Powieść Ojciec Goriot jest powszechnie uznawana za najważniejsze dokonanie Balzaka. Jej akcja rozgrywa się w Paryżu w 1819 r. Ukazuje losy trzech bohaterów: zaślepionego miłością do swoich córek starca Goriot, tajemniczego kryminalisty ukrywającego się jako Vautrin i naiwnego studenta prawa, Eugeniusza Rastignaka.

W pensjonacie mieszczącym się przy paryskiej ulicy Neuve-Sainte-Genevieve mieszkają student prawa Eugeniusz de Rastignac, tajemniczy propagandzista Vautrin i emerytowany producent makaronu Jan Joachim Goriot. Ten ostatni często pada ofiarą żartów ze strony innych mieszkańców pensjonatu, którzy szybko odkrywają, że zbankrutował on, by wesprzeć swoje dwie dobrze wydane za mąż córki.

Rastignaka, który przeprowadził się do Paryża z południa Francji, pociąga klasa wyższa. Ma problemy z dopasowaniem się do niej, ale jest prowadzony przez swoją kuzynkę, wicehrabinę Madame de Beauséant. Rastignac zdobywa względy jednej z córek Goriota, Delfiny de Nucingen. W międzyczasie Vautrin próbuje przekonać go do zdobycia panny Wiktoryny Taillefer, której dostęp do rodzinnej fortuny blokuje jedynie brat. Proponuje Rastignakowi otwarcie drogi przez zabicie brata w pojedynku.

Rastignac odmawia wzięcia udziału w realizacji planu, ale wysłuchuje lekcji Vautrina na temat wyższej warstwy. Wkrótce potem mieszkańcy pensjonatu odkrywają, że Vautrin to poszukiwany przez policję mistrz zbrodni znany jako Ołży-Śmierć. Goriot, przeciwny tyrańskiej kontroli, jaką mąż sprawuje nad jedną z jego córek, Delfiną, sprzyja zainteresowanemu nią Rastignakowi...