Bezrobotny urzędnik pocztowy z prowincji, Nikodem Dyzma, przybywa do Warszawy w poszukiwaniu zarobku. Jedynym jego majątkiem jest frak, który ma mu ułatwić uzyskanie pracy fordansera w jednym z nocnych lokali. Zrządzeniem losu znajduje na ulicy zaproszenie na wytworny raut. Idzie tam, by je oddać. Liczy na sowity napiwek. Wzięty jednak zostaje za jednego z gości. Awantura zrobiona dyrektorowi gabinetu premiera sprawia, że staje się bohaterem wieczoru. Szybko wkupia się w łaski środowiska rządzącej krajem elity. Doradza ministrom w sprawach gospodarczych. Jest ulubieńcem salonów, ma ogromne powodzenie u kobiet. Zostaje mianowany prezesem Państwowego Banku Zbożowego, wkrótce czekają go też inne zaszczyty... Książka Kariera Nikodema Dyzmy stanowi niezwykle odważną i celną satyrę na skorumpowane i cyniczne elity polityczne i gospodarcze końca lat dwudziestych minionego wieku, a jej bohater stał się symbolem prostaka i ignoranta bezwzględnie pnącego się na wyżyny społeczne po szczeblach kariery.