Drugi seksizm. Dyskryminacja mężczyzn i chłopców

David Benatar

Czy mężczyźni są dyskryminowani ze względu na płeć? David Benatar dowodzi, że tak. Seksizm dotykający mężczyzn jest tak samo realny, jak ten dotykający kobiet - i tak samo szkodliwy. Mężczyźni są gorzej wykształceni. Częściej wykonują niebezpieczne zawody i giną przy pracy. Ojcom przysługuje krótszy urlop rodzicielski, a po rozwodzie rzadziej przyznaje się im opiekę nad dziećmi. Geje są prześladowani bardziej od lesbijek. Kiedy spojrzymy na to z innej niż typowa perspektywy, odkryjemy, że "wielu mężczyzn jest uciskanych znacznie bardziej od wielu kobiet". To teza nie tylko Benatara - niektóre odmiany feminizmu głoszą to samo. To mężczyźni idą na wojnę, by walczyć, ginąć za ojczyznę i w obronie bliskich. Nierzadko są do tego zmuszani przymusowym poborem, zakazem opuszczania kraju, a także presją społeczeństwa. Mężczyźni są większością ofiar ludobójstw - również jako nastolatkowie i dzieci. W czasie pokoju częściej padają ofiarami pobić i zabójstw, choć podobno potrafią się lepiej bronić. Częściej wymierza się im kary cielesne i wyroki śmierci. Natomiast gdy dotyka ich przemoc seksualna, lekceważy się ich lub nie daje im wiary. Żadna z tych rzeczy nie budzi powszechnego poruszenia - bo przecież mężczyźni są twardzi, wytrzymali i agresywni. Chłopaki nie płaczą. Taki ich los i taka natura. Celem tej książki nie jest odwrócenie uwagi od problemów kobiet. Autor w pełni rozpoznaje skalę pierwszego seksizmu. Chce jednak przedstawić drugą stronę medalu: zło, które dotyka mężczyzna tylko dlatego, że są mężczyznami. Uzupełnia naszą wiedzę, by wzajemne oskarżenia ustąpiły wzajemnemu zrozumieniu. Ponieważ "oba rodzaje seksizmu się ze sobą zazębiają": nie jest możliwe zakończenie dyskryminacji jednej płci bez poważnego potraktowania problemów tej drugiej. Wielu mężczyzn jest uciskanych znacznie bardziej od wielu kobiet, a każda feministka zdecydowana stawać bez względu na okoliczności po stronie tych ostatnich z pewnością doszłaby do wniosku, że niekiedy jej wsparcie kobiet kosztem mężczyzn podniosłoby poziom nierówności na świecie [...]. Żadna feministka, której troska o kobiety wywodzi się z dążenia do powszechnej sprawiedliwości, nie ma prawa zezwolić, by jej celem była poprawa sytuacji wyłącznie kobiet. - Janet Radcliffe Richards Walka płci, czyli kto ma gorzej Gdy na początku 2024 roku wydawaliśmy książkę Richarda Reevesa Chłopcy i mężczyźni, pisaliśmy, że chyba każdy z nas jest już zmęczony tą ciągłą walką płci. Wzajemnym oskarżaniem się, ocenianiem i licytowaniem na to, kto ma lepiej lub gorzej. Książka Drugi seksizm również oferuje rzetelną perspektywę badawczą, cechującą się szacunkiem dla każdej płci, jednak tym razem nasz autor dodatkowo mierzy się z samym problemem oceny tego, "kto ma gorzej", przedstawiając szereg argumentów obu stron nieskruszonej barykady. Jego wrażliwość najlepiej ilustrują słowa rozpoczynające rozdział Czy mężczyźni są w gorszej sytuacji od kobiet?: Ludziom zdarza się, o dziwo, rywalizować o status większej ofiary. Jednak porównywanie niewygód jest często niewdzięczne. Przykładanie miary do różnych rodzajów cierpienia obarczone jest szczególną trudnością. Co jest gorsze - gwałt czy okaleczenie? Utrata wzroku czy pamięci? Śmierć dziecka czy małżonka? W zakresie, w jakim da się porównywać i rozważać różne rodzaje nieszczęścia, praktyka ta sprzyja trywializacji bólu tych, którzy nie cierpią najbardziej. Jest to niefortunne, gdyż cierpienie jednej osoby może być znaczne, nawet jeżeli inni cierpią dotkliwiej. - fragment Feminizm? Polskie wydanie "Drugiego seksizmu zostało wzbogacone wstępem Patrycji Wieczorkiewicz, feministki, dziennikarki, redaktorki prowadzącej serwisu KrytykaPolityczna.pl, a także współautorki książek "Gwałt polski" (z Mają Staśko) oraz "Przegryw. Mężczyźni w pułapce gniewu i samotności" (z Aleksandrą Herzyk). Zostałam poproszona o napisanie tego wstępu jako feministka, która naraziła się własnemu środowisku, jeszcze przed lekturą jakiejkolwiek książki na temat problemów mężczyzn i chłopców uznając istnienie seksizmu wobec nich [...]. Benatar nie jest ani feministą, ani antyfeministą, choć bywa podejrzewany o to drugie. Nie kupuje żadnej gotowej ideologii, każdej rzucając rękawicę. Interesuje go sprawiedliwość i moralność [...]. Jeśli już wkładać go do jakiejś ideologicznej szufladki, byłaby to szeroko rozumiana postępowość i egalitaryzm. - Patrycja Wieczorkiewicz Polecają: Benatar pokazuje, że "drugi seksizm", czyli bezzasadna dyskryminacja mężczyzn ze względu na płeć, istnieje. Ilustruje tę tezę badaniami oraz sugestywnymi anegdotami z różnych krajów i epok. To książka dla osób gotowych na kontrowersje, a także lubiących logiczne wywody. - Michał Gulczyński, Stowarzyszenie na rzecz Chłopców i Mężczyzn Benatar wzywa do sojuszu pomiędzy feministkami a aktywistami praw mężczyzn, aby wspólnie walczyli z wszelkimi formami seksizmu wobec wszystkich typów ofiar. [...] Drugi seksizm Benatara ma potencjał, aby stać się klasykiem w dziedzinie studiów nad płcią. - Noor Sanauddin, University of Glasgow, "The Kelvingrove Review" Ta książka jest równie odważna, co genialna, i równie uczciwa, co skłaniająca do refleksji. W sposób zaskakujący przypomina o ogromnym znaczeniu rozróżnienia Johna Stuarta Milla między "żywą prawdą" a "martwym dogmatem"; bowiem nie jest oczywiste, że dogmat nierówności płci został zastąpiony wyłącznie przez żywą prawdę o równości dla wszystkich. Benatar jest absolutnie mistrzowski - ba, majestatyczny - w ilustrowaniu tej rzeczywistości. - Laurence Thomas, Syracuse University

Najlepiej - nie urodzić się. Krzywda zaistnienia

David Benatar

Powszechnie uważa się, że "Najlepiej - nie urodzić się" to najważniejsza książka na temat antynatalizmu. Jej autor, profesor filozofii na Uniwersytecie Kapsztadzkim, dowodzi, że powoływanie na świat kolejnych istot nieodłącznie wiąże się ze skazywaniem ich na cierpienie. Dlatego też, jego zdaniem, powinniśmy kategorycznie przestać się rozmnażać. I ostatecznie doprowadzić tym całą ludzkość do naturalnego wymarcia. Ta kontrowersyjna na pierwszy rzut oka teza znajduje na kartach książki doskonałą argumentację. Czerpiąc pełnymi garściami z tradycji brytyjskiej filozofii analitycznej, swój wywód prowadzi w sposób uporządkowany i ścisły logicznie. Co więcej - mimo trwającej dyskusji z jego tezami - jak do tej pory niewielu filozofom udało się wejść z nim w dorównującą mu poziomem polemikę. Książka Davida Benatara niektórym osobom wydaje się szkodliwa i niebezpieczna. Prokreacja jest bowiem przez większość z nas bezkrytycznie oceniana jako coś z gruntu dobrego. I jest to jeden z ostatnich aksjomatów etycznych funkcjonujących w naszej kulturze. Natomiast Najlepiej - nie urodzić się daje czytelnikom pełen obraz problemów moralnych związanych z powoływaniem kolejnych istot na świat i zniechęca do posiadania dzieci. Ponadto wyprowadza jeszcze bardziej radykalne wnioski - autor otwarcie twierdzi, że popełniamy błąd, nie dokonując aborcji na wczesnym etapie każdego życia płodowego. Pisałem tę książkę z pełną świadomością, że z jej wnioskami zgodzi się zaledwie garstka czytelników i że argumenty w niej przedstawione nie skłonią ludzkości do zaprzestania prokreacji. W ciągu kilkunastu lat od jej wydania z miłym zaskoczeniem skonstatowałem, że ta garstka, która się ze mną zgadza, jest większa, niż mi się wydawało, i że mojej argumentacji dało się przekonać więcej ludzi, niż sądziłem. Pisze do mnie wiele osób, którym poglądy antynatalistyczne nie wydają się błędne ani groźne, tylko w oczywisty sposób słuszne. Wielu spośród nich było wcześniej przeświadczonych, że są osamotnieni w swoich poglądach. Dziękuję polskim czytelnikom za zainteresowanie moją książką. - David Benatar, Kapsztad 2020 Książka, którą opublikowaliśmy, została wydana w 2006 roku przez Oxford University Press pod tytułem "Better Never to Have Been" i szybko stała się światowym bestsellerem. Do tej pory została przetłumaczona na język czeski, włoski, japoński, turecki i koreański. Polski przekład powstawał równolegle z tłumaczeniem na język chiński. Polecają: David Benatar jest dziś naczelnym piewcą antynatalizmu, a jego "Najlepiej - nie urodzić się" - najpopularniejszą (zatem być może też najważniejszą) na świecie książką o niemoralności sprowadzania na świat świadomych istot. Bardzo cieszy mnie jej polskie wydanie, bo choć jest to lektura wymagająca, a momentami wręcz trudna, to daje ona Czytelnikom i Czytelniczkom niełatwe do zbicia argumenty w dyskusji o antynatalizmie. Zachęcam wszystkich do zmierzenia się z tą książką, a zwłaszcza osoby przekonane, że antynatalizm jest stanowiskiem niepoważnym, śmiesznym czy opartym na marnej argumentacji. - Mikołaj Starzyński Moralnym obowiązkiem wrażliwego i odpowiedzialnego człowieka jest zaniechanie sprowadzania na świat kolejnych członków naszego gatunku. Dlaczego? Gdyż ludzie powodują kolosalne ilości bólu i śmierci. Wywierają przy okazji tak szkodliwy wpływ na inne istoty, że mądrość nakazuje powstrzymanie się od prokreacji. David Benatar wykłada w swej książce pogląd znany jako antynatalizm. Czyni to w zgodzie ze sztuką rzeczowej argumentacji, zarówno filozoficznej, jak i estetycznej. Jest w pełni przekonany, że sprowadzanie na świat nie tylko nie jest korzystne, lecz także zawsze staje się źródłem krzywdy. Obiegowy slogan współczesnego marketingu, w myśl którego "więcej znaczy lepiej" to globalna blaga. "Ilu jeszcze trzeba nam producentów kału i moczu, gazów jelitowych, krwi miesiączkowej i spermy, potu, flegmy, wymiocin i ropy - pyta autor - Ilu zwłok jeszcze będziemy musieli się pozbyć?". Książka Benatara nie tylko daje do myślenia - ja po lekturze nie mogłem zasnąć. - prof. Waldemar Kuligowski "Najlepiej - nie urodzić się" to intrygująca książka. Broni tezy, której praktycznie nikt nie jest w stanie zaakceptować, ale czyni to za pomocą argumentów opartych na twierdzeniach, z którymi większość z nas się zgadza. Jest przy tym znakomicie skonstruowana - jasno napisana i bardzo dobrze uargumentowana, przewiduje liczne zarzuty, które można podnieść przeciwko głównej tezie, i daje im wyprzedzającą odpowiedź. - prof. David Boonin Seria wydawnicza XYZ "Najlepiej - nie urodzić się" ukazało się w serii wydawniczej XYZ, poświęconej ważnym sprawom etycznym i egzystencjalnym.

Tragedia egzystencji. Niewygodne odpowiedzi na wielkie pytania

David Benatar

Logiczny wywód Davida Benatara, w którym przedstawia ludzkie życie jako tragiczną pułapkę. Sens, którego szukamy, jest nam w większości niedostępny. Doświadczamy więcej bólu i cierpienia, niż potrafimy przed sobą przyznać. Śmierć nas od nich wybawia, ale sama w sobie stanowi tragedię. Nie ma zbawienia, a nieśmiertelność jest ułudą. Bezsens życia i nieuchronność śmierci - to dwie szczęki egzystencjalnego imadła. Czy nasze życie ma sens, czy go nie ma? Czy nieunikniona śmierć jest czymś złym? Czy nieśmiertelność byłaby lepsza? A może lepiej byłoby - biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności - przyśpieszyć śmierć i popełnić samobójstwo? Wiele osób zadaje sobie te pytania - a niektórzy są przez nie wręcz nękani. Co zaskakujące, filozofowie analityczni powiedzieli stosunkowo niewiele na temat sensu życia. Kiedy zajmowali się "wielkimi pytaniami", mieli tendencję - niczym pisarze popularni - do udzielania pocieszających, optymistycznych odpowiedzi. Tragedia egzystencji zachęca czytelnika do jasnego i nieskrępowanego spojrzenia na ludzką kondycję. David Benatar w swojej książce prezentuje konkretny i nieoderwany od rzeczywistości pesymizm w odniesieniu do centralnych zagadnień ludzkiej egzystencji. Twierdzi, że choć nasze życie może mieć jakiś sens, to i tak ostatecznie jesteśmy mało istotnymi bytami, które dodatkowo są tym faktem przerażone. Uważa ponadto, że jakość ludzkiego życia - choć dla niektórych mniej zła niż dla innych - nawet w najlepszych przypadkach pozostawia wiele do życzenia. Co gorsza, śmierć na ogół wcale nie jest rozwiązaniem - w rzeczywistości raczej zaostrza niż łagodzi kosmiczny bezsens naszej egzystencji. Choć może uwolnić nas od cierpienia, wiąże się z kolejnym kosztem - unicestwieniem. Niesie to za sobą wielowątkowe implikacje, które rzutują na to, w jaki sposób powinniśmy podchodzić do wielu spraw, w tym do nieśmiertelności i samobójstwa. Przyczynia się także do naszego wyobrażenia głębszego sensu ludzkiego życia. W ostatecznym rozrachunku to przemyślane, prowokacyjne i dogłębnie szczere podejście do wielkich życiowych pytań zainteresuje każdego, kto zastanawia się, dlaczego tu jesteśmy i jak powinniśmy żyć. Ludzie nie lubią otrzymywać złych wieści, przynajmniej nie na swój temat lub na temat osób, z którymi są uczuciowo związani. W rzeczy samej, zaprzeczanie jest powszechną i dobrze znaną reakcją na złe wieści. (...) Choć optymiści mają odpowiedzi na wielkie pytania egzystencjalne, nie są to odpowiedzi właściwie, a przynajmniej tego będę dowodził. Ich odpowiedziom daje się wiarę - kiedy w ogóle ma to miejsce - ponieważ ludzie są rozpaczliwie tejże wiary złaknieni, a nie ze względu na moc świadczących za nimi argumentów. Tak jak nie wchodzi się do kościołów, żeby ogłaszać, że wierni się mylą, tak nie krąży się po domach, żeby dzielić się z mieszkańcami złą nowiną. Nie zatrzymuje się ciężarnych kobiet na ulicy, żeby strofować je i ich partnerów za stworzenie nowego życia. Nie mówi się dzieciom, że czeka je śmierć i że mama i tata winni byli nie sprowadzać ich na świat. Niemniej napisanie książki mieści się w granicach tego, co jest do przyjęcia. - fragmenty Polecają: Książka jest solidnie uargumentowana i nadzwyczaj dobrze napisana. Uderzyło mnie poczucie, że to filozofia najwyższej jakości, jaką kiedykolwiek czytałem: krótkie, jasne zdania, bez choćby jednego zmarnowanego lub źle umieszczonego słowa. Nawet ktoś o pogodniejszych poglądach od Benatara, kto pomimo tego skłonny jest potraktować jego argumenty poważnie, może ostatecznie zgodzić się z większością z nich. Nie postrzegam ludzkiego położenia tak pesymistycznie, jak David Benatar; ale odkryłem, że nie zgadzam się z nim w mniejszym stopniu, niż się spodziewałem - na przykład z jego wrażliwym i dociekliwym omówieniem samobójstwa. - David DeGrazia, George Washington University Warto przeczytać Tragedię egzystencji ze względu na zawarte w niej wnikliwe omówienie praktycznych implikacji przyjęcia szerokiego pesymistycznego przekonania, że ​​każde życie jest złe, gdy ocenia się je według dowolnej istotnej miary. - David Matheson, Carleton University, "The Philosophical Quarterly" Analizy Benatara są równie pięknie opracowane i napisane, jak i naukowe i przemyślane. Tragedia egzystencji to wspaniałe dzieło filozofii, zawierające również ważne spostrzeżenia dla wielu nauk społecznych i przyrodniczych, w tym psychologii, socjologii, biologii, a także medycyny i prawa. Polecę tę książkę nie tylko moim kolegom i studentom studiów licencjackich i magisterskich, ale także mojej rodzinie i przyjaciołom. "Tragedia egzystencji" to oszałamiające osiągnięcie głęboko empatycznego człowieka. - Todd Shackelford, kierownik Wydziału Psychologii, Oakland University Seria wydawnicza XYZ "Tragedia egzystencji" ukazała się w serii wydawniczej XYZ, poświęconej ważnym sprawom etycznym i egzystencjalnym.