Syzyfowe prace

Stefan Żeromski

Królestwo Polskie, lata dziewięćdziesiąte XIX wieku. Trwa okres wzmożonej rusyfikacji. Marcin, syn szlachcica, daje się wciągnąć przez nauczycieli i dyrekcję gimnazjum w działalność propagującą ideę panslawizmu ukrytą formę rusyfikacji. Swoje zniewolenie dostrzega dopiero w atmosferze działań patriotycznych inspirowanych przez nowego kolegę, Bernarda Zygiera, wyrzuconego ze szkoły w Warszawie za działalność w konspiracyjnych kołach młodzieżowych. Swoistym przełomem w życiu Borowicza jest spotkanie z Andrzejem Radkiem, chłopskim synem, który z uporem zdobywa wiedzę. Zdarzenia, w których chłopcy wzajemnie sobie pomagają, stają się początkiem ich przyjaźni. W utworze Syzyfowe prace nie brak też wątku pierwszej miłości. Marcin zakochuje się w pięknej pensjonarce Birucie. Po maturze ich uczucie wystawione jest na ciężką próbę. Okazuje się bowiem, że dziewczyna wraz z całą rodziną wyjechała w głąb Rosji.

Syzyfowe prace

Stefan Żeromski

W "Syzyfowych pracach" autor na podstawie własnych doświadczeń z dzieciństwa i lat młodzieńczych przedstawił obraz szkoły w rosyjskim Królestwie Polskim i walkę polskiej młodzieży z rusyfikacją.

Syzyfowe prace

Stefan Żeromski

Obydwoje państwo Borowiczowie postanowili odwieźć jedynaka na miejsce. Zaprzężono konie do malowanych i kutych sanek, główne siedzenie wysłano barwnym, strzyżonym dywanem, który zazwyczaj wisiał nad łóżkiem pani, i około pierwszej z południa wśród powszechnego płaczu wyruszono. Dzień był wietrzny i mroźny. Mimo to jednak, że szczyty wzgórz kurzyły się nieustannie od przelatującej zadymki na rozległych dolinach, między lasami, zmarznięte pustkowia leżały w spokoju i prawie w ciszy. Szedł tylko tamtędy zimny przeciąg, wiejąc sypki śnieg niby lotną plewę. Gdzieniegdzie wałęsały się nad zaspami smugi najdrobniejszego pyłu jak pyłek przyduszonego paleniska. (Fragment)

Syzyfowe prace

Stefan Żeromski

Syzyfowe prace I Termin odstawienia Marcina do szkoły przypadł na dzień czwarty stycznia. Obydwoje państwo Borowiczowie postanowili odwieźć jedynaka na miejsce. Zaprzężono konie do malowanych i kutych sanek, główne siedzenie wysłano barwnym, strzyżonym dywanem, który zazwyczaj wisiał nad łóżkiem pani, i około pierwszej z południa wśród powszechnego płaczu wyruszono. Dzień był wietrzny i mroźny. Mimo to jednak, że szczyty wzgórz kurzyły się nieustannie od przelatującej zadymki na rozległych dolinach, między lasami, zmarznięte pustkowia leżały w spokoju i prawie w ciszy. [...]Stefan ŻeromskiUr. 14 października 1864 r. w Strawczynie (Kieleckie) Zm. 20 listopada 1925 r. w Warszawie Najważniejsze dzieła: nowele: Rozdziobią nas kruki, wrony, Siłaczka, Doktor Piotr (1895); powieści: Syzyfowe prace (1897); Ludzie bezdomni (1899); Popioły (1904), Wierna rzeka (1912), Przedwiośnie (1924); dramaty: Róża (1909), Uciekła mi przepióreczka (1924) Prozaik, publicysta i dramatopisarz okresu Młodej Polski. Pseudonimy: Maurycy Zych, Józef Katerla. Zaznał biedy, pochodził ze zubożałej szlachty, wcześnie stracił rodziców, pracował jako korepetytor i guwerner oraz bibliotekarz. W latach 1892-1896 w Zurychu zetknął się z polską radykalną emigracją. Idee socjalizmu i syndykalizmu były mu równie bliskie jak polskie racje narodowe i państwowe. Zabierał głos we wszystkich sprawach istotnych dla polskiej kultury, w dwudziestoleciu międzywojennym nazywany ?sumieniem narodu?. Twórca powieści modernistycznej (Ludzie bezdomni), stworzył ważne kreacje społeczników. W 1924 kandydował do Nagrody Nobla, ale jej nie otrzymał, głównie z powodu kampanii niemieckiej po opublikowaniu tomu Wiatr od morza (1922). autor: Michał Lubaś Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Syzyfowe prace

Stefan Żeromski

Opowieść o dorastaniu i dojrzewaniu Marcina Borowicza. Bohater w bardzo młodym wieku zaczyna pobierać naukę w szkole z internatem. Jak każde dziecko tęskni za domem, nawiązuje nowe znajomości. Pojawiają się niespodziewane uczucia, a także rodzi się konieczność pierwszych politycznych wyborów. II połowa XIX wieku to czas, gdy Polacy poddawani byli trudnym próbom przez zaborców. Patriotyzm wymagał szczególnej odwagi i poświęcenia. W szkole Borowicza uczniowie są rusyfikowani. Zarówno stawianie oporu, jak i uległość pociąga za sobą różne przykre konsekwencje...

Trylogia nadmorska

Stefan Żeromski

Na cykl nazywany Trylogia nadmorska składają się następujące utwory: Wisła, Wiatr od morza i Międzymorze. Utwory te powstałych w wyniku zainteresowania pisarza historią i krajobrazem Pomorza. Najobszerniejszy z utworów Wiatr od morza ukazuje w wybranych epizodach dzieje Pomorza polskiego od czasów zamierzchłych po współczesność. Elementem wiążącym jest mitologiczna postać Smętka. Kompozycję całości oparł autor na dramatycznej opozycji dwóch ścierających się przez wieki porządków moralnych nienawiści i agresji, które przynoszą na te ziemie najeźdźcy (wikingowie, Krzyżacy, Niemcy), oraz spokojnej pracy, prawa i sprawiedliwości, które stara się tu utrwalić ludność słowiańska.

Uciekła mi przepióreczka

Stefan Żeromski

“Uciekła mi przepióreczka” to dramat Stefana Żeromskiego, polskiego prozaika, publicysty i dramaturga. Żeromski był czterokrotnie nominowany do Nagrody Nobla w dziedzinie literatury.   Utwór opowiada historię Edwarda Przełęckiego, naukowca i działacza społecznego, który we współpracy z nauczycielami zamierza powołać w Porębianach uniwersytet ludowy. W Edwardzie zakochuje się jednak nauczycielka Dorota Smugoniowa. Edward, mimo uczucia, którym również darzy Dorotę, świadomie wywołuje skandal, by skompromitować się w jej oczach. Robi to, aby ratować małżeństwo Smugoniów oraz ideę uniwersytetu ludowego.  

Uciekła mi przepióreczka

Stefan Żeromski

Komedia Uciekła mi przepióreczka... Stefana Żeromskiego powstała w 1924 r., a po raz pierwszy wystawiono ją w Teatrze Narodowym w Warszawie w 1925 r. Utwór opowiada historię Edwarda Przełęckiego. Ów naukowiec i działacz społeczny stara się powołać do życia uniwersytet ludowy w Porębianach. Tymczasem w Edwardzie zakochuje się jedna z zaproszonych do współpracy nauczycielek, Dorota Smugoniowa. Edward również darzy Dorotę uczuciem. Mimo tego świadomie wywołuje skandal, by skompromitować się w jej oczach. Robi to, aby ratować małżeństwo Smugoniów oraz ideę uniwersytetu ludowego. Następnie wyjeżdża z miejscowości. Uciekła mi przepióreczka... to opowieść o odpowiedzialności i wierności dla raz obranych ideałów, bez względu na cenę. To także opowieść o konfrontacji dwóch światów: tego wielkiego, wypełnionego wzniosłymi ideami, i tego parafiańskiego, gdzie się życie pospolite jak młyńskie koło obraca.