Marketing produktów regionalnych na europejskim rynku żywności

Tomasz Domański, Paweł Bryła

Wzrost zainteresowania regionalnymi produktami żywnościowymi wynika w dużym stopniu ze zmęczenia konsumentów ofertą produktów masowych. Nowym trendem zachowań nabywców produktów żywnościowych jest poszukiwanie zdrowych produktów o unikatowych atrybutach. Mamy tutaj do czynienia z rosnącą świadomością konsumentów oraz z coraz większą dbałością o zdrowy tryb życia. Współczesny konsument jest także coraz bardziej otwarty na poznawanie różnych regionów i to zarówno w skali swego kraju, jak i całej Europy. W procesie konsumpcji produktów żywnościowych obserwujemy wyraźny trend do poszukiwania autentycznych wartości i związanych z nimi produktów. W kontekście europejskim należy także podkreślić umacnianie roli regulacji unijnych, które służą ochronie produktów regionalnych oraz unikatowych metod wytwarzania. Z marketingowego punktu widzenia produkty regionalne stwarzają szereg zupełnie nowych możliwości dla innowacyjnych działań marketingowych. Działania te wpisują się w szeroki nurt marketingu sensorycznego i nostalgicznego, gdyż w przypadku żywności zmysłowe walory produktu mają kluczowe znaczenie. Należy podkreślić także fakt, że większość produktów regionalnych jest wytwarzanych przez małe i średnie przedsiębiorstwa. Innowacje marketingowe tej kategorii firm dotyczą głównie sfery komunikacji marketingowej oraz nowoczesnych kanałów dystrybucji. W sferze komunikacji marketingowej działania te dotyczą strategii budowania marki oraz wykorzystania nowoczesnych kanałów komunikacji marketingowej. W sferze nowoczesnej dystrybucji głównym wyzwaniem pozostaje znalezienie najbardziej efektywnych kanałów dystrybucji. W przypadku producentów o większej skali produkcji pojawia się również wyzwanie związane z wejściem z produktami regionalnymi do nowoczesnych kanałów masowej dystrybucji. Osobnym wyzwaniem dla regionalnych produktów żywnościowych są strategie eksportu i próby penetrowania rynków zagranicznych. Możliwości marketingowe są w tym zakresie zdeterminowane skalą produkcji, a także wykorzystaniem w tej strategii różnego rodzaju dobrowolnych zrzeszeń i konsorcjów producenckich. 

Marketing regionalnych i ekologicznych produktów żywnościowych. Perspektywa sprzedawcy i konsumenta

Paweł Bryła

Książka dotyczy marketingu produktów żywnościowych, w tym wzrostu znaczenia obszaru pochodzenia, tradycyjnych metod wytwarzania i ekologicznego charakteru produktu, czyli wyróżników oferty. W procesie budowania przekonania konsumentów o atrakcyjności oferty istotną rolę odgrywają instrumenty gwarantowania wysokiej jakości produktu, w szczególności oznaczenia jakości i systemy certyfikacji. Przyjmują cechy tzw. marek kolektywnych. Marketingowy proces konstruowania jakości produktów regionalnych i ekologicznych ma uwarunkowania systemowe, gdyż zależy od poziomu współpracy w kanale dystrybucji. Tożsamość obszaru pochodzenia i wymiar ekologiczny nawiązują do potrzeb współczesnego konsumenta, jego systemu wartości i preferencji. Praca składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy dotyczy terminologii oraz stanu wiedzy na podstawie literatury przedmiotu. Ma charakter teoretyczny i stanowi kontekst problemu, drugi - własnych badań empirycznych obejmujących sprzedawców produktów regionalnych i ekologicznych. Posłużono się dwoma próbami, obejmującymi kierowników sklepów spożywczych w Polsce i przedstawicieli specjalistycznych punktów sprzedaży detalicznej we Francji. Ukazano studia przypadku czterech firm, specjalizujących się w dystrybucji produktów regionalnych i ekologicznych we Francji na podstawie wywiadów pogłębionych i analizy zawartości ich stron internetowych. Ostatni rozdział jest poświęcony wynikom badań własnych na dwu próbach konsumentów: reprezentatywnej dla dorosłych mieszkańców Polski i złożonej z młodych i wykształconych konsumentów. Na podstawie analizy danych uzyskanych w pierwszej z nich przeprowadzono weryfikację hipotez badawczych na temat zależności między kluczowymi zmiennymi. W aneksie omówiono europejskie oznaczenia jakości produktów regionalnych i ekologicznych, a także wybrane oznaczenia nadawane przez instytucje krajowe, szczególnie w Polsce i we Francji.