Tajemnice Krakowa

Michał Bałucki

Powieść z początków twórczości Michała Bałuckiego. Autor przedstawia w utworze swoje miasto rodzinne i jego mieszkańców. Skupia się głównie na charakterystyce mieszczan ukochanego Krakowa.

Tajemnice Krakowa

Michał Bałucki

Mistrz komedii Michał Bałucki zabiera czytelników w podróż do XIX-wiecznego Krakowa. Doskonale obrazuje rzeczywistość ówczesnych mieszczan, ich relacje społeczne i wszystko to, czym żyło miasto u stóp Wawelu. Nie brakuje plotek, zdrad i spraw kryminalnych. Cięte pióro Bałuckiego nie szczędzi nikogo. Dostaje się zarówno przestępcom, jak i literatom. Opisom barwnej społeczności towarzyszą odniesienia do topografii Krakowa. Język, postacie i poglądy zawarte w tej publikacji nie odzwierciedlają poglądów ani opinii wydawcy. Utwór ma charakter publikacji historycznej, ukazującej postawy i tendencje charakterystyczne dla czasów z których pochodzi. W niniejszej publikacji zachowano oryginalną pisownię.

W żydowskich rękach

Michał Bałucki

Jedna z późniejszych powieści Michała Bałuckiego. Krytyczne spojrzenie autora na otaczającą go rzeczywistość i ówczesną sytuację polityczną Polski. Świat, w którym żyją bohaterowie powieści jest pełen przemocy i niesprawiedliwości.

Za chlebem

Michał Bałucki

Za chlebem Góralu, czy ci nie żal  Odchodzić od stron ojczystych,  Świerkowych lasów i hal  I tych potoków przejrzystych.  Góralu, czy ci nie żal?  Góralu, wróć się do hal!    Góral na góry spoziera    I łzy rękawem ociera:    I góry porzucić trzeba...    Dla chleba, panie, dla chleba!    Góralu, czy ci nie żal?    Góralu, wróć się do hal!    Góralu, wróć się do hal!  W chatach zostali ojcowie;  Gdy pójdziesz od nich hen w dal,  Cóż z nimi będzie? ach, kto wie?  Góralu, czy ci nie żal?  Góralu, wróć się do hal!    A góral jak dziecko płacze:    Może już ich nie zobaczę! [...]Michał BałuckiUr. 29 września 1837 w Krakowie Zm. 17 października 1901 w Krakowie Najważniejsze dzieła: komedie: Radcy pana radcy (1867), Grube ryby (1879), Sąsiedzi: Dom otwarty (1883), Sąsiedzi: Ciężkie czasy (1889), Sąsiedzi: Klub kawalerów (1890), powieści: Typy i sylwetki krakowskie (1881), Pan burmistrz z Pipidówki (1887), pieśń: Dla chleba (1874) Twórca komedii i powieści (pseudonim: Elpidon), związany z Krakowem; studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim matematykę, a następnie literaturę. Należał do grupy tzw. przedburzowców, pisarzy odrzucających romantyczną i mesjanistyczną retorykę zrywów narodowych, ale oczekujących przełomowej zmiany historycznej; większość z nich wzięło następnie udział w powstaniu styczniowym. Sam Bałucki nie walczył z bronią w ręku, ale działał w organizacjach spiskowych w Galicji i redagował wraz z Anczycem pismo "Kosynier"; aresztowany pod koniec 1863, spędził rok w więzieniu. Podobno tam poznał pewnego górala, którego los skłonił go do napisania popularnej pieśni Dla chleba (znanej jako pieśń ,,Góralu, czy ci nie żal" do muzyki Władysława Żeleńskiego). Debiutował utworami poetyckimi drukowanymi w prasie. W latach 60. Bałucki dołączył do grona pozytywistów, propagując w swych utworach bliskie im idee; był dowcipnym krytykiem stosunków społecznych w Galicji, szydził z mody na szlachetczyznę powszechnej wśród mieszczaństwa (m.in. w powieści Pan burmistrz z Pipidówki). Jako znakomity komediopisarz cieszył się wielką popularnością. U schyłku życia stał się obiektem ataków przedstawicieli Młodej Polski; toczył z nimi spór światopoglądowy na kartach swoich utworów, jednak szczególnie napastliwe recenzje Lucjana Rydla na łamach szacownego "Czasu" miały wpływ nie tylko na stan psychiczny, ale również na sytuację materialną. Ostatecznie bojkot przeprowadzili nawet aktorzy podczas premiery jednej z jego sztuk. Bałucki popełnił samobójstwo strzałem z rewolweru na krakowskich Błoniach; został pochowany na Cmentarzu Rakowickim. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Za późno. Nowela

