E-book details

Wzniosłość i makabra w literackich obrazach śmierci

Wzniosłość i makabra w literackich obrazach śmierci

Michał Kuran

Ebook

Śmierć jednakowo przeraża i fascynuje literatów oraz twórców kultury. Próbują ją poznać, zbadać, oswoić, opisać, niektórzy może nawet zaprzyjaźnić się. Jedni postrzegają śmierć poprzez doświadczenia, przekazy, objawienie religijne, inni próbują zmierzyć się z nią sami. Rezultatem tych różnorodnych u swej genezy, ale też w swym przebiegu, poszukiwań są dzieła literackie oraz inne wszelkiego rodzaju artefakty. Śmierć, w rzeczywistości nieuchwytna w swej istocie, jawi się w średniowieczu jako szkielet bądź rozkładające się zwłoki. Budząc przerażenie i szacunek zaprasza ludzi różnych stanów do swego tańca – danse macabre – tańca Śmierci. Straszy karą grzeszników, obiecuje rozkosze niebiańskie sprawiedliwym. Jest wpisana w porządek religijny. Pojęcia śmierci wzniosłej lub pełnej makabry nie wyczerpują całej bogatej palety doznań, jakie ze śmiercią kojarzymy. Wzniosłość i makabra stały się jako własne przeciwieństwa punktem wyjścia dla poszukiwań podjętych w obszarze literatury i kultury. W książce znajdujemy studia na temat literackich zmagań ze śmiercią w twórczości m.in.: F. Birkowskiego, F.D. Kniaźnina, J.P. Woronicza, A.A. Jakubowskiego, H. von Kleista, J. Słowackiego, A. Mostowskiej, Ł. Rautenstrauchowej, B. Ostrowskiej, M. Wolskiej, H. Sienkiewicza, L. Rydla, S. Piętaka, A. Świrszczyńskiej, A. Kamieńskiej, J. Kaczmarskiego, E. Ostrowskiej, S. Clarke, S. Kane. Autorzy przyglądają się wzniosłości i makabrze w literackich obrazach śmierci od baroku po współczesność. 

 Słowo wstępne 7

Paulina Poterała, Sława ludzi „zbożnych” i „niezbożnych” wobec zazdrości – w kazaniu pogrzebowym Fabiana Birkowskiego Pamięć sprawiedliwego 17
Beata Prokopczyk, „Jać tylko w jednej ulubionej żyłem. Umarła! Wszystko straciłem” – o miłości i śmierci w Żalach Orfeusza nad Eurydyką Franciszka Dionizego Kniaźnina 27
Olga Szadkowska, Oniryczna wędrówka duszy zmarłego. Wokół Zjawienia Emilki Jana Pawła Woronicza 41
Ewa Modzelewska, Obsesja śmierci w twórczości Augusta Antoniego Jakubowskiego i Heinricha von Kleista 57
Magdalena Ciechańska, Anhelli Juliusza Słowackiego – opowieść o smutku i śmierci 69
Monika Kusek, Funkcjonowanie motywu śmierci w polskich powieściach grozy początku XIX wieku na przykładzie twórczości Anny Mostowskiej i Łucji Rautenstrauchowej 75
Dąbrówka Mirońska, Literackie i plastyczne obrazy śmierci w ilustrowanych wydaniach polskiej XIX-wiecznej beletrystyki 91
Aldona Jankowska, Śmierć–piastunka daje ukojenie. O młodopolskim wyobrażeniu śmierci w wybranych wierszach Bronisławy Ostrowskiej i Maryli Wolskiej 105
Anna Kaźmierska, Śmierć upoetyczniona – literackie obrazy śmierci samobójczych 117
Justyna Muszyńska, Śmierć jako przejście do nowej rzeczywistości. Młodopolskie ujęcie dnia sądu w świetle Dies irae Lucjana Rydla 131
Karolina Ewa Wieliczko, Od katastrofizmu do pesymizmu. Śmierć i sacrum w poezji Stanisława Piętaka 141
Aleksandra Pawlik, „Rodzimy życie w asyście śmierci” – o matkach i córkach w poezji Anny Świrszczyńskiej i Anny Kamieńskiej 157
Đurđica Čilić Škeljo, Motyw samobójstwa we współczesnej poezji polskiej 175
Katarzyna Szkaradnik, Poruszać słowem ból świadomy. Tematyzacja choroby i śmierci w ostatnich wierszach Jacka Kaczmarskiego 185
Katarzyna Niesporek, O doświadczeniu śmierci w poezji Edy Ostrowskiej 201
Mateusz Żebrowski, Czas, magia oraz danse macabre, czyli metafory śmierci w Pani Mabb Susanny Clarke 215
Michał Sadowski, Śmierć jako oczyszczenie duszy w twórczości Sarah Kane 227
Julita Gamoń, Człowiek odchodzi, pamięć pozostaje. Eufemizmy i synonimy śmierci w inskrypcjach nagrobnych na cmentarzach w Gorcach 235

Bibliografia 245

Indeks osób 257

Indeks postaci 263

Spis ilustracji 265

  • Title: Wzniosłość i makabra w literackich obrazach śmierci
  • Author: Michał Kuran
  • ISBN: 978-83-796-9743-4, 9788379697434
  • Date of issue: 2015-06-29
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_0e6h
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego