E-book details

Wystarczająco dobre życie. Konteksty psychologiczne

Wystarczająco dobre życie. Konteksty psychologiczne

Monika Kornaszewska-Polak (red.)

Ebook

Efektem wieloaspektowych i pogłębionych badań nad jakością życia uwarunkowa­ną charakterem relacji rodzinnych, stanem zdrowia oraz czynnikami pracy zawodowej, prowadzonych w różnych ośrodkach akademickich i innych, jest niniejsza monografia zatytułowana Wystarczająco dobre życie. Konteksty psychologiczne. Monografia składa się z trzech części, adekwatnych do eksplorowanych obszarów dobrego życia: rodziny, zdrowia oraz pracy zawodowej. Opisywane trzy obszary tematyczne wskazują wspólny psychologiczny kontekst podejmowanych zagadnień wobec wyzwań współczesnego ży­cia, mianowicie relacje interpersonalne. Ich poziom i jakość wyznacza kształt nie tylko jednostkowego dobrostanu i szczęścia, ale także składa się na sumę międzyludzkich od­działywań, stanowiących podstawy właściwie ukształtowanego społeczeństwa. W części I monografii pt. Uwarunkowania dobrego życia we współczesnej rodzinie podejmowana jest tematyka ról oraz relacji rodzinnych budowanych na przestrzeni całego życia, po­cząwszy od podjęcia decyzji o potomstwie, poprzez relacje pomiędzy poszczególnymi członkami, rozwijane na tle wspólnoty indywidualne kompetencje, po wskazanie na za­grożenia dobrostanu rodziny, jakie płyną ze zjawiska przemocy. Dobrostan życia rodzin­nego jest współcześnie zagrożony poprzez wiele czynników, jednak najpoważniejszym z nich jest fakt dzietności gwarantujący tej wspólnocie istnienie. Jeżeli dzietność w danym kraju spada, następuje brak zastępowalności pokoleń i społeczeństwo stopniowo zaczyna wymierać. Takie konsekwencje czekają Europę, a zwłaszcza Polskę, jeśli będą one kon­tynuowały dotychczasową politykę prokreacyjną w małym stopniu wspierającą rodziny wychowujące dzieci. Dla młodego pokolenia wyrastającego w rodzinach jednym z naj­istotniejszych czynników rozwoju są właściwe wzory osobowe matki i ojca przyczynia­jące się do prawidłowo ukształtowanych postaw życiowych. Jeśli rodziny te przeżywają poważne trudności, a w relacjach pojawia się przemoc, ma to szczególnie destrukcyjny wpływ na młodzież, przeżywającą w związku z tym obniżenie poczucia wartości swojego życia, zadowolenia z niego oraz poczucia sensu. Tracąc nadzieję, młodzi ludzie słabiej radzą sobie z wieloma wyzwaniami, doświadczają depresji, poszukują ryzykownych alter­natyw rozwiązań problemów. Potrzebne jest im wsparcie ze strony dorosłych, aby mogli przezwyciężyć własne trudności. Takiego wsparcia, wzmocnienia samooceny, doskona­lenia kompetencji osobowych powinni udzielić czy nauczyć najbliżsi – rodzice, rodzeń­stwo, dziadkowie, krewni. Rodzina wówczas staje się miejscem sprzyjającym życiu, kiedy jej członkowie wzajemnie sobie pomagają oraz rozumieją własne potrzeby. W takim śro­dowisku troska o drugą osobę kształtuje klimat, w którym nikt nie czuje się nadmiernie przeciążony obowiązkami, prześladowany czy wykorzystywany.

Część II pt. Dobrostan w zaburzeniach zdrowia psychicznego i fizycznego – możliwości terapii opisuje wieloaspektowe zależności pomiędzy jakością życia a chorobą, zaburze­niem oraz psychoterapią. Poruszone w niej zostały niezwykle istotne kwestie dotyczące ludzkiego cierpienia, bólu, wstydu oraz możliwości ich zrozumienia i przezwyciężenia. Objawy różnorodnych zaburzeń zdrowia fizycznego i psychicznego w poważnym stopniu obniżają indywidualny dobrostan, a także utrudniają funkcjonowanie psychospołeczne, spada tym samym jakość życia pacjenta, zostaje zachwiana interpretacja rzeczywistości i koncepcji siebie. Niewątpliwie ogromny wpływ we wspomnia­nych przypadkach ma właściwy dobór metod leczenia i terapii, odpowiadający indy­widualnym potrzebom osób zaburzonych i chorych. Osoby doświadczające cierpienia pod różnymi postaciami zazwyczaj subiektywnie oceniają poprawę stanu zdrowia w na­stępstwie procesu leczenia czy psychoterapii i nie zawsze wiążą tę ocenę z obiektywną poprawą zdrowia czy lepszym funkcjonowaniem. Dlatego też tak ważna staje się troska o dobry kontakt osoby chorej z osobą leczącą, kiedy wymagane są nie tyle i nie tylko kom­petencje zawodowe, ale także umiejętność wczuwania się w doświadczenia, uczucia i spo­soby rozumienia świata osób cierpiących. Potrzebują one takiego nabycia kompetencji indywidualnych (umiejętności radzenia sobie), aby w procesie zdrowienia osiągnąć do­bre samopoczucie, pozytywną ocenę sytuacji życiowej oraz wzrost nadziei na przyszłość. Wszystkie te aspekty mogą mieć miejsce we właściwie ukształtowanych relacjach chorego z leczącym, terapeutą czy grupą terapeutyczną, kiedy budowane jest zrozumienie, więź oparta na autentycznej trosce o drugiego człowieka.