Michał Bałucki

Smutna opowieść o świecie, który już dawno przeminął i o ludziach, którzy z pozoru tak różniący się od nas, w rzeczywistości byli tacy sami Opowieść chwyta za serce, opowieść wzrusza a oto jej fragment: U państwa Alfredów zapowiedziany był wielki wieczór. Okolica, pełna szlacheckich dworów, półpańskich pretensjonalnych pałacyków, obiecywała liczny zjazd; we dworze więc państwa Alfredów był ruch niemały, który jednak odbywał się z taktem i porządkiem, co przemawiało bardzo za zamożnością domu i dobrym jego zarządem. Wieczór się zbliżał, oświecono rzęsiście salony i długie strugi złotego światła padły drżące w ciemny ogród na murawę i jaśminy. Pani Alfredowa kończyła toaletę. Bogaty, ale mimo to skromny ubiór podnosił wdzięk posągowych jej kształtów, a ciężkie, ciemne ubranie na głowie, spięte łyskającymi brylantami, cudnie kłóciło się ze splotami jej jasnych włosów. Pani Alfredowa należała do tych kobiet, które nie tylko lubią, ale i umieją się ubrać; a była w chwili, kiedy ją poznajemy, w zenicie swej piękności, jak róże przed okwitem; miała lat 38. Kończąc toaletę, zmrużyła wielkie, szafirowe oczy i przez długie, czarne rzęsy przedarło się ciekawe spojrzenie do zwierciadła; zwierciadło musiało jej powiedzieć że piękna, bo lekki uśmiech zadowolenia przeleciał po dumnym, białym czole. Wstała i zadzwoniła. Wszedł lokaj

Za winy niepopełnione

Michał Bałucki

Inżynier Jan Leszczyc darzy uczuciem pewną warszawską pannę Julię. Gdy ta ostentacyjnie odrzuca jego zaloty, urażony młodzieniec opuszcza miasto i wraca do rodzinnej miejscowości. Na miejscu okazuje się, że jego matka ciężko choruje. Przy jej łóżku czuwa piękna nieznajoma - Amelia Holska. Dziewczyna już wkrótce skutecznie zabliźni zranione serce Jana. Młodzi nie zdają sobie jednak sprawy, że ojciec Amelii prowadzi szemrane interesy. Gdy prawda o przestępczej działalności Holskiego wyjdzie na jaw, wspólna przyszłość Amelii i Jana stanie pod znakiem zapytania... Język, postacie i poglądy zawarte w tej publikacji nie odzwierciedlają poglądów ani opinii wydawcy. Utwór ma charakter publikacji historycznej, ukazującej postawy i tendencje charakterystyczne dla czasów z których pochodzi.

