Biografia i badanie biografii. Tom 3. Biografie edukacyjne. Wybrane konteksty

Elżbieta Dubas, Joanna Stelmaszczyk

 Biografie i badanie biografii zyskują na znaczeniu w sytuacji permanentnej zmiany, w jakiej przyszło nam współcześnie żyć. Pozwalają nam zbliżyć się do świata poszczególnych jednostek, by na tej podstawie formułować hipotezy i wnioski dotyczące przebiegu procesów uczenia się. Konieczność całożyciowego uczenia się podnosi znaczenie tej wiedzy, jednocześnie uświadamia nam, jak ważna jest umiejętność uczenia się z biografii własnej i innych. W procesach uczenia się biograficznego tkwi bowiem potencjał, jaki możemy wykorzystać do rozwiązywania problemów życia osobistego i zawodowego, dalszego rozwoju. Ta wiedza jest cenna zarówno dla uczących się, jak i tych, którzy mają ich wspierać w rozumieniu i korzystaniu z procesów i efektów całożyciowego uczenia się. Książka jest rezultatem badań prowadzonych w latach 2011–2013 przez pedagogów, socjologów i psychologów z różnych uczelni, które koordynował łódzki ośrodek badań biograficznych. Ma także interdyscyplinarny charakter. Zawiera ciekawy materiał, prezentujący różne rodzaje i aspekty biografii edukacyjnych. Znajdziemy w niej wątki metodologiczne, teoretyczne i empiryczne, które mogą wykorzystać w swej pracy naukowej i dydaktycznej nauczyciele dorosłych. Adresatami książki są nie tylko studenci nauk społecznych, pracownicy naukowi, ale także praktycy oraz osoby szukające inspiracji do uczenia się z biografii własnej i innych.

Biografie i uczenie się. Tom 4. Biografia i badanie biografii

Elżbieta Dubas, Joanna Stelmaszczyk

 Kolejny czwarty tom, z cyklu Biografia i badanie biografii, zawiera opracowania, które powstały w latach 2012–2014 w ramach projektu, realizowanego od 2008 roku w Zakładzie Andragogiki i Gerontologii Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego, z udziałem badaczy z wielu ośrodków akademickich w kraju, w szczególności andragogów. Treści tego tomu koncentrują się wokół głównego tematu projektu, którym jest uczenie się powiązane z biografią, stąd tytuł tej publikacji: Biografie i uczenie się. 15 autorskich tekstów ukazuje związki biografii i uczenia się w kilku głównych, choć także przenikających się kontekstach: całożyciowości uczenia się, uczenia się z biografii Innych oraz biografii edukacyjnych. Autorzy rozpatrują biograficzność w kontekście całożyciowego uczenia się, proponują andragogiczne badania biografii, kreśląc ich wybrane aspekty, traktują o potrzebie badań biograficzno-narracyjnych w pedagogice, analizują walory inkontrologiczno-ergantropijne w tekstach wspomnieniowych, przybliżają biografie Pawła Hulki-Laskowskiego, Edith Piaf, Aleksandra Wata i Oli Watowej, zajmują się zagadnieniami edukacji kobiet, kompetencji osobistych i społecznych w szkolnych doświadczeniach uczniów, biografią edukacyjną w badaniach nad dydaktyką, całożyciowym uczeniem się studentów, ukazaniem zakresów międzypokoleniowego uczenia się na podstawie autentycznych dzienników. Książka, podobnie jak seria, której jest częścią, ma walor teoretyczny i praktyczny. Mogą po nią sięgnąć zarówno badacze, pedagodzy, studenci, jak i amatorzy biografii nie tylko literackich.

Biografie rodzinne i uczenie się

Elżbieta Dubas, Arkadiusz Wąsiński, Aneta Słowik

Publikacja Biografie rodzinne i uczenie się, będąca ósmym tomem w serii Biografia i Badanie Biografii, stanowi oryginalne ujęcie refleksji nad rodziną, wiążące się z wyeksponowaniem biografii rodzinnych jako symbolicznej przestrzeni kształtowania się indywidualnych biografii członków wspólnoty rodzinnej oraz ich biograficznego uczenia się. Uwzględnia ono złożoną, subtelną i pod wieloma względami nieoczywistą naturę przenikania się procesów indywidualnych i zbiorowych zachodzących w realiach wspólnoty rodzinnej. Walorem niniejszej publikacji jest połączenie rozmaitych perspektyw teoretycznych i badawczych zogniskowanych wokół różnych ujęć biografii rodzinnych i procesów biograficznego uczenia się osadzonych w realiach życia rodzinnego. Odsłaniają one odmienności kulturowe refleksji nad rodziną rozwijane przez polskich i zagranicznych badaczy zajmujących się tą tematyką. Wyeksponowanie biograficznej perspektywy rodziny jest w tym kontekście interesujące poznawczo zarówno w dyskursie andragogicznym, jak i pedagogicznym, w których nie zyskała ona jak dotąd pogłębionego rozpoznania. Badanie aspektów edukacyjnych zawartych w biografiach rodzinnych może sprzyjać poszerzaniu andragogicznej teorii uczenia się dorosłych oraz może być wykorzystane w praktyce edukacji dorosłych, w tym edukacji rodzinnej.

Czas i miejsca w biografii. Aspekty edukacyjne

Elżbieta Dubas, Anna Gutowska

W kolejnym tomie serii „Biografia i badanie biografii” autorzy skoncentrowali się na dwóch podstawowych kategoriach – czasu i miejsca - w kontekście biograficznym. Kategorie te traktowane są jako przestrzenie uczenia się człowieka. Autorzy wskazują na potencjał edukacyjny, jaki w nich tkwi, i proponują nowe, interdyscyplinarne, teoretyczne ujęcia tych zagadnień. Czytelnik znajdzie w tomie również przykłady badań w zakresie tej tematyki: przeczyta o tym, w jaki sposób człowiek uczy się „z miejsc” i jaką rolę w uczeniu się odgrywa czas, także w sytuacjach egzystencjalnie trudnych. Ze wstępu Elżbiety Dubas

Humanistyczny obraz starości. Przesłanki dla gerontologii humanistycznej. Refleksje nad starością. Tom 3

Elżbieta Dubas

Recenzowana książka jest wartościowa pod względem naukowym, gdyż jest odważnym manifestem człowieczeństwa, a w samym centrum proponowanej perspektywy gerontologii humanistycznej stawiana jest osoba starzejąca się i stara oraz najbliższe otoczenie osób "towarzyszących jej w drodze". To perspektywa, w której tryumfuje człowiek, a starość jawi się jako etap rozwojowy zanurzony w biografii jednostki, postrzegany holistycznie. Humanistyczna perspektywa rozwoju w starości budowana jest na niezbywalnym fundamencie, a jest nim godność osobowa. Jednakże adresatami publikacji nie muszą być jedynie osoby naukowo zajmujące się procesami starzenia się. To książka, którą przeczytać może każdy. Bez względu na to czy pomoże czytelnikowi lektura tej książki zrozumieć starość swoich bliskich, własną starość, czy też uwrażliwi na problemy egzystencjalne, skonfrontuje ze stereotypami, to będzie wartościowym doświadczeniem wyzwalającym refleksję nad ludzkim istnieniem. Z recenzji dr. hab. Artura Fabisia, prof. WSB Z uwagi na szeroki zakres podejmowanych zagadnień oraz przyjętą humanistyczną perspektywę książka wzbudzi zainteresowanie gerontologów, w tym gerontologów społecznych, geragogów. Będzie też niezwykle użyteczna jako literatura w szkolnictwie wyższym, na kierunkach pedagogicznych, do realizacji zajęć dydaktycznych z zakresu gerontologii, andragogiki czy geragogiki itp. Również osoby pracujące z osobami starszymi i na ich rzecz, m.in. pracownicy instytucji pomocy społecznej oraz szeroko pojętej oświaty i kultury, mogą odnaleźć tu cenne inspiracje i wiedzę gerontologiczną, w ten sposób poszerzając własne kompetencje. Z recenzji dr hab. Anny Leszczyńskiej-Rejchert, prof. UWM

Obiektywny i subiektywny wymiar starości

Marcin Muszyński, Elżbieta Dubas

Monografia stanowi zbiór multidyscyplinarnych tekstów dotyczących różnych aspektów starości, jej postrzegania i interpretowania. Zasadnicza refleksja podjęta w publikacji odnosi się do pytania o możliwość zobiektywizowania starości, zamknięcia tej tematyki w liczbach i statystycznych ujęciach bądź też w uproszczonym zbiorowym portrecie, z którego wynikałoby, że większość osób w zaawansowanym wieku ma takie same problemy i potrzeby. Autorzy zastanawiają się, co kształtuje społeczny i indywidualny obraz starości, jak powstają stereotypy jej dotyczące, a następnie zadają pytanie, jaka jest prawdziwa starość. Istotnym wątkiem badawczym w prezentowanym tomie jest subiektywny wymiar starości ukazywany w różnorakich aspektach, także w odniesieniu do odbicia w owym lustrze społecznym. Książka może przyczynić się do stworzenia holistycznej perspektywy postrzegania starości, starzenia się i ludzi starych, a podejmowana w niej tematyka jest ważna społecznie. Teksty zgromadzone w pracy zainteresują badaczy, studentów i doktorantów zajmujących się problematyką gerontologiczną (pedagogów, socjologów, psychologów) oraz instytucje wspierające osoby starsze (domy pomocy społecznej, uniwersytety trzeciego wieku).  

Starość w nurcie życia. Refleksje nad starością. Tom 2

Elżbieta Dubas, Marcin Muszyński

Refleksje zawarte w tomie mieszczą się pomiędzy dwoma biegunami nurtu życiowego - społeczno-kulturowym i jednostkowym przeżywaniem starości. Publikacja dotyczy procesów migracyjnych, które coraz częściej wpływają na ludzi starszych i lokują starość w kontekście interakcji globalnych; działań lokalnych, środowiskowych i instytucjonalnych podejmowanych na rzecz seniorów; zagadnień związanych z postawami wobec osób starszych, dyskryminacją ze względu na wiek, zdrowiem, jakością życia i ekoterapią; zindywidualizowanego doświadczania starości w kontekście uczenia się oraz w trudnych sytuacjach życiowych, takich jak choroba czy przemoc domowa. Książka jest adresowana do pedagogów, socjologów, psychologów, studentów i doktorantów zajmujących się problematyką gerontologiczną, a także do przedstawicieli instytucji wspierających osoby starsze.