Na część III monografii pt. Optymalne funkcjonowanie zawodowe – możliwości i ograni­czenia składają się badania dotyczące powiązań pomiędzy dobrostanem pracownika a sprzy­jającymi i niesprzyjającymi warunkami pracy. We współczesnej rzeczywistości bowiem (w Polsce, Europie, czy ogólnie – cywilizacji Zachodu) nie wystarcza już tylko posiadanie jakiejś pracy, konieczne staje się znalezienie pracy wystarczająco dobrze płatnej i odpowiadającej kompetencjom oraz zainteresowaniom poszukującego. Stąd coraz częściej badanym wymia­rem życia zawodowego staje się indywidualne zadowolenie z pracy w znaczącym stopniu wpływające na poziom jakości życia. Istnieją dwa źródła tego zadowolenia: po pierwsze, po­czucie spełnienia indywidualnych potrzeb pracownika oraz po drugie, satysfakcja płynąca z pracy wykonywanej zespołowo i pochodząca stąd akceptacja. Prezentowane badania wy­różniły następujące czynniki sprzyjające dobremu funkcjonowaniu w miejscu pracy: dobre dopasowanie możliwości pracownika do określonego stanowiska pracy (formy zatrudnie­nia), wykorzystanie twórczego myślenia przy rozwiązywaniu problemów zawodowych oraz poczucie realizacji powołania w określonych zawodach związanych z tzw. misją społeczną (jak na przykład lekarz, pielęgniarka, nauczyciel). Poruszony w tej części monografii zosta­nie także ciekawy problem orzecznictwa zawodowego: na ile stosowanie ogólnych wyników i norm osiąganych w testach psychologicznych ma sens w jednostkowych przypadkach i sy­tuacjach. Z jednej bowiem strony pojawia się problem doboru właściwych metod i narzędzi diagnostycznych, z drugiej natomiast umiejętność właściwego posługiwania się nimi oraz zastosowania ich wyników do konkretnych przypadków.

Wprowadzenie......................................................................................................9

CZĘŚĆ I
Uwarunkowania dobrego życia we współczesnej rodzinie

Rozdział 1. Weronika Juroszek, Jakość życia w kontekście niskiej dzietności......17

Rozdział 2. Sylwia Segeth, Wzór osobowy ojca w kształtowaniu tożsamości córki w okresie późnego dzieciństwa...............................................29

Rozdział 3. Dariusz Krok, Sabina Kołodziej, Nadzieja i samoocena jako predyktory radzenia sobie ze stresem u młodzieży szkół średnich..............39

Rozdział 4. Marta Adamczyk, Andrzej Bulzak, Sabina Lis, Poczucie jakości życia u młodzieży doświadczającej przemocy w rodzinie........................61

Rozdział 5. Mikołaj Cugowski, Zagrożenia dobrostanu rodziny – rodzaje, formy i uwarunkowania przemocy domowej stosowanej przez kobiety – sprawczynie............................................................75

Rozdział 6. Monika Kornaszewska-Polak, (Nie)wystarczająco dobra matka. Analiza sytuacji pracujących kobiet będących matkami.....................................91

Rozdział 7. Aleksandra Dembińska, Różnice w zakresie satysfakcji z życia u kobiet będących matkami po leczeniu niepłodności a matkami adopcyjnymi....................................................................................105

Rozdział 8. Monika Kornaszewska-Polak, Sylwia Stelmach, Styl radzenia sobie ze stresem a poziom satysfakcji małżeńskiej............................................117

CZĘŚĆ II
Dobrostan w zaburzeniach zdrowia psychicznego i fizycznego oraz możliwości terapii

Rozdział 1. Teresa Rzepa, Ryszard Żaba, O wstydliwych chorobach oraz reakcjach emocjonalnych i zachowaniach wobec osób zarażających........133

Rozdział 2. Karolina Dejko, Analiza związków między systemem przywiązania i rodzicielską zdolnością do mentalizacji a funkcjonowaniem psychospołecznym dziecka. Włączenie rodzica w proces terapii dziecka..........143

Rozdział 3. Karolina Zalewska, Przywiązanie a zaburzenia w kształtowaniu się struktury osobowości u młodzieży – przyczyna i rozwiązanie......................153

Rozdział 4. Agnieszka Szymańska, Kamila Dobrenko, Lidia Grzesiuk, Relacja między pacjentem i psychoterapeutą a skuteczność psychoterapii. Wyniki badań katamnestycznych......................................................................165

Rozdział 5. Ryszard Chłopek, Tomasz Karoń, Łukasz Majchrzak, Internacja sądowo-psychiatryczna. Możliwości, nadzieje, perspektywy. Studium przypadku pacjenta z rozpoznaniem schizofrenii................................179

CZĘŚĆ III
Optymalne funkcjonowanie zawodowe – możliwości i ograniczenia

Rozdział 1. Ewa Bajer, Twórcza przedsiębiorczość a poziom aspiracji w środowisku zawodowym................................................................................195

Rozdział 2. Małgorzata Dobrowolska, Satysfakcja z pracy jako pozytywna konsekwencja dobrego dopasowania do elastycznej formy zatrudnienia.........211

Rozdział 3. Ewa Leśniak, Dobrostan psychiczny i poziom empatii u pielęgniarek i lekarzy......................................................................................223

Rozdział 4. Ryszard Cibor, Bilans psychologiczny w pracy nauczyciela przedszkola.......................................................................233

Rozdział 5. Aleksander Korchut, Czy pojęcie normy w psychologii stosowanej ma sens?........................................................................................243

Noty o Autorach................................................................................................253
  • Title: Wystarczająco dobre życie. Konteksty psychologiczne
  • Author: Monika Kornaszewska-Polak (red.)
  • ISBN: 978-8-3647-8873-4, 9788364788734
  • Date of issue: 2016-12-21
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_0d3u
  • Publisher: Wyższa Szkoła Humanitas