Szczegóły ebooka

Polityka przestrzenna w Polsce. Instytucjonalne uwarunkowania na poziomie lokalnym i jej skutki finansowe

Polityka przestrzenna w Polsce. Instytucjonalne uwarunkowania na poziomie lokalnym i jej skutki finansowe

Cezary Brzeziński

Ebook

Ład przestrzenny ma szczególną wartość dla żyjącego i gospodarującego w przestrzeni człowieka. Dzięki prawidłowemu ukształtowaniu przestrzeni można chronić walory przyrodnicze, ograniczać antropopresję, tworzyć warunki do ochrony zabytków architektury czy układów urbanistycznych, a także wpływać na efektywniejsze funkcjonowanie gospodarki. Obserwacja niekorzystnych procesów przestrzennych w Polsce – m.in. żywiołowego rozlewania się miast, rozpraszania zabudowy na terenach wiejskich – zrodziła pytanie: dlaczego jednak tak się dzieje? Przekonanie o tym, że negatywne skutki planowania przestrzennego wynikają z obowiązującego prawa, skłoniło do wykorzystania w badaniu tego problemu podejścia instytucjonalnego. Przeprowadzono zatem ekonomiczną analizę prawa, przyglądając się zależnościom pomiędzy obowiązującymi rozwiązaniami ustawowymi oraz ich interpretacjami przez sądy administracyjne a skutkami finansowymi, jakie one niosą. W literaturze polskiej niewiele jest publikacji dotyczących skutków finansowych planowania przestrzennego, a już istniejące nie przedstawiają dokładnych zależności między unormowaniami prawnymi i ich skutkami ekonomicznymi. Niniejsza monografia w znaczącym stopnie wypełnia tę lukę i jest ona adresowana do szerokiego grona Czytelników zainteresowanych gospodarką przestrzenną – zarówno studentów tego kierunku, jak i ekonomistów, geografów, urbanistów, prawników oraz ekologów. 

Wstęp 7

Rozdział I. Ład przestrzenny w aspekcie ekonomicznym i jego znaczenie 13
1. Pojęcie przestrzeni i ładu przestrzennego 13
1.1. Przestrzeń i jej cechy 13
1.2. Istota ładu przestrzennego i jego przejawy 18
2. Ład przestrzenny jako kategoria ekonomiczna 22
3. Znaczenie ładu przestrzennego w gospodarce 31

Rozdział II. Instytucjonalne uwarunkowania funkcjonowania gospodarki 37
1. Ekonomia instytucjonalna – zarys nurtu 37
2. Rola oraz znaczenie państwa i prawa w gospodarce 41
3. Teoria praw własności 48
4. Teoria kosztów transakcyjnych 52
5. Procesy polityczne w ujęciu instytucjonalnym 56
6. Ekonomiczna analiza prawa (Law & Economics) 59

Rozdział III. System planowania przestrzennego w Polsce 69
1. Podstawy teoretyczne planowania przestrzennego 69
1.1. Podstawowe pojęcia gospodarki przestrzennej 69
1.2. Pojęcie polityki przestrzennej i jej cele 72
2. Uwarunkowania prawne planowania przestrzennego w Polsce 76
2.1. Planowanie przestrzenne w Polsce przed II wojną światową 76
2.2. Planowanie przestrzenne w okresie 1945–1989 79
2.3. Planowanie przestrzenne w Polsce po 1990 roku 80
3. Instrumenty realizacji polityki przestrzennej 84
3.1. Instrumenty realizacji polityki przestrzennej na poziomie lokalnym 85
3.2. Instrumenty realizacji polityki przestrzennej na poziomie wojewódzkim 92
3.3. Instrumenty realizacji polityki przestrzennej na poziomie krajowym 93
4. Prognozy skutków finansowych uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego 94

Rozdział IV. Skutki finansowe uchwalenia planu miejscowego w ujęciu instytucjonalnym 105
1. Cel i zakres rozważań oraz wyjaśnienia terminologiczne 105
2. Skutki finansowe uchwalenia i realizacji planu miejscowego jako koszty środowiska instytucjonalnego 112
2.1. Skutki finansowe wynikające z przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym niebędących pod kontrolą gminy 112
2.2. Skutki finansowe wynikające ze świadomej polityki przestrzennej gminy 117
2.2.1. Wpływy z tytułu uchwalenia i realizacji planu miejscowego 117
2.2.2. Wydatki wynikające z uchwalenia i realizacji planu miejscowego 127
3. Skutki finansowe planowania przestrzennego jako koszty porządku instytucjonalnego 132

Rozdział V. Skutki finansowe systemu planowania przestrzennego na poziomie lokalnym – wyniki badań 135
1. Cel i zakres badań 135
2. Ocena wpływu ram prawnych uchwalenia i realizacji planu miejscowego na sytuację finansową gmin – opinia władz lokalnych wraz z analizą finansową 140
2.1. Ocena ram prawnych uchwalenia i realizacji planu miejscowego pod względem generowania wydatków 140
2.2. Ocena ram prawnych uchwalenia i realizacji planu miejscowego pod względem generowania dochodów 153
3. Ocena prognoz skutków finansowych uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jako instrumentu wspomagającego proces decyzyjny w planowaniu przestrzennym 165
4. Propozycje zmian w prawie planowania przestrzennego w celu poprawy efektywności ekonomicznej 169

Zakończenie 179
Bibliografia 183
Załącznik – formularz ankiety 197
Summary 203
Spis tabel 205
Od Redakcji 207

  • Tytuł: Polityka przestrzenna w Polsce. Instytucjonalne uwarunkowania na poziomie lokalnym i jej skutki finansowe
  • Autor: Cezary Brzeziński
  • ISBN: 978-8-3796-9796-0, 9788379697960
  • Data wydania: 2016-02-02
  • Format: Ebook
  • Identyfikator pozycji: e_0ead
  • Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego