E-book details

Vladimir Nabokov i jego synestezyjny świat

Vladimir Nabokov i jego synestezyjny świat

Anna Ginter

Ebook

Vladimir Nabokov (1899–1977) w tekstach autobiograficznych i wywiadach przyznawał, że posiada niezwykły dar doświadczania wrażeń kolorystycznych podczas słuchania i artykulacji głosek reprezentujących poszczególne litery alfabetu. Twierdził, że bodźcem dla owych doznań są nakładające się na siebie skojarzenia wzrokowe, smakowe, dotykowe i słuchowe. Nie wyczerpują one jednak palety synestezyjnych doznań autora „Lolity”. Jak pokazują teksty jego powieści i opowiadań, barwnymi odcieniami mienią się imiona bohaterów i nazwy miejscowości, a cyfry i dni tygodnia mogą przybrać postać człowieka lub zwierzęcia. Wobec tak wielkiej różnorodności zjawisk synestezyjnych obecnych w twórczości pisarza autorka książki stawia sobie za cel zaprezentowanie bogactwa tego świata, nasyconego wrażeniami wzrokowymi, smakowymi i dotykowymi oraz zapachami, dźwiękami i emocjami, które zapewniają wielowymiarowość odbioru jego dzieł. Wyjaśnieniu mechanizmów łączenia przedstawionych w tekstach utworów wrażeń zmysłowych, pojęć i idei z doświadczeniami percepcyjnymi posłużyły najnowsze wyniki badań nad synestezją, prowadzonych w zakresie psychologii, medycyny, a także nauk neuronalnych. 

WSTĘP 9

ROZDZIAŁ 1: Synestezja 15
Z historii badań nad synestezją 15
Definicja synestezji 25
Mechanizm i źródła synestezji 32
Cechy synestezji 39
Odmiany synestezji 46
Ordinal linguistic personification 55
Wielcy wśród synestetyków 56

ROZDZIAŁ 2: Synestezja w utworach Nabokova 63
Nabokov i zamiłowanie do szczegółu 63
Poezja i proza 66
Barwy i dźwięki 68
Odmiany Nabokovowskiej synestezji 79
Doznania związane z widzeniem 79
Doznania związane ze słyszeniem 83
Doznania związane ze smakiem 93
Doznania związane z dotykiem 94
Doznania związane z zapachem 95
Doznania związane z temperaturą 98
Doznania związane z bólem 99
Doznania polisensoryczne 100
Podsumowanie 101

ROZDZIAŁ 3: Ideostezja 107
Chromestezyjna obrazowość 107
Barwne postrzeganie liter 110
Kolorowy alfabet Nabokova 115
Pochodzenie synestezyjnych barw 123
Ideostezja w utworach Nabokova: 125
Bohaterowie utworów wobec daru synestezji 125
Ideostezyjna symbolika liter 128
Kolorowe tony nazw 132
Wielopłaszczyznowość skojarzeń ideostezyjnych 138
Ordinal linguistic personification 140
Podsumowanie 143

ROZDZIAŁ 4: Metafora synestezyjna 145
Synestezja jako synteza sztuk 145
Synestezja a metafora synestezyjna 147
Uniwersalne doświadczenia synestezyjne 149
Synestezja silna i słaba 153
Ogólne tendencje synestezyjne 155
Synestezyjne metafory Nabokova: 158
Motyw tęczy 158
Synestezyjne postrzeganie czasu i przestrzeni 165
Nabokovowskie metafory międzymodalne 170
Schemat metafory synestezyjnej 179
Metafory łączące doznania zmysłowe z niezmysłowymi 183
Podsumowanie 210

ZAKOŃCZENIE 215
WYKAZ WYKORZYSTANYCH UTWORÓW NABOKOVA 219
WYKAZ ILUSTRACJI 221
WYKAZ TABEL 223
BIBLIOGRAFIA 225
VLADIMIR NABOKOV AND HIS SYNAESTHETIC WORLD (Summary) 239
INDEKS OSOBOWY 245
OD REDAKCJI 251

  • Title: Vladimir Nabokov i jego synestezyjny świat
  • Author: Anna Ginter
  • ISBN: 978-8-3796-9788-5, 9788379697885
  • Date of issue: 2016-02-29
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_0eal
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego