Jubileusz

Michał Bałucki

Młody nauczyciel z galicyjskiej szkółki po pracy oddawał się pracy w ogródku. W krótkim czasie zaczął sadzić drzewka, aż stworzył lasek, który przez wiele lat codziennie pielęgnował. Teraz mija czterdziesta rocznica jego powstania. W szkole wnuczka bohatera trwają przygotowania do majówki. Nauczyciel w trakcie rozmowy ze staruszkiem wspomina o uczczeniu jubileuszu lasku podczas uroczystości. Przed dotychczas skromnym mężczyzną rodzą się nadzieje na docenienie jego pracy. Ubiera odświętne odzienie i wraz z żoną szykuje się do świętowania. Impreza zaczyna się na dobre, lecz nikt nie składa mężczyźnie gratulacji. Czyżby o nim zapomnieli? Język, postacie i poglądy zawarte w tej publikacji nie odzwierciedlają poglądów ani opinii wydawcy. Utwór ma charakter publikacji historycznej, ukazującej postawy i tendencje charakterystyczne dla czasów z których pochodzi. W niniejszej publikacji zachowano oryginalną pisownię.

Karykatury

Michał Bałucki

Satyra na obyczajowość mieszczaństwa. W galicyjskim miasteczku o wymownej nazwie Pipidówka ktoś puszcza plotkę, że niedługo zawita tam sam książę. Mieszkańcy w popłochu zaczynają wielkie przygotowania. Nawzajem prześcigają się w pomysłach, jak przypodobać się księciu i uświetnić jego wizytę. Michał Bałucki wyśmiewa mieszczańską obyczajowość. Drwi ze snobizmu miastowych, oszustów pozujących na arystokratów i panny uganiające się za idealnym kandydatem na męża. Język, postacie i poglądy zawarte w tej publikacji nie odzwierciedlają poglądów ani opinii wydawcy. Utwór ma charakter publikacji historycznej, ukazującej postawy i tendencje charakterystyczne dla czasów z których pochodzi. W niniejszej publikacji zachowano oryginalną pisownię.

Latawica

Michał Bałucki

Wzruszająca i jednocześnie napawająca zadumą opowieść o biednej góralskiej dziewczynie zakochanej w kimś, kto nie potrafił odwzajemnić jej uczucia. Opowieść to smutna, ale jednocześnie niezwykle pouczająca, pokazująca, że życie nie jest takie, jakie byśmy je sobie wymarzyli, a uczucie nie musi być odwzajemnione. Zachęcamy do lektury.

Latawica

Michał Bałucki

La­ta­wi­ca Z sa­me­go Kra­ko­wa je­cha­łem do Za­ko­pa­ne­go na jed­nym wóz­ku ze sław­ną li­te­rat­ką. Li­te­rat­kę -- sław­ną, po­dług jej wła­snej opin­ji -- na­zy­wam Gwiaz­dą, gdyż na każ­dym kro­ku, w każ­dem prze­mó­wie­niu, chcia­ła ucho­dzić za cia­ło nie­bie­skie, co świa­tu przy­świe­ca. Gwiaz­da prze­ko­na­ną by­ła, że w cią­gu dni kil­ku po­zna gó­ra­li z ich hi­stor­ją, z oby­cza­ja­mi, ję­zy­kiem i po­ezją -- i to wszyst­ko opi­sze na po­ży­tek po­ko­leń. Mia­ła też z so­bą za­pas róż­no­ko­lo­ro­we­go pa­pie­ru, do wpi­sy­wa­nia spo­strze­żeń, do­my­słów i ba­dań. Tyl­ko na­tchnie­niem -- sie­dząc w cha­cie -- my­śla­ła po­dzie­lić sła­wę i za­słu­gę z Kol­ber­giem, Glo­ge­rem, Łep­kow­skim. [...]Michał BałuckiUr. 29 września 1837 w Krakowie Zm. 17 października 1901 w Krakowie Najważniejsze dzieła: komedie: Radcy pana radcy (1867), Grube ryby (1879), Sąsiedzi: Dom otwarty (1883), Sąsiedzi: Ciężkie czasy (1889), Sąsiedzi: Klub kawalerów (1890), powieści: Typy i sylwetki krakowskie (1881), Pan burmistrz z Pipidówki (1887), pieśń: Dla chleba (1874) Twórca komedii i powieści (pseudonim: Elpidon), związany z Krakowem; studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim matematykę, a następnie literaturę. Należał do grupy tzw. przedburzowców, pisarzy odrzucających romantyczną i mesjanistyczną retorykę zrywów narodowych, ale oczekujących przełomowej zmiany historycznej; większość z nich wzięło następnie udział w powstaniu styczniowym. Sam Bałucki nie walczył z bronią w ręku, ale działał w organizacjach spiskowych w Galicji i redagował wraz z Anczycem pismo "Kosynier"; aresztowany pod koniec 1863, spędził rok w więzieniu. Podobno tam poznał pewnego górala, którego los skłonił go do napisania popularnej pieśni Dla chleba (znanej jako pieśń ,,Góralu, czy ci nie żal" do muzyki Władysława Żeleńskiego). Debiutował utworami poetyckimi drukowanymi w prasie. W latach 60. Bałucki dołączył do grona pozytywistów, propagując w swych utworach bliskie im idee; był dowcipnym krytykiem stosunków społecznych w Galicji, szydził z mody na szlachetczyznę powszechnej wśród mieszczaństwa (m.in. w powieści Pan burmistrz z Pipidówki). Jako znakomity komediopisarz cieszył się wielką popularnością. U schyłku życia stał się obiektem ataków przedstawicieli Młodej Polski; toczył z nimi spór światopoglądowy na kartach swoich utworów, jednak szczególnie napastliwe recenzje Lucjana Rydla na łamach szacownego "Czasu" miały wpływ nie tylko na stan psychiczny, ale również na sytuację materialną. Ostatecznie bojkot przeprowadzili nawet aktorzy podczas premiery jednej z jego sztuk. Bałucki popełnił samobójstwo strzałem z rewolweru na krakowskich Błoniach; został pochowany na Cmentarzu Rakowickim. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Młodzi i starzy

Michał Bałucki

Młodzi i starzy" to powieść zaliczana do wczesnej twórczości Michała Bałuckiego. Jej fabułę autor wykreował na podstawie wydarzeń z powstania styczniowego. Bohaterowie pochodzą z kręgu radykałów demokratycznych. W swoich działaniach dążą do jak najszybszego podjęcia otwartej walki z zaborcą. Wierzą, że wywołanie powstania pomoże im wprowadzić szereg reform społecznych, które na zawsze odmienią oblicze kraju. Język, postacie i poglądy zawarte w tej publikacji nie odzwierciedlają poglądów ani opinii wydawcy. Utwór ma charakter publikacji historycznej, ukazującej postawy i tendencje charakterystyczne dla czasów z których pochodzi.

Młodzi i starzy

Michał Bałucki

Młodzi i starzy to jedna z pierwszych powieści Bałuckiego, inspirowana wypadkami powstańczymi 1863 r. Pisana jest z pozycji radykalnych działaczy demokratycznych, którzy zmierzali do szybkiego wywołania powstania i przeprowadzenia radykalnych reform społecznych. Opowiadali się za wciągnięciem do walki z zaborcą chłopów.

O kawał ziemi

Michał Bałucki

Młody Adolf Schmidt wraca właśnie z kilkuletnich studiów za granicą. Pochodzi z niemieckiej rodziny osiadłej i zasymilowanej w Polsce. Jego dziadek pracował w dworskiej kuźni, a ojciec po kilku perturbacjach został kapitalistą, z sukcesem rozwijającym fabrykę. Adolf ma w sobie niezmierzone pokłady energii, posiada wszechstronne wykształcenie oraz rozsądne podejście do polityki. Chce rozwijać fabrykę ojca. Na drodze do realizacji jego zamierzeń staje baron. Konserwatywny dworzanin nie zgadza się na dobrowolne oddanie kawałka swojej ziemi. Nie jest zwolennikiem nowej cywilizacji i ma wrogie nastawienie do starego Schmidta. Przed Adolfem trudne wyzwanie. Czy uda mu się pogodzić dwóch zwaśnionych mężczyzn z przeciwległych światów? Język, postacie i poglądy zawarte w tej publikacji nie odzwierciedlają poglądów ani opinii wydawcy. Utwór ma charakter publikacji historycznej, ukazującej postawy i tendencje charakterystyczne dla czasów z których pochodzi.

Pamiętnik Munia

Michał Bałucki

Jeden z ostatnich utworów Michała Bałuckiego. W powieści autor obwinia miasto za źródło moralnej zgnilizny świata. Przykładem miejskiej degeneracji i snobizmu są dekadenci, spotykający się w salonie prowadzonym przez ciocię Dorcię. W artystycznym świecie króluje rozpusta i nonsens. Bałucki pod koniec życia jednostronnie krytykuje ideę nowej sztuki. Język, postacie i poglądy zawarte w tej publikacji nie odzwierciedlają poglądów ani opinii wydawcy. Utwór ma charakter publikacji historycznej, ukazującej postawy i tendencje charakterystyczne dla czasów z których pochodzi. W niniejszej publikacji zachowano oryginalną pisownię.