i pandektystów. Dokonana w książce wykładnia historyczna Paragraf 534 BGB i art. 902 k.c. może zainteresować nie tylko romanistów oraz historyków prawa, lecz także dogmatyków prawa cywilnego.