Zaklęte pieniądze

Michał Bałucki

Za­klę­te pie­nią­dzeOpo­wia­da­nie z ży­cia lu­du gór­skie­go I. Dro­ga do Za­ko­pa­ne­go By­ło to przy koń­cu lip­ca; upa­ły i kurz czy­ni­ły po­byt w mie­ście nie­zno­śnym; kto mógł, wy­jeż­dżał na wieś lub do wód. I mnie przy­szła ocho­ta ode­tchnąć tro­chę po pra­cy świe­żem po­wie­trzem, a mia­no­wi­cie mia­łem za­miar udać się w Ta­try. Jak na szczę­ście zda­rzy­ło się, że prze­cho­dząc jed­ne­go dnia ko­ło Zam­ku, zo­ba­czy­łem gó­ra­la i gó­ral­kę ga­pią­cych się na dzwon Zyg­mun­tow­ski, i sko­ro ich spy­ta­łem, czy­by nie wie­dzie­li o ja­ki­éj oka­zyi do Za­ko­pa­ne­go, gó­ral ucie­szo­ny wnet od­po­wie­dział: -- A dyć my was po­wie­zie­wa pa­nocz­ku, bo my z sa­me­go Za­ko­pa­ne­go. [...]Michał BałuckiUr. 29 września 1837 w Krakowie Zm. 17 października 1901 w Krakowie Najważniejsze dzieła: komedie: Radcy pana radcy (1867), Grube ryby (1879), Sąsiedzi: Dom otwarty (1883), Sąsiedzi: Ciężkie czasy (1889), Sąsiedzi: Klub kawalerów (1890), powieści: Typy i sylwetki krakowskie (1881), Pan burmistrz z Pipidówki (1887), pieśń: Dla chleba (1874) Twórca komedii i powieści (pseudonim: Elpidon), związany z Krakowem; studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim matematykę, a następnie literaturę. Należał do grupy tzw. przedburzowców, pisarzy odrzucających romantyczną i mesjanistyczną retorykę zrywów narodowych, ale oczekujących przełomowej zmiany historycznej; większość z nich wzięło następnie udział w powstaniu styczniowym. Sam Bałucki nie walczył z bronią w ręku, ale działał w organizacjach spiskowych w Galicji i redagował wraz z Anczycem pismo "Kosynier"; aresztowany pod koniec 1863, spędził rok w więzieniu. Podobno tam poznał pewnego górala, którego los skłonił go do napisania popularnej pieśni Dla chleba (znanej jako pieśń ,,Góralu, czy ci nie żal" do muzyki Władysława Żeleńskiego). Debiutował utworami poetyckimi drukowanymi w prasie. W latach 60. Bałucki dołączył do grona pozytywistów, propagując w swych utworach bliskie im idee; był dowcipnym krytykiem stosunków społecznych w Galicji, szydził z mody na szlachetczyznę powszechnej wśród mieszczaństwa (m.in. w powieści Pan burmistrz z Pipidówki). Jako znakomity komediopisarz cieszył się wielką popularnością. U schyłku życia stał się obiektem ataków przedstawicieli Młodej Polski; toczył z nimi spór światopoglądowy na kartach swoich utworów, jednak szczególnie napastliwe recenzje Lucjana Rydla na łamach szacownego "Czasu" miały wpływ nie tylko na stan psychiczny, ale również na sytuację materialną. Ostatecznie bojkot przeprowadzili nawet aktorzy podczas premiery jednej z jego sztuk. Bałucki popełnił samobójstwo strzałem z rewolweru na krakowskich Błoniach; został pochowany na Cmentarzu Rakowickim. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Zaklęte pieniądze

Michał Bałucki

Pewien mężczyzna postanawia odpocząć od miejskiego gwaru. Chcąc zaczerpnąć tatrzańskiego powietrza, zagaduje parę górali spotkanych pod Wawelem. Nazajutrz korzysta z ich propozycji podwózki i wspólnie przemierzają trasę w Tatry. Towarzysze dzielą się z miastowym historiami z góralskiej rzeczywistości. Opowiadają o swoim życiu, a także przekazują lokalne legendy o ukrytych w lasach skarbach. A może to coś więcej niż tylko ludowe podania? Może zaklęte pieniądze czekają na odkrycie? Język, postacie i poglądy zawarte w tej publikacji nie odzwierciedlają poglądów ani opinii wydawcy. Utwór ma charakter publikacji historycznej, ukazującej postawy i tendencje charakterystyczne dla czasów z których pochodzi.