E-book details

Arabskie oblężenia Konstantynopola w VII-VIII wieku. Rzeczywistość i mit

Arabskie oblężenia Konstantynopola w VII-VIII wieku. Rzeczywistość i mit

Błażej Cecota

Ebook

Wiek siódmy dla Cesarstwa Bizantyńskiego był czasem wieloaspektowego przełomu dziejowego. Doszło wówczas do poważnego ograniczenia terytorium państwa. Kolejni cesarze dynastii, założonej przez Herakliusza, stanęli przed głębokimi problemami związanymi z konfliktem religijnym, gospodarczym regresem i załamaniem niektórych instytucji państwowych. Po śmierci Herakliusza władze konstantynopolitańskie przedefiniowały na nowo funkcje państwa, ograniczając jego obowiązki, przy jednoczesnym zapewnieniu realizacji jego podstawowych zadań. Kwestią, która musiała zostać rozwiązana przez ówczesnych cesarzy bizantyńskich, była obrona państwa przed wyniszczającymi je najazdami arabskimi, które w pewnych momentach wręcz zagrażały istnieniu cesarstwa.
Arabskie oblężenia Konstantynopola, oprócz zwycięskich wojen Herakliusza z Persją, późniejszej utraty, do niedawna najważniejszych, bizantyńskich prowincji – Syrii i Egiptu oraz reform wojskowych i gospodarczych następców wielkiego cesarza, można zaliczyć do najistotniejszych wydarzeń w VII i początkach VIII w.
Doczekało się wreszcie kompletnego, odrębnego studium w postaci niniejszej monografii.
Autor nie tylko dogłębnie je analizuje na szerokim tle historycznym, ale również zastanawia się nad procesem ich mitologizacji. Czytelnik znajdzie w książce wiele istotnych i interesujących spostrzeżeń dotyczących historii cesarstwa bizantyńskiego w okresie narodzin islamu i pierwszego wieku ekspansji muzułmańskiego kalifatu na Bliskim Wschodzie.
 

Wstęp 1

Rozdział I. Cesarstwo bizantyńskie w VII i w początkach VIII w. 13
1. Straty terytorialne cesarstwa 14
2. Gospodarczo-społeczny regres cesarstwa 32
3. Próby reformy cesarstwa 39

Rozdział II. Kalifat Umajjadów w epoce ekspansji 45
1. Administracja państwa Umajjadów 46
2. Armia Umajjadów 55
3. Arabskie ekspedycje na Azję Mniejszą 63

Rozdział III. Pierwsze oblężenie Konstantynopola przez Arabów 77
1. Mury Konstantynopola, flota, grecki ogień – kwestie militarne 78
1.1. Mury Konstantynopola 78
1.2. Ogień grecki – ogień arabski? 83
2. Sytuacja geostrategiczna przed pierwszą wyprawą na Konstantynopol 86
2.1. Flota bizantyńska – flota arabska 86
2.2. Działania floty arabskiej na Morzu Śródziemnym przed pierwszym oblężeniem Konstantynopola 92
3. Oblężenie Konstantynopola w latach 674–678 96

Rozdział IV. Oblężenie Konstantynopola w latach 717–718 105
1. Arabskie i bizantyńskie przygotowania wojenne 106
2. Kampania azjatycka Maslamy 109
3. Przebieg wydarzeń pod Konstantynopolem 117
4. Bułgarzy wobec arabskiego oblężenia Konstantynopola w latach 717–718 121
5. Stosunki kalifatu umajjadzkiego z Chazarami oraz dynastią Tang a oblężenie Kon- stantynopola w latach 717–718 129

Rozdział V. Echa oblężeń Konstantynopola w źródłach proweniencji zachodniej i wschodniej. Kształtowanie mitu 137
1. Wizerunek cesarzy jako obrońców chrześcijańskiego świata. „Interwencje Boga” w chrześcijańskich relacjach dotyczących oblężeń Miasta 138
1.1. Źródła bizantyńskie 138
1.2. Źródła armeńskie 142
1.3. Źródła zachodnie 146
1.4. Źródła syryjskie 147
1.5. Podsumowanie 147
2. Nieosiągnięty cel arabskiej ekspansji. Konstantynopol w hadisach 148
3. Niepotwierdzone oblężenia Konstantynopola 158
3.1. Oblężenie roku 654/655 159
3.2. Oblężenie 663 / 666/667 (668) r. 161

Zakończenie 165
Wykaz skrótów 171
Bibliografia 173
Summary 193
Indeks osób 197
Indeks nazw geograficznych i etnicznych 203

  • Title: Arabskie oblężenia Konstantynopola w VII-VIII wieku. Rzeczywistość i mit
  • Author: Błażej Cecota
  • ISBN: 978-8-3796-9905-6, 9788379699056
  • Date of issue: 2016-06-08
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_05u4
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego