Filozof chrześcijański z II wieku, święty Justyn męczennik

Jan Badeni

Justyn Męczennik to pierwszy ˝filozof chrześcijański˝, którego postać i życie dokładniej są nam znane. Młode lata spędził na szukaniu prawdy; poznawszy ją, walczył za nią nieustraszenie, z gardzącym nią pogaństwem, przekręcającymi ją herezjami; pod koniec życia stanął twarz w twarz z ˝filozofem pogańskim˝, usiłującym stoickimi formułkami przywołać do życia obumarłe pogaństwo. Filozof pogański, Marek Aureli, miał w ręku siłę i skazał filozofa chrześcijańskiego na śmierć; ale Justyn miał za sobą prawdę i ostatecznie ˝prawda zwyciężyła˝. Zapoznajmy się teraz bliżej z tą pierwszą, lepiej nam znaną, skrystalizowaną w osobie Justyna, walką na całej linii filozofii chrześcijańskiej z wiedzą pogańską, żydowską czy sekciarską; przypatrzywszy się jasno, już w drugim wieku zarysowującemu się, a znów streszczającemu się w Justynie, do dziś dnia niezmienionemu stosunkowi umiejętności ludzkiej do prawdy objawionej.

Święty Cyryl biskup aleksandryjski i walka o bóstwo chrystusowe

Andrzej Sarwa, Jan Badeni

Święty Cyryl biskup aleksandryjski i walka o bóstwo chrystusowe w v wieku. Nestoriusz w obronie Jezusowego człowieczeństwa. Wielkie spory chrystologiczne w starożytności chrześcijańskiej. Bohaterami opisywanego tutaj sporu są Św. Cyryl Aleksandryjski i uznany za heretyka Nestoriusz. Fragment opracowania: Kto to był Nestoriusz? Z rodzinnego miasta Germanicji w Syrii, przybył on za młodu do Antiochii, gdzie odznaczył się niebawem wymową, a bardziej może niż właściwą wymową, miłym i dźwięcznym głosem. Kazania i sława nader umartwionego życia zjednały mu wziętość, a gdy pod koniec r. 427 umarł biskup konstantynopolitański Sisinnius, obrano na tę godność Nestoriusza. Lud upatrywał w nim drugiego Jana Chryzostoma. W pierwszym kazaniu, powiedzianym w Konstantynopolu, wystąpił gwałtownie przeciw heretykom: ˝Uwolnij ziemię od heretyków, cesarzu! wołał do obecnego Teodozjusza a dam ci za to niebo; pomóż mi zwyciężyć kacerzy, a dopomogę ci w wojnie przeciw Persom˝. Ale już w tej epoce pozornej gorliwości, rzucał pierwsze nasiona przyszłej herezji...

Życie św. Ignacego Loyoli założyciela zakonu Towarzystwa Jezusowego

Jan Badeni

Jeżeli kiedy, to w dzisiejszych czasach, gdy bój między wrogami a sługami Bożymi wszędzie się toczy z szczególną zapalczywością, należy nam wpatrywać się w przykłady pozostawione przez mężnych rycerzy, wodzów, którzy się dawniej w tych bojach Pańskich odznaczyli; należy uczyć się od nich taktyki wojennej, energii, roztropności, wszystkich tych zalet i cnót, które im zapewniły zwycięstwo. Jednym z takich bez wątpienia najwaleczniejszych rycerzy, najznakomitszych wodzów, występujących w dziejach Kościoła jest św. Ignacy Loyola. Wrogowie nawet odmówić mu nie mogą nadzwyczajnych przymiotów umysłu i serca i wielkich zasług, jakie położył w obronie Kościoła; katolicy prawdziwi czczą w nim opatrznościowego męża, którego sam Bóg wybrał i posłał, aby wśród ciężkich przejść, na jakie Kościół narażony był w XVI wieku, zastawiał się za prawdę, zwalczał błędy, tępił grzechy, wiarę i cnotę po świecie całym szerzył.